پزشکی بالینی

تشخيص تو مو ر هاي سينه دقيق تر مي شود

تصویربرداری سینه با تی _ اسکن
تی- اسکن که اسکن امپدانس الکتریکی یا EIS  نیز نامیده می شود در سال 1999 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای استفاده به عنوان یک وسیله کمکی ماموگرافی در کمک به تشخیص سرطان سینه ، مورد تایید قرار گرفت. تی – اسکن از امپدانس الکتریکی  برای اندازه گیری جریان عبوری از بافت سینه استفاده می کند و به آشکار ساختن تومورهای سرطانی کمک می کند و   می تواند مشخص کند که یک بافت تومور خوش خیم (غیر سرطانی ) است یا خیر.
تی – اسکن چیست؟
تی – اسکن با اندازه گیری جریان های بیوالکتریکی کم ، تصویر های همزمانی از مشخصات امپدانس الکتریکی سینه تهیه می کند. به کمک این نتایج می توان به سرطانی بودن یا غیر سرطانی بودن بافت منطقه مورد نظر پی برد. ضمیمه کردن تصاویر تی – اسکن با ماموگرافی ، تعداد نمونه برداری های   ( biopsy  ) غیر ضروری را کاهش می دهد.
تصویربرداری امپدانسی تی – اسکن از سینه ، مانند اشعه ایکس (x-rays) و رادیونوکلوئیدها، از اشعه استفاده نمی کند، فشرده کردن (compression) سینه و همچنین تزریق یا نمونه برداری بافت از سینه به وسیله سوزن یا برش جراحی لازم نیست.
تی – اسکن با استفاده از جریان های الکتریکی کم یک تصویر (map) از سینه تولید می کند. یک جریان الکتریکی از طریق یک الکترود که به بازوی بیمار وصل می شود وارد بدن می شود. جریان الکتریکی از سینه عبور می کند سپس توسط  پروبی که روی سینه قرار گرفته از روی سطح پوست اندازه گیری می شود. پروب تی – اسکن شبیه پروبی است که در آزمایشات التراسوند استفاده می شود. از آنجا که رسانایی الکتریکی بافت سرطانی با بافت سالم متفاوت است، تومورهای سرطانی در تصاویر نهایی به دست آمده مانند نقاط سفید روشن نمایش داده می شوند. تصویر همزمانِ (map) از خصوصیات الکتریکی سینه، در مانیتور سیستم تی – اسکن نشان داده می شود.
ماموگرافی تقریبا 85 درصد سرطان های سینه را کشف می کند و تنها وسیله آزمایش مورد تایید FDA  است که به کشف سرطان در زنان بدون علامت و نشانه بیماری کمک می کند. اما به هر حال، قادر به تشخیص ماموگرافی 15 درصد سرطان های سینه نیست.
تصویربرداری سینه با تی – اسکن یک پیشرفت جدید و امیدوارکننده در تشخیص سرطان سینه است. اگر تصویربرداری با تی – اسکن ، در تلفیق با ماموگرافی استفاده شود ، از ماموگرافی به تنهایی حساس تر است.
نتایج نشان می دهند که تی – اسکن یک راه حل مقرون به صرفه برای افزایش دقت تشخیص و پذیرش وجود سرطان سینه است. اطلاعات تی – اسکن به تشخیص پزشک برای توصیه انجام دادن یا ندادن نمونه برداری (biopsy )  کمک کند. دیگر آزمایشات تکمیلی ماموگرافی مانند MRI و پزشکی
هسته ای به طور قابل ملاحضه ای نسبت به تصویربرداری تی – اسکن پر هزینه بوده  و بیمار پسند (patient friendly ) نیستند.
امپدانس الکتریکی چیست؟
امپدانس الکتریکی یک سنجش برای چگونگی حرکت الکتریسیته از میان ماده مورد نظر است.هر بافتی  امپدانس الکتریکی متفاوتی دارد که با ترکیب مولکولی خود  تعیین می شود. برخی از مواد امپدانس الکتریکی بالایی دارند درحالیکه بعضی دیگر امپدانس الکتریکی پایینی دارند. بافت سینه ای که بدخیم ( سرطانی ) باشد نسبت به بافت طبیعی و خوش خیم ( غیر سرطانی ) امپدانس الکتریکی بسیار پایینی دارد (یا به عبارتی رسانایی الکتریکی خیلی بهتری دارد).
سنسورهای پروب تی – اسکن که بر روی پوست سینه قرار می گیرند جریان های الکتریکی کم عبوری از بدن را اندازه می گیرند. امپدانس بافت سینه زیر پروب اسکن ، اندازه گیری شده و سپس به طور همزمان به صورت تصویر، روی مانیتور نمایش داده می شود. این تصاویر سرطان (امپدانس کم) را به صورت نقاط روشن سفید روی یک پس زمینه خاکستری بافت سینه طبیعی یا غیر سرطانی (امپدانس بالاتر) نشان می دهد.
تصویربردار تی – اسکن چگونه کار می کند؟
سیستم تصویربرداری تی – اسکن در ظاهر و  اندازه شبیه سیستم التراسوند است و دارای یک cart-mounted کوچک با یک مانیتور و یک صفحه کلید است. بیمار  یک عصای فلزی را که شکل ظاهری و اندازه آن شبیهjoy stick" " در بازی های کامپیوتری است در دست می گیرد. جریان الکتریکی متناوب توسط سیستم تولید شده و از طریق عصایی که در دست  بیمار است ، وارد بدن
 می شود (ولتاژ در حدود یک تا دو و نیم ولت «V1تا V2.5» است). هنگامی که پروب اسکن بر روی پوست سینه قرار می گیرد مدار الکتریکی کامل می شود.از ژل به عنوان یک واسطه برای بهبود رسانایی بین پوست سینه و پروب اسکن استفاده می شود(مانند التراسوند). مقدار کم جریان
الکتریکی که استفاده می شود تقریبا به اندازه جریانی است که  یک باتری کوچک تولید می کند. روند کار هیچ ناراحتی برای بیمار ندارد و بیشتر بیماران چیزی حس نمی کنند.
پروب اسکن روی سینه حرکت داده می شود و حسگرهای زیاد آن ، سیگنال جریان روی سطح پوست را اندازه می گیرند. سپس کامپیوتر این اطلاعات را  بازسازی کرده و بی درنگ تصاویر را بر روی مانیتور نشان می دهد. پروب اسکن از 256 حسگر در مد high-resolution و 64 حسگر در مد normal-resolution استفاده می کند.
هدف های  امپدانسی (Impedance objects) در تصویر به عنوان نقاط یا مناطقی که روشن تر (گاهی نیز تاریکتر) از نواحی اطرافشان هستند تعریف می شوند . تنها هدف سفیدی که ممکن است در آزمایش تی – اسکن سینه ، طبیعی نشان داده شود نوک پستان  است. نشان های پوستی مانند خال ، گزش حشرات ، یا محل هایی که تازه از آنها  بافت برداری شده نیز ممکن است به صورت نقاط روشن نشان داده شوند و هنگام  تفسیر کردن تصویر نباید با سرطان اشتباه گرفته شوند. درحالت طبیعی و تحت شرایط یکسان ، تصویر نوک پستان برای هر دو سینه باید هم اندازه و متقارن باشد.

