مشاوره54- ماکروماستي
يک زن 39 ساله با سابقه پستانهاي بزرگ و سنگين از زمان بلوغ، و ناراحتي کلي به دليل بدشکلي ظاهر خود به مطب شما مراجعه کرده است. بعد از گرفتن شرح حال مناسب احساس ميکنيد که او دچار کاهش اعتماد به نفس است و ماکروماستي نقش مهمي در اين زمينه داشته است...
او همچنين توضيح ميدهد که بزرگي پستانها سبب درد پشت و گردندرد در او شده است. او ميخواهد بداند که آيا جراحي کوچک کردن پستان کمکي به او ميکند.
چه مواردي را بايد مد نظر قرار داد؟
ماکروماستي غالبا به پستانهاي سنگين نامتناسب با اندازه متوسط بيمار اطلاق ميشود. علت مراجعه زنان براي جراحي کوچک کردن پستانها عموما دلايل رواني، جسماني يا هر دو است. در ابتدا بسيار مهم است که دو گروه از بيماران از يکديگر متمايز شوند: گروهي که تصور ميکنند پستانهاي بزرگ و نامتناسب دارند اما واقعا اينطور نيست، و گروه ديگري که واقعا دچار ماکروماستي هستند. شرح حال و معاينه جسمي، بيماران دچار ماکروماستي واقعي را مشخص ميکند اما افرادي که دچار سوء برداشت از ظاهر بدن خود هستند، از ارزيابيهاي رواني بيشتر سود ميبرند.
سوابق اجتماعي يا پزشکي
• سابقه خانوادگي يا فردي سرطان پستان
• جراحي قبلي پستان
• ديابت
• سابقه اسکار کلوييدي يا در معرض خطر بالا براي ايجاد آن
• سيگار کشيدن
• شاخص توده بدن (BMI) بالا و پايداري وزن (سابقه قبلي تغييرات وزني قابل توجه ممکن است مهمتر باشد).
• داروهايي مثل ضد انعقادها يا داروهاي ضد پلاکتي
• آرزوها و خواستههاي مربوط به تنظيم خانواده و شيردهي در آينده
معاينه جسمي
معاينه جسمي بايد در ابتدا شامل نگاه و لمس باشد. براي انجام اين معاينات توصيه ميشود همه پزشکان از هر جنس يک همراه خانم داشته باشند اما وجود يک همراه خانم براي پزشکان مرد ضروري است.
• نگاه. به دنبال نشانههاي بند کرست، اينترتريگو، زخم، افتادگي پستان و غير قرينگي باشيد.
• لمس. معاينه انکولوژي از جمله در ناحيه زير بغل.
ساير عواملي که بايد در معاينه جسمي مورد بررسي قرار گيرند عبارتند از:
• قد و وزن يا BMI
• ماموگرافي. بيماران اگر در سنين غربالگري باشند، بايد ماموگرافي روتين را انجام دهند. همچنين اندازه پستان بايد ارزيابي شود. موضوع تعجبآور اين است که همچنان روش اندازهگيري ساده، قابل تکرار، دقيق و کاملا پذيرفتهشدهاي براي اين کار وجود ندارد. به خصوص اندازه کرست اصلا روش دقيقي براي ارزيابي حجم پستانها نيست. در هر حال، اگرچه هيچ روش اندازهگيري دقيقي براي تشخيص ماکروماستي وجود ندارد، اندازه کرست بيمار اغلب با اندازه پستانهاي وي نامتناسب است. ارزيابي بيشتر اندازه پستان به بهترين وجه توسط جراح پلاستيک انجام ميشود که همزمان به ساير عوامل مهم نظير افتادگي (درجه پتوز) و ساير عوامل مرتبط با مناسب بودن جراحي نيز توجه ميکند.
مسائل جسمي
• آيا درد قسمت بالايي پشت، گردن، شانه يا محل بند کرست بيمار را اذيت ميکند؟ براي بيماراني که از درد پشت يا گردن شکايت دارند، بسيار مهم است که ساير پاتولوژيهاي مسبب اين علايم رد شوند.
