پزشکی بالینی

بيماري هاي زنان تجهيزاتي براي تشخيص و درمان

                                                      بيماري هاي زنان،‌ساده اما پيچيده

امروزه با پیشرفت دانش در عرصه ¬های مختلف به ویژه علم پزشکی، اهمیت موضوعات مرتبط با زنان و بهداشت و مراقبت از سلامتی آنها روز به روز افزایش پیدا می کند . شناخت جنبه های روانی و مراقبت از زنان به دلیل داشتن شرایط ویژه ای مثل دوران بارداری در حدی است، که اگر اندکی در این امر کوتاهی یا سهل انگاری شود، صدمات جبران ناپذیری متوجه خانواده و در ابعاد وسیع تر اجتماع خواهد شد.

از دیدگاه پزشکی، می توان بحث های مرتبط با زنان را از جنبه های پیشگیری ، درمان و مراقبت های دوران بارداری مورد بررسی قرار داد. از این رو در این بخش، برخی از مهم ترین بیماری هایی که زنان در سراسر دنیا با آن دست و پنجه نرم می کنند و تجهیزات و آزمایش های رایجی که معمولا ارتباط بیشتری با آنها دارند، را مورد بررسی قرار می دهیم. سرطان همچنان یکی از مهم ترین معضلات پزشکی محسوب می شود ، و با وجود شناخت مسائل مهم در مورد این بیماری کشنده، مانند روش های مختلف تشخیصی و انواع درمان ها از جمله شیمی درمانی و رادیو تراپی که در برخی از انواع سرطان می تواند طول عمر مفید بیمار را افزایش دهد، همچنان سالانه حدود 10 میلیون بیمار جدید و 6 میلیون مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان گزارش می شود. اطلاع از میزان شیوع سرطان و همچنین انواع سرطان های شایع در هر منطقه می تواند، کمک بسیار بزرگی برای یافتن روش های پیشگیری و درمان این بیماری  به میلیون ها انسانی کند، که با این بیماری دست به گریبان هستند. سرطان نوعي اختلال در سرعت تكثير و تمايز سلولي است، كه مي تواند در هر بافتي از بدن و در هر سني رخ دهد و با حمله به بافت هاي سالم بدن موجب بيماري شديد و در نتيجه مرگ شود . سالانه در اثر ابتلا به انواع سرطان ها افراد بسياري از بين مي روند، اين بيماري پس از اختلالات قلبي عروقي دومين علت شايع مرگ و مير در جهان و ايران است . از مهم ترين عوامل موثر در ايجاد سرطان مي توان به موارد زير اشاره کرد:
عوامل فيزيكي
به خصوص اشعه ماوراي بنفش ( نور آفتاب ) و پرتوهاي يونيزه كننده ( تصوير برداري تشخيصي و انفجارات اتمي ).
عوامل شيميايي
موادي مثل آهن ، نيكل ، كروم ، آرسنيك ، آروماتيك ، قطران ، پنبه نسوز ، بعضي از رنگها ، حشره كش ها ، نگه دارنده هاي مواد غذايي مانند نيتريت ، بعضي از قارچها ، بعضي از داروها مانند سيگار و ذرات معلق موجود در هواي شهرهاي صنعتي و مدرن .
عوامل ارثي
استعداد خانوادگي و آمادگي ژنتيكي به خصوص در ابتلا به سرطان هاي معده ، پستان ، روده بزرگ ، ريه و رحم موثرند .
عوامل ويروسي
به ویژه سرطان هاي دهانه رحم ، حلق و بيني و نوعي از سرطان خون .
سن فرد
در افراد مسن ، به علت اينكه سيستم ايمني ضعيف مي شود، و به مرور زمان تغييراتي در هسته سلو لها حاصل مي شود ، شيوع سرطانها افزايش مي يابد . البته بعضي از سرطان ها فقط در سنين پايين بروز مي كنند و برخي ديگر نيز فقط مختص سنين جواني هستند .
تغذيه نا مناسب در ايجاد سرطان هاي روده بزرگ ،مقعد و پستان نقش زیادی دارد . سيگار كشيدن،  تغذيه  بد و ورزش نكردن ، همه باعث ضعف سيستم ايمني مي شوند . يك زندگي پر از جنجال واسترس نيز همين اثر را خواهد داشت . اكثر افراد با آگاه شدن از ابتلا به سرطان دچار ترس زيادي مي شوند ، به طوري كه در اثر فلج احساسی و رواني ضعف ايمني آنها تشديد مي شود . اميدوار بودن به زندگي و داشتن روحيه اي بالا حتي مي تواند يك بيماري بدون علاج  را بهبود بخشد .
 سرطان دهانه رحم حدود 50 سال پیش ، اولین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در کشورهای پیشرفته بوده است، اما میزان مرگ و میر ناشی از آن اکنون به دو سوم تقلیل یافته و در حال حاضر هشتمین علت مرگ و میر ناشی از سرطان است. شایع ترین سرطان ها در زنان به ترتیب عبارت است از: ریه، پستان، روده بزرگ، لوزالمعده، تخمدان، غده لنفاوی و خون. علت چنین کاهشی در مرگ و میر تشخیص زود رس و به موقع بیماری است .سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلي زنان در سراسر جهان است .در این بيماري ، رشد بافت بدخيم از ناحيه گردن رحم آغاز و به طور نامنظم و فزاينده‌اي تكثير و منجر به تراريختگي آن مي‌شود.
امروزه خانم ها با مراجعه به پزشکان متخصص زنان می توانند به راحتی با انجام تست پاپ اسمیر، با تشخیص به موقع علائم این بیماری، از پیشرفت آن جلوگیری کنند. این نمونه برداری بسیار راحت ، بدون درد و بیهوشی صورت می گیرد .
یکی دیگر از شایع ترین انواع سرطان در زنان سرطان پستان است. سرطان  پستان بیماری است، که در آن سلول های سرطانی در بافت پستان شروع به رشد و تکثیر می کند. پستان دارای 15 تا 20 بخش است ،که اصطلاحاً لوب نامیده می شود و هر کدام از این بخش ها خود به قسمت های کوچکتری تقسیم می شوند. که لبول نامیده می شوند. لوب ها و لوبول های پستان توسط لوله های بسیار کوچکی که اصطلاحاً مجاری شیری نامیده می شوند، با یکدیگر در ارتباط هستند. شایع ترین فرم سرطان پستان که اصطلاحاً سرطان مجاری پستان نام دارد، از سلول های موجود دراین مجاری، منشاء می گیرد. سرطان هایی که منشاء آنها از لوب ها یا لوبول ها هستند، را اصطلاحاً سرطان لوبی می نامند. معمولاً سرطان های لوبی در مقایسه با سایر سرطان ها بیشتر هر دو پستان را درگیر می کنند. نوع سومی از سرطان پستان نیز وجود دارد، که اصطلاحاً سرطان التهابی پستان نامیده می شوند و در مقایسه با دو فرم دیگر از شیوع کمتری برخوردار است. در صورتی که خواهر، مادر و یا وابستگان نزدیک فرد، مبتلا به سرطان پستان باشند، شانس ابتلا به سرطان در آن فرد بیشتر خواهد بود. فرم های وراثتی سرطان پستان 5 تا 10 درصد کل موارد سرطان های پستان را شامل می شوند. وابستگان فردی که مبتلا به سرطان پستان بوده و حامل این ژن ها هستند، نیز شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان های پستان و تخمدان خواهند داشت. بعضی از این ژنها در بعضی نژادها شایع تر است. امروزه روش های آزمایشگاهی خاصی وجود دارد، که می توانند این ژن های معیوب را حتی سالها قبل از بروز سرطان مورد شناسایی قرار دهند. عوامل خطر ساز دیگری که شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند، شامل : شروع زودرس قاعدگی، یائسگی دیررس، داشتن اولین کودک بعد از 30 سالگی، عدم داشتن فرزند و داشتن سرطان های تخمدان، اندومتر ( پوشش داخلی رحم ) هستند.
ممکن است، پس از انجام معاینات بالینی ، انجام ماموگرافی که در آن از طریق عکس برداری بعضی از تومورهای غیر قابل تشخیص، بهتر دیده می شوند، توصیه شود.
در صورت وجود توده در پستان ممکن است، نیاز شود، که تکه ای از بافت پستان برداشته شده، و در زیر میکروسکوپ از نظر وجود سلول های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد. این عمل را اصطلاحاً بیوپسی می نامند. اگر بیوپسی وجود سرطان را تایید کرد ،سایر تست ها به منظور ارزیابی سلول های سرطانی باید انجام شود.
 از جمله این تست ها، ارزیابی وجود گیرنده های استروژن و پروژسترون بر روی سلول ها است. هدف از انجام این آزمایش آن است ،که مشخص شود، آیا هورمون ها برروی ایجاد و رشد سلول های سرطانی اثر داشته اند، یا خیر. به علاوه این آزمایش می تواند احتمال عود سرطان را تا حدی مشخص کند. این آزمایش به پزشک در مورد شروع روش های هورمون درمانی نیز کمک خواهد کرد.
 شانس بهبودی و انتخاب روش درمانی به عواملی نظیر مرحله سرطان ( آیا سرطان فقط یک پستان را درگیر کرده و یا به سایر قسمت ها نیز گسترش یافته)، نوع سرطان، مشخصات ویژه سلول های سرطانی و آیا اینکه سرطان در پستان دیگر نیز وجود دارد یا خیر، بستگی دارد. سن ، وزن، وضعیت یائسگی و وضعیت سلامت عمومی از جمله عوامل دیگری هستند، که بر پیش آگهی و انتخاب روش درمانی تأثیر خواهند گذاشت.
در ادامه به بررسی دقیق تر روش های انجام تست پاپ اسمیر و بیوپسی خواهیم پرداخت و روش جدیدی برای تشخیص سرطان سینه که شامل تکنولوژی ماموگرافی و سی تی اسکن به صورت هم زمان است ، را معرفی کرده، و اشاره ای کوتاه نیز به دنیای بارداری و عالم پیش از تولد خواهیم داشت.

