آیا آسمان همه جا همین رنگ است؟

بحث درآمد و وضع اقتصادي پزشکان عمومي به‌خصوص در سال‌هاي اخير به يکي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي اين قشر از جامعه سلامت کشور تبديل شده است؛ قشري که توسط عامه مردم و حتي برخي مسوولان به صرف داشتن مدرک دکترا، جزو طبقات مرفه و بي‌درد جامعه شناخته مي‌شوند و بنابراين تلاش چنداني در رفع مشکلات معيشتي آنان نمي‌شود و در مبارزه نابرابر تعيين تعرفه‌ها در هر سال، طرف بازنده ماجرا هستند. در اين ميان شايد براي شما هم اين سوال پيش آمده باشد که «آيا آسمان همه جا همين رنگ است؟» آيا همکاران ما در کشورهاي ديگر هم شرايط اقتصادي-اجتماعي مشابهي را تجربه مي‌کنند؟

براي پاسخ به اين سوال بد نيست نگاهي داشته باشيم به آمار رسمي؛ آماري که در جدول1 خواهيد ديد بر اساس داده‌هاي رسمي سازمان بين‌المللي کار و معمولا مبتني بر آمار دولت‌ها (معمولا بر اساس داده‌هاي مربوط به ادارات کار و ادارات مالياتي يا وزارت‌هاي بهداشت) استخراج شده‌اند و منعکس‌کننده ميانگين حداقل حقوق پذيرفته‌شده براي پزشکان شاغل غيرمستقل (وابسته به مراکز دولتي يا خصوصي) است.

اين داده‌ها، مقدار متوسط درآمد يک پزشک عمومي متاهل بدون فرزند را در شرايط کاري استاندارد و با برخورداري از تعطيلات قانوني و ديگر مرخصي‌هاي قانون کار و بدون شيفت‌هاي اضافي نشان مي‌دهد. براي صحيح‌تر بودن قضاوت، علاوه بر ميزان کلي درآمد ماهانه، درصد کسورات قانوني (ماليات و ...) نيز قيد شده و بعد از کسر آن، مقدار خالص دريافتي (بعد از تبديل به دلار آمريکا و ريال ايران) نشان داده شده است. همچنين با توجه به متغيربودن ميزان هزينه‌ها و قدرت خريد در کشورهاي مختلف، برابري قدرت خريد PPP هم براي هر مقدار محاسبه شده است.


 

در تفسير داده‌هاي اين جدول بايد به اين نکته توجه شود که اصلي‌ترين داده همان قدرت خريد حقوق دريافتي است. مثلا در مورد روماني، هرچند درآمد ماهانه يک پزشک 430$ بيشتر نيست، اما به دليل ارزاني کالاها در اين كشور، قدرت خريد اين مقدار حقوق برابر با قدرت خريد 838 دلار آمريکا در کشور آمريکاست. يا در مقايسه فرانسه و فنلاند، هرچند حقوق پزشکان فنلاندي نزديک دو برابر همکاران فرانسوي‌شان است، اما با توجه به اينکه فنلاندي‌ها بايد 42 درصد ماليات و ديگر عوارض قانوني را بپردازند ولي فرانسوي‌ها از اين پرداخت‌ها معاف هستند. اين فاصله در خالص درآمد کمتر مي‌شود و با توجه به گران‌تر بودن نسبي کالاها در فنلاند نسبت به فرانسه، مي‌بينيم که در حقيقت پزشکان فرانسوي وضع بسيار بهتري نسبت به همتايان فنلاندي خود دارند.


وضع کشور آمريکا

در آمريکا (که صدر‌نشين جدول فوق است) حدود 100 هزار پزشک عمومي و پزشک خانواده فعاليت مي‌کنند که بيشتر آنها براي خودشان کار مي‌کنند (استخدام يا قراردادي جايي نيستند). تنها 15 درصد آنان در بيمارستان‌ها شاغل هستند و عده بسيار کمي هم در مراکز لابراتواري، دانشگاهي و دولتي ديگر شاغل هستند. عمده پزشکان آمريکايي در درمانگاه‌هاي خصوصي يا گروهي شاغل هستند.

متوسط درآمد سالانه صدک‌هاي بالاي پزشکان عمومي آمريکا به بيش از 220 هزار دلار در سال مي‌رسد و کم‌درآمدترين آنها نيز تقريبا 85 هزار دلار در سال (حدود 8000 دلار در ماه) درآمد دارند. درآمد بيشتر پزشکان عمومي آمريکايي چيزي بين 156 هزار تا 200 هزار دلار در سال است.

همچنين پزشکاني که در بخش خصوصي يا دولتي استخدام هستند به‌طور ميانگين نزديک 20 هزار دلار در سال به دليل پاداش و مزايا و ساير رده‌هاي ديگر دريافتي اضافي دارند.

ميزان درآمد پزشکان عمومي به ازاي هر ساعت کار به طور ميانگين 80 دلار در ساعت و حداقل اين ميزان براي پايين‌ترين دهک درآمدي پزشکان آمريکايي حدود 40$ در ساعت است.

بهترين ايالت‌ها از نظر متوسط درآمد ساعتي براي دهک پر درآمد پزشکان آمريکايي عبارتند از : ويسکانسين 203$، آرکانزاس 206$، وايومينگ 203$ و يوتا 191$


پزشکان در استراليا

براساس اطلاعات منتشر شده در سايت جي پي استراليا، درآمد سالانه پزشکان عمومي استراليايي به بيش از 200 هزار دلار مي‌رسد. همين سايت تصريح مي‌کند اين درآمد بسيار بيشتر از ساير متخصصان غيرپزشک مانند وکلا، مهندسان، نظامي‌ها و آرشيتکت‌هاست.

در استراليا دو روش پرداخت براي پزشکان وجود دارد؛ يکي حقوق ثابت سالانه که از 70 هزار دلار استراليا به‌علاوه مزايا و کارانه شروع مي‌شود که خالص پرداختي آن در مناطق شهري از 100 هزار دلار و در مناطق روستايي يا شهرهاي دور از 150 هزار دلار به بالا خواهد بود و براي يک پزشک با 9 شيفت که تنها 4 بيمار در ساعت ويزيت مي‌کند و هيچ شيفت اضافي يا آنکال ندارد و در سال از 4 هفته مرخصي استحقاقي استفاده مي‌کند، در مناطق دور يا شهرهاي کوچک مي‌تواند به 280 هزار دلار در سال هم برسد. طبيعتا شيفت‌هاي اضافي يا آنکال اين مقدار را افزايش خواهند داد.

روش ديگر پرداخت بر اساس کارانه است که معمولا 45 يا 50 درصد ميزان درآمد در يک کلينيک متعلق به پزشک خواهد بود. بعضا ممکن است از روش‌هاي تلفيقي هم در پرداخت به پزشکان (طبق توافق) استفاده شود.

همان‌طور که مي‌دانيد براي کسب اين درآمدها لازم نيست يک پزشک در کشورهاي پيشرفته، در هر شيفت 100 بيمار را ويزيت کند بلکه اکثر آنان اصولا شيفت‌هاي خلوتي را پشت سر مي‌گذارند که طبيعتا باعث افزايش دقت و کاهش خطاهاي پزشکي مي‌شود. علاوه بر اين در بيشتر کشورها، پزشکان تنها حدود 40 ساعت در طول هفته مشغول به کارند و در کنار آن از مزاياي قانوني همچون مرخصي سالانه (حدود يک ماه) نيز برخوردارند.

منبع: نشریه سپید شماره ۳۰۲