شکل 2  نشان می دهد که چگونه پروب اسکن بر روی سینه قرار می گیرد و جریان کم عبوری از میان بافت سینه در منطقه مورد نظر را اندازه گیری می کند. بافت طبیعی امپدانس بالایی دارد (رسانایی کم) ، بافت بدخیم ( سرطانی ) امپدانس پایینی دارد ( رسانایی زیاد ). سپس سیگنال های اندازه گیری شده به وسیله کامپیوتر پردازش شده و بی درنگ به صورت یک تصویر روی مانیتور نشان داده
می شود.
سلول های سرطانی نسبت به سلول های سالم ، امپدانس الکتریکی کمتری دارند. تغییرات سلولی و بافتی در بافت سرطانی ، شامل تغییر در مایع سلولی  و مقدار الکترولیت و خصوصیات غشاء سلولی ، سبب تغییرات مهمی در امپدانس الکتریکی بافت می شوند (40-20 بار کمتر از بافت طبیعی ).
چرا تصویربرداری تی – اسکن از سینه انجام می شود؟   
تصویربرداری امپدانس الکتریکی (EIS)در کنار ماموگرافی برای کمک به تشخیص سرطان سینه ، به وجود آمد.  سیستم تی – اسکن هنوز برای استفاده به عنوان یک ابزار آزمایش سرطان سینه در دسترس نیست. تی – اسکن یک سیستم تصویربرداری غیر تهاجمی سینه است که به کشف تومورهای در مراحل اولیه ، بدون اشعه X یا ناراحتی برای بیمار کمک می کند . برخلاف ماموگرافی یا تصویربرداری پزشکی هسته ای ، تصویربرداری امپدانس الکتریکی سینه از اشعه استفاده نمی کند . در تی – اسکن نیازی به فشرده کردن بافت سینه نیست.(که می تواند ناراحت کننده باشد)، و همچنین نیازی به بافت برداری از بافت سینه با سوزن یا برش جراحی نیست.
تی – اسکن برای تهیه تصویرهای همزمان از خصوصیات امپدانس الکتریکی سینه ، جریان های بیوالکتریک را اندازه می گیرد. تصاویر امپدانسی به دست آمده ازبافت سینه می توانند به تشخیص اینکه منطقه مورد نظر بافت نرمال است یا یک تومور سرطانی ( بدخیم ) کمک کنند.
خانم های جوان نسبت به خانم های مسن بافت سینه متراکمی دارند. در ماموگرافی، به دلیل عدم نفوذ مناسب اشعهX  در بافت متراکم، مناطق غیر طبیعی یا مشکوک ، در خانم های جوان که بافت متراکمی دارند ، به خوبی نشان داده نمی شود بنابراین تصویر ماموگرام به دست آمده دارای کنتراست کمی بین منطقه غیرطبیعی و بافت سینه اطراف آن است.
اسکن امپدانس الکتریکی در بیماران جوان تر با سینه های متراکم ، به خوبی کار می کند و می تواند یک ابزار کمکی خوب برای ماموگرافی باشد.

EIS/T-scan   مکمل ماموگرافی
ماموگرافی تنها آزمایشی است که FDA  به عنوان یک ابزار نمایش سرطان سینه آن را تایید کرده است. به عبارت دیگر ، ماموگرافی تنها آزمایش تصویربرداری است که برای تشخیص سرطان سینه در زنان asymptomatic ( زنانی که هیچ علامت یا نشانه بیماری سرطان سینه ،مانند ورم،  ندارند ) استفاده می شود.
با این وجود، علاوه بر تصویربرداری امپدانس الکتریکی (EIS) سینه، آزمایشات تصویربرداری دیگری نیز وجود دارد که FDA آنها را به عنوان مکمل ماموگرافی تایید کرده است.هنگامی که یک محل مشکوک، توسط ماموگرافی کشف شد ، یک یا چند تا ازاین ابزارهای کمکی مورد استفاده قرار
می گیرند.

منابع:

1. http://www.imaginis.com
2. http://www.transscan.co.il
3. http://www.iop.org
4. http://www.cancer.gov

منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۸۷