                                          علائم کافي نيست،‌تست سرطان رحم

سرطان گردن رحم نوعي بيماري است که در آن رشد بافت بدخيم از ناحيه گردن رحم نشات مي گيرد و به طور نامنظم و فزاينده تکثير مي شود. سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلي زنان و پنجمين سرطان بعد از سرطان هاي ريه، پستان،‌ روده و جسم رحم در سراسر جهان است،‌که حدود 6 درصد کل سرطان زنان به آن اختصاص دارد. 

 سرطان دهانه رحم چيست؟

اين سرطان يکي از سرطان هايي است، که علت آن نسبتا شناخته شده است و ويروس پاپيلوماي انساني از علل اصلي ابتلا به آن است. اين ويروس امروزه به عنوان يک عامل قطعي سرطان شناخته شده است. اين ويروس به دو صورت کم خطر و پر خطر يافت مي شود. نوع کم خطر آن اغلب باعث زگيل تناسلي مي شود و نوع پر خطر بيشتر تبديل به سرطان مي شود. البته وجود اين ويروس شرط لازم  است، اما کافي نيست. هر خانمي در طول زندگي خود 79٪‌احتما ابتلا به اين ويروس را دارد و حدود 90٪‌اين عفونت ها خود به خود بهبود مي بابند.

سرطان دهانه رحم در طبقات پايين اجتماعي - اقتصادي بيشتر ديده مي شود. همچنين پايين بودن سن اولين آميزش جنسي،‌تعداد شريک جنسي و همچنين تعدد شريک جنسي در همسر فرد نيز عوامل موثري در ابتلا به اين بيماري هستند. اين سرطان بدون مقاربت جنسي ديده نمي شود.

علت کاهش در مرگ و مير ناشي از اين سرطان،‌تشخيص به موقع و زودرس آن است که بسياري از آن را مديون آزمايش سلول شناسي  به روش پاپانيکولا يعنب پاپ اسمير هستيم. امروزه تشخيص سرطان رحم با استفاده از آزمايش ساده پاپ اسمير به سادگي امکان پذير است و به اين ترتيب يک از بزرگترين دغدغه هاي ذهني خانم ها در سنين مختلف به روشي ساده و بدون هر گونه درديابي هوشي برطرف شده است.

 آيا ديسپلازياي دهانه رحم همان سرطان رحم است؟ 
 ديسپلاز دهانه رحم چيست؟
ديسپلازياي دهانه رحم يك تغيير پيش سرطاني است، كه در صورت عدم درمان ممكن است، به سرطان تبديل شود.
معمولاً تست پاپ اسمير كه از سلول‌هاي دهانه رحم برداشته مي‌شود ديسپلازياي دهانه رحم و سرطان دهانه رحم را مشخص مي‌كند. ديسپلازياي دهانه رحم به صورت زير تعريف مي‌شود:
SIL (ضايعه داخلي اپتيليوم سنگفرشي)
SIN (نئوپلازي داخل اپيليوم دهانه رحم)
پيشرفته‌ترين شكل (CIN3)CIN در واقع ابتدايي‌ترين شكل سرطان است.
ديسپلازي بسيار شايع است و مي‌توان به آساني آن را درمان كرد.
روش‌هاي درماني مي‌تواند شامل موارد زير باشد:
- جراحي با ليزر
- جراحي الكتريكي (نام ديگر آن LLETZ يا LEEP است)
- سرما درماني (كرايو تراپي)
- جراحي

سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم از سلول‌هاي دهانه رحم آغاز مي‌شود. دهانه رحم پايين‌ترين قسمت رحم است. هر ماه به جز دوران بارداري، لايه داخلي رحم از راه دهانه رحم به درون واژن (قاعدگي) مي‌ريزد. شايع‌ترين نوع سرطان دهانه رحم (سرطان سلول سنگفرشي) در سلول‌هاي لايه سطحي است. آدئوكارسينوما در بافت غددي ترشح‌كننده موكوس دهانه رحم شروع شده و شيوع كمتري دارد.
سرطان گردن رحم نوعي بيماري است، كه در آن رشد بافت بدخيم از ناحيه گردن رحم نشأت مي‌گيرد و به طور نامنظم و فزاينده تكثير مي‌شود. سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلي زنان و پنجمين سرطان بعد از سرطان‌هاي ريه، پستان، روده و جسم رحم در سراسر جهان است، كه حدود 6 درصد كل سرطان زنان را تشكيل مي‌دهد. با توجه به نوع سلولي كه دچار سرطان شده است، اشكال مختلفي از سرطان گردن رحم وجود دارد، كه هر كدام نشانه‌ها و عوارض خاص خود را دارند.

