پزشکی بالینی

بر اساس یک تحقیق ‌متمرکز بر تنظیم سلولهای بنیادی بالغی سازنده سیستم گوارشی مگس میوه، پژوهشگران به راهکارهای تازه‌ای برای بررسی مری ‌بارت (Barrett’s esophagus) دست یافته‌اند. مری‌بارت عامل خطرساز سرطان مری است و حالتی است که طی آن سلولهای بخش تحتانی مری به سلولهای شبیه معده تبدیل می‌شوند. در اغلب موارد تصور می‌شود این دگرگونی به طور مستقیم به دلیل سوء‌هاضمه مزمن اسیدی رخ می‌دهد که در آن، محتویات معده به مری پس زده می‌شود.
محققان در این پژوهش دلیل دیگری برای این دگرگونی یافته‌اند و آن، تغییر در عملکرد سلولهای بنیادی است. پژوهشگران موسسه BUCK یک مسیر سیگنالدهی (DPP) را که در توسعه مری بارت نقش داشته، دستکاری کرده‌اند. بعد از دستکاری، سلولهای بنیادی بالغی که به ‌طور معمول جدار مری مگس میوه Drosophila را تولید می‌کردند، به حالتی از سلول بنیادی تغییر شکل دادند که سلولهای معده را تولید می‌کرد. پژوهشگران می گویند: تا این مرحله، روشن نبود این مسیر سیگنالدهی در سلولهای بنیادی سیستم گوارشی چه کاری انجام می‌دهد یا چگونه بر بازسازی انواع مختلف سلولهای پوششی در روده مگس تأثیر می‌گذارد. مری‌بارت فقط یک عکس‌العمل مکانیکی ساده نسبت به فراوانی بیش ‌از حد اسید معده نیست و درنتیجه، مصرف آنتی‌اسید نیز بهترین راه درمان این بیماری پیچیده محسوب نمی‌شود. دستیابی به این نتیجه، راهی برای رسیدن به ‌هدف درمان‌های تازه می‌گشاید.
به گفته پژوهشگران، بین 5 تا 10 ‌درصد افراد مبتلا به بیماری بازگشت اسید به مری یا ریفلاکس گاستروازوفاژیال، دچار مری ‌بارت می‌شوند که اغلب پس ‌از سن 55 ‌سالگی است. در میان این جمعیت، احتمال ایجاد سرطان مری، حدود 5 درصد در سال است. این محققان می گویند: به ‌طور مشخص، پیش ‌از ایجاد سرطان، سلولهای پیش سرطانی در بافت بارت ظاهر می‌شوند. مری ‌بارت ممکن ‌است سالها پیش ‌از ایجاد سرطان وجود داشته باشد. برای نظارت بر این بیماران به منظور مشاهده نشانه‌های ایجاد سرطان، به‌صورت دوره‌یی آندوسکوپی بخش فوقانی GI انجام می‌شود. نتایج این بررسی در مجله Cell Reports به چاپ رسیده است.

محققان بیمارستان عمومی ماساچوست، نوعی دوربین قرصی بلعیدنی را ساخته‌اند که می‌تواند به پزشکان در تشخیص نشانه‌های اولیه سرطان مری کمک کند. این دستگاه شفاف فناوری پیشرفته، به اندازه یک قرص مولتی ویتامین بزرگ بوده و حاوی لیزری با سرعت چرخش بالاست که یک پرتو نور نزدیک مادون قرمز را به دیواره مری می‌تاباند. سپس حسگرها بازتاب نور را ثبت کرده و تصاویر دقیق میکروسکوپی را تولید می‌کنند که می‌تواند تغییرات سلولی مرتبط با سندروم «بارت» را که شرایط پیش سرطانی مرتبط با سوزش سردل و رفلکس اسید است، آشکار سازد.
یک نوار نخ مانند به دستگاه اجازه می‌دهد تا به عقب کشیده شده و تصاویر را به یک مانیتور منتقل کند. این دستگاه بر روی 13 داوطلب بدون بیهوشی آزمایش شد که شش مورد از آنها به سندروم بارت مبتلا بودند. این کپسول توانست کل مری را در کمتر از یک دقیقه تصویربرداری کند. یک فرآیند کامل که شامل چهار مسیر بالا و پائین مری بوده، تنها شش دقیقه طول کشید. ارزیابی‌های کنونی برای این بیماری بیش از یک ساعت به طول انجامیده و شامل استفاده از آندوسکوپی در گلوی بیمار است. این دستگاه جدید به نمایش ساختارهای زیرسطحی غیرقابل مشاهده با آندوسکوپی پرداخته و بطور واضح می‌تواند نشانه‌های سندروم بارت را شناسایی کند.
اگرچه در ابتدا نگرانی‌هایی در مورد امکان مفقود شدن اطلاعات به دلیل کوچک بودن مقیاس دستگاه وجود داشت، اما آزمایشات نشان داده که این نگرانیها بی‌مورد است. با بلع این قرص، مری آنرا به شکل محکم گرفته و تصویربرداری کامل از دیواره این اندام را ممکن می‌سازد. سندروم بارت در اثر مواجهه مزمن مری با اسید بالا آمده از معده ایجاد شده که منجر به تحریک و سوزش سر دل می‌شود. یکی از هر 10 بیمار دچار رفلکس اسید معده به این سندروم دچار خواهند شد که سهم مردان در این میان بیشتر است. این پژوهش در مجله Nature Medicine منتشر شده است.

