كليه دستگاه ها براي اطمينان از عملكرد مناسب و صحيح نیازمند آن هستند که به صورت منظم كاليبره شوند. كاليبراسيون، فرايندي است كه طي آن خروجي يك دستگاه با استانداردي با مشخصه¬هاي مشخص مقايسه مي شود. در استفاده هاي غيرتخصصي، كاليبراسيون شامل تنظيم خروجي يا شاخصي در وسيله اندازه گيري است به نحوي كه در محدوده صحت مشخص شده در استاندارد مربوطه قرار گيرد. كاليبراسيون از مهم ترین بند هاي الزامي استانداردهاي ISO 9000 و ISO 17025  است.
كاليبراسيون مي¬تواند در زمان هاي زير انجام شود:
1- دستگاه هاي نو.
2- پس از گذشت مدت زمان مشخصي از شروع كار با يک دستگاه.
3- پس از استفاده از دستگاه براي يك مدت زمان خاص (ساعات عملكرد (.
4- پس در صورت وارد شدن يك شوك يا لرزه به دستگاه كه احتمال مي رود دستگاه را از كاليبراسيون خارج كرده باشد.
5- هر هنگامی كه خروجي هاي دستگاه مورد ترديد یا مشكوك باشند.
برخی از مشكلات ناشي از كاليبره نبودن دستگاه ها عبارتند از:
• عدم اعتماد پزشك به دستگاه
• عدم اعتماد به روند درمان
• صرف هزينه و زمان بيشتر براي تشخيص و درمان
• كاهش طول عمر دستگاه
• افزایش هزينه هاي سرويس و نگهداري
• كاهش زمان خواب دستگاه
• تكرار ناپذيري آزمايشات
• افزايش هزينه هاي مصرفي و
• ....


نکاتی در مورد کالیبراسیون برخی از دستگاه های پزشکی
نگهداري و كاليبراسيون دستگاه ECG
برای نگهداری از دستگاه ECG باید موارد زیر همواره مورد توجه قرار گیرند.
• كنترل كابل بيمار و جلوگيري از كشش و تنش مكانيكي
• استفاده از كاغذهاي استاندارد
• بازديد پوآر ها و خشك كردن ژل
• استفاده از سيستم زمين
• جلوگيري از تداخل هاي الكتريكي و مغناطيسي
آزمون هاي اوليه به منظور بررسي ديناميك ECG
1. آزمون ثابت زماني: دستگاه را روشن کرده و سرعت را در mm/s 25 قرار داده و كليد STD (1 mV) را فشار داده و نگه داشته می شود تا دامنه ولتاژ به mm 5 برسد، در اين  خروجی زمان نبايد از 55 خانه كمتر باشد.

2. آزمون ميرائي: پس از تنظيم قلم بر روي خط مبنا، كليد STD فشار داده می شود. بايد در این حالت يك پالس مستطيلي مشاهده شود در غير اين صورت، دستگاه دچار overdamped (عدم توانايي در پاسخ به تغييرات آني ولتاژ) يا underdamped (اعوجاج در ECG) شده است، دستگاه در چنین مواردی سه حالت دارد:
1)حالت صحيح، 2) Overdamped و 3) Underdamped
مشخصات كاليبراتورهاي ECG
1. توانايي توليد شكل موج هاي زير:
• شكل موج ECG با 30، 60، 120، 180 و 240  ضربان در دقيقه
• موج مربعي شكل با فركانس Hz2
• موج سينوسي با فركانس Hz 10،40،50،60،100
• موج مثلثي شكل با فركانس Hz2
2. توانائي شبيه سازي آريتمي هاي شايع قلبي
3. قابليت بررسي دامنه موج: اين كار معمولا بر روي اشتقاق ليد اصلي 1 و در اندازه های5/1، 5/0،2/0،1 ميلي ولت انجام مي شود.
4. دقت كاليبراتور طبق استاندارد بايد ٪ 5/0 باشد.
5. كنترل حالت اتوماتيك دستگاه.
كاليبراسيون الكتروشوك
ابزار مورد نياز، برای کالیبراسیون عبارتند از :
 اسيلوسكوپ حافظه دار 2 كاناله مجهز به پرينتر ديجيتال، ولتمتر و آمپرمتر AC, DC، تايمر و بار 50 اهمي.
نگهداري و كاليبراسيون دستگاه پالس اكسي متر
در هنگام نگهداری از دستگاه پالس اکسی متر باید به موارد زیر توجه شود:
• استفاده مناسب و صحيح  از سنسور.
• سنسور نور، نبايد در معرض نور شديد قرار گيرد مانند اتاق عمل (مخصوصا گزنون).
• سنسور نبايد در معرض نورهاي تركيبي قرار گيرد.
• سنسور نبايد با آب و مواد شوينده و ضد عفوني كننده تماس داشته باشد.(سنسورهاي سيليكوني از اين قاعده مستثني هستند).
• لامپ هاي بيلي روبين و نور شديد فلورسنت، لامپ هاي گرمايشي و مادون قرمز نيز تاثيرات منفي دارند [2].
دستگاه الكتروكوتر
دستگاه الكتروكوتر پس از تعويض هر قطعه يا پس از هر بار تعمير و در صورت خراب نشدن هر 6 ماه يك بار بايستي كاليبره شود. كاليبراسيون دستگاه باعث اطمينان اپراتور از تطابق بين مقدار تنظيمي بر روي دستگاه و مقدار خروجي خواهد شد.
عوارض ناشي از عدم كاليبراسيون
• سوختگي هاي ايجادشده به دليل از بين رفتن بخشي از پوست بدن بيمار. در اين حالت با كم شدن مساحت چگالي جريان زياد شده و باعث سوختگي در محل تماس با بدن بيمار
 مي شود.
• سوختگي شديد در محل جراحي ناشي از بالاتر بودن توان خروجي دستگاه نسبت به آنچه كه اپراتور روي دستگاه تنظيم کرده است.
• نشتي جريانHF كه باعث سوختگي و اثرات خطرناك بر روي بيمار و جراح مي شود.

منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۸۸