پزشکی بالینی

لوپوس يك بيماري خودايمني و در واقع بيماري بافت همبند است كه پوست، كليه، استخوان‌ها، قلب، چشم، مفاصل، عروق خوني و ... را درگير مي‌كند. شدت اين بيماري مي‌تواند طيف وسيعي داشته باشد و از نوع خفيف تا شديد تغيير كند، اما آنچه در سير باليني اين بيماران تاثير مستقيم دارد، پيگيري درمان‌هاي دارويي زير نظر پزشك متخصص است. بسياري از بيماران لوپوسي به نحوي از اضافه وزن يا كاهش وزن شكايت دارند. در واقع كاهش وزن اين افراد در بيشتر مواقع به دليل خود بيماري يا زخم‌هاي دهاني و در نتيجه بي‌اشتهايي است. در مقابل برخي از بيماران به دليل مصرف داروهاي كورتوني دچار افزايش وزن مي‌شوند؛ اما هر دو گروه از بيماران بايد با يك رژيم غذايي متعادل و تحت نظر پزشك به وزن نرمال برسند. اگر زخم‌هاي دهاني شما را آزار مي‌دهد، بهتر است غذاي خود را بيشتر به صورت آبكي، سوپ و آش ميل كنيد. مي‌توانيد قبل از خوردن غذا از داروهاي بي‌حس‌كننده دهاني كه پزشك براي شما تجويز مي‌كند استفاده كنيد.
از پوكي استخوان پيشگيري كنيد: غذاهاي حاوي كلسيم و ويتامين D براي شما ضروري است. ويتامين D مورد نياز شما نيز با مصرف غذاهاي دريايي و ماهي تون، آزاد و ساردين مي‌تواند جبران شود. گاهي لازم است با تجويز پزشكتان از مكمل‌هاي دارويي كلسيم و ويتامين D استفاده كنيد، زيرا نورخورشيد به دليل عوارض پوستي كه براي اين بيماران ايجاد مي‌كند، منبع خوبي براي ويتامين D نيست.
غذا بايد كم‌چرب و كم‌پروتئين باشد: يكي از عوارض بيماري لوپوس عوارض كليوي آن است كه به دليل رسوب پروتئين در كليه‌ها ايجاد مي‌شود و باعث نارسايي تدريجي كليه مي‌شود. از طرفي مصرف غذاهاي چرب نيز رسوب پروتئين در كليه را تسريع مي‌كند.
مصرف نمك و قند را به حداقل برسانيد: يكي ديگر از بيماري‌هايي كه در كمين بيماران لوپوسي است، مشكلات قلبي و فشارخون ناشي از تصلب شرائين و رسوب چربي در ديواره سرخرگ‌هاست. از طرفي مشكلات كليوي نيز باعث افزايش فشارخون مي‌شود. به همين دليل مصرف غذاهاي كم‌نمك و كم‌چرب را فراموش نكنيد.
از خاصيت ضدالتهابي امگا  3 بهره بگيريد: بسياري از علائم بيماري لوپوس مانند ضايعات پوستي، تورم و درد مفاصل، زخم‌هاي دهاني و گوارشي ناشي از ايجاد التهاب است. امروزه محققان دريافته‌اند كه منابع غني از اسيدهاي چرب امگا  3 مانند روغن ماهي در درمان اين التهاب‌ها نقش مهمي دارند. همچنين مصرف روزانه 2 عدد گردو نيز مقادير مناسبي امگا  3 به شما مي‌‌رساند. استفاده از روغن كانولا در پخت و پز نيز تا حدودي امگا  3 مورد نياز شما را تامين مي‌كند.