علل سرطان دهانه رحم چيست؟
عامل مستعد و پيشتاز در تظاهر سرطان گردن رحم مانند هر سرطان ديگري به هم خوردن نظم تقسيم ياخته‌ها است. تحقيقات آماري و باليني روند بدخيمي بيماري سرطان رحم را با عوامل زير مرتبط مي‌دانند:
سرطان گردن رحم ارتباط شناخته‌ شده‌اي با آلودگي ويروس پاپيلوماي انساني (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس از طريق رابطه جنسي منتقل مي‌شود و شرايط رفتاري ناسالم جنسي احتمال آلودگي به آن را افزايش مي‌دهد. ضعف سيستم ايمني به ويژه به صورت اكتسابي (بيماري ايدز)، مصرف داروهاي سركوب ايمني (Immuno suppressor) عاملي مستعدكننده در ابتلا به سرطان دهانه رحم است. از ديگر عوامل ابتلا به سرطان دهانه رحم مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

- شيوع روابط جنسي در سنين پايين
- سن تظاهر سرطان گردن رحم در سنين بلوغ  و زير 18 سال بسيار نادر و در سنين 40 تا 55 سالگي احتمال ابتلا به آن روندي يكنواخت دارد. زنان بالاي 55 سال بيشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان گردن رحم هستند و بايد بيشتر متوجه علايم هشداردهنده اين بيماري باشند.
- بيماري‌هاي مقاربتي- سابقه عفونت‌هاي ناشي از بيماري‌هاي مقاربتي احتمال ابتلاء به سرطان گردن رحم را افزايش مي‌دهد.
- استفاده طويل‌المدت از قرص‌هاي جلوگيري از بارداري
- اعتياد به دخانيات
- زايمان‌هاي متعدد

سرطان‌ دهانه رحم چگونه تشخيص داده مي‌شود؟
در صورت بروز هر يك از علايم زير بيمار مستعد ابتلا به سرطان ديواره رحم خواهد بود:
- درد در قسمت تحتاني كمر
- ترشح غير طبيعي از واژن
- خونريزي بعد از نزديكي جنسي
- غيرطبيعي بودن نتايج تست پاپ اسمير
تست پاپ اسمير منظم روشي بسيار عالي براي يافتن سرطان دهانه رحم در مراحل زودرس است، كه به طور موفقيت آميزي بيماري قابل درمان است.
تست‌هاي خاصي براي اثبات تشخيص سرطان ضروري هستند، كه برخي از آنها عبارتند از:
بيوپسي: كه براي تشخيص دقيق سرطان ضروري است. سلول‌ها يا بافت‌ها از سرويكس برداشته شده و زير ميكروسكوپ مورد بررسي قرار مي‌گيرند. اگر سلول‌ها سرطاني باشند، مطالعات بيشتر براي تعيين سرعت رشد آنها انجام مي‌شود.
كولپوسكوپي: روشي است، كه سلول‌هاي دهانه رحم دقيق‌تر مشاهده شده و نمونه بافتي از دهانه رحم برداشته مي‌شود. پزشك يك اسپكيولوم و يك وسيله مجهز به ميكروسكوپ را درون واژن قرار داده و بافت سطحي دهانه رحم را با وضوح بيشتري مشاهده مي‌كند. نمونه بافتي با تيغ جراحي برداشته يا به وسيله سيم گرم شده ظريف (LLETZ يا LEEP) يا ليزر نمونه گرفته مي‌شود.
بيوپسي مخروطي: برداشتن تكه‌اي از بافت دهانه رحم به شكل مخروطي است. اين بيوپسي به صورتي انجام مي‌شود، كه نمونه بافتي عميق‌تر لازم باشد. اين روش جراحي ممكن است، همراه با بي‌حسي موضعي يا تحت بيهوشي عمومي انجام شود.
مطالعات عكس‌برداري: راديوگرافي، اولتراسونوگرافي، سيتي اسكن (توموگرافي محوري كامپيوتري)، (عكسبرداري رزونانس مغناطيسي يا MRI) و اسكن استخوان كه ارگان‌ها، بافت‌ها و استخوان‌ها را با جزييات بيشتري بررسي مي‌كند، اين اقدامات براي بيمار خوشايند نبوده اما معمولاً بدون درد هستند.
آزمايشات خوني: خون گرفته شده براي بررسي انواع مختلف سلول‌هاي خوني از نظر شكل ظاهر و تعداد مورد مطالعه قرار مي‌گيرد.
آزمايشات همچنين درجه بافتي سلول‌هاي سرطاني را مشخص مي‌كند. سلول‌هاي درجه پايين آهسته‌تر تقسيم مي‌شوند و عموماً تومور تهاجم كمتري دارد. سلول‌هاي درجه بالا سريع‌تر تقسيم مي‌شوند و تومور معمولاً بيشتر پخش مي‌شود.
آزمايش پاپ اسمير (Papanicolaou Smear)- الگوي غربالگري سرطان گردن رحم جهت تشخيص پيدايش ياخته‌هاي پيش سرطاني و سرطاني، رديابي انواع عفونت‌هاي ناشي از باكتري، قارچ و ويروس در نواحي گردن رحم است. آزمايش پاپ اسمير پس از شروع فعاليت جنسي سالي يك بار و پس از دو تست منفي هر 3 سال يك بار تكرار مي‌شود. اين آزمايش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل 48 ساعت پس از مقاربت جنسي توصيه مي‌شود. پس از نتيجه مثبت آزمايش پاپ اسمير و مشاهده ناهنجاري ياخته‌هاي گردن رحم، اقدام بعدي بررسي كولپوسكوپي (Colposcopy) گردن رحم است، كه بزرگنمايي 8 تا 40 برابر ياخته را امكان‌پذير مي‌كند.
- نمونه‌برداري يا بيوپسي (biopsy)- بررسي ميكروسكوپي از نمونه بافت تومور است. اين آزمايش بسيار مهم است، زيرا مطمئن‌ترين روش براي تشخيص سرطان گردن رحم و نوع آن به حساب مي‌آيد.
اشكال مهاجم گردن رحم با بررسي باليني مثانه، راست روده، تخمدان، جسم رحم، آزمايش ياخته‌هاي گردن رحم تشخيص داده مي‌شود. پس از تشخيص اوليه سرطان گردن رحم، آزمايشات تكميلي ديگري مانند آزمايش خون، ادرار راديوگرافي قفسه سينه، سي‌تي‌اسكن، كت اسكن، MRI، راديوگرافي لگنچه كليه از طريق تزريق ماده حاجب (Intravenous Pyelography) براي بررسي دامنه گسترش سرطان به ديگر اندام‌ها به كار گرفته مي‌شود.

 روش‌هاي نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم
همانطور كه پيشتر اشاره شد، سرطان گردن رحم ارتباط شناخته شده‌اي با آلودگي ويروس پاپيلوماي انساني (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس از طريق رابطه جنسي منتقل مي‌شود و شرايط رفتاري ناسالم جنسي احتمال آلودگي به آن را افزايش مي‌دهد و اغلب به عنوان يك پيامد عفونت ويروسي تلقي مي‌شود.
ويروس‌هاي پاپيلوماي انساني ويروس‌هاي القاكننده سرطان هستند، كه قابليت تغيير دادن شكل سلولي را كه آلوده مي‌كنند، دارند و در نتيجه منجر به تكثير خارج از كنترل سلول‌هاي مورد نظر مي‌شوند. اين تكثير فزاينده موجب تومور يا سرطان مي‌شود. ويروس‌هاي پاپيلوماي انساني مجاري تناسلي به دو دسته «كم خطر» و «پرخطر» تقسيم مي‌شوند و تنها گروه «پرخطر» ويروس پاپيلوماي انساني مجاري تناسلي توانايي ايجاد ديسپلازي و يا سرطان گردن رحم را دارند. از روش‌هاي نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم آزمايش «هيبريد» است، كه نوع ويروس را مشخص مي‌كند و از آن براي تصميم‌گيري درباره نوع درمان سرطان گردن رحم استفاده مي‌شود. سرطان گردن رحم يكي از شايع‌ترين علل مرگ ناشي از سرطان در زنان است، در حالي كه در صورت تشخيص به موقع، قابل درمان است. معاينات منظم و دوره‌اي آزمايش پاپ اسمير يكي از مؤثرترين اقدامات پيش گيرانه سرطان رحم و يا تراريختگي پيش سرطاني ياخته‌هاي گردن رحم (ديسپلازي) است و الگويي موفق در كاهش ميزان بروز و تلفات ناشي از سرطان گردن رحم به شمار مي‌رود.

                                              پاپ اسمير، بيوپسي، کولوسکوپي

يکي از  ترسناک ترين لحظات در زندگي خانم هنگامي است، که متخصص زنان به او خبر مي دهد که در تست پاپ اسمير او نتايجي غير عادي مشاهده شده است. با وجود اينکه عموم افراد تصور مي کنند که غير عادي بودن نتيجه تست پاپ اسمير به معناي ابتلا سه سرطان دهانه رحم است، ولي در حقيقت بسياري از پاپ اسميرهاي غير عادي به علت وجود عفونت در ناحيه واژن به وجود مي آيند،‌که يک بيماري قابل درمان به حساب مي آيد.

