PDF متن کامل روش

فيزيوتراپي

فيزيوتراپي، درماني غير دارويي است. اين روش درماني در بسياري از مشكلات جسماني كاربرد فراوان دارد. ازجمله موارد كاربرد اين روش مي توان به فيزيوتراپي پس از جراحي قلب، ارتوپدي، جراحي زنان و زايمان، جراحي هاي مغز و اعصاب، بيماري هاي مغز و اعصاب، پوست، كودكان معلول و... اشاره كرد. در فيزيوتراپي هدف بالا بردن عملكرد جسماني است. فيزيوتراپيست در اين رشته به عنوان درمانگر شناخته مي شود. دانش فيريوتراپيست براساس شناخت آناتومي بدن و فيزيولوژي حركت است. فيزيوتراپي به عنوان يك رشته باليني كه با استفاده از امكاناتي مانند مداليته‌ها ، درمان‌هاي دستي   تمرينات بدني گروه‌هاي گوناگون بيماري و ناتواني‌ها را درمان مي‌كند. اين رشته همچنين با شناسايي گروه‌هاي خاص افراد اقدام به پيشگيري از بيماري‌ها و غربال‌گري ناتواني‌ها مي كند.

فيزيوتراپي به شناسايي و افزايش پتانسيل‌هاي حركتي براي بهبود، پيشگيري ، درمان و ناتواني، مي‌پردازد. فيزيوتراپي شامل اثرات متقابل فيزيوتراپيست، بيمار و خانواده آن‌هـا يا ساير افرادي است كه از بيمار مراقبت مي‌كنند، بر يكديگر است، تا بتوانند پتانسيل‌هاي حركتي بيمار را ارزيابي كرده و در ايجاد اهداف مورد نظر با استفاده از دانش و مهارت‌هاي ممتاز فيزيوتراپيست به توافق برسند.
ديدگاه منحصر به فرد فيزيوتراپيست از بدن و نيازها و پتانسيل‌هاي حركتي آن براي رسيدن به تشخيص و استراتژي درماني نقش اساسي دارد و تثبيت كننده هر موقعيتي است كه در آن خدمات ارايه مي‌شود. اين شرايط با توجه به هدف فيزيوتراپي در بهبود سلامت، پيشگيري، درمان و بازتواني، متغير است.
فيزيوتراپي داراي دوره‌هاي تخصصي خاص خود است. مهم ‌ترين آن‌ها  عبارتند از : طب سوزني، كودكان، بهداشت زنان، ارتوپدي،  سالمندي، نورولوژي، طب ورزش.

ماهيت فرايندهاي فيزيوتراپي
فيزيوتراپي،  عملي است كه تنها توسط  يا با هدايت و نظارت يك فيزيوتراپيست صورت مي‌گيرد و شامل : بررسي، تشخيص، برنامه ريزي درماني، مداخله و ارزيابي است. همچنين ويژگي‌هاي فيزيوتراپي به سه ديدگاه بيمار نگر)Holistic(، غير تهاجمي و  ديدگاه سلامت ‌نگر تقسيم مي شود.

بررسي  (Assessment)
شــامـل معـاينـه ‌انفـرادي و گـروهـي نقـص‌هـاي بـالقـوه يـا بـالفعـل، محـدوديـت‌هـاي عملكردي، ناتوانايي‌ها، يا ساير مشكلاتي كه توسط گرفتن تاريخچه، غربال‌گري و همچنين با استفاده از آزمايش‌هاي خاص و اندازه گيري و ارزيابي نتايج معاينات از طريق آناليز آن ها در چارچوب يك فرايند منطقي باليني مي‌توان به آن پي برد.

تشخيص  (Diagnosis)
از معاينات و ارزيابي آن ها به دست مي‌آيد و بيانگر نتيجه حاصل از فرايند منطقي بـالـيـنـي اسـت. تـشـخـيـص مـمـكـن اسـت بـه صورت نقص حركتي بيان شود يا شامل دسته‌هاي گوناگوني از آسيب‌ها، محدوديت‌هاي حركتي، توانايي‌ها، ناتوانايي‌ها يا سندرم‌ها باشد.

برنامه ريزي  (Planning)
برنامه ريزي با تعيين نياز به مداخله آغاز مي‌شود و معمولا به ايجاد برنامه‌اي براي مداخله ختم مي‌شود كه شامل اهداف نهايي قابل اندازه گيري كه با خانواده بيمار يا فردي كه از وي مراقبت مي‌كند، قابل بحث است.

مداخله (Intervention)
مداخله ها  انجام مي‌شوند و براي رسيدن به اهداف توافق شده تغيير مي‌يابند و مي‌تواند شامل: درمان با دست، بهبود حركتي، استفاده از وسايل فيزيكي، مكانيكي و الـكتريكي-درماني، آموزش عملكرد، فراهم كردن وسايل كمكي و نحوه استفاده از آن‌ها، راهنمايي و ارائه مشورت به بيمار، مستند سازي، هماهنگي و ارتباطات باشد. مـداخـلات هـمـچـنـيـن مـمـكن است با هدف پيشگيري از آسيب‌ها، محدوديت‌هاي حركتي، ناتواني‌ها يا صدمات صورت گيرند كه در اين صورت شامل بهبود و حفظ سلامتي، كيفيت زندگي و توانايي در تمام سنين و جمعيت‌ها است.

ارزيابي (Evaluation)
ارزيابي مستلزم انجام دوباره معاينات با هدف ارزيابي نتايج حاصل است.

نقش فيزيوتراپيست در حوادث پيش‌‌بيني نشده
وقوع حوادث وسيع با تلفات انساني نياز به آمادگي قبلي و مديريت در هنگام وقوع حادثه را دارد. لذا تمامي اعضاي گروه‌هاي پزشكي بايد آمادگي لازم جهت مقابله با وقوع حوادث پيش‌‌بيني نشده و عواقب آن را داشته باشند.
يكي از اعضاي گروه پزشكي كه از ابتدا در تمامي طول حادثه ‌تا توانبخشي حضور مستمر دارد، فيزيوتراپيست است.
حوادث غيرمترقبه به لحاظ زماني به سه مقطع تقسيم مي شود كه تمامي گروه‌هاي پزشكي بايد براي آن برنامه داشته باشند.فيزيوتراپيست‌ها نيز براي اين مقاطع زماني داراي برنامه خاصي هستند.
1)  در محل: ‌حضور در محل  كه به دو مرحله زماني24 ساعت اوليه و پس از آن تقسيم مي شود. امداد و نجات آسيب ديدگان، ارزيابي آسيب‌هاي جسمي حادثه ديدگان، ارزيابي سامانه تنفسي- قلبي، مديريت تخليه بيمار و حمايت از ديگر اعضاي گروه‌هاي پزشكي در صورت وقوع تروما از وظايف فيزيوتراپيست در اين مرحله ‌است.
2) در بيمارستان:‌ حضور در بيمارستان است، سينه اي‌، تقويت عضلاني، كنترل درد از اهم وظايف فيزيوتراپيست است.
3) پس از بيمارستان: ‌كمك به بيمار جهت به دست آوردن   توانايي ادامه زندگي با كيفيت ‌مناسب است.
همچنيـن ‌در زمـان حضـور فيـزيـوتـراپيسـت در بيمـارستـان منطقه حادثه ديده، اين فيزيوتراپيست داراي وظايف خاصي است كه بايد آن را اجرا كند، اين وظايف شامل موارد زير است:
1)قبل ازوقوع: چيدمان مناسب بخش وكاهش آسيب به بيماران ناشي از پرتاب اجسام، آموزش و تهيه تجهيزات مناسب براي زمان حادثه
2)حين وقوع: تخليه بخش فيزيوتراپي
3)بعداز وقوع: حضور مستمر در بخش‌هاي بستري، اعزام به ناحيه

