پزشکی بالینی

محققان «کارآزمايي باليني سرکوب عملکرد تخمدان» (SOFT) (Suppression of Ovarian Function Trial) و همچنين برخي از متخصصان حاضر در «همايش سرطان پستان سن‌آنتونيو» (SABCS)، معتقدند، يافته‌هاي حاصل از اين کارآزمايي سبب تغيير شيوه‌ درمان کمکي در مراحل اوليه‌ سرطان پستان پيش از يائسگي خواهد شد. 
 در حالي که تاموکسيفن (Tamoxifen) مدت‌ها به عنوان درمان انتخابي سرطان پستان پيش از يائسگي قرار داشت، اطلاعات جديد حاکي از آن است که سرکوب عملکرد تخمدان به همراه درمان هورموني (Endocrine therapy)، فوايد قابل‌توجهي براي برخي از اين بيماران به همراه دارد. طبق گفته‌ دکتر هوپ روگو از دانشگاه سان‌فرانسيسکو کاليفرنيا در جلسه‌ مباحثه همايش سرطان پستان، نتايج اين کارآزمايي منجر به دستورالعمل درماني جديدي براي درمان کمکي سرطان پستانِ پيش از يائسگي در زناني که تست هورمون- گيرنده‌شان مثبت است، شده است. او سپس دو رويکرد درماني کلي را ترسيم کرد: «دسته‌اي از زنان غيريائسه که شيمي‌درماني نکرده‌اند و تومورهاي کوچک‌تري دارند، سرطان به گره‌هاي لنفاوي‌شان منتشر نشده و به طور کلي در مراحل اوليه بيماري قرار دارند، با تاموکسيفن به تنهايي به خوبي درمان مي‌شوند.»
 وي در ادامه افزود: «سرکوب تخمدان در زنان کمتر از 35 سال که در معرض خطر بالا قرار دارند، سبب کاهش قابل‌توجهي در ميزان عود سرطان پستان مي‌شود. اين کاهش، هنگامي که سرکوب تخمدان به رژيم اگزمستن (Exemestene)، در مقايسه با تاموکسيفن اضافه شود، به طور معناداري بيشتر است.» وي اظهار داشت: «البته بايد در هنگام تصميم‌گيري به ويژگي‌هاي متفاوت مربوط به سميت اين دو دارو توجه کرد.» دکتر روگو در مورد دسته‌ باقي‌مانده‌ زنان، يعني آنهايي که در معرض خطر ميانه قرار دارند، براي مثال افرادي که تومورهايشان کوچک است، اما سرطان به گره‌هاي لنفاوي‌شان انتشار پيدا کرده يا با وجود داشتن تومورهاي بزرگ، مراحل ابتدايي سرطان را سپري مي‌کنند، گفت: «در برخي از اين بيماران معقولانه اين است که از سرکوب تخمدان به همراه درمان هورموني و در عده‌اي ديگر از اين بيماران از تاموکسيفن به تنهايي استفاده شود.»
 دکتر پرودنس فرانسيس، از مرکز سرطان پيتر مک‌کالوم در ملبورن استراليا آخرين يافته‌هاي حاصل از SOFT را در همايش سرطان پستان سن‌آنتونيوارائه داد. اين يافته‌هاي جديد، اطلاعات قبلي را که شامل تحليل مشترک نتايج SOFT و کارآزمايي بررسي اثر تاموکسيفن و اگزمستن (TEXT) بود، تکميل مي‌کنند.محققان SOFT ليستي از 3066 زن مبتلا به سرطان پستان پيش از يائسگي تهيه کرده و به طور تصادفي آنها را در سه گروه قرار دادند. گروهي از آنها را به مدت 5 سال تنها تحت درمان تاموکسيفن، گروه ديگر را در کنار رژيم تاموکسيفن، تحت سرکوب تخمدان و گروه آخر را در کنار رژيم اگزمستن (Aromasin) تحت سرکوب تخمدان قرار دادند. لازم به ذکر است که قريب به نيمي از اين بيماران پس از عمل جراحي، تحت شيمي‌درماني قرار گرفته بودند. ميانه‌ مدت پيگيري بيماران، 6/5 سال بود و نقطه پاياني اوليه تحقيق، پس از رهايي بيماران از بيماري در نظر گرفته شد. در اکثر اين بيماران، سرکوب تخمدان از طريق تزريق ماهانه‌ تريپتورلين (Triptorelin) انجام شد، اما برخي از اين بيماران روش‌هاي دائمي‌ همچون جراحي (برداشتن هر دو تخمدان) و اشعه‌دهي به تخمدان‌ها را انتخاب کردند. روي هم‌رفته، تفاوت معناداري در عود سرطان پستان بين سه گروه مختلف درماني وجود نداشت، اگرچه تفاوت بزرگي در برخي از زيرگروه‌هاي بيماران ديده شد. 
