روش10- ارزيابي CNS به وسيله مافوق صوت سه بعدي از ترانس واژينال
روش ارزيابي جديد CNS به وسيله مافوق صوت سه بعدي از ترانس واژينال مافوق صوت سه بعدي پيشرفته نه تنها در زمينه يك سطح صاف، بلكه در آناليزهاي چند سطحي ساختمانهاي داخلي بدن نيز به طور چشمگيري پيشرفت كرده است. اسكن خودكار به منظور تهيه اطلاعات بدون انتقال و ارسال به چند ثانيه زمان نياز دارد.
برشهاي موازي و چرخش سطوح اسكنها پس از كسب اطلاعات خودكار ميتواند به منظور مشاهده اشكال داخلي مورد استفاده قرار گيرد. به نظر ميرسد تركيب دو روش مافوق صوت سه بعدي و وصول به مغز جنين از طريق ترانس واژينال، مشكلات مافوق صوت دو بعدي را حل نمايد.
قبل از كسب حجم اطلاعات، مغز جنين در قسمتهاي سر و پا قطاعي از جمجمه در تصاوير دو بعدي از طريق درز جمجمه يا ملاج به منظور تعيين محل آن، منطقه مورد علاقه جهت كسب حجم در قسمتي است كه ساختمان مغز را احاطه كرده است:
پس از نصب وارسان در وسط موضع مغز نوزاد، تهيه حجم مغز به طور خودكار امكانپذير است. اين فنآوري، اطلاعات حجم تمام ساختمان مغز را بدون انتقال يا تغيير زاويه وارسان فراهم مينمايد.
پس از اسكن مغز، نشان دادن قسمتهاي جمجمه و قطاعي از جمجمه و همچنين قسمتهاي محوري مغز امكانپذير است. اينگونه موارد، در سونوگرافي ترانس واژينال با روش متعارف دوبعدي از ديوارههاي مستقيم قابل مشاهده نيست.
امتيازات روش مافوق صوت سه بعدي ترانس واژينال
سونوگرافي سهبعدي ترانس واژينال مغز جنين، نه تنها ما را قادر ميسازد تا اطلاعات تمام مغز را با وجود دوران كوتاه آن به دست آوريم، بلكه ساختار چندوجهي مغز را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم. چرخش اطلاعات حجم در زمينه تشريح مغز به ما كمك ميكند.
تجزيه و تحليل تصوير چند وجهي (شكل 8) به ما اجازه ميدهد كه شبيه روش MRI به طور همزمان به قسمتهاي جمجمهاي (تصوير از روبهرو)، قطاعي از جمجمه (تصوير جنبي) و محوري (تصوير از بالا) نگاه كنيم.
شكل (9) تصاوير چندوجهي مغز را در حالت غيرطبيعي مادرزادي CNS نشان ميدهد.
در 20 هفته اول حاملگي، سر جنين به دليل اندازه جنين و فعاليت حركتي آن در يك حالت مناسب قرار ندارد تا ارزيابي مغز از طريق ديواره مستقيم آن امكانپذير باشد.
حتي هنگامي كه تنها سطح محوري تصوير دو بعدي از طريق ترانس واژينال بتواند ديده شود، به سبب موقعيت سر جنين، بر اثر چرخش مغز جهت تهيه تصاوير سه بعدي، تصاوير جانبي و رو به رو نيز ارائه ميشوند. (شكل 10) علاوه بر آن تصوير يك مغز غيرعادي ميتواند با تصوير يك مغز معمولي درست در همان قسمت مقايسه گردد.
آزمايش آويخته به وسيله بزرگ كردن تصوير مغز، تصاوير مشابه آنچه كه از طريق سونوگرافي Transfontanclle در meonates را نشان ميدهد. (شكل 11) هنگام اسكن كردن ساختارهاي مغز بدون اينكه ميل جراحي ترانس واژينال تغيير محل دهد، ميتوان سريال قسمتهاي مورب را مشاهده نمود.
بنابراين، اسكن روش جديد، با وجود زمان كوتاه اسكن كردن، اطلاعات روشن و واضحي را فراهم مينمايد. در حالي كه تكنيك پيچيدهاي نداشته و ناراحتي كمتري را براي مادر ايجاد مينمايد. علاوه بر آن، جمعآوري و استخراج اطلاعات حجم سريع و آسان است.