تست پاپ اسمير (pap smear)
در علم تخصصي بيماري‌هاي زنان، تست پاپ اسمير نوعي روش ارزيابي است، كه براي تشخيص احتمال وجود سلول‌هاي سرطاني در دهانه رحم و بافت اطراف آن به كار مي‌رود. همچنين تشخيص وجود عفونت در دهانه رحم به كمك اين روش امكان‌پذير است. طبق آمار منتشر شده در كشور انگلستان، انجام تست پاپ اسمير، سا‌لانه از مرگ 700زن جلوگيري مي‌كند. اگر پرستاري هر سال مسؤول انجام آزمايش 200 نفر از مراجعين باشد، 152 نفر از آنان احتمالاً نتيجه پاپ اسمير «غيرعادي» خواهند داشت. از اين بين 79 نفر مجدداً تحت آزمايش قرار خواهند گرفت. 53 نفر تحت بيوپسي قرار مي‌گيرند، 17 نفر به مدت 2 سال يا بيشتر همچنان درگير عفونت خواهند بود و تنها يك نفر در طول مدت 38 سال كاري اين پرستار، ممكن است علي‌رغم انجام معاينات و آزمايش، درمان نشده و بميرد. به عبارت ديگر به طور كلي 5 تا 7 درصد از آزمايشات پاپ اسمير نتايج غيرعادي دارند. نحوه انجام آزمايش به اين صورت است، كه با استفاده از يك ابزار كوچك، از بافت دهانه رحم نمونه‌برداري مي‌شود. نمونه‌برداري در اين آزمايش همانند آزمايشات DNA است و تنها لايه نازكي از بافت دهانه رحم به آرامي برداشته مي‌شود. سپس اين نمونه روي يك لام شيشه‌اي قرار گرفته و پس از تثبيت به آزمايشگاه فرستاده مي‌شود. در صورت مشاهده توده‌هاي سلولي غيرعادي، معمولاً تكرار تست پس از گذشت 6 ماه توصيه مي‌شود. ولي در صورتي كه تعداد سلول‌هاي غيرعادي به اندازه‌اي باشد كه بيمار در گروه پرخطر دسته‌بندي شود، انجام بيوپسي (تكه‌برداري) تجويز مي‌شود. (بنابراين قدم بعدي، انجام آزمايش كالپوسكوپي خواهد بود)، به طور كلي نتايج آزمايش پاپ اسمير به سه دسته تقسيم مي‌شوند: خوش خيم (غير سرطاني)، پيش سرطاني (نشان‌دهنده توده‌هاي سلولي غيرعادي) و بدخيم (احتمالاً سرطاني). توجه به اين نكته حايز اهميت است، كه پاپ اسمير روشي مشاهده‌اي (screening) است و نه يك روش تشخيصي (Diagnasing)
استفاده از داروهاي زير ممكن است بر نتيجه پاپ اسمير اثر منفي داشته باشند:
Colchicine، Estrogen، Podophyllin، Progestins، silver nitrate و تركيبات موجود در سيگار.
كالپوسكوپي:
يكي از ترسناك‌ترين لحظات در زندگي يك خانم هنگامي است، كه متخصص زنان به او خبر مي‌دهد كه در تست پاپ اسمير او نتايجي غيرعادي مشاهده شده است. با وجود اينكه عموم افراد تصور مي‌كنند، كه غيرعادي بودن نتيجه تست پاپ اسمير به معناي ابتلا به سرطان دهانه رحم است، ولي در حقيقت بسياري از پاپ اسميرهاي غيرعادي به علت وجود عفونت در ناحيه واژن به وجود مي‌آيند، كه بيماري‌ قابل درمان به حساب مي‌آيد.
از آنجا كه پاپ اسمير تنها روشي براي مشاهده (Screen) است و نه يك ابزار تشخيصي (Diagnosis)، در صورت بروز اشكال در نتيجه اين روش، متخصص زنان معاينات دقيق‌تري را براي مشخص كردن علت اصلي بيماري اجرا مي‌كند. ابزاري كه براي معاينه دقيق دهانه رحم به كار مي‌رود Colposcope نام دارد. علت تجويز اين روش معاينه يكي از موارد زير است:
• تعيين ديسپنداري يا سرطان
• اثبات ابتلا به HPV
• مشخص كردن وجود نوعي از سلول‌هاي squanous غيرعادي
در حين معاينه كالپوسكوپي، متخصص زنان ناحيه دهانه رحم را به صورت دقيق مورد ارزيابي قراري مي‌دهد. كالپوسكوپي معاينه‌اي ساده و بدون درد محسوب مي‌شود، كه در مطب قابل انجام است. مدت زمان اين معاينه بين 10 تا 15 دقيقه است.
روش انجام كالپوسكوپي بسيار شبيه به تست پاپ اسمير است. پس از استقرار بيمار برروي تخت مخصوص، به منظور تمايز بافت‌هاي سالم و ناسالم، از محلول اسيد استيك استفاده مي‌شود. پس از استعمال اين محلول، سلول‌هاي دهانه رحم از آب پر شده و در نتيجه نور از آنها عبور نخواهد كرد. سپس ابزار معاينه‌اي دستگاه كالپوسكوپ (كه در واقع لنز يك ميكروسكوپ الكتريكي بسيار قوي است) تقريباً در فاصله 30 سانتي‌متري واژن قرار مي‌گيرد. سپس تابش نور شديد از انتهاي كالپوسكوپ، امكان معاينه دقيق دهانه رحم را فراهم مي‌كند. در حين كالپوسكوپي، پزشك بر نواحي تمركز مي‌كند، كه نور را از خود عبور نمي‌دهند. وجود تغييرات غيرعادي در نواحي كه به رنگ سفيد مشاهده مي‌شوند، نشان‌دهنده ديسپلازي است و هر چه رنگ بافت سفيدتر باشد، ميزان ديسپلازي شديدتر است. مشاهده ناهنجاري در شبكه‌هاي عروق خوني نيز از طريق كالپوسكوپ امكان‌پذير است. تغييرات غيرعادي در عروق خوني نيز ناشي از بروز ديسپلازي تلقي مي‌شوند. معمولاً هر چه ميزان اين تغييرات شديدتر باشد، بيماري در مراحل حادتري قرار دارد. پس از معاينه كامل دهانه رحم توسط متخصص زنان، نمونه‌گيري از بافت‌هاي مشكوك به روش بيوپسي انجام مي‌شود. اين نمونه‌ها براي ارزيابي‌هاي بعدي به آزمايشگاه فرستاده مي‌شوند. در مرحله بعدي ممكن است كرايوسرجري يا فريز كردن سلول‌هاي غيرعادي و يا نوعي فرآيند درماني در دستور كار قرار گيرد. اگر پزشك بتواند تمام نواحي مشكوك به سرطان را در دستگاه كالپوسكوپ معاينه كند و يا در صورت درگير بودن مقاطع داخلي‌تر رحم به بافت سرطاني، نوعي ديگر از معاينات به نام Conc Biopsy يا LEEP تجويز مي‌شوند. شايان ذكر است كه روش معاينه كالپوسكوپي در سال 1925 توسط پزشك آلماني Hans Hinselmann ابداع شد. در توضيح دستگاه كالپوسكوپي، مي‌توان آن را به صورت يك ميكروسكوپ الكتروني بسيار بزرگ توصيف كرد، كه در محدوده‌هاي بزرگنمايي مختلفي عمل مي‌كند. در صورتي كه از محدوده كم توان با بزرگنمايي X2 تا X6 استفاده شود. تنها تصويري كلي از بافت‌هاي سطحي قابل مشاهده است. توان‌هاي متوسط (X8 تا X 15) و بالا (X15 تا X 25) براي مشاهده واژن و دهانه رحم به كار مي‌روند. تخت كالپوسكوپي نيز به صورتي طراحي شده، كه بيمار در وضصعيت آناتوميك dorsal lithotony روي آن دراز بكشد.
برخي از متخصصان انجام بي‌حسي را براي بيوپسي غيرضروري مي‌دانند، در حالي كه سايرين استفاده از محلول‌هاي بي‌حسي نظير Lidocaine را براي كاهش درد بيمار، به خصوص در صورت زياد بودن تعداد نمونه‌برداري توصيه مي‌كنند. 

