پزشکی بالینی

در معاينه باليني که در وضعيت نشسته انجام شد، مشخص شد که ساعد راست او به رنگ آبي- بنفش، متورم و سفت است (شکل1). عروق سطحي سمت پشتي دست بيمار گشاد شده بودند که با قرار دادن دست در سطحي بالاتر از قلب نيز خالي نمي‌شدند. اين حالت تنها زماني رخ مي‌داد که بيمار در وضعيت نشسته قرار مي‌گرفت و بلافاصله بعد از اينکه بيمار دراز مي‌کشيد، بهبود مي‌يافت (شکل1).

جهت رد ترومبوز حاد وريد آگزيلوساب‌ کلاوين، از تصويربرداري داپلکس استفاده شد. با اين بررسي مشخص شد که در وضعيت دراز کشيده حين دم عميق جريان به‌طور طبيعي افزايش مي‌يابد اما در وضعيت نشسته تقريبا بدون تغيير است (شکل2). اين نتيجه تکرار‌پذير و بيانگر و اثبات‌کننده اين موضوع بود که انسداد جريان وريدي به صورت ديناميک است و همچنين علت وضعيتي بودن علايم بيماري را توجيه مي‌کرد. در سي‌تي‌آنژيوگرام، يک هماتوم با ابعاد 2×3×9 سانتي‌متر در عضله ساب‌ کلاوين بيمار، دقيقا زير ترقوه، در محل سوراخ کاتتر ديده شد (شکل 3، شکل4). وقتي که بيمار در وضعيت نشسته قرار مي‌گرفت، اين هماتوم باعث فشار روي عروق مي‌شد زيرا دقيقا زير ترقوه و در مجاورت وريد ساب کلاوين قرار گرفته بود. همچنين بيمار به علت دوره طولاني لوله‌گذاري داخل ناي، کمتر در وضعيت قائم قرار داشت که اين نيز مي‌توانست در اعمال فشار سهيم بوده باشد.

خارج کردم هماتوم از طريق جراحي، عوارض بالقوه زيادي دارد (عفونت، خونريزي، آسيب ديدن اعضا مجاور). به همين دليل، از روش غيرجراحي جهت افزايش فضاي بين ترقوه و دنده اول بيمار استفاده کرديم تا فشار روي عروق کمتر شود. پس از 2 هفته درمان با يک باندپيچي فشاري پشتي (back pack bandage ) بيمار کاملا بهبود يافت.

با وجود اين واقعيت که جايگذاري کاتتر وريد مرکزي، به طور کلي يک عمل کم‌خطر است، در 18% موارد، عوارض مکانيکي اتفاق مي‌افتد. علاوه بر عدم موفقيت در قرار دادن کاتتر، سوراخ شدن شريان، قرارگيري کاتتر در وضعيت نامناسب، پنوموتوراکس و هموتوراکس، عوارض معمول ديگر اين عمل هستند. آسيب شبکه عصبي، هماتوم يا خونريزي در مدياستن و آمبولي هوا از عوارض نادر هستند. کاتترگذاري در شب، طول مدت جايگذاري کاتتر، تعداد سوزن‌هاي استفاده شده و شاخص توده بدني بيمار، عواملي هستند که با افزايش عوارض مکانيکي همراه هستند. ترومبوپني، داروهاي ضد انعقاد خوراکي، مشکلات خونريزي‌دهنده ارثي و اندازه کاتتر، عوامل خطر ديگري هستند که در ايجاد هماتوم بعد از جايگذاري کاتتر نقش دارند. مترجم: دکتر معصومه حاتمي

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۴۱۶