بررسي يک تحقيق جديد حاکي از آن است که شواهد فزاينده‌اي از اين ايده حمايت مي‌کنند که مغز نقش کليدي در تنظيم سطح گلوکز طبيعي خون و ابتلا فرد به ديابت نوع 2 دارد. در اين مقاله که در آخرين شماره نشريه معتبر و علمي Nature به چاپ رسيده، محققان دانشگاه‌هاي واشنگتن، سينسيناتي و ميشيگان در ايالات متحده آمريکا با همکاري دانشمندان دانشگاه فني مونيخ آلمان از يک سيستم مرکزي مغزي پرده برداشته‌اند که مي‌تواند سطح قند خون را از طريق مکانيسم‌هاي انسوليني و غيرانسوليني به حالت طبيعي خود بازگرداند. براساس اين ايده، تنظيم سطح گلوکز طبيعي خون به فعل و انفعالات بسيار هماهنگ ميان اين سيستم مغزي و توليد انسولين از سلول‌هاي بتاي پانکراس وابسته است. اگر اين نظريه درست باشد، مي‌تواند باعث بازشدن دري شود به رويکردهاي کاملا جديد براي پيشگيري و درمان بيماري ديابت نوع 2 و حتي درمان کامل اين بيماري و برگشت‌ناپذير شدن کامل آن. در اين مقاله، نويسندگان توضيح مي‌دهند که براي حدود يک دهه است که پژوهشگران معتقدند مغز نقش مهمي در طبيعي نگاه داشتن سطح قند خون دارند، اما از زمان کشف انسولين در سال 1920، تمامي تمرکزها به سوي آن جلب شد و در حال حاضر تمامي درمان‌هاي موجود بيماري ديابت روي آن تمرکز دارند. البته داروهاي موجود نيز از پس کنترل سطح بالاي قند خون خوب برآمده‌اند، اما نتوانسته‌اند آن را به طور کامل درمان کنند و همين امر حکايت از آن دارد که علل ديگري هم در اين بازي سهيم هستند. حال توجه دانشمندان دوباره به نقش کليدي مغز بازگشته و مدارهاي اصلي موجود در هيپوتالاموس و ديگر نواحي مغز و از سوي ديگر، سلول‌هاي توليد کننده انسولين را در پانکراس در اين امر دخيل مي‌دانند. آنها معتقدند که ديابت نتيجه به هم خوردن هم سيستم سلول‌هاي بتاي پانکراس و هم سيستم مرکزي مغز براي تنظيم سطح قند خون است. درواقع مغز انسان مکانيسمي به نام «اثر گلوکز» دارد که برداشت گلوکز را بوسيله بافت‌ها تنظيم مي‌کند و نکته مهم آنکهاين مکانيسم مستقل از سلول‌هاي بتاي پانکراس عمل مي‌کند. وقتي ديابت رخ مي‌دهد که اول سيستم مغزي شکست خورده و همين امر باعث وارد آوردن فشار روي سيستم پانکراس مي‌شود. سيستم مذکور در ابتدا مقاومت کرده و مايل است که شکست مغز را جبران کند، اما خود نيز در نهايت شکست را مي‌پذيرد و تسليم مي‌شود. نتيجه اين که تنظيم قند خون وارد يک چرخه معيوب شده و پاياني جز ابتلا به ديابت نوع 2 براي آن متصور نيست. انسولين درماني ممکن است سطح بالاي قند خون را کاهش دهد اما اين تنها حل کردن نيمي از مشکل است. بايد شکست سيستم مرکزي مغز نيز تعمير شود و به حالت اوليه خود بازگردد. در چنين حالتي نه تنها نگاه داشتن سطح قند خون در حد طبيعي امکان‌پذير است که شايد بتوان به درمان کامل و برگشت‌ناپذير شدن اين بيماري پرهزينه نيز اميد داشت.

منبع: سپید ۳۷۶