بيوپسي و کاربردهاي آن روش‌هاي مختلف بيوپسي سينه:
در حال حاضر چندين روش براي بيوپسي سينه وجود دارد. بيشتر روش‌هاي اختصاص يافته به بيوپسي بيماران به فاكتورهاي مختلفي بستگي دارد، كه شامل اندازه، محل، شكل و مشخصات ناهنجاري سينه است.

بيوپسي fine needle aspiration )FNA چيست؟

FNA پروسه‌اي است، كه از طريق پوست و با يك سوزن ظريف (اندازه 22 يا 25) و يك سرنگ براي نمونه‌برداري از مايع درون كيست‌هاي سينه يا خارج كردن دسته‌هاي سلولي از توده سفت انجام مي‌شود. سپس بافت سلولي برداشته شده از سينه به آزمايشگاه پاتولوژي براي آناليز و بررسي فرستاده مي‌شود.
سوزن استفاده شده در FNA بسيار كوچكتر از سوزني است، كه به طور معمول براي آزمايشات خون و كشيدن خون استفاده مي‌شود. اگر راديولوژيست يا جراح تنها مايع درون كيست را بيرون بكشد و نمونه را به آزمايشگاه پاتولوژي بفرستند، اين پروسه «بيرون كشيدن كيست» ناميده مي‌شود.

FNA چگونه انجام مي‌شود؟
در ابتدا پوست سينه كاملاً تميز مي‌شود. اگر توده داخل سينه احساس شود، راديولوژيست يا جراح سوزن را به مركز توده وارد مي‌كند. اگر توده غيرقابل احساس باشد، پروسه FNA تحت دستگاه‌هاي تصويربرداري پزشكي مانند ماموگرافي يا اولتراسوند انجام مي‌شود.
بعد از اينكه سوزن درون ناحيه‌اي كه دچار ضايعه شده قرار گرفت، مكش صورت مي‌گيرد. چندين سوزن ضميمه‌ براي اطمينان از اينكه نمونه كافي بافت مورد نظر برداشته شود، لازم است.
سپس نمونه‌ها بر روي اسلايد ميكروسكوپ قرار مي‌گيرند و اجازه داده مي‌شود، كه در معرض هوا خشك شوند و سپس fix مي‌شوند، نمونه fix شده رنگ‌آميزي مي‌شود و توسط پاتولوژيست مورد مطالعه قرار مي‌گيرد.
FNA ساده‌ترين وسريع‌ترين روش بيوپسي سينه است، كه نتايج آن به سرعت در دسترس است. يكي از معايب FNA در آن است، كه تنها نمونه‌هاي خيلي كوچك از بافت يا سلول‌هاي سينه را خارج مي‌كند. اگر نمونه يك مايع خوش‌خيم باشد، اين پروسه بسيار عالي و ايده‌آل است. اما اگر بافت سفت يا به نظر مشكوك باشد، تعداد كمي از سلول‌ها توسط FNA خارج مي‌شود. اين روش نمي‌تواند تشخيص كاملي را ارايه دهد، زيرا سلول‌ها نمي‌توانند در ارتباط با بافت‌هاي اطرافشان ارزيابي شوند.

بيوپسي Core Needle
بيوپسي Needle Core هم از طريق پوست انجام مي‌شود، كه نمونه‌هاي كوچكي از بافت سينه را با استفاده از سوزن با هسته توخالي خارج مي‌كند. براي ضايعات قابل لمس، اين كار با ثابت نگه داشتن ضايعه با يك دست و وارد كردن سوزن بيوپسي با دست ديگر انجام مي‌شود. زماني كه ضاعه بافتي قابل لمس نباشد، از تصويربرداري‌هاي ماموگرافي يا التراسوند استفاده مي‌شود.
سوزني كه در بيوپسي core needle استفاده مي‌شود، بلندتر از سوزني است، كه در FNA استفاده مي‌شود. (معمولاً سوزن با اندازه 11 و 14 و 16 در بيوپسي Core needle استفاده مي‌شود)

چگونه بيوپسي needle Core انجام مي‌شود؟
ناحيه‌اي از سينه كه سوزن وارد آن مي‌شود، با تزريق lidocaine بي‌حس مي‌شود. سپس سوزن وارد سينه مي‌شود، در اين حالت بيمار مي‌تواند ايستاده يا خوابيده باشد. راديولوژيست يا جراح سوزن را به ناحيه‌اي كه ضايعه (قابل لمس) وجود دارد، هدايت مي‌كند. اگر توده قابل لمس نباشد، بيوپسي Core needle همراه با تصويربرداري (ماموگرافي، اولتراسوند) انجام مي‌شود. 3 تا 6 سوزن Core-needle اضافي به طور معمولي براي نمونه‌برداري از بافت سينه لازم است. به طور معمول، نمونه‌هاي با طول inch 75/0 و قطر inch 0625/0 گرفته مي‌شود. بعد از نمونه‌گيري، نمونه‌ها به آزمايشگاه براي تحليل و آناليز فرستاده مي‌شوند.
بيوپسي core-needle، ارزيابي دقيق‌تري از بافت سينه را نسبت به بيوپسي FNA ارايه مي‌كند. چرا كه سوزن core-needle بزرگ‌تر است و به همين خاطر بافت كافي براي پاتولوژيست براي ارزيابي سلول‌هاي غيرنرمال فراهم مي‌كند. با اين حال، بيوپسي coe-needle همانند بيوپسي FNA تنها نمونه‌هايي از توده را خارج مي‌كند و همه نواحي مربوطه را نمي‌تواند نمونه‌گيري كند.

 بيوپسي Vacuum-Assisted
بيوپسي Vacuum-Assisted، روش نسبتاً جديدي است، كه از طريق پوست انجام مي‌شود. در اين روش، كمترين آسيبي ايجاد مي‌شود و چندين نمونه بافت، نمونه‌گيري مي‌شود. برخلاف بيوپسي Vacuum-Assisted كه چندين سوزن براي به دست آوردن نمونه‌هاي مختلف لازم بود، پروب بيوپسي خاصي در طول اين روش استفاده مي‌شود، كه از طريق شكاف پوستي كوچكي وارد سينه شده، و نمونه‌ها جمع‌آوري مي‌شود.

بيوپسي Vacuum-Assisted چگونه انجام مي‌شود؟
در ابتدا پوست تميز شده و مقدار كمي ماده بي‌حسي از طريق تزريق زيرجلدي وارد بافت سينه مي‌شود. هرماه با تصويربرداري ماموگرافي يا اولتراسوند، پزشك جراح يا راديولوژيست پروب سينه‌اي خاص را در محلي كه توده يا ضايعه قرار گرفته، وارد مي‌كنند.
بعد از اينكه پروب در محل خودش قرار گرفت، قسمت Vaccum، بافت سينه را از طريق پروب به محفظه نمونه‌برداري دستگاه مي‌فرستد. بعد از اينكه نمونه بافت گرفته شد، راديولوژيست يا جراح چرخ نشستي پروب را مي‌چرخانند و آن را در موقعيت 30 درجه قرار مي‌دهند. تمام مراحل بالا دوباره تكرار مي‌شود، تا تمام نواحي مورد نظر نمونه‌گيري شود. (به طور معمول 8 تا 10 نمونه‌گيري با زواياي مختلف انجام مي‌شود) بعد از آنكه تعداد نمونه‌هاي كافي گرفته شده، پروب خارج شده و نمونه‌ها به آزمايشگاه فرستاده مي‌شوند.

