پزشکی بالینی

خانم 64 ساله‌اي مبتلا به لوپرس اريتماتوي سيستميک و با کارکرد طبيعي کليه تحت درمان با کلروکين با دوز روزانه 24/3 ميلي‌گرم به ازاي هر کيلوگرم وزن بدون چربي بدن به مدت 6 سال قرار داشت (مجموع دوز 390 گرم). وي 3 سال پس از درمان متوجه کاهش بينايي 2 طرفه و پيشرونده شد که تا 3 سال بعد نيز ادامه داشت. 

وي 2 سال پس از قطع کلروکين و جهت بررسي‌هاي بيشتر به بيمارستان مراجعه کرد. معاينه چشم‌ها اکنون نشان‌دهنده حدت تصحيح‌شده بينايي 40/20 در چشم راست و 100/20 در چشم چپ بود. فوندوسکوپي، منطقه هم‌مرکز هيپوپيگمانته‌اي اطراف هر دو فووه‌آ نشان داد که منطبق بر رتينوپاتي سمي ناشي از کلروکين يا ماکولوپاتي دوطرفه چشم گاو بود (تصوير A، چشم راست؛ تصوير B، چشم چپ). کلروکين در اپي‌تليوم پيگمانته شبکيه به ملانين متصل مي‌شود و ابتدا در اطراف فووه‌آ اثرات سيتوتوکسيک ايجاد مي‌کند. يافته‌هاي زودرس اين وضعيت شامل اسکوتوماي پاراسنترال به همراه معاينه فوندوسکوپي طبيعي است. زماني که اثرات آن بر فوندوس ظاهر شود اسکوتوما برطرف نمي‌شود و آسيب شبکيه با وجود قطع دارو ادامه خواهد يافت. دوز کلروکين (دوز تجمعي <100 گرم) و طول مدت درمان (بيش از يک سال) عوامل خطرزاي مهم ايجاد رتينوپاتي هستند. غربالگري دوره‌اي با آزمايش حدت بينايي، ديد رنگ و ميدان بينايي مرکزي علايم اوليه رتينوپاتي کلروکين را مشخص خواهد کرد.