جايگاه درمان فيزيوتراپي 
فيـزيـوتـراپـي يكـي از بخـش‌هـاي اسـاسي در سـيـسـتــم‌هــاي ارائــه دهنـده خـدمـات مـرتبـط بـا سـلامـت اسـت. فـيـزيـوتـراپـيـسـت‌هـا بـه شـكـلي مـسـتـقـل از سـايـر افـرادي كـه خدمات مرتبط با ســـلامـــت ارائـــه مـــي‌دهــنـــد و بـــر طـبــق اصــول بـرنـامـه‌هـاي بـازتـوانـي و نـوتـواني، براي احياي دوباره عملكرد و كيفيت بهتر زندگي در افرادي كـه بدون حركت هستند يا نقص‌هاي حركتي دارنـد، بـه كـار مـي‌پـردازنـد. فـيـزيـوتـراپـيـست‌ها ممكن است درگير يكي از اهداف زير شوند.
 ‌بـهـبـود و حـفـظ سـلامتي اشخاص و كل جامعه
جلوگيري از آسيب‌ها و محدوديت‌هاي عملكردي و ناتواني‌ها در افرادي كه در معرض خــطـــر تــغــيــيـــر رفــتـــارهـــاي حــركـتــي بــه دلـيــل فاكتورهاي مرتبط با سلامتي يا پزشكي، عوامل تنش زاي اجتماعي- اقتصادي و شيوه زندگي، قرار دارند.
‌انـجــام مــداخـلــه‌هــا بــراي احـيــاي دوبــاره تـمـامـيـت سيستم‌هاي اساسي بدن و مورد نياز براي حركت، افزايش عملكرد و بهبودي مجدد، به حداقل رساندن عدم ظرفيت مربوطه، و بهبود كيفيت زندگي در افراد و گروه‌هايي است كه در اثـــر آســيـــب‌هـــا، مـحــدوديــت‌هــاي حــركـتــي و ناتواني‌ها دچار مشكلات حركتي شده اند.
فـيـزيـوتـراپـيـسـت ممكن است در مكان‌هاي گــونــاگــونـي بـراي رسـيـدن بـه اهـدافـش بـه كـار بپردازد.
درمان و بازتواني معمولا در جامعه و مراكز مــراقبتـي حـاد انجـام مـي‌شـود كـه ممكـن اسـت شامل موارد زير باشد، اما تنها به آن ها محدود نمي‌شود.
آسايشگاه‌ها
بيمارستان‌ها
مراكز نگهداري
مراكز بازتواني و اقامتگاه‌ها
مطب/ كلينيك‌هاي خصوصي فيزيوتراپي
درمانگاه بيماران سرپايي
مراكز اجتماعي: مراكز مراقبت هاي مرتبط با سلامتي اوليه، خانه‌هاي اشخاص

مراكز آموزشي و پژوهشي
پــيـشـگـيـــري و بـهـبـــود ســـلامـتـــي بـيـشـتـــر در مـكـان‌هـاي زيـر صـورت مـي‌ گـيرد اگر چه اين مراقبت‌ها به صورت جزئي از درمان و نوتواني در مراكز مراقبتي ديگر نيز ارائه مي‌شوند.
مراكز بهداشت حرفه‌اي
مدارس
مراكز مراقبت از شهروندان سالمند
مراكز ورزشي
شركت‌ها و محل‌هاي كار
مـكـان‌هـاي عـمـومـي (مـانـنـد تـفـرج‌گاه‌ها) براي بهبود سلامت

كيف فيزيوتراپي
امـروزه فـيـزيوتراپيست ها بايد آمادگي لازم براي مقابله با بيماري ها و عوارض آن را داشته باشند، اين فقط شامل مهارت ها و دانش نيست . ايــن پـزشـك مـدرن بـايـد بـتـوانـد از خـود پـاسـخ مـنــاسـبــي بــروز دهــد . بــراي ايــن امــر كـيــف بـا مجموعه‌هاي مختلفي پيشنهاد شده است ولي در ظاهر كار كيف پيشنهادي انجمن فيزيوتراپي آمريكا از همه مقبول تر است. اندازه هاي كيف عبارتند از : 17اينچ -12 اينچ - 4 اينچ

ابزارها مورد نياز در كيف
 استتسكوپ
 چكش رفلكس
 دستگاه فشار خون
 متر اندازه گيري
 كمربند با طول 60 اينچ
 قيچي بانداژ
 گونيامتر 180 درجه و 360 درجه
 مـجـموعه آچار آلن(جهت تنظيم بريس، اروتز، پروتز، عصا)
 آچار فرانسه(جهت تنظيم بريس، اروتز، پروتز، عصا)
 پـيـچ گـوشتي(جهت تنظيم بريس، اروتز، پروتز، عصا)
 باند لاستيكي جهت تمرينات
 چراغ قوه
 ترمومتر
 دفترچه ثبت اطلاعات بيمار و پيگيري
 كـــــارت ويـــــزيــــت : شــــامــــل اطــــلاعــــات فردي،تلفن، تلفن ضروري (موبايل)


فيزيوتراپي شامل سه بخش است:
1-بخش الكتروتراپي 
2-بخش حركت درماني و مكانوتراپي
3-بخش آب درماني يا هيدروتراپي
در بخـش الكتـروتـراپـي از وسـايـل و دستگـاه‌هاي مختلف الكتريكي جهت بهبود نـاتـوانايي‌هاي عضلات،رفع چسبندگي ها، كاهش درد، جلوگيري از آتروفي شدن سريع عضلات و... استفاده مي شود. 
در بخش مكانوتراپي كه به عنوان بخش ورزش درماني نيز گفته مي شود از وسايل مختلـف مثـل فنـر، كيسـه شـن، وزنـه، دوچـرخـه ثـابـت، صفحـه نقـالـه، قـرقره و نخ در وضعيت‌هاي مختلف و ... جهت افزايش قدرت عضلات، افزايش توانايي، افزايش محدودهِ حركت مفاصل، افزايش و هماهنگي بيشتر اندام ها و عضلات درحين حركت، افزايش كارايي عملكرد قلب و ريه و ... استفاده مي شود . 
دستگـاه هاي مورد استفاده در الكتروتراپي با هدف كاهش درد، كاهش اسپاسم، كاهش چسبندگي، بازآموزي و تقويت عضلات بيماران به صورت زير تقسيم بندي مي‌شود :
 1-دستگـاه تحـريـك الكتـريكـي: كـه از ايـن دستگـاه جهـت بازآموزي حركت به عضلات، كاهش حس درد توسط روش هاي مختلف، كمك به افزايش حركت عضله، كمك به افزايش دامنهِ حركت مفصل با ايجاد انقباض در عضله  استفاده مي شود. 
2-اشعه مادون قرمز: ‌اشعه مادون قرمز جرياني با طول موج 1000 تا 40000 آنگسترم است كه وقتي با بدن برخورد مي كند به گرما تبديل شده و باعث افزايش جريان خون در نقطه درمان مي‌شود و در نتيجه باعث بهبود تغذيه و دور شدن مواد زايدي كه به علت سيكل درد ايجاد شده ‌اند مي شود. از اين وسيله جهت افزايش دماي سطحي بدن، افزايش گردش خون، دفع بهتر مواد زائد تجمع يافته،كاهش درد و ... استفاده مي شود. 
3-استفاده از كيسه داغ: ‌كيسه مخصوصي است كه داراي گرماي مرطوب بوده و ضمن گرم كردن ناحيه مورد درمان با خاصيت افزايش گردش خون در ناحيه درمان كاربردهاي زير را دارد.
موارد كاربرد : 1- كاهش اسپاسـم، 2- كاهــش درد، 3- كاهش‌چسبندگي، 4- كاهش سفتي بافت نرم، 5- افزايش دامنه حركتي، 6- كاهش گرفتگي عضله، 7- آماده‌سازي‌‌ بيمار‌براي‌ انجام‌حركات‌ورزشي‌ و تكنيك هاي‌ درماني.
4-استفاده از امواج مافوق صوت: ‌اشعه مافوق صوت با فركانس بيش از 20000 هرتز و شدت 5/0 تا 3 ولت بر سانتيمتر با عمق نفوذ حدود 5 سانتيمتر كه با ايجاد گرماي عمقي در بدن باعث افزايش گردش خون و نفوذ پذيري غشاء سلولي و نيز تخليه منطقه درمان از مواد دردزا مي‌شود.