 بيوپسي large core
بيوپسي سينه large core كه همچنين با نام تجاري ABBI (Advanced Breast Biopsy Instrumontation) نيز شناخته مي‌شود و يك تكنيك جراحي است، كه براي برداشتن كل توده آسيب‌ديده انجام مي‌شود. اين روش به كمك تصويربرداري صورت مي‌گيرد. در حالي كه پروسه ABBI، تهاجم كمتري به بافت سينه نسبت به جراحي باز سينه دارد، با اين حال از پذيرش چنداني برخوردار نيست.
بيوپسي (ABBI) large core مي‌تواند mm 5 تا mm 20 از بافت سينه را خارج كند.

بيوپسي large-core چگونه انجام مي‌شود؟
مانند همه روش‌هاي بيوپسي، در ابتدا سينه تميز مي‌شود، در طول بيوپسي (ABBI) Large core ماده بي‌حسي به صورت محلي تزريق مي‌شود. سپس يك سيم (Wire) به ناحيه كه توده وجود دارد، تحت تصويربرداري فرستاده مي‌شود. در مرحله بعد يك لوله باريك همراه با وسيله براي برش زدن از طريق سيم داخل شده به داخل سينه فرستاده مي‌شود.
سپس بافت آسيب ديده سينه برداشته مي‌شود و سپس به آزمايشگاه فرستاده مي‌شود. بيوپسي large core نياز به بخيه دارد. خون‌مردگي و كبودي در طول بيوپسي large vore رخ مي‌دهد، كه ممكن است چندين روز طول بكشد.

بيوپسي open surgical
در روش بيوپسي جراحي باز، 5/1 تا 2 اينچ شكاف لازم است. در حدود يك دهه قبل بيشتر بيوپسي‌هاي سينه به روش جراحي باز انجام مي‌شد. اما در حال حاضر بيشتر بيماران براي روش‌هاي بيوپسي با تهاجمات كمتر حاضر هستند، مانند بيوپسي vacuum-assisted، بيوپسي Core-needle.

بيوپسي open surgical چگونه انجام مي‌شود؟
مانند ساير روش‌هاي بيوپسي، پوست تميز مي‌شود. اغلب در بيوپسي open surgical به بيهوشي كامل نيازي نيست و به طور موضعي بي‌حس مي‌شود.
در طول بيوپسي open surgical، جراح به اين مسأله كه بافت (ضايعه) كاملاً برداشته شود، توجه دارد. معمولاً نواحي اطراف ضايعه نيز برداشته مي‌شود.
در تمام موارد، جراح به كمك ماموگرافي يا اولتراسوند براي پيدا كردن محل ضايعه استفاده مي‌كند.

                                       دو تير و يک نشان،‌ سی تی لیزر ماموگرافی

تکنولوژی تصویربرداری ماموگرافی مانند سایر روش های تصویربرداری همواره در جهت ایجاد تصاویر بسیار شفاف و با جزئیات زیاد در حال پیشرفت بوده و هست، اما آمارهای تقریبی بدست آمده از تجربیات کلینیکی متخصصین ماموگرافی و رادیولوژیست ها نشان می دهد که مشکل اصلی اصطلاحا در رابطه با سینه های  فشرده، چگال و با تراکم زیاد وجود داشته و در بهترین حالت در حدود 30% موارد از دید متخصصین مخفی بوده است.

معرفی
سی تی لیزر ماموگرافی (CT Laser Mammography : CTLM)  انقلابی در تصویربرداری پزشکی و روشی جدید در مدالیته های تصویربرداری به کمک لیزر است. روشی جدید برای بهبود آشکارسازی سرطان سینه که در کنار دستگاه های متداول ماموگرافی برای کاهش تعداد نمونه برداری های نگاتیو سینه مورد استفاده قرار می گیرد. 

مشکلات کلینیکال ماموگرافی
تکنولوژی تصویربرداری ماموگرافی مانند سایر روش های تصویربرداری همواره در جهت ایجاد تصاویر بسیار شفاف و با جزئیات زیاد در حال پیشرفت بوده و هست، اما آمارهای تقریبی بدست آمده از تجربیات کلینیکی متخصصین ماموگرافی و رادیولوژیست ها نشان می دهد که مشکل اصلی اصطلاحا در رابطه با سینه های  فشرده، چگال و با تراکم زیاد وجود داشته و در بهترین حالت در حدود 30% موارد از دید متخصصین مخفی بوده است. این درصد از تصاویر ماموگرافی یا توسط روش های دیگر تصویربرداری و یا تکرار چندین باره ماموگرافی ممکن است آشکار شوند. در برخی موارد نیز که توصیه به نمونه برداری از بافت مشکوک جهت تشخیص ضایعه می گردد، در پی نمونه برداری و پیشرفت ضایعه، فرد بیمار متحمل آسیب های جسمی و روحی فراوان شده و در موارد حاد، برداشتن بافت سینه و هزینه های سنگین عمل های جراحی گواه ضعف سیستم های تشخیصی توسط اینگونه روش ها و تجهیزات مربوطه است.

سی تی لیزر ماموگرافی (CTLM)
کاهش درصد بالای نمونه برداری های نادرست، تاثیر مطلوبی بر آشکارسازی و تعیین سطح پیشروی ضایعه خواهد داشت. تکنولوژی سی تی لیزر ماموگرافی یک ابزار بهینه و مناسب برای رسیدن به هدف ذکر شده در بالاست. در حقیقت این تکنولوژی به عنوان یک ابزار کمک تشخیصی در ماموگرافی شناخته می شود و در مواردی که یافته های مورد انتظار از تصاویر ماموگرافی به روش های متداول به دست نیاید، از اینگونه روش ها جهت تشخیص نهائی استفاده می گردد، به علاوه اینکه این روش در مواردی که چگالی و تراکم بافت سینه زیاد باشد، روش مطلوبی به شمار می آید. به بیان دیگر از این روش در مواردی که تصاویر معمول ماموگرافی گویای همه چیز هست و هیچ شک و شبهه ای در عدم استفاده از نمونه برداری وجود ندارد، استفاده نخواهد شد. این روش اطلاعات لازم را به رادیولوژیست ها در تصمیم گیری درست و مواردی که نمونه برداری لازم و ضروری به نظر می رسد، خواهد داد.  

مزایا   
- مطالعه تصویربرداری سی تی حساس به لبه
- استفاده از تابش های غیر یونیزه (بدون X-Ray)
- کمک به حذف نمونه برداری های غیر ضروری
- ابزار کمک تشخیصی در کنار روش های ماموگرافی معمول و متداول
- مناسب برای سینه های با بافت متراکم و چگال (Dense)
- غیر تهاجمی و ساده
- عدم فشردگی بافت سینه و بدون ایجاد درد
- کاربری ساده و کم هزینه در مقایسه با سایر روش ها
- بازدهی عملکردی بالا

عملکرد CTLM
اصول عملکرد CTLM تا حدودی شبیه به اسکنرهای CT متداول است. این دستگاه شامل یک منبع انرژی نور لیزر نزدیک به مادون قرمز (Near-Infrared) است و کل سطح سینه را اسکن می کند. پس از اسکن، کامپیوتر از اطلاعات اپتیک بدست آمده تصاویر مقطع نگاری شده مورد نظر را بازسازی می نماید. مقادیر اپتیک بدست آمده مستقیما به ضرایب انتقالی موثر اپتیک بافت سینه نسبت داده می شود. تصاویر ممکن است به صورت تک مقطعی (Single Slice) و یا به صورت سه بعدی (3D Volumes) نمایش داده شود.
بیمار در یک وضعیت راحت رو به تخت دستگاه دراز می کشد، به گونه ای که سینه ها در درون  حلقه گانتری دستگاه قرار گیرد. در این حالت سینه ها لمس نشده و تحت فشار قرار نمی گیرد، مهمتر از همه آنکه هیچ گونه تابش X-Ray وجود ندارد، زیرا دستگاه از تابش لیزر به جای تابش اشعه X استفاده می کند. شدت اشعه لیزر به آن اندازه زیاد نخواهد بود که بافت را گرم کند، بدین ترتیب با انتخاب طول موج مناسب لیزر برای این کاربرد، اشعه از بافت با عمق زیاد و با چگالی بالا  نیز عبور می کند و اهداف مورد نظر برآورده می گردد.

