تجهیزات154- کالیبراسیون افتالموسكوپ
افتالموسكوپ، وسيله‌اي است كه براي معاينه چشم استفاده مي‌شود. مهم‌ترين مزيت استفاده از آن، تعيين سلامت رتين و محفظه ويتروس است. در هنگام استفاده از اين وسيله، فرد مشاهده كننده مي‌تواند با شخص، فاصله‌اي در حدود يك دست داشته باشد و تصوير معكوس شده توسط يك عدسي محدب مشاهده شود. با اين وسيله، معاينه‌‌كننده از طريق سوراخ مردمك مي‌تواند سطح شبكيه چشم و اجزاي آن را بررسي كند. به عبارت ديگر با آن بيماري‌هاي سطح خلفي چشم بررسي مي‌شود. افتالموسكوپ همچنين گاهي فاندوسكوپ نيز ناميده مي‌شود و شامل: يك سري آينه‌ها، لنزهايي براي بزرگ نمايي، نوري شفاف و صفحات ديسك مانندي جهت تنظيم سطوح مختلف ديد توسط پزشك است.
انواع افتالموسكوپ
مستقيم
افتالموسكوپ‌هاي مستقيم وسايل قابل حملي هستند كه تقريبا به اندازه يك مسواك برقي بوده و رايج‌ترين نوع هستند. اين نوع از افتالموسكوپ ازيك نور فلاش كوچك و منبع نور همراه با تعداد زيــادي لـنــز چــرخـشــي كــه مــي‌تـوانـد تـا 15 بـرابـر بـزرگـنـمـايـي داشـته باشد تشكيل شده است. نور مستقيمي از افتالموسكوپ به درون چشم از طريق قرنيه براي ديدن پشت كره چشم، تابانده مي‌شود.
غيرمستقيم
اين نوع، معمولا بزرگ‌تر بوده و از يك چراغ كه به دور سر پزشك بسته مي‌شود و يك لنز كه توسط دست نگاه داشته مي‌شود، تشكيل شده است. اين نـوع، مـيـدان ديـد بـيـشـتري از درون چشم، فراهم مي‌كند.
Slit- lamp
اين دستگاه در جلوي چشم بيمار قرار مي‌گيرد. بــه عــلاوه لـنــزهــاي آن در نــزديـكــي چـشـم جـاي مـي‌گيـرنـد و ايـن امكـان را بـه پـزشك مي‌دهد كه قسمت قدامي چشم (فوندوس) را هم معاينه كند. اين مدل، مزاياي ديد سه بعدي، همراه با بزرگنمايي افتالموسكوپي مستقيم را دارد. ميدان ديدي را كه ايـن مدل تامين مي‌كند، پهن‌تر از افتالموسكوپي مـسـتـقـيـــم اســـت امــا بــه انــدازه افـتــالـمــوسـكــوپــي غيرمستقيم نيست.
طرز استفاده از افتالموسكوپ مستقيم
رو به روي بيمار بنشينيد و به آرامي به سمت چشـم او بـرويد. سپس افتالموسكوپ را با فشار دادن بر روي دكمه سبز رنگ و چرخش قسمت بالاي دسته در جهت ساعتگرد، روشن كنيد. در مرحله بعد، دستگاه را كمي بالاتر از چشم خود قرار دهيد، در اين حالت چشم ديگر خود را ببنديد. سعي كنيد تا جزئيات سطح خلفي چشم بيمار را بررسي كنيد.
