پزشکی بالینی

روغن ماهی ممکن است در درمان بیماری‌ دیابت نوزادان تازه متولد شده موثر باشد. محققان دریافتند روغن ماهی در بیماری دیابت مادرزادی نوزادان؛ بیماری مرگبار نادری که در آن میزان زیادی انسولین در بدن ایجاد می‌شود، درمان موفقی است. در این تحقیق مشخص شد درمان‌های پزشکی استاندارد کودکان و استفاده از روغن ماهی تصفیه شده به طور همزمان مشابه درمان برخی حمله‌های قلبی با بهبود میزان قند خون موثر خواهد بود.
محققان اعلام کردند: در انگلستان از هر 50 هزار کودک یک نفر چنین اختلالی دارد. این بیماری موجب افزایش انسولین در بدن و کاهش قند خون می‌شود. کاهش قند خون در مغز نوزادان متولد شده منجر به ناتوانی یا آسیب مغزی طولانی مدت می‌شود. محقق این تحقیق، دکتر کارن کاسگرو از دانشکده علوم زیستی دانشگاه منچستر اظهار کرد: اگر چه ما طی تحقیق تغییر زیادی مشاهده نکردیم، اما این تاثیرات اندک هم مثبت بود. این درمان برای کودکان مبتلا بسیار مهم است، چون درمان این بیماری بسیار دشوار است. نتایج این تحقیق در نشریه غدد درون ریز منتشر شده است. 

پژوهش محققان دانشگاه وسترن استرالیا نشان می‌دهد: مصرف روغن ماهی طی دوران بارداری می‌تواند تاثیر عوارض جدی شرایطی نظیر دیابت بارداری، پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) و سقط جنین را کاهش داده و همچنین رشد جنین را افزایش دهد. پژوهشگران روغن ماهی را به رژیم غذایی موش‌های باردار اضافه و تاثیر آن را بر جفت و جنین بررسی کردند. محققان متوجه شدند که پس از مصرف روغن ماهی، جفت سطوح بالایی از ترکیبات جدیدی موسوم به "Resolvins" را در خود دارد. علاوه بر این مشخص شد که "Resolvin ها" از اسیدهای چرب امگا 3 تشکیل شده و می‌توانند وضعیت‌های التهابی را کاهش دهند.
التهاب جفت در اختلالات بارداری نظیر دیابت بارداری، مسمومیت حاملگی و سقط جنین اتفاق می‌افتد."مگان جونز" سرپرست این پژوهش می‌گوید از آنجاکه نقش مثبت روغن ماهی در رشد مغز جنین امری شناخته شده است، این پژوهش نشان داده که این روغن می‌تواند عملکرد جفت را نیز بهبود بخشد. وی در ادامه با تاکید بر اهمیت نتایج به دست آمده برای درک بهتر نقش روغن ماهی در دوران بارداری، آزمایش بر نمونه‌های انسانی را لزوم تایید قطعی نتایج عنوان داشته است. این پژوهش در مجله "Lipid Research" منتشر شده است.

آلودگی هوا ترکیبی از گازها و ذرات کوچکی از مواد جامد و مایع است. میلیاردها نفر در سراسر جهان در مناطقی زندگی می کنند که در آنجا هوا به شدت آلوده است. مطالعه مردمی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند نشان می دهد که ذرات ریز آلاینده موجود در هوا به بروز مشکلات سلامتی مختلفی از قبیل آسم، سکته مغزی، آریتمی و نارسایی قلبی منجر می شود. تصور می شود که ذرات ریز آلاینده موجود در هوا موجب تغییر سطح لیپید در خون می شود. همچنین شواهد متقنی وجود دارد که این ذرات ریز باعث افزایش بیماری های قلبی عروقی و مرگ و میرهای ناشی از آن می شود.
این اولین مطالعه ای است که ارتباط میان مصرف مکمل های روغن ماهی و کاهش اثرات آلودگی هوا بر قلب را بررسی می کند و نشان می دهد که ایجاد اندک تغییراتی در رژیم روزانه غذایی می تواند برخی اثرات آلودگی هوا بر سلامت را خنثی کند. یافته های این مطالعه برای افرادی که در مناطقی از جهان زندگی می کنند که آلودگی هوا در آنجا شدید است مهم است. این مطالعه نشان داد که ضربان قلب و سطح لیپید افرادی که مدت یک ماه مکمل های روغن ماهی مصرف کرده بودند و در معرض هوای آلوده زندگی می کردند تغییرات اندکی پیدا کرده بود. ضربان قلب و سطح لیپید دو مقایس اندازه گیری سلامت قلب هستند.
محققان در این مطالعه 29 فرد 50 تا 72 ساله را به دو دسته تقسیم کردند و برای مدت یک ماه به یک گروه مکمل روغن زیتون و به گروه دیگر مکمل روغن ماهی دادند. این افراد در محیطی مورد مطالعه قرار گرفتند که هوا به شدت آلوده بود. این افراد سالم بودند و سابقه دیابت، بیماری قلبی عروقی و یا ریوی نداشتند. همچنین این افراد دست کم یک سال سیگار نکشیده بودند. این مطالعه نشان می دهد، پس از قرار گرفتن در معرض سطوح شدید هوای آلوده ضربان قلب افرادی که مکمل های روغن زیتون مصرف کرده بودند به اندازه قابل توجهی کاهش یافت. در عوض افرادی که مکمل های روغن ماهی مصرف کرده بودند تغییرات کمی در ضربان قلب آنها مشاهده شد. محققان همچنین متوجه شدند گروهی که روغن زیتون مصرف کرده بودند پس از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده سطح دو نوع لیپید در خون آنها افزایش یافت، در حالی که این افزایش در گروهی که مکمل روغن ماهی مصرف کرده بودند محسوس نبود.
این اولین مطالعه ای است که نشان می دهد مصرف روغن ماهی می تواند علائم قلبی عروقی ناشی از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده را کاهش دهد. نتایج این مطالعه مدرک محکم تری نسبت به مطالعاتی که تا کنون انجام شده است در زمینه نقش روغن ماهی در کاهش اثرات قلبی عروقی ناشی از آلودگی هوا ارائه می دهد. این یافته برای افرادی که در شهرها و مناطقی زندگی می کنند که کیفیت هوای خوبی ندارند حائز اهمیت است. روغن ماهی مملو از اسیدهای چرب غیر اشباع امگا 3 است که گفته می شود از کاهش ضربان قلب ناشی از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده پیشگیری می کند. کاهش ضربان قلب با مرگ و ابتلا به آریتمی ارتباط دارد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که اقدام شخصی مصرف روزانه کپسول روغن ماهی می تواند یک استراتژی مقرون به صرفه برای محافظت از سلامتی باشد.