بنابراين مشورت با متخصصان اين فن ازطريق اطلاعات حجم تهيه شده سه بعدي در مقايسه با تصاوير متعارف دوبعدي بسيار مورد توجه است.
ارزيابي دوراني مغز توسط مافوق صوت سه بعدي ترانس واژينال
مطالعات داخل جمجمهاي داپلر از جنين انسان، اساساً توسط مشاهده شريانهاي مياني مغز كه به سادگي از قسمتهاي محوري قابل تشريح هست، شكل گرفته است. اگرچه برطبق موقعيت آناتومي جمجمه مغز، دايره ويليز willis منبع شريانهاي مغزي و سينوس متقاطع و مورب، ميتواند در قسمت محوري مشاهده گردد. بنابراين وصول به مغز جنين از طريق ترانس واژينال نيز نقش مهمي را در ارزيابي دوراني مغز ايفا مينمايد.
تركيب دو روش وصول به مغز جنين از طريق ترانس واژينال و فنآوري داپلر رنگي روي سيستم دوراني داخل جمجمهاي، اطلاعاتي را فراهم ميكند كه از طريق وصول به meonatal مغز در Transfontanel به دست ميآيد.
آنژيوگرافي دوبعدي ترانس واژينال دوراني مغز، حضور و وجود قسمتهاي داخلي مغز را به ما اطلاع ميدهد. در اين حال نشان دادن ساختار پيچيده سه بعدي قسمتهاي مختلف مغز روي يك تصوير صاف دو بعدي مشكل است. به عنوان نمونه، جريان اصلي و شاخههاي مياني شريان مغزي در مسيرهاي مختلف قرار دارند و هم خط اصلي و هم شاخههاي آن نميتواند همزمان در قسمت تصوير از رو به روي جمجمه آشكار گردد.
مافوق صوت سه بعدي با داپلر رنگي، اخيراً به عنوان تشخيص طبي پيش از تولد شناخته شده است.
تصاوير دوراني مغز نوزاد همچنين توسط تصاوير سه بعدي داپلر از طريق Trans fontanelle قابل توضيح است.
تركيب هر دو روش داپلر و مافوق صوت سه بعدي، ممكن است ارزيابي دوراني مغز جنين را تسهيل نمايد.
روش تهيه اطلاعات حجم دوراني مغز تقريباً شبيه روش تهيه حجم از طريق طبقهبندي خاكستري (سياه وسفيد) است. تهيه اطلاعات خودكار سهبعدي داپلر رنگي از طريق نگهداشتن ورا رسان در ترانس واژينال در وسط سر جنين حاصل ميگردد.
زمان تهيه اطلاعات در اين روش از 10 الي 15 ثانيه و بسيار طولانيتر از روش اسكن حجمي است. بنابراين حركت اتفاقي سر جنين مانعي جهت اسكن صاف و روشن اطلاعات حجم در روش داپلر محسوب ميشود. پس از تهيه اطلاعات حجم آوندي، رگهاي مغز ميتواند توسط تصاوير چند وجهي از ساختار مغز در روش طبقهبندي خاكستري (سياه و سفيد) شناخته شود و تصاوير بهينهسازي شده سه بعدي از روش رنگي/ قدرتي (اطلاعات حجم، شريانهاي مغزي سهبعدي كاملاً شفافي را نشان دهند. (شكل 12)
تا زماني كه تصوير آوندي ميتواند در هر جهتي چرخش نمايد، رگها ميتواند از جلو، از عقب سر، از پهلو، به طور مورب، به صورت ديوارهاي از مغز مشاهده شود.
نتيجه
سونوگرافي سه بعدي ترانس واژينال يك روش آسان، بدون تهاجم و قابل تجديد بوده و به تكنيك كمتري نياز داشته و داراي زمان اسكن كوتاهي است و اطلاعات جامع و جالبي را فراهم مينمايد. اين روش نشان داده مغز جنين روي پرده كاملاً مناسب است.
جمعآوري اطلاعات حجمي طولي در فارمولوژي مغز جنين به ما كمك خواهد كرد تا از طريق Vivo تاريخ طبيعي بيقاعدگيهاي مادرزادي و صدمه مغز در زمينه نورولوژي جنين، مورد بررسي كامل قرار گيرد.
منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۷۲