پزشکی بالینی

واژه ي كدورت براي توضيح ظاهر مات يا شيري محيط هاي مايع يا جامد مانند آب ( آب فاضلاب، حمام ، معدني و آشاميدني)، مايعات بدن، نوشيدني‌ها (آب‌جو، آب ميوه و ...) يا شيشه  پنجره ( شيشه ي نيمه شفاف) استفاده مي شود.
در اصطلاحات فيزيكي ، كدورت متناسب با ذرات پراكنده با اندازه هاي مختلف يا جذب شدن نور است كه به محيط مورد بحث، ظاهري مات و ابري مي دهد. 
كدورت به وسيله‌ي حضور ذرات معلق مانند ميكرواورگانيسم‌ها ، سنگ آهك ، لجن يا مخمر حاصل مي شود.

در كدورت سنج ، نور به  يك نمونه از آب تابيده مي‌شود. اگر نور به ذرات معلق، موادكلوئيدهاي موجود برخورد كند و پراكنده شود و به سمت بالا بازتاب مي يابد. انـدازه گيري ميزان نور منعكس شده را در اثر برخورد با ذرات كلوئيدي  مشخص مي‌كند. آب زلال، نور كم  و نمونه هاي كدر، مقدار زيادي از نور  منعكس مي‌كنند. 
كدورت سنج به دستگاهي گفته مي شود كه به روش اپتيكي (انعكاس نور توسط ذرات معلق) مقدار كدورت محلول‌ها را اندازه گيري مي‌كند.

شرح پراكندگي تابش در اثر برخورد با نمونه هاي راكد مي تواند مبناي اندازه گيري باشد. به اين گونه رو‌ش‌ها ، روش‌هاي كدورت سنجي نيز مي گويند.روش سنجش انعكاس پرتو را نفلومتري و روش كاهش توان پرتو را توربيدومتري مي خوانند. يكي از دستگاهاي سنجش در همين رابطه توربيدومتر بوده كه داراي بخش هاي زير است: 1- منبع نور 2- انتخابگر طول موج 3- كاپ واكنش 4- آشكار ساز 5- ثبات امروزه براي اندازه گيري كدري ، از توربيديمترهاي " اپتو الكترونيك متر" استفاده مي‌شود. در اين دستگاه‌ها  نور يك منبع با شدت نوري معلوم از نمونه عبور مي كند. ذرات معلق در نمونه ، اين نور را پراكنده يا جذب مي كنند. سپس نور پراكنده شده در زاويه 90 درجه ( روش نفلومتري ) توسط فتودتكتور ثبت و بر اساس واحد كدري نفلومتريك نشان داده مي شود.

كدورت باعث پراكندگي يا جذب نور در حين عبور آن بر روي يك خط مستقيم در آب مي شود. روش اوليه

اندازه گيري كدورت، قدرت عبور نور را از ميان آب با قدرت پراكنده سازي و شكسته شدن آن مقايسه مي نمايند كه اين اندازه گيري اساس روش استاندارد تعيين كدورت آب به وسيله كدورت سنج شمعي جكسون است.
الزاما روش هاي ديگري براي سنجش كدورت هاي پايين  لازم است و در اين حالت از روش هاي نفلومتري و جذب سنجي استفاده مي شود.
نفلومتر شدت پراكنده ساختن نور را در دايره خاصي تقريبا در زاويه طرف راست  محل برخورد نور با سطح آب  اندازه گيري مي نمايد. با اين روش كدورت هاي پائين‌تر از 0/05 واحد را اندازه مي گيرند و رنگ آب در آن تاثيري ندارد. با استفاده از روش جذب‌سنجي ميزان جذب نور توسط ذرات موجود در آب اندازه گيري مي شود. در جذب‌سنجي رنگ آب در نتيجه تاثير دارد و ميزان دقت اين روش به اندازه ي روش نفلومتري نيست.

