پزشکی بالینی

پژوهش جدید دانشمندان دانشگاه منچستر نشان داده که استفاده بهینه از ساعت بدن می‌تواند انسان را از بیماری‌های ریه دور نگهدارد. این پژوهش بخشی از یک تحقیق در حال انجام است که به بررسی چگونگی ارتباط اختلال مزمن در ساعت بدن در اثر تغییراتی مانند پیری یا کار شیفتی با بیماریهایی مانند آرتروز، بیماریهای قلبی عروقی، سرطان سینه و اختلالات خلقی پرداخته است.
محققان در این پژوهش برای اولین بار دریافته‌اند که ساعت بیولوژیکی بدن در ریه موشها، بطور منظم ژنهای کنترل‌کننده مسیر دفاعی آنتی‌اکسیدانی را خاموش و روشن می‌کند. این ریتم 24 ساعته، ریه‌ها را قادر می‌سازد تا مواجهه روزانه با آلاینده‌ها را پیش‌بینی کرده و در برابر آن مقاومت کند.
محققان از یک مدل موشی استفاده کردند که به تقلید از فیبروز ریوی انسان می‌پرداخت و دریافتند که چالش اکسیداتیو و فیبروتیکی که در طول فاز شبانه (زمان فعال بودن موشها) به ریه وارد می‌شود، به آسیبهای شدیدتر ریوی نسبت به روز که زمان استراحت موشها است، منجر می‌شود. دانشمندان از این نتایج دریافتند که داروهای ارائه شده بر اساس ساعت بیولوژیکی ریه از تاثیر افزاینده برخوردار خواهند بود که به کاهش دوز و عوارض جانبی خواهد انجامید. نتیجه این پژوهش در مجله Genes & Development منتشر شده است.

محققان استرالیایی عینکی طراحی کرده‌اند که با تاباندن نور ملایم سبز در چشم کاربر، قادر به تنظیم مجدد ساعت داخلی بدن است. طراحی عینک Re-Timer‌ حاصل 25 سال تحقیقات محققان دانشگاه فلیندرز استرالیا در حوزه خواب محسوب می‌شود. نمونه اولیه این عینک در سال 2003 میلادی تولید و به تازگی به مرحله تولید تجاری رسیده است. ریتم شبانه روزی یا ساعت داخلی بدن با سفر به مناطق دارای اختلاف زمانی، کار کردن در شیفت های زمانی متفاوت یا در اثر کمبود نور در فصول پاییز و زمستان دچار اختلال می‌شود. عملکرد این عینک مانند نور خورشید است که باعث تحریک بخشی از مغز مسؤول تنظیم ساعت داخلی بدن می‌شود؛ با تابیده شدن نور سبز ملایم در چشمان کاربر، ساعت داخلی بدن تنظیم می‌شود.
عینک Re-Timer یک دستگاه پوشیدنی است که بر روی عینک‌های عادی نیز قابل استفاده است و به گفته محققان می‌تواند به ارتقاء هوشیاری کارمندان و کارگران شیفتی و تسهیل در بیدار شدن صبحگاهی کمک کند. پروفسور «لئون لک» سرپرست تیم طراحی عینک تأکید می کند: ریتم شبانه روزی یا ساعت داخلی بدن بر الگوی خوابیدن و بیدار شدن، سطح هوشیاری، متابولیسم و عملکرد انسان تأثیر می گذارد. گیرنده های نور (فوتورسپتور) در چشم، نور خورشید را تشخیص داده و سیگنالی به مغز ارسال می کنند که باعث بیدار شدن و هوشیاری فرد می شود.
مطالعات محققان استرالیایی نشان می دهد، نور سبز بکار رفته در این عینک یکی از موثرترین طول موج ها برای تحریک یا به تأخیر انداختن عملکرد ساعت بدن محسوب می‌شود. افرادی که تمایل به افزایش سطح هوشیاری و بیدار شدن راحت در هنگام صبح دارند، باید در یک دوره سه روزه و هنگام بیدار شدن از خواب ، بمدت 50 دقیقه و افرادی نیز که تمایل به دیر بیدار شدن از خواب دارند، باید در یک دوره سه روزه بمدت 50 دقیقه پیش از خوابیدن از عینک استفاده کنند. وزن عینک 75 گرم، دارای لامپ LED‌ و باتری لیتیوم یون قابل شارژ با کابل USB‌ و دوام چهار ساعته پس از هر بار شارژ با قیمت 258 دلار به بازار عرضه شده است.