پزشکی بالینی

نتایج تحقیق جدید پژوهشگران ایرلندی حاکی از ‌آن است که یک گروه رایج از داروهای کنترل فشارخون بالا با بهبود رساندن داروهای شیمی درمانی و اکسیژن در تومور، سبب تقویت درمان سرطان می‌شوند. پژوهشگران به ‌شرح این مطلب پرداخته‌اند که چگونه داروی «لوزارتان» که مهار‌کننده‌ی آنژیوتانسین است، در موش‌های مبتلا به سرطان پستان و لوزالمعده سبب افزایش جریان خون و بهبود پیامدهای داروی شیمی‌درمانی می‌شود. بیش ‌از یک ‌دهه است که از مهار‌کننده‌های آنژیوتانسین بعنوان داروهای مطمئن فشارخون استفاده می‌شود و می‌توان هدف این داروها را به ‌سمت درمان سرطان جهت‌دار کرد.
یک دسته دارو موسوم به داروهای آنتی‌آنژیوژنز از ‌پیش برای بهبود جریان‌ خون در تومور و تقویت درمان سرطان به ‌کار گرفته ‌شده بود. این دسته از داروها از طریق ترمیم ساختار غیرطبیعی عروق ‌خونی تومور تأثیر می‌کنند، حال ‌آنکه مهار‌کننده‌های آنژیوتانسین عروق ‌خونی کلاپس شده را باز می‌کنند. به گفته محققان این داروها نیروهای فیزیکی را آزاد می‌کنند. این نیروهای فیزیکی بر عروق‌ خونی تومور فشار می‌آورند و یک ماتریکس شبیه ژل که اطراف‌شان قرار دارد، با رشد تومور انبساط می‌یابد.
در این بررسی، پژوهشگران روی ساختار و بیولوژی تومورهایی تمرکز کردند که می‌توانستند مانع درمان شوند. در بخش پیشین کار، پژوهشگران کشف کرده بودند که با توقف ساخت کلاژن که سازنده‌ی اصلی ماتریکس خارج سلولی است، «لوزارتان» به توزیع نانو داروها در تومور کمک می‌کند. در این بررسی جدید، پژوهشگران می‌خواستند دریابند آیا «لوزارتان» و سایر مهارکننده‌های آنژیوتانسین در تومورها سبب از بین ‌رفتن فشار روی عروق خونی کلاپس شده می‌شوند. محققان می‌گویند: عروق خونی بعضی یاخته‌های تومور موسوم به فیبروبلاست‌های همراه سرطان (CAF) شروع به تکثیر کرده و کلاژن اضافی و ماده‌یی شبیه ژل موسوم به هیالورونان hyaluronan تولید می‌کنند و تحت فشار وارده دچار کلاپس (جمع شدگی) می‌شوند.
با استفاده از موش‌ آزمایشگاهی، این گروه نشان ‌داد که هم کلاژن و هم هیالورونان در فشردن عروق ‌خونی درون تومور نقش دارند، ولی «لوزارتان» با کاهش فیبروبلاست‌های همراه سرطان، موجبات وقفه‌ی تولید همه را فراهم می‌آورد. «لوزارتان» از دسته داروهای موسوم به بلوکر گیرنده‌ی آنژیوتانسین است و نسبت ‌به گروه دیگر موسوم به مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین به ‌طریقی متفاوت تأثیر می‌کند. بلوکرهای گیرنده‌ی آنژیوتانسین در کاهش فشار درون تومور مؤثرترند. وقتی از «لوزارتان» برای درمان موش مبتلا به سرطان پستان و لوزالمعده استفاده شد، تأثیری بر رشد تومور پدید نیامد، ولی وقتی لوزارتان با داروهای استاندارد شیمی‌ درمانی همراه شد، سبب تأخیر رشد تومور شده و موش‌ها طولانی‌تر زنده ماندند.
محققان بر این باورند که اگر در تومورها بدون استفاده از شیمی‌درمانی، جریان‌ خون بهبود یابد، در واقع سرعت رشد تومور افزایش می‌یابد. اما اگر همراه شیمی درمانی یا سایر روش‌های ضد سرطان مانند رادیوتراپی یا ایمونوتراپی، جریان‌ خون افزایش یابد، شانس کند ‌شدن سرعت رشد تومور بهتر می‌شود. درنتیجه‌ی این بررسی مرکز سرطان MGH برای مشخص‌کردن تأثیر بهبود نتایج درمان در سرطان لوزالمعده با «لوزارتان» اقدام به انجام کارآزمایی بالینی کرده ‌است. بر اساس این گزارش، پژوهشگران ایرلندی دریافته‌اند که استفاده از مهار‌کننده‌های ACE سبب آهسته‌شدن کاهش زوال عقل نیز می‌شود. نتیجه این پژوهش در نشریه‌ی آنلاین Nature Communications آمده است. 

استفاده از داروهای فشار خون مانند لوزارتان می تواند با باز کردن رگ ها خونی تخریب شده در تومورهای جامد در بهبود پیامد شیمی درمانی سرطان کمک مؤثری کند. دانشمندان توضیح دادند که چگونه داروی لوزارتان که مهار کننده آنژیوتانسین می باشد، انتقال داروهای شیمی درمانی و اکسیژن را با افزایش جریان خون به تومور در مدل های موشی سرطان سینه و پانکراس بهبود می بخشد.
مهار کننده آنژیوتانسین یک داروی فشار خون ایمن می باشد که در حدود یک دهه است که به بیماران تجویز می شود و می تواند جهت درمان سرطان نیز در نظر گرفته شود. برخلاف داروهای ضد آنژیوژنز که جریان خون تومور را با ترمیم ساختار غیر معمول رگ های خونی تومور بهبود می بخشد، مهارکننده آنژیوتانسین با ایجاد نیروهای فیزیکی رگ های خونی را باز می کند.
تیم تحقیقاتی دکتر Jain گزارش کردند که لوزارتان پراکنش مولکول های بزرگ به نام داروهای نانو را درون تومور با مهار تشکیل کلاژن بهبود می بخشد. مطالعه جدیدی به بررسی اثر لوزارتان و دیگر داروهای بلوکه کننده عملکرد آنژیوتانسن بر ایجاد نیروهای تخریب کننده رگ های خونی درون تومور پرداخت. این استرس و فشارها زمانی که فیبروبلاست های مرتبط با تومور تکثیر یافته و میزان افزایش یافته ای از کلاژن و هیالورین را تولید می کنند، اعمال می شود.
آزمایشات مختلف بر روی مدل های موشی نشان داند که کلاژن و هیالورین هر دو در فشرده کردن رگ های خونی درون تومور دخیل اند و لوزارتان تولید هر دو مولکول را توسط فیبروبلاست های مرتبط با تومور مهار می کند. در مقایسه با داروهایی به نام مهار کننده ACE که بلوکه کننده پیام سانی آنژیوتانسین از طریق دیگر می باشند، لوزارتان و داروهای هم گروه آن که مهار کننده گیرنده آنژیوتانسین می باشند، در فشرده کردن رگ های درون تومور بهتر عمل می کنند. در مدل های سرطان سینه و پانکراس درمان با لوزارتان اثر کمی در رشد تومور می گذارد در حالی که  ترکیب لوزارتان با شیمی درمانی استاندارد رشد تومور را به تعویق می اندازد و بقای بیمار را افزایش می دهد. افزایش جریان خون تومور در غیاب داروهای ضد سرطانی رشد تومور را تسریع می کنند. اما دکتر Jain معتقد است که ترکیب افزایش جریان خون با شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا ایمنی درمانی نتایج بهتری بدنبال خواهد داشت.