تحقیقات جدید نشان می‌دهد ارتباط زبانی انسان با تکامل توانایی‌هایی روانشناختی خاص ممکن شد.  محققان دانشگاه دورهام بر این باورند قدرت بیان منحصر‌به‌فرد زبان بشر می‌طلبد که انسان‌ها علائمی را خلق کرده و به شیوه‌ای انعطاف‌پذیر از آن استفاده کنند. دانشمندان معتقدند این امر از طریق تکامل توانایی‌های شناختی خاص ممکن شد و بنابراین در انحصاربودن زبان توسط انسان را توضیح می‌دهد. دکتر تامس-اسکات فیلیپس و همکارانش با استفاده از مدل ریاضی نشان دادند تکامل علائم ترکیبی که در آن دو یا علائم بیشتری با یکدیگر ترکیب می‌شوند و برای قدرت بیان زبان انسانی مهم هستند، رخ نمی‌داد مگر این که انسان دارای مکانیسم‌های روانشناختی خاص بوده باشد.
انسان‌ها و احتمالا هیچ گونه دیگری، دارای این مشخصه‌ها هستند و این موضوع توضیح می‌دهد که چرا فقط انسان‌ها دارای زبان هستند. در یک سیستم ارتباطی ترکیبی، تعدادی از علائم شامل ترکیبی از علائم دیگر هستند و چنین سیستمی کاراتر از سیستم‌های معادل غیرترکیبی است.
مطالعات پیشین کاملا این موضوع را توضیح نداده‌اند، اما مدل جدید نشان می‌دهد وابستگی علائم و پاسخ‌ها محدودیت‌های مهمی را بر روی گذرگاه‌های تاریخی قرار می‌دهند که از طریق این گذرگاه‌ها علائم ترکیبی می‌توانند ادغام شوند، به طوری که هر چیزی به جز ساده‌ترین شکل ارتباط ترکیبی بسیار بعید است.
دانشمندان بر این باورند این محدودیت‌ها می‌توانند فقط زمانی که افراد دارای توانایی اجتماعی شناختی کافی برای شرکت در ارتباط باشند، کنار گذاشته شوند. این موضوع توضیح می‌دهد چرا زبان انسان، که عمدتا ترکیبی است، چنین استثنای بسیار مهمی در مسیر عمومی طبیعی است. جزئیات این مطالعه در مجله Journal of the Royal Society Interface منتشر شد.