تحقیقات انجام گرفته در راستای پدید آمدن روش هائی همچون سی تی لیزر ماموگرافی بر این حقیقت استوار است که تمامی غدد سرطانی برای بیشتر زنده ماندن و رشد کردن، منابع خونی در اطراف خود پدید می آورند که در واقع بدون تشکیل منابع تغذیه جدید قادر نخواهند بود بیشتر از 2 میلی متر در اندازه رشد داشته  باشند. این فرآیند را اصطلاحا رگ زائی یا افزایش عروق خونی (Angiogenesis) می نامند.  تکنولوژی CTLM با  آشکارسازی افزایش حضور تعداد هموگلوبین ها در زمینه تصاویر بدست آمده به تشخیص فرآیند رگ زائی حاصل از وجود غدد سرطانی کمک می کند. از آنجائیکه ناحیه فرآیند رگ زائی به مراتب از ناحیه قرارگیری تومور بزرگتر است،  گاهی اوقات تومورها یا اصلا قابل مشاهده نخواهند بود (Invisible) و یا بسیار سخت در معرض دید متخصص قرار می گیرند (Barely Visible). تصاویر بدست آمده از این روش به وضوح تصاویر CT و یا ماموگرافی متداول نیست، اما مشخصه ویژه آن نمایش نتایج حاصله از پزشکی هسته ای است، چرا که پدیده رگ زائی یک پدیده قابل پخش شدن، منتشر شدن و پراکندگی است. بنابراین CTLM یک مدالیته تصویربرداری Functional است که قابلیت انجام تصویربرداری ذره ای-مولکولی را نیز داراست.

همانطور که در تصویر مشخص است، با انتخاب طول موج مشخص (به طور متداول 808 نانومتر)، خون میزان زیادی از اشعه تابیده شده را جذب می کند و تصویر 3 بعدی و توموگرافیک بسیار خوبی را در تمامی بافت سینه از دیواره قفسه سینه تا نوک سینه ایجاد می کند. اگر غده سرطانی وجود داشته باشد، ناحیه رگ زائی (Angiogenesis) ظاهر می گردد که به طور آشکاری از ناحیه اصلی آسیب دیده بزرگتر بوده و بنابراین به وضوح قابل مشاهده است. در حقیقت توموری با اندازه و سایز در حدود 3 میلی متر در ماموگرام معرف ناحیه رگ زائی است که این رقم در مطالعات مربوط به CTLM از 4 تا 6 سانتی متر متغیر خواهد بود.

CTLM  در مقایسه با MRI سریعتر و ارزان تر بوده و نیازی به تزریق مواد حاجب برای افزایش کنتراست تصویر ندارد. ترکیب تصاویر CTLM و MRI نشان می دهد که هر دو به یک ناحیه مشترک و یکسان از ناجیه رگ زائی تومور اشاره می کنند.
همچنین تصاویر بدست آمده از آن قابل نمایش به صورت مقطع مانند همانند تصاویر CT بوده و یا همانند سایر تصاویر سه بعدی قابل چرخش، بزرگنمائی و یا اعمال هرگونه تغییر دیگر خواهد بود.

تخت اسکن و گانتری
تخت اسکن متشکل از یک صفحه افقی است که بیمار در طول تصویربرداری رو به صفحه (به صورت دمر) دراز می کشد. ارتفاع این تخت 737 میلی متر است که شخص بیمار می تواند به راحتی بر روی آن قرار گیرد و یک پد نرم و قابل انعطاف نیز بر روی آن قرار داده شده تا بیمار در طول آزمایش احساس ناراحتی نکند. تخت اسکن شامل 4 مرکز دایره ای شکل است که بسته به سایز سینه بیمار یکی از این 4 مرکز انتخاب می شود. دور تا دور تخت اسکن از مواد فایبرگلاس ساخته شده و در واقع یک اسکلت فلزی برای چارچوب تخت است. قطعات الکترونیکی و منبع تغذیه دستگاه نیز در یک جعبه فلز مانند و در وسط تخت اسکن تعبیه شده است. ابعاد این تخت 2235 میلی متر در 865 میلی متر بوده و وزن آن در حدود 210 کیلوگرم است.

                                                  صدايي از عالم پيش از تولد

در سه ماهگي يا يازده هفتگي قلب جنين كامل مي‌شود و مي‌توان صداي قلب جنين را شنيد، براي اين امر از دستگاه آشكارساز قلب جنين استفاده مي‌شود. دستگاه با استفاده از يك كريستال پيزوالكتريك و نيز به كمك اثر داپلر ضربان قلب جنين را نمايش مي‌دهد.

دستگاه آشكارساز قلب جنين (Sonic Caid):
در سه ماهگي يا يازده هفتگي قلب جنين كامل مي‌شود و مي‌توان صداي قلب جنين را شنيد، براي اين امر از دستگاه آشكارساز قلب جنين استفاده مي‌شود. دستگاه با استفاده از يك كريستال پيزوالكتريك و نيز به كمك اثر داپلر ضربان قلب جنين را نمايش مي‌دهد. هنگامي كه صدا از قلب جنين بازتاب مي‌شود، تغييراتي كه در طول مسير آن وجود دارد، در فركانس صداي ارسالي جابه‌جايي كمي را ايجاد مي‌كند. اين جابه‌جايي فركانس به عنوان يك سيگنال شنوايي در نظر گرفته مي‌شود. موج اولتراسوند از طريق پروب به بدن ارسال مي‌شود. اين موج در مرز بافت‌هاي مختلف منعكس مي‌شود. در صورتي كه عضو منعكس‌كننده موج در حالت غيرساكن باشد، فركانس موج منعكس شده، متفاوت از فركانس موج ارسالي خواهد بود، كه اين دليل اثر داپلر است.
آشكارسازي موجب اولتراسوند دريافتي از بافت اين امكان را به وجود مي‌آورد، كه سيگنال مربوط به جريان خون و يا آهنگ قلب جنين به صورت يك موج شنوايي قابل درك باشد.

موج اولتراسوند
اساس استفاده از اولتراسوند در پزشكي، انعكاس جزيي صوت در سطح بين دو محيط است، كه خواص اكوستيكي متفاوتي دارند.
مقدار انعكاس اساساً به اختلاف بين امپدانس‌هاي دو ماده و سمت‌گيري سطح بين آنها نسبت به باريكه موج بستگي دارد. چون فرستنده و آشكارساز موج اولتراسوند بخش واحدي هستند، قوي‌ترين سيگنال آشكار شده، ناشي از انعكاس از سطوح عمود بر باريكه موج ارسالي خواهند بود.
در اثر كاربردهاي پزشكي اولتراسوند به دليل انعكاس ضعيف و جذب صوت به وسيله بافت، سيگنال‌هاي بسيار كوچكي هستند. افت زياد سيگنال در اثر جذب نهايي صوت در بافت را مي‌توان با تقويت طنين به مقداري متناسب با عمق بدن كه در آنجا صوت منعكس شده است، جبران كرد.
در مقايسه با ديگر روش‌هاي موجود اولتراسوند ارزان است و آسيب كمتري به بدن وارد مي‌كند.