موارد كاربرد
 1- از بين بردن چسبندگـي، 2- كاهش التهاب، 3- كاهش اسپاسم عضلاني، 4- كاهش درد و ...، 5- آزاد‌سازي‌‌ بافت‌از مواد دردزا، 6 - افزايش‌دامنه‌حركتي.
 5-استفاده از امواج دياترمي: ‌از انواع امواج كوتاه راديويي است كه طول موج  SWDمورد استفاده در فيزيوتراپي 11متر و فركانس آن 27/12مگاسيكل است. طول موج  MWDمورد استفاده در فيزيوتراپي 12 متر و فركانس آن 2450 مگاسيكل است كه باعث ايجاد گرماي عميقي در ناحيه درمان مي شود.
موارد كاربرد
 1- كاهش اسپاسم، 2- كاهش درد، 3- افزايش دامنه حركتي
 6-استفاده از جريان گالوانيك: ‌در عضلاتي كه به علت قطع عصب يا ضايعه عصبي قادر به انقباض نيستند، زمان تحريك بالايي لازم است تا جريان به همه فيبر هاي عضله برسد و باعث انقباض آن عضله شود و جريان گالوانيك با شدت 5/0 تا 5/2 ميلي آمپر، ولتاژ كمتر از 100 ولت، زمان تحريك 100، 300، 1000، 3000 ميلي ثانيه را انتخاب كرده و باعث انقباض عضله مي شوند.

موارد كاربرد
 1- ضايعات نخاعي، 2- قطع عصب، 3- نروپاتي هاي شديد
7-استفاده از جريان فاراديك: ‌جرياني با زمان تحريك كوتاه است يعني با زمان تحريك 1/0، 3/0، 1 و 3 ميلي‌ثانيه و در مواردي كه عصب سالم بوده ولي عضله توانايي لازم براي انقباض را ندارد به كار مي رود.

موارد كاربرد
 1- سكته مغزي، 2- بيماران ناتوان، 3- بعد از تاندون ترانسفر، 4- سالمندان ناتوان، 5- نروپاتي هاي خفيف و ميوپاتي ها.
8-استفاده از جريان هاي پر فركانس: در اين جريان از تداخل دو جريان پرفركانس، يك جريان مدوله شده كم فركانس ايجاد مي شود كه امواج 2000 هرتز آن جهت تقويت عضلات عمقي و امواج 4000 هرتز جهت كاهش درد و اسپاسم استفاده مي‌شود.
موارد كاربرد
 1- كــاهــش درد، 2- كاهش التهاب، 3- تقويت عضلات، 4- كــاهــش ادم، 5- بازآموزي عضلات، 6- درمان‌بي‌اختياري ‌ادرار
9 : TENS -يعني با استفاده از جريان الكتريكي از طريق پوست باعث تحريك عصب ناحيه درمان مي شود و جرياني با فركانس 50 تا 150 هرتز است كه شدت آن بين 12 الي 30 ميلي آمپر بوده كه با اشكال مختلف و به صورت ضربه اي و نرمال طراحي شده است و از طريق بسته شدن دريچه درد و ترشح آندروفين باعث تشكيل درد مي شود.

موارد كاربرد
 1- كاهش‌دردهاي عصبي، 2- كاهــش اسپاسم، 3- كاهش دردهاي متعاقب اعمال جراحي، 4- كاهش ‌دردهاي ‌متعاقب‌صدمات ‌و ضايعات ‌ورزشي، 5- كاهش دردهاي مزمن و مداوم مثل كمر درد، سردرد.
10- ولتاژ بالا: ‌اشعه اي با طول موج 100 تا 400 نانومتر بوده كه با بلوكه كردن سيستم سمپاتيك باعث افزايش گردش خون در ناحيه مي شود.

موارد كاربرد
 1- افراد ديابتي، 2- زخم هاي فشاري، 3- بيماران سرمازده
 11-استفاده از اشعه ليزر: تقويت نور به وسيله گسيل تشعشع تحريك شده كه به اختصار، ليزر خوانده مي شود. در فيزيو تراپي از ليزر كم توان جهت ترميم و كاهش درد و ... استفاده مي شود.

موارد كاربرد
 1- كاهش التهاب، 2- كاهش درد، 3- كاهش چسبندگي، 4- تاندونيت و بورسيت
12 - فرابخش: ‌اشعه با طول موج 1800 تا 3900 آنگستروم و با عمق نفوذ كمتر از 1/0 ميلي متر است و با تأثيرات شيميايي كه در بافت هاي بدن ايجاد مي كند جهت درمان بـرخـي از اختـلالات و بيمـاري هـاي پوستي و جلدي به كار مي رود و بنابراين جريان خون و در نتيجه ساخت و ساز در ناحيه را افزايش داده و به ساخته شدن ويتامين  Dنيز كمك مي شود.

موارد كاربرد
 1- تــرمـيــم زخــم بـسـتــه، 2- استئـو مـالاسـي، 3- زخم عفوني
13-استفاده از ماساژور: ‌ماساژ عبارت است از يك سري حركات منظم و ريتميك كه توسط يـك فـيزيوتراپيست ماهر و يا با استفاده از يك دستگاه ويبريتور انجام مي شود و بر روي سيستم عصبي عضلاني و گردش خون تأثير مي گذارد.

موارد كاربرد
1- ايـــجــــــاد آرامــــــش در بـــــدن، 2- كـــــاهـــــش ‌چـسـبـنـــدگــي، 3- كـمــك بــه بــازگـشــت خــون، 4- كــــاهـــش درد، 5- تـخـلـيـــه تـــرشـحـــات ريـــه، 6- كاهش اسپاسم
از ديگر وسايل الكتريكي موجود در فيزيوتراپي شورت ويودياترمي، ميكرويودياترمي، هايولتاژ، وازوترين، كرايوتراپي، ميوفيديك و ... است كه در مشكلات مختلف جسمي كاربرد دارند . 
كودكان CP (فلج مغزي) كه جزء بيماران مغز و اعصاب هستند و كودكاني با مشكل مغزي كه اختلالات استخواني - عضلاني و مفصلي دارند هم از خدمات فيزيوتراپي استفاده مي كنند.

حركت درماني و مكانوتراپي

در ورزش درماني با توجه به اينكه مشكل بيمار محدوديت حركتي، كوتاهي يا ضعف و ناتواني عضله است تكنيك هاي درماني مانند Mobilization، Hold Relax،  P.N.F و ورزش هاي ايزومتريك و ورزش هاي مقاومتي برنامه ريزي شده و با استفاده از وسايل موجود در فيزيوتراپي از قبيل فنر، قرقره، وزنه، صندلي چهار سر، پارالل، دوچرخه ثابت، چرخ شانه، نردبان شانه، كشش مكانيكي گردن و ... هدف درماني پيگيري مي شود كه ورزش درماني در دستور فيزيوتراپي تحت عنوان  EXS مطرح مي شود.

آب درماني يا هيدروتراپي
 ‌استفاده از آب و خواص آن جهت اهداف درماني را هيدروتراپي مي نامند . در فيزيوتراپي از خواص درماني آب در جهت كاهش اسپاسم و كاهش سفتي مفاصل و ... استفاده مي شود. 
موارد كاربرد : 1- افراد فلج مغزي، 2- رفع خستگي، 3- كاهش‌استرس هاي ‌روحي‌ و رواني، 4- بيماري هاي‌ روماتيسمي‌‌ مانند آرتريت‌روماتوئيد و ...

تكنيك‌ها و مداليته‌ها 
الف-درمان هاي دستي (Manual Therapy)
1Mobilization)
2Manipulation)
3Acupressure)
4Massage)

ب: مداليته‌ها
 ‌يونرفروزيز ، فاراديك و فانكشنال فاراديك ‌، IDC، دياديناميك‌،  اينترفرنشيال، TENS، ليزر،  مگنوتراپي، شوك، ويوتراپي، هات پك (H.P)،  مادون قرمز (IR)، انواع اسپري‌ها (سـر كننـده و كـاهنده درد)،  ويودياترمي كوتاه (SWD)، مايكروويودياترمي (MWD)، اولتراسوند (US)، حمام پارافين، بيوفيدبك، ويبراتور، پرتو فرابنفش.

ج: تجهيزات تمرين درماني
فـريـم، كشـش گـردن وكمر، تخت تمرين، تخت الكتروتراپي، دست ورز، FEPS، دستگاه CPM، آينه، پارالل، پله، دوچرخه ثابت، دمبل و كيسه شن، انواع فنر، قرقره، طناب و اسـلـيـنــگ، تختـه تعـادل، تـريـد ميـل‌، تـوپ‌هـاي درمـانـي ، تشـك درمـانـي ‌، صنـدلـي كواردريسپس.

