پزشکی بالینی

انجمن سرطان آمريکا ACS توصيه مي‌کند که به مردان بدون علامتي که اميد به زندگي در آنها دست کم 10 سال است مي‌توان اين اجازه را داد تا درباره غربالگري سرطان پروستات آگاهانه تصميم بگيرند. پزشکان بايد اطلاعات کافي را درباره موارد عدم اطمينان، خطرها و مزاياي بالقوه موجود در غربالگري سرطان پروستات ارايه دهند. مرداني که از خطر متوسط برخوردارند بايد اين اطلاعات را از سن 50 سالگي دريافت کنند. مرداني که از خطر بيشتري برخوردارند، از جمله سياهپوستان و کساني که سرطان پروستات در بستگان درجه يک آنها پيش از سن 65 سالگي تشخيص داده شده، بايد اين اطلاعات را از سنين 45 سالگي دريافت کنند. مرداني که در چند عضو خانواده آنها سرطان پروستات پيش از سن 65 سالگي تشخيص داده شده، بايد اين اطلاعات را از سن 40 سالگي دريافت کنند.

در مرداني که قادر به تصميم‌گيري درباره غربالگري نيستند، تصميم‌گيري بايد به وسيله پزشک انجام شود. با اين همه، پزشک بايد ارزش‌ها و ترجيحات کلي بيمار را درباره سلامتش در نظر بگيرد.

مردان بدون علامتي که اميد به زندگي در آنان کمتر از 10 سال است نبايد تحت غربالگري سرطان پروستات قرار گيرند. در سن 75 سالگي، تنها نيمي از مردان داراي اميد به زندگي 10 سال يا بيشتر هستند. مردان مبتلا به بيماري‌هاي جدي همراه در اين گروه سني و نيز مردان جوان‌تر مبتلا به بيماري‌هاي همراه کوتاه‌کننده عمر، احتمالا از غربالگري سودي نمي‌برند. بيماري‌‌هاي کوتاه‌کننده عمر با افزايش سن مردان بيشتر مي‌شوند؛ بنابراين، در نظر گرفتن وضعيت کلي سلامت بيمار (و نه سن به تنهايي) هنگام تصميم‌گيري درباره غربالگري حايز اهميت است.

اجزاي اصلي اطلاعاتي که بايد براي کمک به تصميم‌گيري براي مردان فراهم کرد عبارتند از:

غربالگري از طريق آزمايش خوني PSA، به تنهايي يا در ترکيب با معاينه انگشتي رکتوم، مي‌تواند سرطان را در مراحلي زودتر از مواردي که غربالگري انجام نشده است، تشخيص دهد.

غربالگري سرطان پروستات ممکن است با کاهش خطر مرگ ناشي از سرطان پروستات همراه باشد؛ با اين همه، شواهد موجود متناقض هستند و متخصصان درباره ارزش غربالگري با هم اختلاف نظر دارند.

اين امکان وجود دارد که بتوان پيش‌بيني کرد کدام يک از مردان دچار سرطان پروستات، احتمالا از درمان سود مي‌برند. برخي از مردان تحت درمان ممکن است از مرگ و ناتواني ناشي از سرطان پروستات در امان بمانند؛ در حالي که برخي ديگر از افراد تحت درمان ممکن است پيش از اين که سرطان به حدي جدي شود که سلامت آنها را تحت تاثير قرار داده يا عمر آنها را کوتاه کند، از علل غيرمرتبط ديگري بميرند.

بسته به درمان انتخابي، درمان سرطان پروستات ممکن است به مشکلات ادراري، گوارشي، جنسي و ديگر مشکلات سلامتي بينجامد. اين مشکلات ممکن است شديد يا خفيف، پايدار يا گذرا باشند.

آزمايش PSA و معاينه انگشتي رکتوم ممکن است با نتايج مثبت کاذب يا منفي کاذب همراه باشند که مي‌تواند به آزمايش‌‌هاي غيرضروري بيشتر يا عدم تشخيص سرطان بينجامد. موارد مثبت کاذب همچنين ممکن است موجب برانگيختن اضطراب درباره خطر سرطان پروستات شوند.

ممکن است در صورت وجود نتايج غيرطبيعي در آزمايش PSA يا معاينه انگشتي رکتوم، براي تعيين اين که يافته‌‌هاي غيرطبيعي ناشي از سرطان بوده يا خير، بيوپسي پروستات انجام شود. بيوپسي‌‌ها ممکن است دردناک بوده و به عوارضي مانند عفونت يا خونريزي منجر شوند و حتي ممکن است مواردي از سرطان داراي اهميت باليني را ناديده بگيرند.

تمام مرداني که سرطان پروستات آنها در غربالگري تشخيص داده مي‌شود به درمان فوري نياز ندارند، اما ممکن است به آزمايش دوره‌اي خون و بيوپسي پروستات نياز داشته باشند تا نياز آنان به درمان در آينده تعيين شود.

هنگامي‌ که تصميم به غربالگري گرفته شد، اين تصميم بايد به صورت دوره‌اي و در موارد انتشار پژوهش جديدي که تعادل بين مزايا و خطرات تشخيص زودهنگام سرطان پروستات را بر هم مي‌زند مورد بازبيني قرار گيرد. در نبود اطلاعات جديد هم تصميم‌گيري بايد به صورت دوره‌اي مورد بازبيني قرار گيرد؛ زيرا وضعيت سلامت، ارزش‌‌ها و ترجيح‌‌هاي هر فرد ممکن است دستخوش تغيير شده باشد.

توصيه‌‌هاي غربالگري براي مرداني که مزايا و خطرات بالقوه را در نظر مي‌گيرند عبارتند از:

غربالگري با آزمايش PSA، با يا بدون معاينه انگشتي رکتوم توصيه مي‌شود.

غربالگري بايد سالانه در مرداني که سطح PSA آنها حداقل 5/2 نانوگرم در ميلي‌ليتر (5/2 ميکروگرم در ليتر) است انجام شود.

در مرداني که سطح PSA آنها کمتر از 5/2 نانوگرم در ميلي‌ليتر است، غربالگري بايد هر دو سال انجام شود.

ارجاع براي ارزيابي بيشتر يا بيوپسي در مردان در معرض خطر متوسط که سطح PSA آنها حداقل 4 نانوگرم در ميلي‌ليتر است منطقي به نظر مي‌رسد.

در مرداني که سطح PSA بين 4-5/2 نانوگرم در ميلي‌ليتر دارند، پزشکان بايد خطر را به صورت فردي ارزيابي کنند، به طوري که عوامل خطر ديگر براي سرطان پروستات (مانند نژاد سياه، سابقه خانوادگي سرطان پروستات، سن بالا، يا يافته‌‌هاي غيرطبيعي در معاينه انگشتي رکتوم) را نيز در نظر بگيرند. از اين ارزيابي مي‌توان براي توصيه به انجام بيوپسي استفاده کرد.

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۴۹۶