 دکتر فرانسيس، ارائه دهنده‌ آخرين نتايج حاصل از SOFT در همايش سرطان پستان سن آنتونيو، بيان کرد: «قابل‌توجه‌ترين اثر در زنان جوان‌تر (کمتر از 35 سال سن) که قريب به 94 درصد از افراد اين زيرگروهِ 350 نفره (5/11 درصد کل جمعيت) تحت شيمي‌درماني قرار گرفته‌ بودند، مشاهده شد.» وي افزود: «در گروه زنان کمتر از 35 سال، بعد از درمان به مدت 5 سال، نرخ رهايي از سرطان پستان در افرادي که تنها تاموکسيفن دريافت کرده بودند، 7/66 درصد، افرادي که به همراه دريافت تاموکسيفن تحت سرکوب تخمدان قرار گرفته بودند، 9/78 درصد و افرادي که به همراه دريافت اگزمستن تحت سرکوب تخمدان قرار گرفته بودند، 4/83 درصد بود.» دکتر فرانسيس اين نتايج را به شکل ديگري نيز بيان کرد: «از هر سه نفري که تحت درمان با تاموکسيفن قرار داشت، يک نفر پس از 5 سال دچار عود سرطان پستان شد که اين آمار براي افراد تحت درمان ترکيبي با اگزمستن و سرکوب تخمدان، به يک نفر از هر شش نفر کاهش پيدا کرد.»
 همچنين در زيرگروه ديگري شامل 1084 زن که پس از شيمي‌درماني عملکرد تخمدان‌هايشان متوقف نشده بود، نتايج قابل‌توجهي به دست آمد. دکتر فرانسيس راجع به اين زيرگروه که ميانهي سنشان 40 سال بود، اظهار داشت: «در اين زيرگروه، بعد از درمان به مدت 5 سال، نرخ رهايي از سرطان پستان در افرادي که تنها تاموکسيفن دريافت کرده بودند، 78 درصد، در افرادي که به همراه دريافت تاموکسيفن تحت سرکوب تخمدان قرار گرفته بودند، 5/82 درصد و افرادي که به همراه دريافت اگزمستن، تحت سرکوب تخمدان قرار گرفته بودند 7/85 درصد بود.» دکتر فرانسيس اين نتايج را هم به شکل ديگري بيان کرد: «درمان ترکيبي با تاموکسيفن و سرکوب تخمدان نسبت به استفاده از تاموکسيفن به تنهايي، سبب کاهش 22 درصدي در ميزان خطر نسبي عود سرطان شد، در حالي‌که اين عدد براي درمان ترکيبي با اگزمستن و سرکوب تخمدان حاکي از 35 درصد کاهش است.»
 وي افزود: «ميزان بهبودي مطلق، به ترتيب براي اين دو درمان، 5/4 و 7/7 درصد بود. اين امر به اين معني است که در مقايسه با استفاده از تاموکسيفن به تنهايي، استفاده از درمان ترکيبي اگزمستن و سرکوب تخمدان سبب مي‌شود از هر 100 نفر، 7 يا 8 نفر پس از درمان به مدت 5 سال کمتر دچار عود سرطان شوند.» دکتر فرانسيس اضافه کرد: «در مقابل، در زيرگروهي از زنان شامل 949 نفر که شيمي‌درماني نشده بودند، درمان ترکيبي سرکوب تخمدان، به علاوه درمان هورموني، نسبت به دريافت تنهاي تاموکسيفن سودي در بر نداشت. ميانه‌ سن اين زنان 46 سال و به سن يائسگي طبيعي نزديک‌تر بودند.» 
 وي همچنين تاکيد کرد، براي آن دسته از زنان جواني که مبتلا به سرطان پستانِ حساس به هورمون هستند، سرکوب تخمدان را توصيه مي‌کند. دکتر فرانسيس افزود: «در آن دسته از زناني که يائسه نيستند و مبتلا به سرطان پستان حساس به هورمون بوده و ريسک بالاي عود سرطان در آنها شيمي درماني را حتمي مي‌کند، پزشکان به جاي تاموکسيفن افزودن يک مهار کننده آروماتاز را به رژيم سرکوب تخمدان مطرح مي‌کنند.» اگرچه اين درمان مکمل ميزان سميت بيشتري را نيز متوجه بيمار مي‌کند.افزودن رژيم سرکوب تخمدان به هورمون‌درماني منجر به افزايش عوارض جانبي همچون علائم شبه‌يائسگي (گرگرفتگي و عرق‌کردن)، مشکلات عملکرد جنسي (کاهش ميل جنسي، خشکي واژن) و افسردگي (گزارش شده در 50 درصد موارد) مي‌شود. محققان همچنين متذکر شدند، اگزمستن نسبت به تاموکسيفن پس از اضافه شدن به رژيم سرکوب تخمدان منجر به عوارض جانبي بيشتري، از جمله مشکلات اسکلتي- عضلاني و کاهش تراکم استخواني مي‌شود.