د: تجهيزات ارزيابي و كمكي
گونيامتر، دستگاه فشارخون، چكش رفلكس، كپسول 2O، نگاتوسكوب، گوشي پــزشـكــي، شــاقــول، ســايــر ابـزارهـاي تـسـت‌هـاي پـزشـكـي، انـواع Tape، انـواع Cast، اسپيلنت‌ها، باندهاي كشي، انواع Corset ِ Medical Collar، انواع فيكساتورها.

هـ: آب درماني
انواع وان، ويرپول،استخر، تجهيزات مربوطه

كاربردهاي فيزيوتراپي
اكنون براي تمامي گروه‌هاي بيماري‌ها همانند قلب، ريه، مثانه، سامانه اعصاب، سامانه گردش خون، زنان، كودكان، آسيب‌هاي ورزشي، ارتوپدي، سوختگي و ديگر بـيـمـاري‌هـا روش‌هـاي فـيـزيـوتـراپـي وجـود دارد. مـهـم‌تـريـن كاربرد فيزيوتراپي ارائه خـدمـات بـه بـيـمـاران بـسـتري است. همچنين در بخش‌هاي ويژه كارايي بسياري را مي‌توان برشمارد.

زمينه‌هاي كاربردي فيزيوتراپي در بيماران بستري
-كاهش زمان بستري
-كاهش عوارض بستري
-‌فيزيوتراپي در بيماري هاي قلبي و تنفسي
فيزيوتراپي در بيماران تنفسي شامل اصلاح الگوي تنفسي، تقويت عضلات سامانه تنفسي، تخليه ترشحات داخل ريه و مجاري تنفسي، همچنين تحريك رفلكس سرفه و آموزش روش‌هاي تنفسي و تمرينات تنفسي است.
براي درمان بيماران قلبي بستري شامل بهبودي وضعيت بيمار و نيز افزايش كارايي سامانه قلبي-عروقي است.
بيماري‌هايي كه نياز به فيزيوتراپي تنفسي دارند عبارت‌اند از: جراحي در ناحيه قفسه سينـه، ضعـف در عضـلات سـامـانـه تنفسـي، شكستگي دنده‌ها، بيماري‌هاي تنفسي، آمبـولـي و آبسـه ريـه، بـرونشيـت مـزمـن، آمفيـزم، آسـم و سـرطان عناصر تنفسي و نيز بيماري‌هايي همچون ايسكمي قلبي، واريس و غيره.
براي تمامي جراحي‌ها فيزيوتراپي ريه قبل و پس از عمل جراحي توصيه مي شود.
مداخلات درماني كه توسط فيزيوتراپيست انجام مي‌شود شامل
- تمرين درماني
-‌ درمان دستي
- ‌تمرينات افزايش تحمل قلب و عروق
-استراحت
- بيوفيدبك (Biofeedback) تراپي
- فيزيوتراپي قلب و ريه
- انواع مداليته‌ها  (كيفيت ها) مانند: انقباض   اولتراسوند،  بسته‌هاي گرمايي  (Hot Pack) ليزر  الكترو تراپي
- تجويز وسايل كمكي مانند پروتز و ارتز
- به كارگيري تكنيك‌هاي طب مكمل
فيزيوتراپي مي تواند جهت توانبخشي و نجات بيماران به عنوان يكي از بازوهاي توانمند تيم پزشكي وارد عمل شود و جامعه را از زمين گير شدن و ناتوان شدن گروهي از جوانان و سالمندان كه به دليل تصادفات و حوادث ناگوار و كهولت سن مشكل پيدا مي كنند رهايي بخشد. 

 ‌اهداف فيزيوتراپي
 فيزيوتراپيست با به حداقل رساندن عوارض بيماري ها و درمان بيماري ها و نيز از بين بردن عوامل محدود كننده و ناتوان كننده در جهت مستقل نمودن بيمار در طول زندگي تلاش و به طور خلاصه هدف فيزيوتراپي مستقل كردن بيمار در طول زندگي است.

موارد كاربرد فيزيوتراپي: با توجه به هدف فيزيوتراپي كه عنوان شد، مي توان كاربرد آن را به راحتي بيان كرد به اين صورت كه هرگاه عوامل محدود كننده و ناتوان كننده باشد با از بين بردن آن بيمار را در رسيدن به هدف توانبخشي كمك كرد ولي به طور اختصار جهت آشنايي بيشتر به موارد زير اشاره مي شود:
-فيزيوتراپي در بيماران ارتوپدي
-فيزيوتراپي در بيماري هاي روماتولوژي
-فيزيوتراپي در بيماري هاي اعصاب
-فيزيوتراپي در اطفال 
-فيزيوتراپي در بيماري هاي زنان
-فيزيوتراپي در اعمال جراحي
-فيزيوتراپي در بيماري هاي پوستي
-فيزيوتراپي در بيماران بستري در بخش هاي بيمارستان
-فيزيوتراپي در بيماري هاي قلبي و تنفسي
-فيزيوتراپي در سالمندان

فيزيوتراپي در بيماران ارتوپدي
از جمله موارد ارتوپدي كه مي توان در آن ها با فيزيوتراپي مفيد واقع بود عبارتند از : شكستگي استخوان ها و دررفتگي مفاصل، تعويض مفاصل (ارتروپلاستي ها)، اختلالات اسكلتي عضلاني مثل : كمردرد و گرفتگي عضلات، ايجاد تغييرات فرسايشي در مفاصل مثل آرتروز‌:  زانو، شانه، ران و ستون فقرات و غيره، اختلال در ستون فقرات : اسكليوز، كيفوز و اختلال ناحيه گردن مانند : تورتيكوليو نيز ضايعات بافت نرم مثل پيچ خوردگي، پارگي ليگامان ها، پارگي مينيسك ها، فتق ديسك بين مهره اي، كندرو مالاسي، كشيدگي تاندون عضلات، پارگي تاندون عضلات و اختلالات مادرزادي مانند دررفتگي مفصل ران، تشكيل نشدن كامل مهره ها، كف پاي صاف، پا چنبري، پا پرانتزي، پا ضربدري، دنده گردني، لغزش مهره هاي ناحيه كمر و ... و در مورد قطع اندام ها به دليل تصادفات و بيماري ها و ... و نيز مواردي همچون خشكي مفصل شانه، آتروفي سودك، ضايعه گلف البو و ضايعه تنيس البو و جراحي‌هاي دست و ... مي توان از فيزيوتراپي استفاده كرد.

فيزيوتراپي در بيماري هاي روماتولوژي
 ‌بيماري هاي مفاصل و بافت نرم را اصطلاحا بيماري هاي روماتولوژي مي نامند و فيزيوتراپي در بيماران روماتولوژي مي تواند جهت كاهش درد و كاهش تورم و التهاب و نيز جلوگيري از پيشرفت عوارض بيماري و به دست آوردن حداكثر كارايي دوباره از مفصل مفيد واقع شود و از جمله اين بيماري ها عبارتند از : پولي ميوزيت (التهابي است كه در عضلات ايجاد مي شود)، در ماتوميوزيت (تارهاي عضلاني و پوست ملتهب مي شود)، اسپونديليت انكيليوزان (التهاب ستون فقرات و بافت هاي مجاور آن) آرتريت روماتوئيد (التهاب مفاصل، رباط و كپسول مفصلي) و بيماري هايي مثل آرتروز زانو، ران و ستون فقرات  و اختلافات ديگر مثل بورسيت، كپسوليت، تندونيت، تنوسينويت، آرتريت ها و آرتروزها و غيره.

فيزيوتراپي در بيماري‌هاي اعصاب
 ‌با توجه به اينكه در بيماران اعصاب، عضلات بيمار گرفتار مي شوند. فيزيوتراپي جهت تقويت عضله و راه اندازي بيمار موثر است و از جمله اين بيماري ها عبارتند از: بيماري هاي عفوني مغز يا سيستم عصبي مثل آبسه مغزي، سرخجه، سيفليس، مننژيت، فلج اطفال و غيره و بيماري هاي عروق مغز مثل سكته مغزي، تومورهاي سيستم عصبي مثل تومور مغز، تومور مخچه، تومورهاي نخاع و ضايعات ديگر همچون ضايعات نخاع، ضايعات اعصاب و اعصاب محيطي. همچنين فيزيوتراپي در درمان بيماري  MSو پاركينسون به ويژه در مراحل اوليه اين دو بيماري نقش بسيار مهمي دارد.

