وقتي جراحي با يك تومور در بدن مقابله مي‌كند، يعني بايد بتواند بافت سرطاني را به طور كامل خارج كند، بدون آنكه به بافت اطراف صدمه‌اي برساند. در مغز شايد نتوان آنقدر ايده‌آلانه عمل كرد زيرا سلول‌هاي سالم آنقدر مهم هستند كه نبايد از بين بروند يا صدمه ببينند. حالا شايد نانوذرات طلا بتوانند روشن‌ترين و واضح‌ترين ديد را از سلول‌هاي سرطاني هنگام عمل جراحي مغز به جراح ارائه دهند به طوري كه به جراحان كمك‌كنند تا سلول‌هاي توموري را بدون آسيب‌رساندن به همسايگان سالم خود خارج‌كنند.

سابق براين جراحان بيشتر از MRI براي رسيدن به محل تومور هنگام جراحي مغز بهره مي‌بردند، اما بعضي سلول‌ها ممكن است توسط MRI يا چشم‌ بدون مسلح ديده نشوند و به اين ترتيب پنهان بمانند. برهمين اساس دانشمندان دانشگاه استنفورد آمريکا براي غلبه بر اين مشكل نانوذرات كروي با خصوصيات خاص خود را ابداع كرده‌اند كه به جراح براي پيدا‌كردن سلول‌هاي سرطاني از 3 راه مختلف كمك شاياني مي‌كند.

اين ذرات از يك هسته طلايي، پوشيده شده با فلزي به نام گادولينيوم و يك لايه سيليكا ساخته شده‌اند. محققان نشان داده‌اند اين ذرات مي‌توانند از سد خوني – مغزي عبور كنند و زماني كه به داخل جريان خون تزريق مي‌شوند، بدون نياز به يك مكانيسم هدف‌گيري خاص داخل سلول‌هاي سرطاني تجمع پيدا مي‌كنند. اين امر به اين دليل است كه عروق خوني در بافت سرطاني شكننده‌تر از عروق خوني سالم هستند، به همين دليل نانوذرات از طريق ديواره عروق نشت پيدا مي‌كنند و خود را در بافت سرطاني اطراف بارگذاري مي‌كنند.

تيم تحقيقاتي مذکور به منظور ارزيابي توانايي مشخص‌كردن تومورها در ابتدا نانوذرات را به دم موش‌هايي كه مغزشان حاوي سلول‌هاي سرطاني افراد مبتلا به گليوبلاستوما بود، تزريق كردند. سپس براي مشخص ‌كردن و تعيين محل تومورها و معلوم‌كردن شكل آنها از MRI كمك گرفتند. گادولينيوم سياه به تجسم و تعريف مرزهاي تومور بسيار كمك كرد. سپس ليزر ضرباني را مستقيما به مغز تاباندند كه باعث مي‌شود هسته‌هاي طلاي نانوذرات گرم‌شده و به ارتعاش واداشته شوند. اين ارتعاش‌ها سيگنال‌هاي پرسروصدايي را توليد و از تومور خارج مي‌كنند كه به‌وسيله يك سونوگرافي كه تصاوير real-time ضبط مي‌كند، جمع‌آوري مي‌شوند. درنهايت پس از برداشت قسمت اعظم توده سرطاني، تيم تحقيقاتي باقيمانده بافت مغزي سرطاني را با استفاده از اسپكتروسكوپ Raman مشخص کرد. اثر متقابل اشعه فوتون اسپكتروسكوپ با سيليكا هرگونه سلول‌هاي سرطاني باقيمانده را روشن مي‌كند.

محققاني كه روي اين پروژه تحقيق مي‌كنند، در حال بررسي نانوذرات مشابه در بيماران مبتلا به سرطان كولوركتال هستند و اميد است نتايج حاصل از آن، به سرعت گسترش استفاده از نانوذرات در سرطان مغز كمك كند. آنها همچنين اميدوارند راهي را پيدا كنند كه با گرم‌كردن طلا نه تنها بتوانند سلول‌هاي سرطاني را مشخص كنند، بلكه قادر باشند آنها را نيز در همان زمان از بين ببرند. اين پروژه تحقيقاتي توسط دانشمندان دانشگاه استانفورد آمريكا در كاليفرنيا انجام شده است.

منبع: نشریه سپید شماره ۳۰۰، دکتر مریم حسینی