پزشکی بالینی

نتايج تحقيقي جديد نشان مي‌دهد كه قدرت تصور انسان مي‌تواند بر دريافت حواس پنجگانه او تاثير بگذارد. محققان موسسه كارولينسكا  (Karolinska) در استكهلم سوئد به ‌تازگي پژوهشي انجام داد‌ند كه نشان مي‌دهد كه يك تصوير يا يك صداي خيالي مي‌توانند بر دريافت‌هاي واقعي حسي تاثير بگذارند. تصور انسان‌ها از صدا يا يك فرم مي‌تواند بر دريافت آنها از دنياي واقعي تاثير بگذارد. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه دريافت‌هاي حسي وهم گونه تا چه اندازه مي‌توانند بر يك دريافت حسي‌ كه از طريق يك محرك واقعي صورت گرفته، تاثير بگذارند؛ حتي اگر اين دو محرك، يعني يكي محرك واقعي و ديگري محرك تخيلي، دو حس متفاوت انسان را خطاب قرار دهند.
پژوهشگران سوئدي براي دستيابي به اين نتايج، برخي روش‌هاي گذشته سنتي را تغيير دادند. تاثير صداي خيالي بر تصوير ديده شده يكي از روش‌هايي كه اين محققان رشته اعصاب در پيش گرفتند روش Cross-bounce-illusion بود. در اين روش آنها به شركت‌كنندگان در آزمايش دو نقطه را نشان دادند كه از چپ و راست به سوي يكديگر حركت مي‌كردند. در اين آزمايش دانشمندان هنگامي كه اين دو نقطه به هم مي‌رسند، صدايي را پخش مي‌كنند. آنگاه شركت كنندگان به هنگام رسيدن اين دو نقطه به يكديگر فكر مي‌كنند كه آن دو با هم تصادم داشته‌اند. اين آزمايش تاثير صوت پخش شده بر تصوير ديده شده را نشان مي‌دهد.
اما نتيجه جالب توجه آن است كه دانشمندان حتي زماني كه چنين صوتي را پخش نكردند و صرفا از شركت‌كنندگان خواستند كه صدايي را تنها در آن لحظه تصور كنند، نيز به اين نتيجه رسيدند. اين امر نشانگر آن است كه يك صوت تخيلي بر روي تصوير واقعي ديده شده‌ي افراد تاثيرگذار است.  تاثير تصوير خيالي بر شنوايي در روش دوم دانشمندان از شركت كنندگان خواستند كه در اتاقي تاريك، دايره‌ سفيد رنگي را بر روي ۴ نقطه مختلف ديوار تصور كنند. براي آنها در اين زمان، صداهايي نيز پخش مي‌شد. اين صدا يا از همان‌جايي پخش مي‌شد كه افراد دايره را تصور كرده بودند يا از جايي ديگر.  سپس شركت‌كنندگان بايد پاسخ مي‌دادند كه صدا از كجا پخش شده است. حتي اگر صدا از جاي دايره‌ي تصورشده پخش نمي‌شد، با اين همه، شركت كنندگان مي‌پنداشتند كه صدا از آنجا برخاسته است. اين تحقيق نشان مي‌دهد كه دريافت شنوايي به طرفي تمايل داشته كه دايره تجسم شده است.  پژوهشگران سوئدي اميدوارند كه بتوانند از طريق نتايج اين تحقيق بيماري‌هاي رواني را بهتر بفهمند. براي مثال در بيماري‌ روان گسيختگي ( اسكيزوفرني)، فرد بيمار قادر به تفكيك واقعيت از خيال نيست. نتايج كامل اين پژوهش در نشريه علمي Current Biology منتشر شده است.