فيزيوتراپي در اطفال
 ‌نزديك به 10% از كودكاني كه به دنيا مي آيند دچار نوعي از معلوليت هستندكه با فيزيوتراپي به موقع مي توان در معلوليت موجود اقدامات موثري را انجام داد و از جمله اين معلوليت ها عبارتند از : فلج مغزي، فلج اطفال، فلج زايماني ، تور تيكولي (كودكاني كه با گردن كج به دنيا مي آيند)، اختلال در مچ پا (مثل كف پاي صاف.)

 ‌فيزيوتراپي در بيماري هاي زنان
فيزيوتراپي در بيماري هاي زنان را با هدف كاهش درد و از بين بردن برخي عفونت ها و چسبندگي ها كه در بافت هاي مختلف دستگاه تناسلي ايجاد مي شود و نيز تقويت عضلات ناحيه شكم و اطراف لگن انجام داد و از جمله اين موارد عبارتند از: كمر درد كه منشا آن بيماري‌هاي زنان است، ضعف عضلات ناحيه شكم و لگن و بيماري هاي التهابي و در برخي از جراحي هاي دستگاه تناسلي زنان و غيره.

فيزيوتراپي در اعمال جراحي
حال عمومي بيماران و جلوگيري از ايجاد و كنترل و حفظ دامنه حركات مفاصل اطراف محل عمل براي از بين بردن درد و چسبندگي و محدوديت حركتي مي توان از فيزيوتراپي استفاده كرد و از جمله موارد آن عبارتند از : سوختگي ها و در برخي اعمال جراحي در ناحيه فك و صورت و غيره.

فيزيوتراپي در بيماري هاي پوستي
 ‌در بيماري هاي پوستي مي توان با كاهش درد به بهبودي سريع و بهتر صدمات پوستي كمك كرد و از جمله اين بيماري هاي پوستي عبارتند از: سوختگي پوست، زنا، آكنه، لوپوس و در اعمال جراحي پلاستيك و اعمالي كه براي زيبايي انجام مي شود با كنترل چسبندگي محل عمل و غيره.

فيزيوتراپي در بيماران بستري
در بخش هاي بيمارستان با توجه به اينكه وقتي بيماران در بيمارستان بستري مي شوند از هر گونه حركت عاجزند كه به دنبال آن خشكي مفاصل و ضعف عضلات و نيز تجمع ترشحات در ريه آن ها و نيز بيماري هاي زخم بستر آن ها را تهديد مي كند و براي پيشگيري از به وجود آوردن اين مشكلات لازم است بعد از تجويز پزشك هر روز حداقل يك نوبت فيزيوتراپيست با انجام حركات فعال و غيرفعال و نيز تمرينات تنفسي و همچنين با ارائه راهنمايي هاي لازم از به وجود آوردن گرفتاري بيشتر پيشگيري مي‌كند و زمينه لازم براي توانبخشي بيمار را فراهم مي كند.

فيزيوتراپي در بيماري‌هاي قلبي و تنفسي
 ‌فيزيوتراپي در بيماران تنفسي شامل اصلاح الگوي تنفسي تقويت عضلات سيستم تنفسي و تخليه ترشحات داخل ريه و مجاري تنفسي و همچنين تحريك رفلكس سرفه و آموزش روش هاي تنفسي و تمرينات تنفسي است و همچنين آموزش وضعيت هاي خاص براي تخليه ترشحات از ريه است و براي درماني در بيمارستان قلبي شامل : بهبودي وضعيت بيمار و نيز افزايش كارايي سيستم قلبي عروقي كه از جمله موارد قلبي تنفسي عبارتند از : جراحي در ناحيه قفسه سينه، ضعف در عضلات سيستم تنفسي، شكستگي دنده ها، بيماري هاي تنفسي مثل پنوموني يا ذات الريه، آمبولي ريه، آبسه ريه، برونشكتازي، آتلكتازي، برونشيت مزمن، آمفيزم و آسم و سرطان عناصر تنفسي و غيره‌.  و نيز بيماري هايي همچون ايسكمي قلبي، ترومبوفلبيت، واريس و غيره.

فيزيوتراپي در سالمندان
 ‌با توجه به اينكه سالمندان با بالا رفتن سن و كاهش فعاليت روزانه دچار ضعف و ناتواني مي شوند لازم است زير نظر فيزيوتراپيست ماهر به حركت ورزشي ادامه داده و از بروز مشكلات پيشگيري كنند. در پايان اشاره به اين نكته ضروري است كه يكي از دلايل ثمر بخش بودن درمان بيماران در كشور هاي پيشرفته وجود ارتباط تنگاتنگ بين پزشك معالج از قبيل جراح ارتوپد، جراح اعصاب، داخل اعصاب، متخصص روماتولوژي، متخصص قلب و عروق و متخصص ريه و جراح و ... با ساير كادر درمان همچون تيم توانبخشي (فيزيوتراپيست) است. بنابرين اگر روزي بتوان بين پزشك معالج و فيزيوتراپيست ارتباط تنگاتنگ درماني را بيش از پيش تقويت كرد فيزيوتراپي مي تواند گام بلندي را در درمان فيزيكي بيماران سكته مغزي، فلج اندام ها، آرتروز زانو، ضايعات مفاصل و ستون فقرات و عوارض شكستگي، ضايعات نخاعي، بيماران قلبي و عروقي و ريوي و ... بردارد.
به كارگيري عوامل فيزيكي (همچون گرما و سرما) و مكانيكي (همچون كشش كمر و كشش گردن)، به كارگيري تجهيزات الكتروتراپي پيشرفته، تمرينات جسماني مانند كشش گروه هاي عضله خاص و تكنيك هاي حركت از طريق آموزش صحيح نرمش‌هاي درماني و روش هاي صحيح فعاليت هاي روزانه مي تواند اختلالات به وجود آمده در اثر ضايعه را به حداقل برساند.

زير مجموعه هاي فيزيوتراپي شامل چندين قسمت مي شود:

1-مداليته هاي گرمايي: شامل اشعه مادون قرمز، امواج ماوراء صوت (US) و پك هاي گرم

2-مداليته هاي مكانيكي: شامل تعليق درماني (Suspention) و كشش (Traction) انواع قرقره و فنر - دوچرخه ثابت عادي و برقي - صندلي كوادر و ...

 3-مداليته هاي الكتريكي: شامل تجهيزات الكتروتراپي از قبيل  TENSو فاراديك، اينترفرنشيال و غيره. مداليته هاي الكتريكي درد بيمار را كاهش داده و پروسه ترميم بافت‌ها را سرعت مي بخشد.

 4-حركت درماني يا تمرينات جسماني: عبارت از انجام تمرين درماني روي قسمت هاي مختلف بدن در قالب ورزش هاي تقويتي يا كششي به صورت ايزومتريك يا ايزوتونيك است. اين روش كاربرد گسترده اي براي معالجه اختلالات جسمي حركتي دارد. از يك بي حركتي موضعي مفصل و خشكي يا سفتي مفصلي گرفته تا فلج نيمه بدن در اثر سكته مغزي
5- ماساژ : از قديمي ترين روش هاي درماني است كه به كمك دست يا دستگاه صورت مي گيرد و انواع و اقسام مختلف دارد بسته به نوع ضايعات و نوع موضع مورد درمان يكي از روش هاي ماساژ به كار گرفته مي‌شود.

تاثير خدمات بخش فيزيوتراپي بر بدن
1-افزايش قابليت انعطاف پذيري و ارتجاع‌پذيري عضلات و تاندون هاي كوتاه شده كه به مرور زمان در اثر ضايعه يا بي حركتي دچار اين اختلال شده‌اند.
 2-افزايش دامنه حركتي يا  ROMكاهش يافته به دنبال ضايعه يا به دنبال بي حركتي.
 3-به تاخير انداختن روند تحليل و لاغري عضلاني (آتروفي) در عضلاتي كه عملكرد خود را از دست داده‌اند ايجاد مي‌شود تا زماني كه مددجو بتواند از آن ها در عملكرد روزمره استفاده كند.
 4-افزايش قدرت عضلات ضعيف و تسهيل الگوي حركتي صحيح.
 5-اصلاح كردن تون غير نرمال عضلاني و مهار رفلكس هاي پاتولوژيك كه مانع ايجاد حركت صحيح مي شود.
 6-بهبود تعادل و هماهنگي حركتي و تصحيح طرز ايستادن و گام برداشتن مددجو.
 7-بهبود عملكرد دستگاه‌هاي قلبي - تنفسي و استقامت عضلاني مددجو در صورت نياز.
انتخاب روش درمان فيزيوتراپي و تعيين پروتكل هاي درماني به وسيله متخصص طب فيزيكي و توانبخشي صورت مي گيرد و درمانگران فيزيوتراپيست با تشخيص اهميت كار گروهي در بهبود هرچه سريع تر مشكلات مددجو هماهنگ با ساير اعضاي تيم توانبخشي و با مشاركت فعال خانواده در امر درمان به ارائه خدمت مي پردازند.

