پزشکی بالینی

یک مرد 61 ساله که اخیرا کارسینوم سلول سنگفرشی غیرقابل جراحی مری در وی تشخیص داده شده بود،  با شیمی درمانی القایی شامل تلفیقی از سیسپلاتین و فلوئورویوراسیل و پرتودرمانی همزمان تحت معالجه قرار گرفت. مصرف سیسپلاتین به دلیل تشدید اختلال عملکرد کلیه متوقف شد و شیمی درمانی به دوز بالای هفتگی فلوئورویوراسیل و لکوورین تغییر یافت. بعد از هفتمین انفوزیون فلوئورویوراسیل- لکوورین، ترومبوز در وریدهای سابکلاوین و ژوگولار راست ایجاد شد. این ترومبوز وریدی مانع از کاربرد بیشتر کاتتر انفوزیون مرکزی دائمی شد. هشتمین انفوزیون فلوئورویوراسیل- لکوورین به شکل پیوسته طی دوره ای 24 ساعته و از طریق یک کاتتر محیطی در ساعد دست چپ انجام شد. یک روز بعد بیمار متوجه یک ضایعه جلدی با سوزش مختصر شد که در مسیر داروهای شیمی درمانی تزریقی امتداد یافته بود. طی چند روز بعد این اریتم به سمت مرکز گسترش یافت و به رنگ قهوه ای درآمد. این وضعیت که به آن هیپرپیگمانتاسیون مارپیچ روی مسیر ورید اطلاق می شود. یکی از عوارض جانبی جلدی انفوزیون داخل وریدی فلورواوراسیل است که تصور می شود ناشی از خروج داروی سیتوتوکسیک از رگ، متعاقب آسیب اندوتلیال باشد که به نوبه خود سبب هیپرپیگمانتاسیون لایه قاعده ای اپیدرم و تخلیه ملانین درم می گردد.

هیپرپیگمانتاسیون مارپیچ روی مسیر ورید، برخلاف ترومبوفلبیت که دردناک و با تشکیل لخته همراه است، با باز بودن عروق زیرین آن مشخص می شود. معلوم شده است دیگر داروهای شیمی درمانی نظیر وینورلبین ( vinorelbine) ، فوتموستین ( fotemustine) و دوستاکسل (docetaxel) نیز باعث هیپرپیگمانتاسیون مارپیچ روی مسیر ورید می شوند. این عارضه خودمحدود شونده است و در صورت امکان می توان با اجتناب از انفوزیون محیطی این داروهای شیمی درمانی و نیز فلوئورویوراسیل، از وقوع آن جلوگیری کرد. هیپرپیگمانتاسیون مارپیچ روی مسیر ورید این بیمار به تدریج محو شد و 2 ماه بعد از تشخیص به طور کامل از بین رفت.

منبع فارسی: نشریه نوین پزشکی شماره ۵۰۴  
منبع اصلی: نشریه نیواینگلاند ژورنال، ۲۹ جولای ۲۰۱۰  
PDF متن انگلیسی   

برای مشاهده لیست تصاویر پزشکی بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
فهرست تصاویر پزشکی
برای مشاهده تصاویر پزشکی به ترتیب زمان درج در وبلاگ پزشکی بالینی بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
تصاویر بالینی