Tretinoin
Vesanoid®

نام ژنریک: ترتینوئین

دسته دارویی: ضد سرطان

شکل دارویی: کپسول 10 میلی گرم

مکانیسم اثر: دارو یک ترانس رتینوئیک اسید است که سبب القاءتمایز و مهار رشد سلول های خونی تغییر یافته (سلول های خونی در لوکمی میلوئیدی) می شود..این اثر ممکن است مربوط به تغییر در همه α رسپتورهای رتینوئیک اسید  هسته سلولی و در نتیجه تغییر در اتصال ترانس رتینوئیک اسیدها باشد.

موارد مصرف: بهبود علائم در لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) که به درمان استاندارد (آنتراسایکلین ها و سیتوزین آرابینوزید ها ) پاسخ نداده اند درمان با این دارو امید به زندگی و ریسک عود بیماری را کاهش میدهد.

موارد توجه:

موارد منع مصرف:

  1. حاملگی و شیردهی
  2. حساسیت به دارو

 

موارد احتیاط:  

  1. سندرمRAS(سندرم رتینوئیک اسید ) با این دارو مشاهده شده استکه با علائم تب ٬دیس پنه ٬دیسترس حاد تنفسی٬ انفیلتراسیون ریوی٬ کاهش فشار خون٬ کاهش وزن و مشکلات کبدی و کلیوی بروز میکند این سندرم همراه با هیپر لکوسیتوز کشنده است.
  2. در صورت بروز علائم همراه کردن یک آنتراسایکلین همراه داروجهت کاهش عوارض و درمان با دگزامتازون هر 12 ساعت تا 3 روز و در موارد شدید قطع درمان توصیه میشود.
  3. احتمال ترومبوز با این دارو وجود دارد بنابراین مصرف این دارو با داروهایی مثل ترانکسامیک اسید ٬آپروتینین و آمینوکاپروئیک اسید باید با احتیاط انجام شود.
  4. احتمال افزایش فشار جمجمه وجود دارد از مصرف این دارو با تتراساکلین ها اجتناب شود.
  5. پیشگیری از خونریزی و عفونت در این بیماران باید لحاظ شود.

 

دوز مصرف:

45 میلی گرم/ متر مربع سطح بدن در 2 دوز منقسم(تقریبا معادل 8 کپسول در بزرگسالان)

دوره درمان 90-30 روز

 

در کودکان نیز دوز دارو 45 میلی گرم/ متر مربع سطح بدن است درصورت سردرد کاهش دوز پیشنهاد میشود.در بیماران کبدی مطالعات کافی نیست با این حال یک کاهش دوز 25 میلی گرم / متر مربع توصیه میشود.

 

بعد از کامل شدن دوره یک کموتراپی شامل آنتراسایکلین ها و سیتوزین آرابینوزیدها توصیه میشود.برای 3 دوره در فواصل 6-5 هفته

 

عوارض جانبی:

در دوز توصیه شده عوارض مربوط به هیپر ویتامینوز ویتامین A است.  

  1. عوارض پوستی:خشکی٬ قرمزی ٬خارش٬ ازدست دادن موها ٬زخم ژنیتال
  2. عوارض موکوس ممبران:خشکی دهان بینی و چشم بدون التهاب
  3. عوارض CNS:سردرد افزایش فشار جمجمه بخصوص در کودکان٬ تب ٬سرگیجه
  4. عوارض حسی:تاری دید و اختلال شنوایی
  5. عوارض گوارشی:تهوع٬ سرگیجه٬ درد شکم و اسهال
  6. عوارض متابولیک:افزایش کلسترول ٬کراتینین و هیپر کلسیمی-
  7. عوارض تنفسی:دیس پنه و علائم شبه آسم
  8. عوارض خونی:ترومبوسیتوزیس
  9. عوارض متفرقه:التهاب رگها(واسکولیت)

 تداخلات:  

  1. داروهای موثر بر سیتوکروم P450: مثل ریفامپین٬ گلوکوکورتیکوئیدهاو فنوباربیتال به عنوان تحریک کننده سیستم و کتوکونازول سایمتیدین٬ اریترومایسین٬ وراپامیل٬ دیلتیازم و سیکلوسپورین به عنوان مهار کننده سیستم آنزیمی
  2. داروهای آنتی فیبرینو.لیتیک ها مثل ترانزامین
  3. داروهای افزایش دهنده فشار جمجمه مثل تتراسایکلین
  4. ویتامین A زیرا علائم هیپر ویتامینوز بیشتر میشود.

 

مصرف در حاملگی و شیردهی:  

  1. در حاملگی تراتوژن است(حداقل تا یک ماه بعد قطع دارو از یک روش پیشگیری از بارداری مناسب استفاده شود.
  2. در شیردهی مصرف دارو قطع شود.

 

نکات قابل توصیه:

  1. دارو همراه غذا مصرف شود.
  2. دارو در 2 دوز منقسم مصرف شود.
  3. دارو سبب سردرد و گیجی و خواب آلودگی می شود از رانندگی و کاربا ماشین آلات که نیاز به تمرکز دارند خودداری شود.
  4. قرص های پروژستینی مثل مینی پیل روش مناسبی برای پیشگیری از بارداری در طی مصرف این دارو نیستند.

منبع: داروخانه مرکزی امام