تله مديسين در فيزيوتراپي

گسترش دانش، سريع تر از هر زماني ادامه دارد، به خصوص در حيطه پزشكي  ‌اين امر اهميت بيشتري مي يابد. موضوعاتي از قبيل تشخيص ،تصميم گيري درماني ، ارتباط با بيمار، ارزيابي، آمار تجهيزات مصرفي پزشكي، عملكرد حوزه هاي پاراكلينيك و بسياري از اين‌گونه مطالب در اين حيطه مي گنجد. در اين روش سعي بر آن است تا در خصوص استفاده اجتناب ناپذير تله مديسين و امكاناتي كه ابزارهاي ارتباطي جديد براي فيزيوتراپي مي‌گشايد مطالبي را بيان كرد.

فيزيوتراپي مجموعه اعمال درماني است كه شامل : برآورد ، تشخيص، طرح درمان‌، مداخله درماني و ارزيابي  ‌است كه منجر به مداخلات فيزيوتراپي شامل تمرين درماني، مداليته ها و توصيه هايي مي شود و در خطوط سه گانه بهداشتي، درماني و توانبخشي كاربرد دارد. حيطه فيزيوتراپي اكنون تمامي بيماري ها  مانند استخواني و عضلاني، قلبي و عروقي، ريوي، نورولوژي و تقريبا تمامي گروه هاي بيماري ها را در بر مي گيرد.
سرعت فيزيوتراپي در توليد دانش و همچنين ميزان حضور و كنترل در خطوط درماني سه گانه به حدي بالا رفته است كه به ناچار فيزيوتراپيست ها بايد عنوان دكتري حرفه اي (DPT) براي خود انتخاب كنند و اين تابلو جديد لزوم استفاده از  ITو تله مديسين را در فيزيوتراپي گريز ناپذير مي كند.

جمع آوري دانش
اكنون مباحث كلينيكي فيزيوتراپي بر مبناي  EBMو  EBPحركت مي كند، كه موضوعاتي فراتر از منابع پزشكي متعارف است و اين مطلب مورد نياز مبرم در تصميم‌گيري ‌است و اين به لطف تله مديسين قابليت عملياتي فراواني يافته است.

مراقبت اوليه سلامت (primary health care)
حضور فيزيوتراپيست ها اكنون محدود به درمان  ‌و توانبخشي   نيست بلكه به سرعت به سمت جلو  در حال حركت است. حيطه مراقبت هاي اوليه، جايي است كه ارزش اقتصادي و بهداشتي فراواني دارد و تله مديسين در اين مسير رهگشاست.

توانبخشي مبتني بر جامعه
(community-based rehabilitation)
ارايه خدمات از طريق موسسه يا مركز فيزيوتراپي يا حتي فيزيوتراپيست ‌با توجه به حجم بالاي جمعيتي، غير قابل اجراست و به همين دليل توانبخشي مبتني بر جامعه ‌شكل گرفته است. تله مديسين مي تواند در آموزش هاي اجتماعي ومديريت توانبخشي مبتني بر جامعه  (CBR) به كمك فيزيوتراپيست ها بيايد.

فعاليت تيمي
بسياري از فعاليت هاي فيزيوتراپي اكنون در قالب تيمي ‌است و تله مديسين در به‌وجود آوردن ماتريس عملياتي نقش بسزايي دارد.

مانيتورينگ دائمي 
اكنون در بستر تله مديسين مي توان يك رصد دايم براي بيمار به وجود آورد و هر لحظه اطلاعات لازم براي بيمار را براي تصميم گيري در دست داشت و يك ارتباط دايمي با بيمار برقرار كرد.
در انتها بايد گفت به طور اصولي فيزيوتراپي با وظايف آن در اين هزاره نمي تواند جدا از عمليات  Web Baseو تله مديسين باشد، ابزاري كه فيزيوتراپي براي عمليات به آن نياز روزمره و غيرقابل انكار دارد.
سالن الكتروتراپي شامل كابين هاي درماني مجزا از هم است و داراي تجهيزات استاندارد الكتروتراپي شامل   TENS, IF, US, ES,HP, Dynatronاست. 
علاوه بر دستگاه هاي رايج الكتروتراپي كه در بالا ذكر شد، دستگاه هاي  تخصصي زير نيز كه هر كدام به طور مختصر توضيح داده مي شود نياز است.

دستگاه هاي ( Continuous passive Motion  (CPM
دستگاه هاي حركت پسيو مداوم  ‌كه به طور معمول با نام دستگاه هاي  CPMخوانده مي‌شوند، جهت حفظ و بازگرداندن دامنه حركتي مفاصل مورد استفاده قرار مي گيرند. بازگشتن دامنه حركتي مفاصل پس از جراحي يا تروما به كيفيت توانبخشي بستگي دارد. تاخير در توانبخشي ممكن است منجر به عملكرد ضعيف مفصل يا بي حركتي شود.  توانبخشي مفاصل شامل استفاده از حركات اكتيو و پسيو به منظور بازگرداندن تحرك مفصل است. حركات پسيو مي تواند توسط يك فيزيو تراپ يا توسط  CPMانجام شود. 
 ‌براي اينكه يك  CPMكارايي خوبي داشته باشد مي بايست بتواند عضو آسيب ديده را در الگوي صحيح حركتي، به شكل مداوم و با تكرار، با يك سرعت حركتي ثابت، براي مدت زمان مشخص شده، در دامنه حركتي تعيين شده، طي كردن يك دامنه حركتي يكسان در هر بار حركت، حركت داد.

 ‌مزاياي CPM
1  -امكان استفاده زود هنگام از اين وسيله در دوره بهبودي پس از عمل جراحي 
2 -گرم و در حالت كشش نگه داشتن ناحيه مفصلي كه منجر به افزايش جريان خون و انعطاف پذيري بيشتر محل مي شود در نتيجه بيمار سريع تر حركاتش را باز مي يابد. 
3 -كاهش درد   بيمار به ميزان قابل توجه 
4 -كاهش مدت زمان بهبودي به مدت حداقل دو ماه و در نتيجه فراهم آوردن امكان بازگشت سريع فرد به شغل و حرفه خود 
5 -صرفه جويي در زمان، هزينه هاي مربوط به كاهش درد و جلسات فيزيوتراپي 
6 -كمك به ترميم و بازسازي غضروف هاي مفصلي 
سري كامل  CPMاندام فوقاني (شانه، آرنج، مچ، انگشتان) و تحتاني ساخت شركت  TMCكانادا است. از جمله موارد استفاده اين وسايل براي بيماران بعد جراحي هاي ارتوپدي است. زاويه خميدگي يا انهناي دستگاه   CPMتا 180 درجه است، تايمر آن ديجيتالي و بيش از 99 دقيقه است، دو عدد دستگيره اينچي براي تنظيم زاويه شروع وجود دارد، سرعت آن واحد و ثابت است و ساق پاي چپ و راست را مي توان توسط تنظيم كوچك تمرين داد.

 ‌دستگاه آب درماني (Whirlpool)
مخصوص اندام فوقاني و تحتاني ساخت شركت انراف هلند. اين دستگاه براي بيماران با دردهاي عصبي و عضلاني كاربرد دارد.

 ‌دستگاه EMG-Biofeedback
به وسيله اين دستگاه، بيمار به طور فعال كنترل عملكرد عضله خود را كنترل مي كند. از جمله موارد استفاده آن، كاهش اسپاسم عضلات مختلف نظير عضلات اندام ها، گردن، اختلالات عضلاني مفصل فك و ... كاربرد دارد.  