ويژگي هاي يك افتالموسكوپ خوب
افتـالمـوسكوپ‌ها معمولا وسايل قابل حملي هـسـتـنــد كـه مـي‌تـواننـد جـزئيـات چشـم را جهـت تـشـخيص بهتر، واضح‌تر و بزرگ‌تر نشان دهند. بـرخـي ويـژگـي‌هـا مـانـنـد پـوشـش مـقـاوم در بـرابر ضربه‌هاي شديد و طيف گسترده تنظيمات مربوط به روزنه عبور نور، مي تواند كار پزشك را آسان تر كـنـد. لامـپ‌هـاي هـالـوژن نـيـز كـمـك مـي‌كـنـند تا كـارآمـوز بـتـواند بين وريدهاي چشم، تمايز قائل شود. تنوع در طراحي اين وسيله، بدان معنا است كه اين ابزار به بهترين وجه ممكن و متناسب با نياز كاربر در دسترس قرار گرفته است.
1-افتـالمـوسكـوپ قـابل حمل: سايز اين نوع وسيله، مي‌تواند به اندازه و سبكي يك قلم باشد يا اينكه از فلزات سنگين ساخته شود.
2-افـتــالـمــوسـكــوپ ديـواري: ايـن طـراحـي، امكانات بهتري را در اتاق معاينه يا كلينيك‌ها ارائه مي‌دهد. افتالموسكوپ ديواري مي‌تواند توسط باتري كار كند يا قابل شارژ با برق شهر باشد.
3-ماركي شناخته شده هر چند با هزينه بالاتر انتخاب كنيد. چون آخرين فناوري و كيفيتي برتر در دسترس شما قرار مي‌گيرد.
4-افـتـالـمـوسـكـوپـي را انـتـخاب كنيد كه لامپ هالوژن دارد. اين لامپ‌ها، روشنايي طولاني مدت با شدت نور بيشتري را فراهم مي‌كنند. در نتيجه مـي‌تـوانـيـد رنـگ واقـعـي بـافـت در چشم بيمار را مشاهده كنيد.
5-قيمت قطعات يدكي مارك‌هاي مختلف اين وسيله را مقايسه كنيد.
6-افـتـالمـوسكـوپ‌هـايـي كـه بـر روي سـر قـرار مي‌گيرند، قيمت بالاتري دارند با اين حال آزادي عـمـل بيشتري به پزشك جهت استفاده از دست مي‌دهند.
7- تـــعـــيـــيــــــن كـــنـــيـــــد كـــــه بـــــه كـــــدام نـــــوع از افـتــالـمــوسـكــوپ‌هــا نـيـازمنـديـد. افتـالمـوسكـوپ مـسـتـقـيـم بـيـشتر براي بررسي ناحيه خلفي چشم ترجيح داده مي‌شود در حالي كه نوع غير مستقيم وضـوح بهتري از قسمت‌هاي برجسته چشم در اختيار پزشك قرار مي‌دهد.
اقدامات لازم براي جلوگيري از صدمه به افتالموسكوپ
از اين وسيله در اطراف حرارت يا شعله باز اسـتـفـاده نـكـنـيـد. هـمـچنين آن را از گرد و غبار و رطوبت دور نگه داريد.
تنها از فيوزي كه در دفترچه راهنماي كاربر مشخص شده، استفاده كنيد.
كـابـل بـرقـي را كـه بـه هـمـراه وسـيله عرضه مي‌شود، به كار گيريد.
قـبــل از تـعــويــض فـيـوز و كـابـل، دستگـاه را خاموش كنيد.
هـنـگــامــي كــه از وسـيـلــه بــراي مــدت زمـان طـولانـي استفـاده نمـي‌كنيـد، جهـت جلوگيري از صدمه و آلودگي، آن را در كاور مخصوص خود قرار دهيد.
در افتـالمـوسكـوپ‌هـاي قابل شارژ، انتهاي دستـه بـايـد تميـز بـاشـد تـا از شـارژ صحيـح وسيله اطمينان حاصل كنيد.
در صورت بروز مشكل، در ابتدا به دفترچه راهنمـا مـراجعه فرماييد. اگر دستگاه هنوز هم به درستي كار نمي‌كند از نمايندگي‌هاي مجاز كمك بگيريد.
منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۱۳۳، دکتر فرشته ارادی زارع