پزشکی بالینی

نواحي درگير را مشخص کنيد. بپرسيد کدام دست‌(ها) و انگشتان درگير هستند؟ آيا درد يا خشکي در شانه يا گردن وجود دارد؟ آيا انگشتان پا درگيرند؟

علايم چه هنگامي رخ مي‌دهند و آيا شب‌هنگام بدترند؟

آيا سرما علايم را تشديد مي‌کند و باعث تغيير رنگ انگشتان (از رنگ‌پريدگي ابتدايي به آبي و سپس قرمز که همان پاسخ 3 مرحله‌اي پديده رينود است) مي‌شود؟

آيا استفاده از صفحه کليد يا موس رايانه‌ علايم را ايجاد و يا بدتر مي‌کند؟ درباره ابزارآلات محل کار بپرسيد به‌ويژه اگر باعث وضعيت‌گيري نامناسب مچ دست يا لرزش اندام فوقاني مي‌گردند.

آيا وي داروهايي مصرف مي‌کند که ممکن است باعث ايجاد پارستزي (مثل ايزونيازيد و يا فني‌تويين) يا پديده رينود (مثل بتا بلاکرها و قرص‌هاي ضد بارداري خوراکي) شوند؟

اندام‌هاي فوقاني (و اندام‌هاي تحتاني در صورت ابتلا) را مختصرا معاينه کنيد. با استفاده از سوزني ظريف، حس را در نواحي مبتلا بيازماييد. در صورت عدم وجود علايم، از بيمار بخواهيد که دفعه بعد که علايم رخ دهند، حدود نواحي مبتلا را با خط مشخص کند.

اختلال پوستي در قلمرو عصب مديان (5/3 انگشت خارجي) به نفع نشانگان تونل کارپ است که حدود 5 افراد را مبتلا مي‌کند. در کمتر از 10 موارد عضلات تنار تحليل مي‌روند.

ممکن است در نشانگان تونل کارپ خفيف نيازي به جراحي براي رفع فشار نباشد. يک تزريق منفرد کورتيکواستروييد (مثلا 20 ميلي‌گرم متيل پردنيزولون) در داخل يا نزديک تونل کارپ ممکن است علايم خفيف را بهتر کند. به بيمار توصيه نماييد مدت زمان فلکسيون يا اکستانسيون مچ دست را به حداقل برساند و مرتب به آن استراحت بدهد. استفاده از آتل مچ دست در شب به مدت چند هفته يا طي فعاليت‌هاي تشديدکننده ممکن است مفيد باشد.

اگر بيمار چاق يا باردار باشد، به وي اطمينان ببخشيد که نشانگان تونل کارپ احتمالا با کاهش وزن بهبود خواهد يافت.

فلج عصب اولنار بسيار نادرتر است. به دنبال کرختي و گزگز 5/1 انگشت داخلي باشيد و معاينه‌اي به قصد يافتن بدشکلي‌هاي آرنج انجام دهيد. ممکن است علايم با استفاده از يک آتل آرنج در وضعيت اکستانسيون تسکين يابند؛ موارد شديدتر ممکن است به پيوند عصب نياز داشته باشند.

پديده رينود 5 افراد را مبتلا مي‌کند (که 90 آنها مونث و جوان) هستند و معمولا بي‌ضرر است. اگر اين بيمار به رينود بدون عارضه دچار باشد، به وي توصيه نماييد که در هواي سرد دستکش بپوشد و از دخانيات اجتناب کند؛ بيمار ممکن است از داروهاي گشادکننده عروق سود ببرد (مثلا روزانه 20 ميلي‌گرم نيفديپين که در صورت لزوم به آهستگي افزايش يابد).

بيماري رينود (شروع اخير پديده رينود در فردي مسن‌تر) ممکن است با آرتريت روماتوييد، لوپوس اريتماتوي سيستميک و اسکلرودرما همراه باشد. وجود حساسيت به نور، راش، زخم دهان، ريزش مو و تغييرات اسکلرودرمايي در دست‌ها را وارسي کنيد. در صورت شک و سپس تاييد بيماري بافت همبند (به کادر 1 مراجعه کنيد)، به بيمار توضيح دهيد که بايد نزد يک متخصص برود.

اگر پوست در سرما سفيد و سپس با گرم‌شدن مجدد قرمز مي‌شود و اگر بيمار با آلات لرزاننده کار مي‌کند، ممکن است به نشانگان لرزش دست و بازو⁽¹⁾ يا انگشت سفيد لرزشي⁽²⁾ مبتلا باشد. در اين صورت او به توصيه‌ها‌ي شغلي در ارتباط با سلامت نياز خواهد داشت.
در صورت واضح نبودن تشخيص يا وجود علايم منتشر، براي رد عللي چون نوروپاتي محيطي و ميلوپاتي گردني، يک معاينه عصبي کامل انجام دهيد. اگر به نظر برسد که توجيهي ساده چون بارداري، چاقي يا عارضه جانبي دارو وجود دارد، به بيمار اطمينان‌ ببخشيد و در مورد نحوه کنارآمدن با علايم صحبت کنيد

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۴۲۵