• آيا وضعيت بدن بيمار تحت تاثير قرار گرفته يا او به دليل وزن پستانهايش بيشتر تمايل دارد به جلو خم شود؟
• آيا بيمار مشکلات پوستي نظير درماتيت تحريکي (اينترتريگو) يا عفونتهاي قارچي را تجربه کرده است؟
• آيا اندازه پستانهاي بيمار سبب اشکال در خوابيدن او ميشود؟
• آيا يافتن لباس مناسب برايش به يک مشکل مبدل شده است؟
مسائل رواني
• آيا بيمار به طور کلي دچار کاهش اعتماد به نفس يا در موارد شديدتر، دچار افسردگي شده است؟
• آيا به طور کلي از شکل بدن خود ناراضي است، يا اين که هميشه افکارش روي پستانهايش متمرکز است؟
• آيا اندازه پستانهايش توانايي فرد را براي انجام کار تحت تاثير قرار داده يا با فعاليتهاي اجتماعي عادي وي تداخل ايجاد کرده است؟
• آيا اندازه پستانهايش موجب جلب توجه يا اظهار نظر ناخوشايندي توسط ديگران شده است؟
چه بايد کرد؟
با توجه به اين که زنان شکل و اندازههاي بدني متفاوتي دارند و قوانين پوشش بيمهاي اين جراحي هم از منطقهاي به منطقه ديگر متفاوت است، هيچ تعريفي از ماکروماستي نيازمند جراحي که مورد قبول همه باشد، وجود ندارد. با اينحال پاسخ مثبت به هر يک از سوالات مربوط به مسائل جسمي، بيماراني را مشخص ميکند که به احتمال زياد از عمل جراحي کوچککردن پستان سود ميبرند. ارجاع به يک روانشناس با گرايش ويژه به اختلال بدريختپنداري بدن براي زناني که دچار سوءبرداشت از ظاهر بدن خود هستند، مفيد خواهد بود.
توصيههايي براي درمانهاي محافظهکارانه
• به بيمار توصيه کنيد که از يک کرست با اندازه مناسب استفاده کند. يک مطالعه روي 103 زن که براي جراحي کاهش پستان مراجعه کرده بودند نشان ميدهد که 102 مورد کرست نامناسب پوشيده بودند و بنابراين حمايتي کمتر از آنچه مورد نيازشان بود را دريافت ميکردند.
• در صورت امکان، کاهش وزن را هم مد نظر قرار دهيد.
لازم به ذکر است که مطالعات زيادي نشان داده است درمانهاي محافظهکارانه نظير کاهش وزن، درمانهاي فيزيکي و کرستهاي طبي خاص، وقتي به تنهايي استفاده شوند، باعث برطرف شدن دايمي و موثر علايم نميشوند.
ارجاع به جراح پلاستيک
(در نظام سلامت انگلستان) هنگامي که بيمار را ارجاع ميدهيد، درخواست بيمار مورد ارزيابي قرار خواهد گرفت و در صورت مناسب بودن، براي وي قرار ملاقاتي با يک جراح پلاستيک گذاشته خواهد شد. در زنان دارايBMI بيشتر از 25 ممکن است عمل جراحي صرفا به دليل وزن زياد رد شود.
اين قاعده و دستور در ميان پزشکان مختلف متفاوت است؛ با اين حال، هيچ گونه شواهد قوي وجود ندارد که نشان دهد در اضافهوزن کم تا متوسط، جراحي کنتراانديکه باشد. ساير کنتراانديکاسيونهاي جراحي عبارتند از تودههاي پستاني تشخيصدادهنشده يا انجام نامنظم ماموگرافي. کنتراانديکاسيونهاي مرتبط ديگر شامل چاقي شديد، مشکلات ترميم زخم، ديابت، سيگار کشيدن و ترومبوفيلي است.
• جراحي کوچک کردن پستان عمل موفقيتآميزي است و شواهد تجربي نشان ميدهد که اين کار تغييرات زيادي در فعاليتهاي اجتماعي بيمار و عملکرد رواني او ايجاد ميکند.
• درمان جراحي معمولا به صورت کوچک کردن پستان (breast reduction) است و ليپوساکشن ندرتا انديکاسيون دارد.
• با توجه به اندازه و شکل پستانهاي بيمار و بر اساس ترجيح جراحان و شيوههاي تکنيکي آنها، از رويکردهاي متعددي براي جراحي استفاده ميشود که هر روش اسکارهاي متفاوتي ايجاد ميکند (شکل 1).
• پوست، چربي و بافتهاي غدهاي برداشته ميشوند و سپس پستانها مجددا شکل ميگيرند. نيپلها مجددا بالاتر از قبل قرار داده ميشوند.
• جراحي معمولا حداقل 2 ساعت طول ميکشد.
اين جراحي تعدادي عوارض بالقوه دارد که بيمار بايد از آنها مطلع باشد (کادر 1). با اين حال در اکثر موارد جراحي عوارض اندکي دارد و تعداد زيادي از بيماران از نتيجه عمل راضي و خشنود هستند.
منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۴۹۶