پزشکی بالینی

 طي هفت سال گذشته، سه دارو براي درمان نگهدارنده آسم مورد تاييد قرار گرفته و وارد بازار شده‌اند: سيکلزونايد، بودزونايد/فورموترول و اماليزوماب. در اين مقاله اثربخشي، تحمل دارويي، عوارض و سهوات مصرف اين سه دارو بررسي مي‌شود.

سيکلزونايد، يک کورتيکواستروييد استنشاقي است که در سال 2006 ميلادي براي درمان نگهدارنده آسم در بيماران بالاي 12 سال مورد تاييد FDA قرار گرفته است. مکانيسم اثر آن شامل فعال‌سازي و مهاجرت سلول التهابي، کاهش پاسخ‌دهي راه‌هاي هوايي و بلوک واکنش‌هاي آلرژيک فاز تاخيري است.

سيکلزونايد براي درمان برونکواسپاسم حاد يا آسم پايدار مورد تاييد قرار نگرفته و مصرف آن در بيماران باسابقه واکنش‌هاي حساسيتي به سيکلزونايد ممنوع است.احتياط لازم بايد در بيماراني که در معرض خطر اختلال عملکرد آدرنال يا ضعف سيستم ايمني و افرادي که تراکم استخواني آنان کاهش يافته يا مبتلايان به گلوکوم يا کاتاراکت رعايت شود.

شايع‌ترين عوارض ناشي از مصرف سيکلزونايد در بيماران عبارت‌اند از سردرد، التهاب بيني و گلو، سينوزيت، درد حلق و حنجره، عفونت دستگاه تنفسي فوقاني، درد مفصلي، احتقان بيني، درد کمر و اندام‌ها. عوارضي نظير عفونت قارچي دهان، سرفه، خشکي دهان و گلو، تهوع، سنگيني قفسه سينه از عوارض با شيوع کمتر اين دارو هستند.

سيکلزونايد در ايالات متحده با الگوي مصرف دوبار در روز براي درمان نگهدارنده آسم مورد تاييد قرار گرفته است.در ساير کشورها، مصرف يک‌بار در روز اين دارو تاييديه دارد.

همان‌طور که گفته شد ، سيکلزونايد به صورت استنشاقي و دوبار در روز تجويز مي‌شود که بسيار شبيه به ساير کورتيکواستروييدهاي استنشاقي است. بايد به بيماران مصرف کننده آن خاطر نشان کرد که براي پيشگيري از ابتلا به برفک، پس از مصرف دارو دهان خود را با آب بشويند.

کورتيکواستروييدهاي استنشاقي موثرترين داروهاي ضدالتهابي موجود در بازارند. زماني که سير بيماري از آسم متناوب به آسم مقاوم به درمان مي‌رسد، دوز پايين کورتيکواستروييد (که درمان نگهدارنده برتر است) به آگونيست بتادو کوتاه اثر اضافه مي‌شود.وقتي که بيماري تبديل به آسم مقاوم متوسط تا خفيف مي‌شود، دوز کورتيکواستروييد استنشاقي قبل از اضافه کردن داروي ديگري افزايش داده مي‌شود.

کورتيکواستروييدهاي استنشاقي مورد استفاده براي درمان آسم عبارت‌اند از بکلومتازون، بودزونايد، سيکلزونايد، فلونيزولايد، فلوتيکازون، مومتازون و‌تريامسينولون.

بودزونايد/فورموترول فومارات دي هيدرات، در سال 2006 ميلادي براي درمان نگهدارنده آسم در بيماران بالاي 12 سال مورد تاييد FDA قرار گرفت. بودزونايد، يک کورتيکواستروييد با اثر ضدالتهابي است و فورموترول، بتادو آگونيست طولاني‌اثر که به عنوان برونکوديلاتور اثر مي‌کند.

