پزشکی بالینی

تحقیقات جدید نشان می‌دهد، نور آبی در مقایسه با مصرف یک فنجان قهوه از اثربخشی مشابهی برای هوشیار نگه داشتن مغز برخوردار است.  نقش نور آبی در بروز اختلال خواب پیش از این مشخص شده بود؛ استفاده از تلفن همراه یا سایر گجتها مانند تبلت یا لپ‌تاپ در هنگام خواب می‌تواند باعث بی‌خوابی شود. نور این گجت‌ها باعث سرکوب ملاتونین – ماده شیمیایی کنترل کننده ساعت بدن – می‌شود. اما نور آبی عملکردهای مثبتی نیز دارد؛ نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد، نگاه کردن به نور آبی می‌تواند مغز را هوشیارتر کند.
محققان دانشگاه مید سوئد اثر مصرف کافئین و نور آبی بر روی مغز را مورد مقایسه قرار دادند که نشان می‌دهد، هر دو عملکرد تقریبا مشابهی در هوشیار نگه داشتن مغز دارند. نور آبی و کافئین دارای اثرات متمایزی بر جنبه‌های عملکرد مغزی هستند؛ نور آبی از توانایی بالقوه برای اثرگذاری بر طیف وسیعی از تنظیمات که برای عملکرد شناختی و هوشیاری مهم هستند، برخوردار است. نور آبی توانایی‌های شناختی مانند حافظه، هوشیاری و زمان واکنش را ارتقاء می‌بخشد. در حال حاضر از نور آبی برای طیف وسیعی از درمانهای پزشکی استفاده می‌شود؛ محققان بیمارستان دانشگاهی هایدلبرگ از نور آبی برای تسکین درد استفاده می‌کنند.
همچنین قرار گرفتن دو دقیقه‌ای در معرض نور آبی مورد استفاده در دندانپزشکی برای سفید کردن دندانها باعث از بین رفتن باکتری‌های مرتبط با بوی بد دهان می‌شود. افراد نابینا هم می‌توانند از مزایای شناختی نور آبی بهره‌مند شوند، تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه ملبورن نشان می‌دهد، حتی در صورت از بین رفتن بینایی، تغییر در رنگها توسط مغز قابل تشخیص بوده و نابینایان قادر به تشخیص روشن یا خاموش بودن نور هستند.

پژوهشگران دريافتند كه استفاده از نور آبي يا سفيد هنگام كار در شب مي تواند باعث افسردگي شود در حالي كه محيط هاي كاملا تاريك يا با نور قرمز موجب شادابي فرد مي شود. اين كشف براي كارگران شب كار اهميت زيادي دارد. استفاده از نور قرمز در شب موجب شادابي و كاربرد نور آبي و سفيد موجب ناراحتي روحي مي شود. گروهي از پژوهشگران آمريكايي با بررسي رفتار تعدادي از موش ها در شب به اين نتيجه رسيدند كه رنگ نوري كه در محيط مورد استفاده قرار مي گيرد بر خلق و خو و روحيه اين جانوران تاثير قابل ملاحظه اي مي گذارد. استفاده از نور آبي در شب بدترين تاثير را بر روحيه موش ها داشت و آنها را گرفتار افسردگي مي‌كرد و پس از آن، نور به رنگ سفيد، نامطلوب‌ترين رنگ بود. در مقابل، روشن كردن محيط اطراف با نور قرمز باعث آسايش و شادابي اين جانوران مي‌‌شد هر چند موش ها كه در تاريكي مطلق قرار گرفتند حتي روحيه‌اي بهتر داشتند.
محققان در اين تحقيق همچنين سلول‌هاي حساس به نور در شبكيه چشم را بررسي كردند . اين سلول‌ها نقشي در بينايي ايفا نمي‌كنند اما علايمي را به قسمتي از مغز مي‌فرستند كه وظيفه آن، تنظيم ساعت زيستي يا طبيعي بدن است. اين ساعت تعيين كننده زمان احساس خواب و بيداري در انسان است. محققان در اين تحقيق دريافتند كه اين سلول‌ها همچنين علايمي را به بخش‌هايي از مغز ارسال مي‌كنند كه با روحيه و احساسات سروكار دارد.
در اين تحقيق پژوهشگران براي اندازه گيري شادابي روحي موش ها ، از آب قند استفاده كردند زيرا موش ها آب قند را دوست دارند. در مقايسه با همسترهاي كه در نور سفيد قرار گرفتند، موش هايي كه در نور قرمز بودند به دفعات بيشتري سراغ آب قند ‌رفتند. به گفته پژوهشگران، نتيجه تحقيقات اخير به خصوص براي كساني كه ناگزير از شب‌كاري هستند ، مي تواند مفيد باشد. يكي از اعضاي اين گروه تحقيقاتي همچنين توصيه كرده است كه كساني كه شب‌ها در اتاق خواب يا حمام خود ار روشنايي استفاده كنند، بهتر است به جاي نور سفيد، نوري با رنگ متمايل به قرمز را به كار ببرند. نتايج اين تحقيق در نشريه علمي ژورنال عصب‌شناسي منتشر شده است.