در گـذشـتـه ، محققان تلاش مي‌كردند از سيستم هاي باز بيني براي اندازه گيري كدورت استفاده كنند. به عنوان مثال "واحدهاي كدورت ژاكسون  " (JTU) بر اساس يك حجم مشخصي از اسيد سيليسيك تجزيه شده از خاك دياتومه در آب  است.كــدورت بــا اسـتـفــاده از يـك كـدورت سنـج شمعي انجام مي‌شد كه تركيب دستگاهي يك شمع و يكظرف شيشه اي بود كه مقايسه ي ذرات معلق به همراه محلول اسيد سيليسيك را از طريق بازبيني چشمي فراهم  مي‌ساخت.

امـــــروزه، روش عــمــلــــي مــعــمــــولــــي بــــراي نمونه‌هاي آبي با استفاده از يك  "‌ديسك " سفيد سـاخـتـه شـده از بـرنـز ريـخـتـه گـري شـده انجام مي‌شود. ديسك درون آب فرو برده مي شود تا آن را  نتوانيم ببينيم . كدورت سپس بر اساس عمق غوطه وري محاسبه مي شود.

امـــروزه پـــديـــده ي كـــدورت بـــا اسـتـفــاده از نور‌سنج ها ي الكترونيك انجام مي شود.

يك مـنبع نور

مصنوعي، يك شدت نور معين را از ميان يك نمونه عبور داده و ذرات معلق نور را جـذب يـا پـراكنده مي نمايند. نور پراكنده شده سپس روي آشكار ساز  متمركز مي شود.

 ‌نور پراكنده شده معمولا تحت زاويه ي 90 درجـه انـدازه گيري مي شود. اين روش اندازه گيري تحت عنوان ابر سنجي شناخته مي شود. بنابراين يك ابرسنج نوعي كدورت سنج است كه نور پراكنده شده تحت زاويه ي 90 درجه  را اندازه گيري مي نمايد.

دو اسـتــانــدارد بـراي انـدازه گـيـري كـدورت وجـــود  دارد كـــه بـــه طـــور وسـيـعـي در سـطــح بين‌المللي پذيرفته شده اند. استاندارد   7027ENISOتحت عنوان "كيفيت آب ، تعيين كدورت " تمام روش هاي ممكن براي اندازه گيري كدورت را در بر مي گيرد.

تمام روش هاي  الكترونيك يك منبع نور مادون قرمز نياز دارند كه آزمايش كردن نمونه هاي رنگي را امكان پذير  سازد.در روش شماره180/ 1كدورت سنجي كه "تعيين كدري  به وسيله ي ابرسنجي" است، EPA در ايالات متحده منحصرا روش ابر سنجي ( نور پراكنده شده )  را با استفاده از يك م

نبع نورسفيد (لامپ هالوژن تنگستن) تشريح مي‌كند.

نتايجي كه به وسيله ي دستگاه‌هاي مختلف كه  از 2 روش فوق الذكر استفاده مي

كنند نمي توانند مقايسه شوند.
گاهي اوقات كدورت سنجي به روش هاي نمونه گيري و تزريق آن به داخل كدورت سنج‌هاي باي پاس

بسيار مشكل و هزينه نگهداري بالايي دارد. به طور مثال اندازه گيري كدورت در فاضلاب از اين دسته موارد است به همين دليل نوع ديگري از سنسورهاي كدورت طراحي

شود كه به صورت غوطه ور درون نمونه نصب مي شوند و كليه اجزاي اندازه‌گيري آنها اعم از لامپ و دتكتور سنسور در تماس با نمونه  است. لذا با توجه به اين موضوع و جهت جلوگيري از خطاهاي ناشي از جرم گرفتگي سنسور و عدم خوردگي بدنه آن 2 نكته در طراحي آنها رعايت ‌شده است : 
  سيستم شستشوي خودكار
  جنس بدنه ضد خوردگي