IQ بالا درست مثل قد بلند براي بازيكن بسكتبال است. يك بسكتباليست خوب علاوه بر قد بلند بايد خصوصيات ديگري نيز داشته باشد و فقط قد بلند نيست كه موفقيت بازيكن بسكتبال را تضمين مي‌كند. به همين ترتيب تفكر عالي فقط توسط IQ تعيين نمي‌شود. 70 درصد از مردم جهان IQ معادل 85 تا 115 دارند در حالی که تنها 1/0 درصد از مردم جهان IQ بالای 145 دارند. آزمون‌هايIQ براي اندازه‌گيري برخي از استعدادهاي فكري خاص مانند منطق، استدلال انتزاعي، قدرت يادگيري و ظرفيت حافظه فعال (يعني اين كه چقدر اطلاعات را مي‌توانيد به خاطر بسپاريد)‌ بسيار مناسب است، اما وقتي نوبت اندازه‌گيري اين توانايي‌ها براي تصميم‌گيري درست در زندگي واقعي مي‌رسد، اين آزمون ضعف‌هاي خود را نشان مي‌دهد. اين بدان علت است كه اين آزمون نمي‌تواند توانايي اشخاص در تحليل اطلاعات يا قدرت شناخت شواهد گمراه‌كننده را مورد ارزيابي قرار دهد.
در مطالعه‌اي، استانويچ و ريچارد وست از دانشگاه جيمز ماديسون در هاريسون بورگ ويرجينيا دريافتند كه هيچ رابطه‌اي بين بهره هوشي و توانايي فرد براي اجتناب از برخي تله‌هاي تفكر شهودي وجود ندارد. در انواع خاصي از فعاليت‌هاي فكري مانند آنهايي كه شامل كسرهاي عددي، احتمالات، استدلال استقرايي و استفاده از ادراك مي‌شود، افرادي كه هوش بالاتري دارند، بهتر عمل مي‌كنند. اين مساله بويژه وقتي يك پاسخ صحيح به استدلال منطقي يا انتزاعي بستگي دارد، درست‌تر به نظر مي‌رسد.
استدلال‌هاي منطقي و انتزاعي به خوبي توسط آزمون‌هايIQ قابل اندازه‌گيري هستند، اما بيشتر محققان اتفاق‌نظر دارند كه به طور كلي رابطه بين بهره هوشي و تصميم‌گيري درست ضعيف است. استثنا آن هنگامي است كه به افراد اخطار مي‌شود كه ممكن است نسبت به جهتگيري تفكرشان آسيب‌پذير باشند، در اين صورت آنهايي كهIQ بالاتري دارند، بهتر عمل مي‌كنند. اين بدان علت است كه افراد باهوش معمولا بيشتر از ديگران دليل و برهان نمي‌آورند، اما اگر دليلي بياورند اين كار را بهتر از ديگران انجام مي‌دهند.
IQ نشان‌دهنده توانايي بيشتر براي شناخت‌هاي پيچيده در مقابل مسائل جديدي است كه در پيش‌روي شما قرار مي‌گيرند، اما اين‌كه ما اين توانايي را در كجا به كار مي‌بريم خود سوال ديگري است. فكر خود را مانند چراغ قوه تصور كنيد. IQ شفافيت نور چراغ قوه را اندازه‌گيري مي‌كند، اما اين‌كه نور چراغ قوه را روي چه چيزي مي‌اندازيد نيز مهم است. بعضي از افراد نور چراغ را به آن روي سكه نمي‌اندازند كه اين مساله مي‌تواند علل مختلفي همچون مدفون بودن نظريه‌ها در اعماق ذهن، اجتناب از آنچه ممكن است دردسرساز شود يا عجله كردن بيش از حد داشته باشد. در چنين رفتارهاي اشتباهي هر چه نور چراغ قوه قوي‌تر باشد باز هم فرقي نخواهد كرد.
به نظر مي‌رسد حتي كساني كه هوش بسيار بالايي دارند نيز ايمن نيستند. مطالعه‌اي كه روي اعضاي Mensa (مجمع افراد باIQ بالا) در كانادا در اواسط دهه 1980 نشان داد كه 44 درصد آنها به طالع‌بيني معتقدند، 51 درصد چرخه زيستي و 56 درصد موجودات فضايي را باور دارند. اين نظريه كهIQ روش ضعيفي براي محاسبه تفكر منطقي است بدون مخالف نيست. به نظر مخالفان از آنجايي كه افراد باIQ بالا ميل به زندگي طولاني‌تر و كسب مهارت‌هاي بيشتر دارند، مي‌توان نتيجه گرفت كه افرا باهوش منطقي‌ترند. آنها مي‌خواهند دانش بيشتري كسب كنند تا بتوانند تصميمات بهتري اتخاذ كنند.