علي‌رغم نبود شواهد معتبر در حمايت از اين باور که مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها (غير از ريفامپين) باعث شکست قرص‌هاي ضد بارداري ترکيبي مي‌شود، بروشورهاي هر دوي اين داروها نسبت به اين تداخل احتمالي هشدار مي‌دهند.

اخيرا پژوهشگران با استفاده از داده‌هاي حاصل از دو برنامه مراقبت پيمايشي ملي نقايص مادرزادي شامل نزديک به 44 هزار زن، به بررسي اين خطر پرداختند. از اين تعداد 1330 زن بارداري ناخواسته داشتند و حداقل براي مدت يک ماه قبل و کمتر از يک ماه بعد از لقاح قرص ضد بارداري مصرف کرده بودند (گروه مورد). از گروه مورد به عنوان شاهد خودشان استفاده شد تا نسبت‌هاي شانس جورشده با خود افراد براي مقايسه اثر مصرف آنتي‌بيوتيک طي 4 هفته قبل از لقاح با اثر مصرف اين داروها طي 8-4 هفته قبل از لقاح به دست بيايد. دوره زماني 4 هفته قبل از لقاح به عنوان دوره مورد مطالعه انتخاب شد زيرا بيشترين احتمال براي اثر آنتي‌بيوتيک‌ها بر خطر بارداري احتمالا مربوط به اين دوره بود. دوره زماني 8-4 هفته قبل از لقاح هم به عنوان دوره شاهد يا شيوع مورد انتظار انتخاب شد.

شيوع مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها در زنان دچار شکست قرص‌هاي ضد بارداري 0/4 درصد طي دوره مورد و 8/3 درصد طي دوره شاهد بود (نسبت شانس 08/1، فاصله اطمينان 95 درصد: 83/1-63/0). شايع‌ترين آنتي‌بيوتيک‌هاي مورد استفاده عبارت بودند از: آموکسي‌سيلين و آمپي‌سيلين، ماکروليدها و سولفوناميدها؛ که در 80 درصد موارد براي مدت 14 روز يا کمتر تجويز شده بودند. تحليل‌هاي فرعي بر اساس نوع آنتي‌بيوتيک‌ها با قايل شدن يک فاصله يک‌‌ماهه بين دوره مورد و شاهد يا تعديل از نظر بروز عفونت‌هاي ادراري يا تنفسي فوقاني، نتوانست هيچ گونه اثر معني‌دار مصرف آنتي‌بيوتيک‌ها بر ميزان بارداري ناخواسته را اثبات کند .

غير از شواهدي که افزايش خطر بارداري ناخواسته را در صورت مصرف ريفامپين نشان مي‌دهند، هيچ گونه داده علمي قانع‌کننده‌اي به نفع شکست قرص‌هاي ضد بارداري در صورت مصرف همزمان آن‌ها با آنتي‌بيوتيک‌ها وجود ندارد. با توجه به غير ممکن بودن اثبات اين مساله که آنتي‌بيوتيک‌ها «هرگز» باعث شکست قرص‌هاي ضد بارداري نمي‌شوند، مسلما زنان مي‌توانند براي افزايش اطمينان، در دوره مصرف آنتي‌بيوتيک موقتا از کاندوم نيز استفاده کنند. پزشکان بايد بر علل اثبات‌شده شکست قرص‌هاي ضد بارداري تاکيد کنند که عبارتند از: مصرف نامنظم قرص‌ها، شروع ديرهنگام بسته جديد قرص‌ها، و جا انداختن مصرف چند قرص (خصوصا در هفته اول يا سوم دوره). همچنين تمامي مصرف‌کنندگان قرص‌هاي ضد بارداري بايد به استفاده از روش‌هاي اورژانس ضد بارداري در صورت لزوم، تشويق شوند.

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۵۱۶