تجهیزات85- دسـتـگــاه حـركـت پـسـيـو مداوم (CPM)
مفاهيم پايه
نام لاتين: Continuous Passive Motion
حركت و فشار براي بقاي بافت همبند سالم و نـيـز تـرمـيـم و بـهـبـودي بـافت همبند آسيب ديده ضــروري اســت. دسـتـگــاه هــاي حـركـت پـسـيـو مداوم (Continuous Passive Motion Devices) كـه مـعـمـولا بـا نـام دسـتـگـاه هـايCPM خـوانده مــي‌شــونــد،جـهــت حـفــظ و بـازگـردانـدن دامـنـه حركتي مفاصل مورد استفاده قرار مي گيرند.
فيزيولوژي
دو جـز اصـلـي تـشـكـيـل دهـنـده بـافـت هـمبند كلاژن و الاستين هستند. اين اجزا به بهترين نحو در فيبر هاي تاندون ها و ليگامان ها كنار هم قرار گرفته اند و به بافت همبند متحمل بار مكانيكي قـــابــلــيـــت قـــدرتــمــنـــدي و قــابــل كـشــش بــودن مـي‌‌بـخـشـند. به اين ترتيب بافت همبند قابليت بالايي براي مقاومت در مقابل نيروهاي كششي و چـرخـشي دارد .بي حركتي به شكلي واضح، آثار تخريبي بر بافت همبند و بافت هاي اطراف آن خـواهد گذاشت كه شامل، كوتاهي ،كاهش قدرت كشش، تشكيل ادم، گرفتگي سياهرگي و آتروفي است.
چگونه كار مي كند؟
CPM از طـريـق تـحـريـك تـرمـيـم بافت هاي مـفـصـلـي ، گـردش مايع مفصلي و كاستن از ادم منطقه اي بهبودي را افزايش مي دهد. همچنين از چسبندگي ،خشكي مفاصل،كوتاهي‌ها و تخريب غضروف هاي مفصلي جلوگيري مـي كـند. اين وسيله بي نقص ترين دستگاه توانبخشي پس از عمل به خصوص براي مفصل زانو وبه ويژه پس از عمل Total Knee Arthroplasty( TKA) يا ترميم هاي ليگاماني در اين منطقه بوده است. پذيرش اين روش براي مفصل زانو اين انگيزه را ايجاد كرد تا ازCPM بـراي تـوانـبـخـشـي سـايـر مـفـاصـل تـحـمـل كننده وزن نيز استفاده شود.مفصل آسيب ديده به طور مداوم و براي مدت زماني مشخص (تا 24 ساعت در روز) در جهت حـركـتـي تـعـيـيـن شـده و بـدون كمك خود بيمار توسط دستگاه حركت داده مي شود. دستگاه در محلي در امتداد مفصل آسيب ديده به وسيله استرپ هاي ولكرو نگه داشته شده و از يك بخش الكتريكي براي تنظيم دامنه و سرعت حركت استفاده مي شود. تنظيم دامنه حركتي اوليه بر اساس راحتي بيمار و ساير فاكتور هايي كه ارزيابي مي شود تعيين شده و افزايش دامنه حركتي به ميزان 3 تا 5 درجه در روز با توجه به تحمل بيمار صورت مـي‌گـيـرد. طـي درمـان بـاCPM نـاحـيـه مـفـصـلـي در دسـتـگـاه ايـمن است و اين دستگاه برنامه ريزي مي شود تا مفصل را به شكل پسيو در دامنه از پيش تعيين شده، با سرعت مـعـيـن حـركـت دهـد. حـركـات آرام و كـنـتـرل شـده اند و بيمار به شكل اكتيو از نيروي عضلاني براي تحرك اندام استفاده نمي كند.
كاربرد
هـم اكـنـون ايـن دستگاه براي مفاصل لگن، زانو، مچ پا، شانه ، آرنج و مچ دست نيز مـوجود است. حركت و فشار براي بقاي بافت همبند نرمال و ترميم و بهبودي بافت هـمـبـنـد آسـيـب ديـده ضـروري اسـت. حركت جريان خون را افزايش و درد را كاهش مي‌دهد (حركات پسيو به منظور حفظ دامنه حركتي) و انعطاف پذيري مفاصل در موارد زير كاربرد دارد:
1) دوره توانبخشي پس از عمل جراحي، 2) توقف حركات فعال به دليل پروسه ترميم و 3) دردناك بودن انجام حركات فعال
مزاياي CPM
1) امكان استفاده زود هنگام از اين وسيله در دوره بهبودي پس از عمل جراحي
2) گرم و‌در حالت كشش نگه داشتن ناحيه مفصلي كه منجر به افزايش جريان خون و انعطاف پذيري بيشتر محل مي شود در نتيجه بيمار سريع تر حركاتش را باز مي يابد.
3) كاهش درد و ادم‌بيمار به ميزان قابل توجه
4) كاهش مدت زمان بهبودي به‌مدت حداقل دو ماه و در نتيجه فراهم آوردن امكان بازگشت سريع فرد به شغل و حرفه خود
5) صرفه جويي در زمان ،هزينه هاي مربوط به كاهش درد و جلسات فيزيوتراپي
6) كمك به ترميم و بازسازي غضروف هاي مفصلي
منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۱۰۲