پزشکی بالینی

عنبيه، جسم مژگاني و مشيميه، مسير يووئال چشم را تشکيل مي‌دهند. التهاب اين ساختارها يووئيت خوانده مي‌شود. يووئيت قدامي که در آن التهاب محدود به قسمت قدامي مسير يووئال است، از علل شايع قرمزي حاد چشم و بروز آن يک در 10,000 است.

درد: معمولا ضربان‌دار که با تلاش براي تطابق يا تغيير در وضعيت نور بدتر مي‌شود.

ترشح: ندارد ولي ممکن است اشک‌ريزش بيش از حد وجود داشته باشد.

ديد: از طبيعي در اوايل بيماري و کاهش خفيف در بدو مراجعه تا کاهش شديد در موارد شديد بيماري تغيير مي‌کند.

وضعيت‌هاي التهابي سيستميک: وجود همزمان يک بيماري التهابي مثل بيماري التهابي روده يا اختلال بافت همبند احتمال يووئيت قدامي را افزايش مي‌دهد.

بسته شدن حاد زاويه (محتمل‌تر در بيماران مسن‌تر و دوربين)، کراتيت هرپسي، کراتيت ميکروبي (ناشي از استفاده از لنز تماسي)، اپي‌اسکلريت يا اسکلريت، خراشيدگي يا اروزيون راجعه قرنيه و کنژنکتيويت ويروسي را مدنظر قرار دهيد.

آگاه باشيد که درمان با قطره‌هاي گشادکننده مي‌تواند درک عمق را مختل کند (پديده پولفريچ [Pulfrich]) و کار کردن با ماشين‌آلات يا رانندگي را براي بيمار خطرناک کند.

يووئيت قدامي حاد به گونه‌اي غيرقابل پيش‌بيني، راجعه است. اگر بيمار دچار بيماري راجعه شناخته شده و با علايمش آشنا باشد،‌ درمان را براي وي شروع کنيد و ترتيب پيگيري توسط يک چشم‌پزشک را بدهيد.

التهاب و درمان با استروييد مي‌تواند زمينه‌ساز ايجاد کاتاراکت زود‌رس و افزايش فشار (داخل چشم) باشد و لذا توضيحات مناسبي در اين زمينه ارايه دهيد.

يک معاينه چشمي پايه به عمل آوريد تا شدت مشکل و فوريت ارجاع معلوم گردد. با استفاده از نمودار اسنلن (Snellen) و افتالموسکوپ مستقيم:

حدت بينايي تک‌چشمي را ثبت کنيد. از سوراخ ريز براي جبران خطاي انکساري و ارزيابي کاهش ديد استفاده نماييد.

شاخص عدسي افتالموسکوپ مستقيم را روي 10+ ديوپتر تنظيم کنيد. با نگه داشتن افتالموسکوپ در تقريبا 10 سانتي‌متري چشم بيمار، در تاريکي بازتاب قرمز دو طرف را با هم مقايسه کنيد. احتمالا چشم مبتلا به خاطر سينشي خلفي، مردمک کوچک‌تر و نامنظمي دارد. التهاب شديد ممکن است بازتاب مبهمي ايجاد کند و باعث شود جزييات عنبيه مبهم به نظر برسند. گاهي در داخل قرنيه چند دسته سلولي به صورت نقاط کدر (رسوبات کراتيک) ديده مي‌شود. اگر احتقان عمدتا دور قرنيه باشد، التهاب داخل چشمي مطرح مي‌شود. دقت کنيد که واکنش بيمار به نور روشن چگونه است.

مراقب ادم شديد قرنيه (همراه با کاهش شديد ديد و ناشي از افزايش فشار يا التهاب شديد)، وجود هيپوپيون (نشانگر عفونت يا التهاب داخل چشمي يا هر دو) و مردمک نيمه‌گشاد ثابت (تيپيک براي بسته شدن حاد زاويه) به عنوان نشانه‌هاي مهم ايجاب‌گر ارجاع فوري باشيد.

کمي ماده رنگي فلوئورسين در داخل چشم قرمز تزريق و آن را زير نور آبي معاينه کنيد. گسستگي در قرنيه در اثر زخم يا خراشيدگي فلوئورسان خواهد شد.

يووئيت قدامي حاد خفيف (که بدون درمان تشديد خواهد شد) را از کنژنکتيويت ويروسي (که خودمحدود است) افتراق دهيد (جدول 1).

در صورت شک به يووئيت قدامي، ‌بيمار را به يک چشم‌پزشک ارجاع دهيد تا آن را با قطره‌هاي گشادکننده (سيکلوپنتولات يا آتروپين) و استروييدها درمان کند. اگر احتمال تاخير در ارجاع وجود داشته باشد،‌ تجويز قطره‌هاي گشادکننده براي تسکين درد (به جز بسته شدن حاد زاويه) را مد نظر قرار دهيد. بيشتر بيماران پس از يک ماه درمان بهتر خواهند شد. اقليتي از بيماران دچار يک نوع مزمن يووئيت خواهند شد.

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۴۶۳