بودزونايد/فورموترول براي درمان برونکواسپاسم حاد يا آسم پايدار مورد تاييد قرار نگرفته و در بيماراني که به بودزونايد يا فورموترول حساسيت دارند، ممنوع است. شايع‌ترين عوارض مشاهده شده در بيماراني که بودزونايد/فورموترول را با دوز 5/4/80 ميکروگرم يا 5/4/160 ميکروگرم دوبار در روز مصرف کرده‌اند، عبارت‌اند ازالتهاب بيني و حنجره، سردرد، عفونت مجاري تنفسي فوقاني، درد حلق، حنجره، سينوزيت، آنفلوآنزا و درد کمر.

بودزونايد / فورموترول با مصرف دوبار در روز براي درمان نگهدارنده آسم مورد تاييد قرار گرفته است.

در درمان چند دارويي آسم، بتادو آگونيست‌هاي طولاني‌اثر انتخاب برتر براي ترکيب شدن با کورتيکواستروييدهاي استنشاقي در بيماران بالاي 12 سال هستند.هرگز نبايد اين داروها به عنوان درمان تک‌دارويي مورد استفاده قرار گيرند. درمان چند دارويي شامل ترکيب يک کورتيکواستروييد استنشاقي و يک بتادوآگونيست طولاني‌اثر نظير فلوتيکازون/سالمترول و بودزونايد/فورموترول است.

اين دارو در سال 2003 ميلادي از سوي FDA براي درمان نگهدارنده آسم مقاوم به درمان متوسط تا شديد در بيماران بالاي 12 سال با تست پوستي مثبت تجويز مي‌شود. اماليزوماب اتصال ايمنوگلوبولين E را به گيرنده باقدرت جذب بالاي موجود روي سطح ماست‌سل‌ها و بازوفيل‌ها مهار مي‌کند، در نتيجه آزادسازي پاسخ‌هاي آلرژيک محدود شده و سطح ايمنوگلوبولين E آزاد سرم کاهش مي‌يابد.

در مطالعات باليني، سطوح کلي ايمنوگلوبولين E تا يک سال پس از قطع مصرف اماليزوماب به سطح آن در زمان پيش از شروع درمان برنگشته است.

شايع‌ترين عوارض مشاهده شده در مطالعات باليني عبارت‌اند از واکنش محل تزريق، عفونت‌هاي ويروسي، عفونت دستگاه تنفسي فوقاني، سينوزيت، سردرد و گلودرد. شايع‌ترين عوارضي که در بيش از يک درصد از بيماران با سابقه تزريق اماليزوماب گزارش شده، عبارت‌اند از درد دست و پا، درد مفصلي، ضعف، خواب‌آلودگي، درماتيت و سردرد.

اماليزوماب با دوز 150 تا 375 ميلي‌گرم در فواصل مصرف دو تا چهار هفته، براي افرادي که دوز پايه ايمنوگلوبولين E کل 30 تا 700 واحد بين المللي در ميلي ليتر و وزن 30 تا 150 کيلوگرم دارند، توصيه شده است.

اماليزوماب تنها داروي توصيه شده براي قرار گرفتن در رژيم ترکيب درماني براي افزايش اثربخشي دوز بالاي کورتيکواستروييد استنشاقي همراه با بتادو آگونيست طولاني‌اثر در بيماراني است که آسم آلرژيک مقاوم به درمان شديد دارند، بنابراين ممکن است به عنوان درمان تکميلي براي آسم شديد مقاوم به درمان در بيماران بالاي 12 سال که با دوز بالاي کورتيکواستروييد استنشاقي همراه با
بتادو آگونيست طولاني‌اثر تحت کنترل قرار نگرفته‌اند، مطرح شود.

از لحاظ باليني، تجويز اماليزوماب تنها بايد در گروهي از بيماران با آسم آلرژيک صورت گيرد که با وجود بهره‌گيري از حداکثر دوز درماني، هنوز تحت کنترل قرار نگرفته‌اند.

منبع: نشریه سپید شماره ۲۱۴