 ‌دستگاه پارافين
اين دستگاه از جمله وسايل توليد كننده گرماي سطحي است و خصوصا براي بيماران روماتولوژي كاربرد درماني فراواني دارد. 
Short wave Diathermy
اين دستگاه ها داراي موارد كاربرد فراواني از جمله درمان بافت هاي آسيب ديده، عفونت‌هاي حاد مانند: ‌درمان دردهاي با منشا دژنرانس مفاصل، دردهاي نورولوژيك (نظير كازالژي، آتروفي سودك، درد فانتوم) و غيره از ديگر موارد كاربرد اين دستگاه است.
Microwave Diathermy
اين دستگاه داراي اثر گرمايي است و خصوصا براي افزايش گردش خون درون عضلات و گرم نمودن موضعي بافت ها كاربرد دارد. 

فيزيوتراپي بعد از ACL
توانبخشي بعد از ترميم ليگامان متقاطع قدامي به پنج مرحله تقسيم مي شود كه در هر مرحله اهدافي در نظر گرفته شده و جهت رسيدن به آن اهداف تمرينات لازم انجام مي‌شود كه انجام تمرينات، زير نظر جراح و فيزيوتراپيست بيمار صورت مي گيرد تا بهترين نتيجه درمان حاصل شود.
در پيوندهاي  ACLضعيف ترين و آسيب‌پذيرترين مرحله جايگزيني رباط، دو الي سه ماه اول است بنابراين تا آن زمان نبايد فشار زيادي به رباط وارد شود.
طول دوره درمان 9 ماه است كه در اين مدت بيمار بايد تحت نظر جراح و فيزيوتراپيست باشد. 

تمرينات توانبخشي بعد از جراحي ترميمي ليگامان متقاطع قدامي
-مرحله اول : از روز جراحي تا پايان هفته دوم
 -مرحله دوم : از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
-‌مرحله سوم : از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
 -مرحله چهارم تا ششم : از هفته دهم تا ماه دهم

مرحله اول :
از روز جراحي تا پايان هفته دوم
اهداف اين مرحله شامل:
1-زانو تا 90 درجه خم شود.
 2-عضله چهار سر تقويت شود.
 3-راه رفتن بيمار به طور نرمال انجام شود.
 4-عضلات پشت ران تقويت شود.

تمرينات
 1-جهت كنترل درد و تورم، از يخ، تحريك الكتريكي و اسپيلنت مناسب به مدت چند روز استفاده مي شود.
 2-حركات موبيليزيشن پاتلا در تمام جهات خصوصا در جهات فوقاني و تحتاني انجام مي‌شود.
 3-در صورت ضعف شديد عضله چهار سر،از تحريك الكتريكي جهت بازآموزي استفاده مي شود.
 4-جهت تقويت عضله چهار سر، زانو را به تخت فشار داده و تا 6 ثانيه نگه داشته مي‌شود.
 5-  ‌جهت تقويت عضلات پشت ران در حالت دمر زانو به كمك پاي سالم خم و راست مي شود.
 6-  ‌اگر زانو لقي   ‌نداشته باشد در تمام جهات، پا صاف بالا برده مي شود.
بيمار با استفاده از عصاي زير بغل و بريس فانكشنال راه رفتن طبيعي را آموزش ببيند و تا آخر هفته دوم 50 تا 70 درصد وزن بدن را  تحمل كند و در اين مدت لبه تخت نشسته و زانو را  تا 90 درجه خم كند ولي بايد براي صاف كردن زانو از پاي مقابل استفاده كند كه در غير اين صورت ليگامان  ACLپاره مي شود.

مرحله دوم :
 از هفته دوم تا پايان هفته چهارم
 1-زانوي بيمار به طور كامل صاف شود.
 2-  ‌بيمار بدون عصا و به طور نرمال راه برود.
 3-  ‌عمل انقباض عضله چهار سر به طور دقيق انجام شود.

تمرينات 
 1- ‌بيمار لبه تخت نشسته و زانوي خود را صاف كند.
 2-  ‌در حالت به شكم خوابيده، زانوي بيمار صاف شود.
 3-  ‌اگر زانو تا 100 درجه خم مي شود از دوچرخه ثابت استفاده شود.
 4-  ‌تمرينات بالا رفتن از پله از طرف جلو و از طرف پهلو انجام شود.

مرحله سوم :
 از هفته چهارم تا پايان هفته دهم
 1-زانو بايد تا آخر صاف و خم شود.
 2-عضله چهار سر و عضلات پشت ران به طور كامل تقويت شود.
 3-بيمار به طور آهسته به جلو و عقب بدود.

مرحله چهارم تا ششم :
از هفته دهم تا ماه دهم
اين دوره درمان براي افرادي است كه به صورت حرفه اي ورزش مي كنند و لذا ورزش‌هايي از قبيل درجا دويدن و مارپيچ دويدن اضافه مي شود تا ورزشكار بتواند به ورزش حرفه اي خود برگردد و در اين مدت قدرت عضله چهار سر بايد 85 درصد عضله چهار سر سمت مقابل و قدرت عضلات همسترينگ ها بايد 90 درصد قدرت عضلات همسترينگ سمت مقابل باشد و زانو تا 135 درجه خم شود و به طور كامل صاف شود.

دستگاه كشش يا انقباض  (Traction)
دستگاه كشش يا انقباض  (Traction) با قابليت كشش پيوسته و منقطع است.

قابليت ها
—داراي قابليت تنظيم نيروي  Tractionاز 1 تا 91 كيلوگرم براي كشش كمري
ث‌داراي قابليت تنظيم نيروي  Tractionاز 1 تا 9 كيلوگرم براي كشش گردني
 ث‌داراي قابليت تنظيم زمان درمان از 0 تا 99 دقيقه
ث‌داراي قابليت تنظيم  hold timeو  pause timeاز 0تا 99 ثانيه و تنظيم فاز افزايش و كاهش 

كشش
ج‌داراي سوئيچي براي توقف كشش توسط خود بيمار در موارد اضطراري.

دستگاه تركيب  (Combination)
دستگاهي مركب از دو كانال الكتروتراپي مجزا، اولتراسوند، قابليت درمان تركيبي (Combination) و ليزر (به صورت انتخابي) است. (شكل1)

 

 

قابليت ها
-داراي 21 نوع جريان درماني و چندين برنامه از پيش تعيين شده شامل ليست بيماري ها و روش هاي درماني و حافظه اي با ظرفيت 20 برنامه قابل ذخيره 
-‌قابليت توليد امواج اولتراسوند با فركانس‌هاي 1 و 3 مگا هرتز توسط اپليكاتور
-‌قابليت درمان يك نقطه با تركيب اولتراسوند و الكتروتراپي (Combination therapy)
- ‌قابليت درمان دو ناحيه مجزا با دو جريان متفاوت (Simultaneous therapy)
مشخصات فني دستگاه Combination به صورت جدول1 است.

 

دستگاه 1000Cryoflow
دستگاهي با قابليت سرما درماني جهت كاهش درد در آسيب هاي ورزشي، پس از جراحي و التهابات حاد و مزمن بدون تماس مستقيم با بدن بيمار است. تصوير اين دستگاه به صورت شكل2 است.

 

 

قابليت ها
-داراي يك لوله دو جداره به طول  m1/60 ‌و يك سر قابل چرخش تا 360 با قابليت كاهش دما تا c 32 -
-‌داراي قابليت تنظيم حجم هوا از 50 تا 700 ليتر در دقيقه براي مدل  700 Cryoflowو از 100 تا 1000 ليتر در دقيقه براي مدل  .1000 Cryoflow
-داراي يك صفحه  LCDشفاف و نرم افزاري به زبان هاي مختلف.
مشخصات فني دستگاه  1000 Cryoflowبه صورت جدول2 است.

دستگاه Cryoflow Infrared
دستگاهي با قابليت سرما درماني جهت كاهش درد در آسيب هاي ورزشي، پس از جراحي و التهابات حاد و مزمن بدون تماس مستقيم با بدن به همراه سيستم بيوفيدبك است. شماي كلي اين دستگاه به صورت شكل3 است.

قابليت ها
-داراي يك لوله دو جداره به طول  m1/60 ‌و يك سر قابل چرخش تا 360 با استفاده از يك پايه نگهدارنده.
-داراي يك سيستم بيوفيدبك براي كنترل حرارت پوست بيمار و جلوگيري از سوختگي ناشي از سرما.
-داراي يك صفحه LCD شفاف حاوي ليست درماني كامل و نرم افزاري به زبان هاي مختلف.
مشخصات فني دستگاه  Cryoflow Infrared به صورت جدول 3 است.

