پزشکی بالینی

دسته دارویی: ضد درد ، ضد تب

شکل دارویی: آمپول تزريقي محتوي 1 گرم پاراستامول در 6.7 ميلي ليتر محلول تزريقي

مکانیسم اثر:  جلوگيري از ترشح پروستاگلندين ها در CNS ، كاهش اثرات ضد التهابي محيطي، كاهش تب با اثر مستقيم روي مركز كنترل دما در هيپوتالاموس

موارد مصرف:

• تسكين موقتي درد هاي خفيف تا متوسط ، خصوصا بعد از اعمال جراحي
• درمان سريع الاثر تب
• تسكين اورژانسي هيپرترمي و درد وقتي تجويز اشكال داروئي ديگر، ممكن نباشد.

موارد توجه:

• در افراد با نارسائي كبدي و كليوي با احتياط مصرف شود.
• در افراد الكليسم ، دچار سوء تغذيه و دهيدراته با احتياط مصرف شود.
• در افراد حساس به پاراستامول منع مصرف دارد.
• در افراد با نارسائي كبدي حاد منع مصرف دارد.
• دوزهاي بالاتر از ميزان تجويز باعث ايجاد مسموميت و صدمات جدي به كبد مي شود. اولين علائم مسموميت 2 يا 4 تا 6 روز بعد از تجويز مشاهده مي شود.بعد از مشاهده علائم مسموميت بايد آنتي دوت تراپي سريع انجام شود.

دوز مصرف:

هر آمپول پاراستامول قبل از تزريق حتما بايد با 100 ميلي ليتر از محلول سديم كلرايد 0.9% تزريقي مخلوط گردد و سپس به صورت وريدي انفوزيون شود. بين هر دو تزريق نيز بايد 4 ساعت فاصله زماني باشد.

بزرگسالان با وزن بالاي 50 كيلوگرم: 1 گرم پاراستامول 4 بار در روز هر آمپول در 100 ميلي ليتر از محلول نرمال سالين تزريقي مخلوط گردد حداقل بايد بين هر دو تزريق 4 ساعت فاصله زماني باشد و دوز روزانه پاراستامول نبايد از 4 گرم تجاوز نمايد.

بزرگسالان باوزن كمتر از 50و كودكان بيشتر از 33 كيلوگرم( حدود 11 ساله): 15 ميلي گرم پاراستامول به ازاء هر كيلو وزن بدن در هر نوبت و 4 بار در روز . در صورت اختلاط محتويات يك آمپول در 100 سي سي سرم سديم كلرايد 0.9% ، معادل با 1.5 ميلي ليتر از محلول حاصله به ازاء هر كيلو وزن بدن. دوز روزانه نبايد از  kg/mg 60   ( تقريبا معادل 3 گرم پاراستامول) تجاوز نمايد.

كودكان با وزن 10 تا 33 كيلو گرم (1 تا 11 ساله): kg/mg 15 وزن بدن 4 بار در روز . در صورت اختلاط محتويات يك آمپول در 100 سي سي سرم سديم كلرايد 0.9% ، معادل با 1.5 ميلي ليتر از محلول حاصله به ازاء هر كيلو وزن بدن.  ماكزيمم ميزان مصرفي در طول يك روز نبايد از kg/mg 60   ( تقريبا معادل 2 گرم پاراستامول) تجاوز نمايد.

نوزادان با وزن كمتر از 10 كيلو گرم ( زير يك سال): 7.5 ميلي گرم پاراستامول به ازاء هر كيلو وزن بدن در هر نوبت و 4 بار در روز . در صورت اختلاط محتويات يك آمپول در 100 سي سي سرم سديم كلرايد 0.9% ، معادل با 0.75ميلي ليتر از محلول حاصله به ازاء هر كيلو وزن بدن. دوز روزانه نبايد از  kg/mg 30   تجاوز نمايد.

در افراد با نارسائي كليوي حاد: در اين بيماران با كليرانس  كراتين كمتر ازmin/ml 30  بايد فاصله بين دو تزريق تا 6 ساعت افزايش يابد.

محلول تزريقي بايد در زمان بيشتر از 15 دقيقه انفوزيون گردد.

 مسموميت دارو: درصد ابتلا به مسموميت در افراد مسن ، كودكان ،  بيماران مبتلا به نارسائي كبدي، الكليسم ،  سوء تغذيه ، بيماراني كه القاء كننده هاي آنزيم مصرف مي كنند، بيشتر است.

علائم مسموميت معمولا بعد از 24 ساعت  آغاز مي شود و شامل: تهوع ، استفراغ ، بي اشتهائي ، رنگ پريدگي و درد شكمي. تجويز آنتي دوت  ان- استيل سيستئين به صورت خوراكي يا وريدي ، بسته به ميزان مسموميت، به فواصل زماني 10 ساعت انجام مي شود.

عوارض جانبی:

گمتر شايع: كاهش فشار خون ، تنگي نفس، افزايش سطح ترانس آميناز

به ندرت: ازدياد حساسيت ( راش پوستي تا ايجاد شوك آنافيلاكتيك)، ترومبوسيتوپني ، خونريزي بيني و لثه

تداخلات:

پروبنسيد: در صورت مصرف همزمان بايستي دوز پاراستامول كاهش يابد.

ساليسيلاميد: باعث كاهش سرعت كليرانس پاراستامول مي شود.

داروهاي القاءكننده آنزيم ها با احتياط مصرف شود.

مصرف در حاملگی و شیردهی: در حاملگي ج‍زء گروهB و بايد كاملا با تجويز و تحت نظر پزشك معالج انجام گيرد. در شير ترشح مي شود.

نكات قابل توصيه: در صورتي كه مصرف دارو فراموش شد و زمان مصرف دوز بعدي رسيد ، لازم به دو برابر كردن ميزان مصرف نمي باشد.

منبع: داروخانه مرکزی امام