قرار گرفتن در معرض حتي مقادير كمي از باكتري‌هاي استاف مي‌تواند عامل خطري براي ابتلا به بيماري التهابي مزمن لوپوس باشد. پژوهشگران مايوكلينيك با قرار دادن موش‌هاي آزمايشگاهي در معرض دوزهاي پايين پروتئين‌هاي استاف مشاهده كردند كه موش‌ها يك بيماري شبيه لوپوس با بيماري‌هاي كليوي و آنتي‌بادي‌هاي خودكار را در خود توسعه مي‌دهند كه قابل مقايسه با خون افراد مبتلا به لوپوس است. محققان بر اساس يافته‌هاي حاصل از اين تحقيق اظهار كردند: اين پروتئين مي‌تواند سر نخ مهمي را در آنچه كه ممكن است باعث ايجاد يا تشديد بيماري لوپوس در برخي از بيماراني كه از لحاظ ژنتيكي مستعد ابتلا به آن هستند، ارائه دهد و اميد است تائيد اين يافته‌ها در بيماران مبتلا به لوپوس بتواند از عود اين بيماري جلوگيري كند.
بر اساس اين تحقيق، يك پروتئين استاف به نام انتروتوكسين B‌ استافيلوكوكي يا SEB‌ ، لنفوسيت‌هاي اوتوراكتيو T‌و B‌ كه منجر به ايجاد يك بيماري شبيه لوپوس مي‌شود را فعال مي‌كند و بررسي‌ها بر روي انسان‌ها نشان داده است كه حضور باكتري‌هاي استاف با بروز بيماري‌هاي خودايمني ليگو مانند پسوريازيس و بيماري كاوازاكي همراه است. محققان با اشاره به نتايج اين تحقيق مي‌گويند: علت بيماري لوپوس ناشناخته است، هرچند به نظر مي‌رسد كساني كه از نظر ژنتيكي مستعد ابتلا به لوپوس هستند، ممكن است با قرار گرفتن در معرض عوامل محيطي مانند عفونت‌ها و داروهاي خاص و نور خورشيد باعث توسعه اين بيماري در خود شوند. بيماري لوپوس زماني رخ مي‌دهد كه سيستم ايمني بدن به بافت‌ها و مفاصل حمله مي‌كند و مي‌تواند در هر بخشي از بدن تأثير گذارد و در حال حاضر هيچ درماني براي آن وجود ندارد و درمان‌هاي حاصل فقط مي‌توانند عوارض آن را كاهش دهند.

لوپوس ناشي از دارو، يکي از شايع‌ترين نشانگان‌هاي روماتولوژيک محسوب مي‌شود. تخمين‌زده شده تا 10درصد از موارد لوپوس اريتماتوز سيستميک، ناشي از داروها هستند. سولفاديازين اواين دارويي بود که در سال 1945 ميلادي به عنوان مسبب لوپوس شناخته شد. در مقام دوم، ارتباط ميان هيدرالازين و لوپوس اولين بار در سال 1953 ميلادي مورد توجه قرار گرفت. براي تشخيص نشانگان دارويي، بيمار بايد داروي مقصر را مصرف کرده باشد؛شواهد باليني و آزمايشگاهي مبني بر يک نشانگان روماتولوژيک بدون سابقه قبلي چنين اختلالي گزارش و نيز بهبود علايم و تغييرات سرولوژيک با قطع دارو مشاهده شود.
لوپوس اريتماتوز پوستي تحت حاد ناشي از دارو، ممکن است در نتيجه مصرف داروهايي نظير تربينافين، هيدروکلروتيازيد، اتانرسپت و بلوک‌کننده‌هاي کانال کلسيم عارض‌شود. مبتلايان معمولا قرمزي، حساسيت به نور و ضايعات پوستي را تجربه مي‌کنند. لوپوس اريتماتوز پوستي مزمن ناشي از دارو، نادر است و معمولا مرتبط با مصرف فلوئورواوراسيل‌ها گزارش مي‌شود. هرچند اينفيليکسيماب و اتانرسپت نيز ممکن است در ايجاد اين نشانگان مقصر باشند. مدت زمان درمان با داروي مقصر در ايجاد لوپوس اريتماتوز پوستي مزمن ناشي از دارو به طور متوسط 8 ماه است. ضايعات پوستي و مثبت بودن آزمون ANA در اغلب موارد وجود دارد.

شرکت داروسازي UCB از نتايج مطالعات فاز دوي خود روي داروي ايپراتوزومب (Epratuzumab) در درمان لوپوس سيستميک خبر داد. اين مطالعات نشان دادند که استفاده از اين دارو مي‌تواند به طور چشم‌گيري باعث بهبود علايم متوسط تا شديد در بيماران مبتلا به لوپوس شود. ايپراتوزومب يک آنتي‌بادي تک ـ دودماني عليه CD22 است که در يک کارآزمايي 12 هفته‌اي توانسته است نسبت به دارونما 9/24 درصد در بيماران بهبود ايجاد کند. اين دارو از سال 2006 براي درمان بيماري‌هاي خودايمني به کار مي‌رود. مکانيسم عملکرد آن تنظيم فعاليت سلول‌هاي B است و به نظر مي‌رسد آنتي‌ژن CD22 تاثير منفي روي عملکرد سلول‌هاي B دارد.