پزشکی بالینی

آمفيزم اربيت ناشايع است و ثانويه به ورود هوا به بافت‌هاي ناحيه اربيتال رخ مي‌دهد. اين وضعيت در موارد عفونت سينوس، تروماي صورت يا جراحي ديده شده است. ناحيه‌اي از جدار بيني به نازکي کاغذ (لامينا پاپيراسه) که شايع‌ترين مکان نقص استخواني به شمار مي‌رود، به هوا امکان مي‌دهد از سينوس‌هاي پارانازال مديال به اربيت وارد شود. بيمار ما در بررسي‌هاي بعدي چشم داراي حرکات چشمي و ديد طبيعي بود. وي دچار اکيموز ماگزيلاري خارجي بود و در CT اسکن هيچ‌گونه شکستگي ديده نمي‌شد. احتمالا يک نقص آناتوميک غير قابل شناسايي در جدار اربيت وجود داشته که عطسه آن را باز کرده و به هوا امکان ورود به بافت اربيتال را داده است. بيمار ترخيص گرديد و در پيگيري 10 روز بعد به طور کامل بهبود يافته بود.

آمفيزم اربيت بيشتر در شکستگي تروماتيک اربيت ديده مي‌شود ولي در اقدامات دندان‌پزشکي، گوش‌وحلق وبيني، عفونت، حبس نفس و ريسه، و بيماري انسدادي مزمن ريه(COPD) همراه با فيستول برونکوپلورال هم ديده مي‌شود. فين و عطسه کردن مي‌توانند باعث افزايش ناگهاني فشار داخل بيني شده، منجر به گسستگي لامينا پاييراسه گردند که اين امر باعث مي‌شود هوا بتواند وارد بافت اربيتال اطراف گردد. آمفيزم اربيت مي‌تواند باعث نوريت اپتيک ايسکميک و انسداد شريان مرکزي شبکيه شده، به کوري بينجامد. در صورت وقوع نشانه‌هاي اثر فشاري (مثل محدوديت حرکات چشم، پاسخ کند مردمک، ادم ديسک، کاهش بينايي يا دوبيني) هواي محبوس را مي‌توان از طريق تخليه زير آب با سوزن شماره 24 يا کانتوتومي لترال برداشت. درمان شامل پانسمان سرد، آنتي‌بيوتيک‌هاي خوراکي و اسپري بيني ضداحتقان است. هرچند نقش آنتي‌بيوتيک‌ها مشخص نيست، استفاده پروفيلاکتيک از آنها، به خصوص درصورت وجود سينوزيت، پوسيدگي دندان يا ساير منابع عفونت، رايج است. بيمار بايد از فين کردن خودداري کند و تحت پيگيري متخصص گوش وحلق‌وبيني و چشم‌پزشک قرار بگيرد. براساس اکثر مطالعات، بيشتر موارد پيامد خوش‌خيمي دارند. البته خطر عوارض و مسائل پزشکي قانوني، ملاحظات مهمي براي پزشک معالج به شمار مي‌آيند.

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۵۰۹