 

 

 

دستگاه اسكن اولتراسونيك (200)DUS
دستگـاه اسكـن اولتـراسـونيـك ديجيتـال همـراه بـا نـرم افزار راهنما و تصويرجهت تشخيص و معاينه به صورت هم‌زمان استفاده مي شود. تصوير اين دستگاه به صورت شكل4 است.

 

 

قابليت ها
حمجهز به نرم افزار  GISبراي كمك به فيزيوتراپيست ها و پزشكان در تشخيص پروسه درمان به اين صورت
1-انتخاب منطقه درمان (براي هر نقطه از منطقه درمان، برنامه يك عكس از آن نقطه مي گيرد .)
2-تصـويـر استـانـدارد اولتراسونيك ( ارائه يك تصوير استاندارد از ناحيه درمان و مقايسه با تصويري كه از بيمار وجود دارد.)
3-تصوير پاتولوژيك اولتراسونيك (اين تصوير موارد غير عادي را كه فرد مي تواند بيابد نشان مي دهد.)
4-استفاده آسان با لپ تاپ
5-كانال
6-فركانس اپليكاتور استاندارد :MHz 5-10
7-فركانس اپليكاتور انتخابي :MHz 2-5
8-مناسب جهت تكميل چرخه درماني با شاك ويو براي تشخيص منطقه درمان و پيگيري پروسه بهبودي به اين صورت:
1Localization and follow up-
2Cryotherapy Treatment-
3Shockwave Treatment-
در ضمن در  Beauty conceptبراي از بين بردن سلوليت يك برنامه 8 هفته اي به شرح زير پيشنهاد مي شود :
1-استفاده از  cell-meterجهت تعيين مرحله سلوليت
 2- ‌استفاده از  shockwaveبا اپليكاتورD-Actor
 3-استفاده از دستگاه vibration
 4-استفاده از ژل هاي تثبيت كننده

دستگاه PRO 4 EMP
دستگاهي پرتابل با چهار كانال الكتروتراپي است.

قابليت ها
-داراي مدلاسيون فركانس   TENS, TENS burst
-muscle stimulator
-‌حاوي 96 برنامه درماني جهت pain treatment , muscle stimulation , Incontinence therapy , wellness , sport, beauty, fitness, relaxation
-قابل استفاده با باتري قابل شارژ

دستگاه Fitvibe Excel Pro
دستگاه Whole body vibration كنترل شده با لرزش هاي عمودي است.

قابليت ها
 "قابل استفاده از طريق برنامه هاي انتخابي و پروتكل هاي از پيش تعيين شده براي هر گروه عضلاني
 -‌فركانس قابل تنظيم 20تا 60 هرتز
-‌شدت قابل تنظيم: كم / زياد
-زمان قابل تنظيم: 0 تا 180 ثانيه
-وزن قابل تحمل: 250 كيلوگرم
 "قـابـل استفـاده بـا كـارت  ICSبراي شخصي كردن پروتكل تمرين

دستگاه Fitvibe Smart
دستگاه  Whole body vibrationكنترل شده با لــرزش هــاي عـمــودي مـنــاســب جـهـت مـراكـز درماني و استفاده شخصي است.

قابليت ها
-قابل استفاده از طريق برنامه هاي انتخابي و ليست برنامه هاي از پيش تعيين شده
-داراي يك صفحه سياه و سفيد با قابليت نمايش وضعيت صحيح شكل تصويري و كليه پارامترهاي قابل تنظيم
-وزن قابل تحمل: 100 كيلوگرم
-فركانس قابل تنظيم: 30، 35 و 45 هرتز
-شدت قابل تنظيم: كم / زياد
-‌زمان قابل تنظيم: 15 تا 180 ثانيه
-‌داراي دستگاه كنترل از راه دور

 

دستگاه Electrostim
اين دستگاه علاوه بر اينكه داراي تكنولوژي كـلـيــدي پــوشــه و صـفـحــه نـمــايـش LEDاسـت،  بـهــداشـتــي بــوده و بــه راحـتــي تـمـيـز مـي شـود. خروجي دستگاه توسط جريان الكتريكي تغذيه مي شود. در طول درمان،  توان الكتريكي به منظور درمان به عضله انتقال داده مي شود. مشخصات فني دستگاه به صورت جدول 4 است.

 

 

 

 

تجهيزات درماني
محصولات با كيفيتي تاكنون در تجهيزات درماني توليد شده اند . اكثر اين مدل ها كـارآمـد بـوده و داراي كيفيت بالايي هستند. مدل هاي مختلفي از تخت ها طراحي شده‌اند كه در بخش‌هايي همچون فيزيوتراپي و توانبخشي مورد استفاده قرار مي گيرند.
تخت معاينه با پشتي قابل تنظيم كه مي تواند در هر ارتفاعي براي موقعيت مورد نظر تنظيم شود يكي از اين تجهيزات است. مشخصات و تصوير اين تخت  در جدول 5  نشان داده شده است.
نوع ديگري از تخت به نام تخت معاينه يا آزمايش  ‌وجود دارد كه به منظور درمان پايه‌اي استفاده مي شود. ابعاد اين تخت 60*‌ 180  سانتيمتر با ارتفاع كاري ثابت 80 سانتيمتر است. طول تكيه گاه 67 سانتي متر بوده و قابليت تنظيم آسان در هر موقعيت دلخـواهي را دارد. پايه هاي لوله اي براي پايداري بيشتر طراحي شده و به آساني با ابزارهاي ساده قابل جمع شدن هستند.
نوع ديگر از تخت معروف به تخت درمان بالا-پايين  به منظور انجام بهتر فيزيوتراپي بيماران وجود دارد كه داراي ارتفاع متغير بوده و از سه بخش تشكيل شده كه براي معاينه و درمان مناسب استفاده مي شود، قسمت پشتي و ساق پا بدون آنكه بيمار حركت كند قابل بلند شدن است. قسمت انتهايي تخت را مي توان  تا  شيبي معادل20- درجه پايين آورد. اين تخت 199 سانتي متر طول و69 سانتي متر عرض دارد. ارتفاع ميز با موتوري بسيار قدرتمند از 52 سانتي متر تا 101 سانتي متر قابل تنظيم است (سيستم جك.) سيستم بالا بر سريع و بدون سر و صدا بوده و تحت ولتاژ 220 ولت  ACكار مي كند.
تخت الكتريكي شيب دار كه به طور الكتريكي ‌عمل مي كند داراي بالشتك و سه تسمه براي نگهداري بيمار است. موتور سنگين، عمل بلند كردن بدون سر و صدا و همـوار بيمـار را بـا فشـردن كليـد كنتـرل فـراهـم مـي كنـد. دامنـه شيـب قـابل تنظيم بين 85-0 درجه است. رويه ميز داراي 61 سانتي متر عرض در 198سانتي متر طول در 80 سانتي متر بلندي است و در يك چارچوب فولادي با چهار چرخ به منظور حركت آسان با قطر 10 سانتي متر كه قابليت قفل شدن نيز دارد قرار گرفته است

 

منابع:

[1] Medical and Physiotherapy management following Cerebrovascular accidents.
[2] pt-shokoofeh.com
[3]Physical therapy management of demyelinating, inflammatory, infectious, degenerative and metabolic diseases of the nervous system.
[4] fa.wikipedia.org
[5] lmgh.blogfa.com
[6] ww_accordmedicalproducts_com-images physiotherapy_equipments.
[7] Physiotherapy management of peripheral vascular disorders.
[8] Winick R. L. Cranial electrotherapy stimulation (CES): a safe and effective low cost means of anxiety control in a dental practice // Gen. Dent, 1999. - Vol. 47. - P. 50-55.
[9] www.drfarkhani.com
[10] Lichtbroun A. S., Raicer, -MC and Smith RB. The treatment of fibromyalgia with cranial electrotherapy stimulation // J. Clin. Rheumatol, 2001. - No. 7. - P. .72-78.
[11] D. Tz. Dimitrov, S. Guergov, N. D. Ralev, Multifunctional Adaptive System for Physiotherapy with Measurement Devices, Faculty of Telecommunication, Technical University,2010.
[12] joojoobims.blogfa.com
[13] American Physical Therapy Association (2008-01-17). "APTA Background Sheet 2008". American Physical Therapy Association. Retrieved 2008-05-29.
[14]American Physical Therapy Association. "Discovering Physical Therapy. What is physical therapy". American Physical Therapy Association. Retrieved 2008-05-29

منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۱۱۴