يك مطالعه مروري كه برگرفته از شواهد منتشر شده در مورد آثار پيشگيرانه استاتين‌ها در زمينه سرطان است، دريافت که مصرف استاتين‌ها مي‌تواند خطر پيشرفت سرطان مري را كاهش دهد. اين مطالعه كه در مايوكلينيك انجام شده با بررسي 11 مطالعه در اين زمينه و گردآوري داده‌هاي آنها كه نزديك به يك ميليون بيمار را دربرمي‌گيرند، به اين نتيجه رسيدند كه 30 درصد كاهش در بروز سرطان مري در مصرف‌كنندگان استاتين‌ها ديده مي‌شود كه قابل‌توجه و معني‌دار است. اين گروه تحقيقاتي با آناليزكردن داده‌هاي افراد مبتلا به بارت‌ ازفاگوس، متوجه شدند كه استاتين‌ها در اين گروه پرخطر از نظر ابتلا به سرطان آدنوكارسينوماي مري، مي‌توانند تا 41 درصد خطر ابتلا به اين نوع سرطان را كم كنند. البته در مطالعات پيشين به نقش آسپيرين در پيشگيري از بروز سرطان‌ها از جمله سرطان مري اشاره شده است. هرچند مطالعه‌اي كه اخيرا به چاپ رسيده، مدعي است نقشي آسپيرين به آن قدرت نيست كه قبلا تصور مي‌شده است.

محققان کلینیک مایو آمریکا طی مطالعات متا آنالیز (فراتحلیلی) دریافتند که استاتین، نقش محافظتی را در برابر سرطان مری ایفا می‌کند. دکتر "سینگ" و همکارانش به‌منظور مطالعه تاثیر استاتین بر سرطان مری، مروری سیستماتیک را بر 11 پژوهش که شامل وقوع هشت هزار و 613 مورد سرطان مری در یک میلیون بیمار بود، انجام دادند.  طی این مطالعه، محققان دریافتند که مصرف استاتین با کاهش 30 درصدی وقوع سرطان مری مرتبط است. محققان طی بررسی دقیق‌تر هفت پژوهش از بین این 11 پژوهش مورد بررسی، خاصیت محافظتی شیمیایی چشمگیری را نیز در مصرف استاتین یافتند.
بنابراین مطالعه، تحلیل زیر مجموعه‌ای از بیماران که به بارت معده (شدیدترین نوع عارضه هسیتوپاتولوژیک ریفلاکس مزمن ترشحات معده به مری است) مبتلا بودند، نشان داد که در این قشر بسیار آسیب‌پذیر، استاتین درمانی با کاهش 41 درصدی آدنوکارسینوم مری که نوعی سرطان مری است، مرتبط است.
بر اساس این گزارش، طی بررسی بر 42 مطالعه فراتحلیلی جداگانه‌ای که توسط پژوهشگران کلینیک مایو بر سه هزار و 570 بیمار مبتلا به سرطان مری صورت گرفت، هیچ رابطه‌ای بین مصرف "بیس فسفونات‌ها" (رده‌ای از داروهای استخوان ساز است و به طور گسترده برای جلوگیری و درمان پوکی استخوان به کار می‌رود) و خطر ابتلا سرطان مری مشاهده نشد. نتایج این پژوهش طی هفتاد و هفتمین نشست علمی سالیانه انجمن آمریکایی " مطالعه معده، روده و بیماری‌های آن" مطرح شد.

این کنفرانس در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۹۰ توسط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در هتل آسمان تهران برگزار خواهد شد. مباحث این کنفرانس شامل پاتولوژی کنسرهای مری، Imaging  در کنسرمری، جراحی در کنسر مری، درمانهای اجوانت ونئواجوانت در کنسر مری، درمان کنسر مری می باشد.

اطلاعات بیشتر

پژوهشگران انگليسي نشان دادند که آن دسته از بيماران مبتلا به استئوپروز که بيش از 10 نسخه بي‌فسفونات براي آنها تجويز شده، در مقايسه با سايرين بيشتر دچار ابتلا به سرطان مري مي‌شوند. نتايج حاصل از اين مطالعه به تازگي در نشريه پزشكي انگلستان (BMJ) به چاپ رسيده وتوسط پژوهشگران بخش سرطان دانشگاه آکسفورد انجام شده است. در حال حاضر ميزان خطر بروز سرطان مري در کشورهاي اروپايي و آمريکا بسيار پايين بوده و در سنين بين 60 تا 79 سال، يک نفر در هر هزار نفر ظرف 5 سال تخمين زده شده است. اين پژوهشگران نشان دادند تجويز بيش از 10 نسخه از بي‌فسفونات‌ها براي درمان استئوپروز يا مصرف بيش از 5 سال از اين دارو، شانس بروز سرطان مري را در مصرف‌كنندگان تا 2 برابر افزايش مي‌دهد. پژوهشگران اين طرح عنوان کردند با توجه به افزايش مصرف بي‌فسفونات‌هاي خوراکي در افراد سالمند اين نکته بايد مورد توجه پزشکان قرار گيرد. طبق آمار ميزان مصرف بي‌فسفونات‌ها در زنان بالاي 70 سال در آمريکا از سال 2000 تا 2005 از 3 درصد به 10 درصد افزايش داشته است.