كريستال پيزوالكتريك
براي دريافت و ارسال اولتراسوند، از مبدلي كه داراي كريستال پيزوالكتريك است، استفاده مي‌شود. پيزوالكتريك ماده‌اي است، كه در اثر كشش مكانيكي، پتانسيل الكتريكي توليد مي‌كند. اساس كاربرد به اين صورت است، كه وقتي يك شبكه كريستالي غيرمتقارن، تغيير شكل مي‌يابد، پلاريته بارهاي مثبت و منفي داخل كريستال عوض مي‌شود و باعث جابه‌جايي نسبي بارهاي مثبت و منفي مي‌شود.
بارهاي جابه‌جا شده داخلي، بارهاي سطحي با پلاريته مخالف را القاء مي‌كنند. بارهاي سطحي را مي‌تواند با اندازه‌گيري اختلاف ولتاژ متصل شده به سطح كريستال اندازه گرفت.
هر مبدل پيزوالكتريك، يك فركانس ارتعاش تشديد طبيعي دارد. هر اندازه كريستال نازك باشد، فركانسي كه با آن نوسان خواهد كرد، بيشتر خواهدبود. براي كريستال پيزوالكتريكي كه در امتداد محور خاصي برش داده شده است، ضخامت mm 5/2 فركانس تشديدي در حدود چند MHZ توليد مي‌كند، با قرار دادن كريستال مرتعش در تماس نزديك، بدن و استفاده از آب يا ژل براي از ميان برداشتن هوا، پالس‌هاي اولتراسوند به داخل بدن فرستاده مي‌شوند. اين روش جفت‌شدگي را با پوست ايجاد مي‌كند و به مقدار زيادي عبور اولتراسوند را به داخل بدن و برگشت طنين‌هاي آشكارساز را افزايش مي‌دهد.
مبدل در همان مدتي كه پالس توليد، به عنوان آشكارساز به كار مي‌رود، البته در داخل مبدل دو تكه كريستال پيزوالكتريك وجود دارد كه همان ترانس ديوسرها هستند. يكي از كريستال‌ها يك مبدل سيگنال الكتريكي به سيگنال آكوستيكي بوده و وظيفه‌اش ارسال موج دو مگاهرتز در درون نسوج بدن است. كريستال ديگر مبدل سيگنال آكوستيك برگشت يافته از طرف قلب جنين به سيگنال الكتريكي است. هر يك از كريستال‌ها توان نوسان در دو مگاهرتز را بايد داشته باشد، تا در حال نوسان شكسته نشود.
به طوري كه مشخص است، امواج ارسالي از طريق آنتن نسبت مستقيم با طول موج داشته و در اينجا ضخامت كريستال نسبت مستقيم با طول موج ارسال شده دارد، يعني در حدود mm7/0 ضخامت دارد.

منبع تغذيه
شامل برق ورودي شهر است، كه از مدارات يكسوكننده و صافي عبور كرده است، همچنين شامل باطري يا باطري‌هاي قابل شارژ از جنس نيكل كادميم است.
آلارم باطري
اين قسمت شامل مدارات گوناگون جهت نشان دادن وضعيت باطري از لحاظ پر يا خالي بودن آن است، در اين قسمت اگر ولتاژ باطري از حدي پايين‌تر بيايد، اين مدار به طور اتوماتيك شروع به كار مي‌كند و با استفاده از نمايشگر LED شخص را متوجه مي‌سازد.
فرستنده
اين بخش شامل ترانزيستوري است، كه به عنوان اسيلاتور عمل مي‌كند و داراي فيدبك و سيم پيچي كه با فركانس مشخص عملي مي‌كند و فركانس 2 مگاهرتز سينوسي توليد مي‌كند. اين سيگنال سينوسي به يك ترانس كه به عنوان بافر عمل مي‌كند، مي‌رود و سپس به كريستال فرستنده مي‌رود.
تنظيم فركانس نيز توسط يك ترانزيستور و يك آپ آپ انجام مي‌شود.

گيرنده
اين قسمت شامل يك كريستال است، كه تبديل سيگنال آكوستيك قلب به سيگنال الكتريكي را بر عهده دارد. به اين ترتيب كه سيگنال مدوله شده از گيرنده به دمدولاتور FM مي‌رسد، سپس FM به AM تبديل مي‌شود. به اين صورت كه به وسيله يك ديود، نيمه پاييني موج حذف شده و روي موج كنوني انتگرال‌گيري مي‌شود، موج حاصله سپس تقويت شده و به بلندگو فرستاده مي‌شود.

آشكارساز
شامل مدارات مختلف جهت دريافت امواج ارسالي به مدار و تقويت و فيلتر كردن سيگنال و جداسازي سيگنال حاصل است.

تقويت‌كننده صوتي
در اين قسمت سيگنال به دست آمده از مدارات قبلي در طبقات جداگانه فيلتر مي‌شود.

آمپلي‌فاير صوتي و بلندگو
سيگنال ورودي از قسمت قبلي مدار وارد قسمت تقويت‌كننده صوتي از نوع مدارات مجتمع صوتي مي‌شود و در نهايت صدا از طريق بلندگو يا هدفون قابل شنيدن است.

معايب دستگاه آشكارساز قلب جنين
1) به دليل محدوديت‌هاي موجود در افزايش اولتراسوند فقط از كريستال‌هاي پيزوالكتريك 2 تا 5/2 مگاهرتز استفاده مي‌شود، كه طبعاً كيفيت صدا آنقدر مطلوب نيست.
2) به دليل پخش صداي جنين استفاده كلينيكي وسيعي ندارد.
3) معمولاً از باتري‌هاي خشك جهت راه‌اندازي دستگاه در موارد نبودن برق استفاده مي‌شود، كه اغلب در داخل دستگاه تعبيه شده كه طبعاً با مرور زمان نياز به تعويض آن وجود دارد. ولي با قرار گرفتن آن در داخل دستگاه و امكان نشت احتمالي اسيد داخل باطري قسمت‌هاي مختلف مداري دستگاه در معرض خطر قرار دارند.
4) در اكثر دستگاه‌ها، عمل كاهش ولتاژ برق شهر و يكسوسازي توسط ترانسي كه در داخل دستگاه قرار دارد، انجام مي‌شود. كه قطعاً براي تعميركار احتمال برق‌گرفتگي را افزايش مي‌دهد.
5) در طراحي اين دستگاه از خنك‌كننده استفاده نمي‌شود و در صورت استفاده مداوم از دستگاه به دليل گرم شدن، ترانزيستور و ديگر المان‌هاي حساس به حرارت آسيب مي‌بيند.

عيب‌يابي
عمده ايراد اين دستگاه مربوط به پروب آن است. ممكن است ايراد مربوط به قطع شدن اتصال سيم پروب باشد و يا اينكه پروب از داخل دستگاه قطع شده باشد، كه با تعويض سيم و لحيم‌كاري رفع مي‌شود. اگر باز هم عيب برطرف نشد، ممكن است عيب مربوط به كريستال باشد و از آنجا كه اين كريستال مانند كريستال نبولايزر بسيار حساس است، ممكن است خراب شده باشد، در اين صورت كريستال بايد تعويض شود.

منبع: نشریه مهندسی پزشکی شماره ۷۹

برای مشاهده سایر مطالب می توانید از لینک های زیر استفاده نمایید:

تجهیزات آزمایشگاهی مرتبط با سلول های خون
تجهیزات آزمایشگاهی معرفی تجهیزات
تجهیزات آمبولانس
تجهیزات اتاق عمل
تجهيزات بديع در مديريت راه‌هاي هوايي مشکل‌ساز
تجهیزات پزشکی كنترل ‌و درمان ديابت
تجهيزات توان‌بخشي
تجهیزات چشم پزشکی
تجهیزات دندانپزشکی
تجهیزات لازم برای بیهوشی
تجهیزات لازم برای تشخیص و درمان بیماری های زنان
تجهیزات مراقبت های ویژه کودکان
تجهیزات مراقبت های ویژه نوزادان

برای مشاهده فهرست مطالب تجهیزات پزشکی می توانید از لینک زیر استفاده نمایید:
فهرست تجهیزات بالینی