پزشکی بالینی

طبق مطالعه به چاپ‌رسيده در شماره 6 دسامبر نشريه ساليانه طب داخلي، 27ميليون نفر از مردم آمريکا در سال 2005 داروهاي ضدافسردگي دريافت‌کرده‌اند. بيشتر اين داروهاي ضدافسردگي، داروهاي نسل دوم نظير مهارکننده‌هاي انتخابي بازجذب سروتونين(SSRIs)، مهارکننده‌هاي بازجذب نوراپي‌نفرين (SNRIs) و داروهاي مرتبط هستند. در مورد داروهاي مهارکننده انتخابي بازجذب سروتونين مي‌توان به دو داروي پرفروش فلوکستين و سرترالين اشاره کرد. مثال خوب مهارکننده بازجذب نوراپي‌نفرين، ونلافاکسين است. يافته‌هاي اخير از بررسي گذشته‌نگر 234 مطالعه به چاپ رسيده قبلي جمع‌آوري شده‌اند. در مجموع، يک هزار بيمار در تمام اين مطالعات مورد بررسي قرار گرفته‌اند.

هر چند تفاوت چنداني در ميزان اثربخشي ضدافسردگي‌هاي اخير مشاهده نشده است؛ سرعت اثربخشي هر کدام از آنها، ميزان وقوع عوارض جانبي احتمالي و کيفيت زندگي هر کدام از بيماران مصرف‌کننده اين قبيل داروها متفاوت بوده است.

به عنوان مثال، ميرتازاپين سريع‌تر از فلوکستين، سرترالين، پاروکستين يا حتي سيتالوپرام اثر مي‌کند. از سوي ديگر، عوارض جانبي بوپروپيون (اثر بر فعاليت جنسي بيمار) در مقايسه با فلوکستين، سرترالين و اس‌سيتالوپرام به مراتب کمتر است.

به گفته دکتر شيلاگر، اگر بيمار از بي‌خوابي رنج مي‌برد، ضدافسردگي‌اي انتخاب کنيد که اثر خواب‌آوري آن سريع‌تر بروز مي‌کند. اگر بيمارتان اشتهاي کمي‌ دارد و وزن از دست داده است، ضدافسردگي‌اي براي او تجويز کنيد که وزنش را افزايش دهد (نظير ميرتازاپين).

هزينه هم عامل مهمي‌ در انتخاب داروي ضدافسردگي است. اگر يکي از ضدافسردگي‌هاي جديد 200 دلار در ماه هزينه دارد و ديگري 20 دلار، نبايد در انتخاب داروي دوم براي بيمار ترديد کرد.

اما با وجود اثربخشي مشابه داروهاي ضدافسردگي جديد، هنوز هم تجويز آنها از سوي پزشکان براساس اصل آزمون و خطا انجام مي‌شود.

هم‌اکنون مطالعاتي در دست انجام هستند تا دستورالعملي براي انتخاب داروهاي ضدافسردگي جديد خط اول درماني تدوين شود. به اعتقاد دکتر شيلاگر، نکته اصلي در آماده کردن چنين دستورالعملي اين است که مشخص شود اگر بيماري به يک گروه از داروهاي ضدافسردگي اخير پاسخ‌دهي درماني مطلوبي نداشت، در مرحله بعدي کدام دارو بايد براي بيماران تجويز شود.

منبع: نشریه سپید شماره ۲۸۲