به نظر مي‌رسد يک محصول ترکيبي از روغن ماهي که سلول‌هاي بنيادي لوکمي را مورد هدف قرار مي‌دهد، مي‌تواند در درمان اين بيماري کشنده اميد تازه‌اي محسوب شود. اين ترکيب که D12-PGJ3ناميده مي‌شود و سلول‌هاي بنيادي CML را هدف قرار داده و مي‌کشد، از نوعي اسيدچرب امگا 3 به دست مي‌آيد که در ماهي و روغن ماهي توليد مي‌شود و آزمايش‌هاي آن در مدل حيواني با موفقيت همراه بوده است. به گزارش سپید، سابق بر اين نيز تاثيرات مثبت اسيدهاي چرب بر سيستم قلبي‌-عروقي و رشد مغزي خصوصا در کودکان نشان داده شده بود، اما اکنون مشخص شده که بعضي متابوليت‌هاي امگا3 توانايي کشتن انتخابي سلول‌هاي بنيادي مسبب لوکمي را در موش دارد. آنچه در اين تحقيق مهم است، آنکه موش‌هاي بيمار کاملا درمان شدند و هيچ عودي از بيماري ديده نشد. درواقع اين ترکيب، سلول‌هاي بنيادي مسبب سرطان را در طحال و مغز استخوان موش از بين مي‌برد. به طور خاص، اين ترکيب ژن P53 را فعال کرده که خود منجر به برنامه‌ريزي براي مرگ خود سلول مي‌شود.

گروهي از متخصصان علوم پزشكي در آمريكا به سرپرستي يك پزشك هندي تبار تركيبي را در روغن ماهي شناسايي كرده‌اند كه ظاهرا مي‌تواند سلولهاي بنيادي لوسمي (سرطان خون) را نابود سازد. به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، اين تركيب دلتا - 12 پروتا گلاندين جي 3 يا D12-PGJ3 نام دارد كه در آزمايشات فوق روي موش‌هاي آزمايشگاهي موفق شده است سلولهاي بنيادي را در نوع مزمن لوسمي از بين ببرد. دكتر سانديپ پرابهو، استاديار ايمونولوژي و سموم شناسي مولكولي در دپارتمان علوم پزشكي آمريكا در اين باره مي‌گويد: تركيب فوق از EPA يا «اسيد ايكوساپنتائنوئيك» تهيه مي‌شود. EPA در واقع يك اسيد چرب امگا -3 است كه در ماهي و روغن ماهي يافت مي‌شود.
به گزارش روزنامه واشنگتن تايمز، پرابهو تصريح كرد: در بررسي‌هاي قبلي مشخص شده است كه اسيدهاي چرب مزاياي بسياري براي دستگاه گردش خون، قلب و عروق و رشد مغزي بويژه در نوزادان دارد اما ما اخيرا نشان داده‌ايم كه برخي از متابوليت‌هاي امگا -3 توانايي آن را دارند كه به طور انتخابي سلولهاي بنيادي عامل لوسمي را در موش‌ها نابود سازند. بنا براين گزارش، لوسمي يا لوکمي در واقع فرآيند تکثير، خونسازي و ايمني طبيعي بدن را مختل مي‌کند. اجتماع اين سلول‌هاي سرطاني در خارج از مغز استخوان، موجب تشکيل توده‌هايي در اندامهاي حياتي بدن نظير مغز و يا بزرگ شدن غده‌هاي لنفاوي، طحال، کبد و ناهنجاري عملکرد اندامهاي حياتي بدن مي‌شود.
در بيماري لوسمي يا همان سرطان خون، مغز استخوان به صورت غيرعادي، مقدار بسيار زيادي سلول خوني توليد مي‌کند. اين سلولها با سلولهاي طبيعي خون متفاوت هستند و درست عمل نمي‌کنند. در نتيجه توليد سلول‌هاي سفيد خون طبيعي را متوقف کرده و توانايي فرد را در مقابله با بيماري‌ها از بين مي‌برند. سلول‌هاي لوسمي همچنين بر توليد ساير انواع سلول‌هاي خوني که توسط مغز استخوان ساخته مي‌شود از جمله گلبول‌هاي قرمز خون که اکسيژن را به بافت‌هاي بدن مي‌رسانند و نيز پلاکت‌هاي خوني که از لخته شدن خون جلوگيري مي‌کنند، اثر مي‌گذارند. شرح اين آزمايشات در مجله «خون» گزارش شده است.