پزشکی بالینی

نتایج پژوهش جدید محققان انگلیسی حاکی از آن است که مصرف بعضی از داروهای استاتینی ممکن ‌است سبب اختلال حافظه شود. یک گروه از دانشمندان دانشگاه بریستول در انگلیس دو مورد از استاتین‌ها را که بیشتر تجویز می‌شوند در موش‌ها آزمایش کرده و دریافته‌اند که مصرف یکی از این استاتین‌ها سبب کاهش پرفورمانس حافظه‌ی فعال و حافظه‌ی بازشناسی می‌شود. استاتین‌ها ازجمله داروهایی هستند که از میزان لیپوپروتئین با چگالی پائین (LDL) یا کلسترل بد خون می‌کاهند و میلیون‌ها نفر در سطح جهان از این دارو استفاده می‌کنند. کلسترل هم از جمله مواد چرب حیاتی است که همه‌ی یاخته‌های بدن برای کارکرد مناسب به آن نیاز دارند.
بدن از کلسترل برای ساخت سایر مواد حیاتی استفاده می‌کند اما بالابودن میزان کلسترول در بدن ممکن‌ است به افزایش رسوب چربی در سرخ‌رگ‌ها منجر شود که احتمال بیماری‌های قلب و عروق از‌جمله بیماری کرونر قلب (آنژین و حمله‌ قلب) و استروک را افزایش می دهد. استاتین‌ها از طریق کاهش مقدار کلسترولی اعمال اثر می‌کنند که توسط یاخته‌ها تولید می‌شود و فشار می‌آورند تا ذخایر کلسترول از گردش خون خارج شود و به این ترتیب مقدار کلسترل گردش خون در سرخ‌رگ‌ها پائین می‌آید. استاتین‌ها برای افراد سالمی هم که از نظر بیماری قلب پر خطر تلقی می‌شوند تجویز می‌شوند و نیز از بروز مشکلات بیشتر در افرادی که دچار حمله‌ی قلب یا استروک بوده‌اند یا به بیماری سرخ‌رگ محیطی دچار شده‌اند، جلوگیری می‌کنند.
در‌این بررسی جدید همانند بررسی‌های دیگر میان مصرف استاتین و سایر مشکلات سلامت پیوندهایی مشاهده شده ‌است. یک بررسی کانادایی که در BMJ انتشار یافته حاکی از آن است که مصرف بعضی استاتین‌ها از قبیل آتورواستاتین (Lipitor)، رزوواستاتین (Crestor) و سیمواستاتین (Zocor) سبب افزایش دیابت نوع 2 در بیماران می‌شود. محققان آمریکایی نیز گزارش کرده‌اند که مصرف استاتین، احتمال بروز کاتاراکت را افزایش می‌دهد. همچنین مدارکی در دست است که نشان می‌دهد بعضی داروها با لواستاتین (Mevacor) اثر متقابل دارند و احتمال بروز آزردگی عضله را می‌افزایند.
این نکته سال گذشته در روز‌آمد مصرف‌کننده در‌ مورد استاتین‌ها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا ذکر شده و گزارش شده بود بعضی از مصرف کنندگان استاتین وجود مشکلات شناخت از‌جمله از یاد رفتن خاطره، فراموشی و اغتشاش فکر را ذکر کرده‌اند. در آن روز‌آمد، FDA اظهار داشته بود که در عین‌حال که ارزش استاتین‌ها در پیشگیری از بیماری قلب به وضوح آشکار و مشخص شده است ولی این سازمان دستور به تغییر برچسب فرآورده‌های استاتینی داده است تا انعکاسی از بعضی از این نگرانی‌های جدید باشد.
برای این بررسی، پژوهشگران دو استاتین پراواستاتین (Pravachol) و آتورواستاتین را که بیشتر مورد استفاده است در موش‌ها آزمودند. نتایج بررسی ثابت کرد که پراواستاتین و نه آتورواستاتین، توان حیوانات در انجام وظایف یادگیری و حافظه را دچار اختلال کرده است. محققان روزی یک دوز استاتین به ‌مدت 18 روز به موش‌ها دادند و توان انجام یک وظیفه‌ی یادگیری ساده شامل یافتن یک خوراکی پاداش پیش‌از درمان در مدت درمان و پس ‌از آن را آزمودند. در روز آخر درمان و یک هفته پس‌از خاتمه‌ی درمان، قدرت شناسایی جسمی مورد بررسی قرار گرفته بود که پیش از آن نیز مشاهده شده بود. به این روش خاطره‌ی شناسایی آزموده می‌شد.
پژوهشگران می گویند: نتایج به دست آمده نشان داد که در چند روز آخر درمان، مصرف روزانه‌ی داروی پراواستاتین سبب اختلال در یادگیری موش‌ها شده است ولی وقتی درمان متوقف شد، این اثر معکوس شد. همچنین در آزمون شناسایی خاطره، استفاده از پراواستاتین سبب کاهش قدرت موش‌ها در تمایز اشیای جدید شد اما با مصرف آتورواستاتین، در هیچیک از این دو مورد اختلالی دیده نشد و به ‌این‌ترتیب نتیجه گرفته می‌شود که درمان درازمدت با پراواستاتین سبب اختلال در حافظه‌ی فعال و شناسایی در جوندگان می‌شود. این پژوهش به صورت آنلاین درشماره‌ی اخیر PLOS ONE انتشار یافته است. 

وجود چندین ‌گزارش حاکی از آن است که گاهی مصرف استاتین‌ها بر کار کلیه تأثیر می‌گذارد، ولی این ارتباط مستلزم تایید پژوهشگران است. طی یک تحلیل گذشته‌نگر، محققان از داده‌های پایه‌یی اداری در کانادا، انگلیس و آمریکا برای سنجش همراهی میان مصرف تازه‌ی استاتین ‌و صدمه‌ی حاد کلیه (AKI) در 2 میلیون نفر در فاصله‌ی سال‌های 1997 و 2008 استفاده کردند.
این محققان استاتین‌های پرقدرت (بیش ‌از 10 ‌میلی‌گرم رزو‌و‌استاتین،‌ بیش ‌از 20 میلی‌گرم اتورواستاتین و بیش ‌از 40 ‌میلی‌گرم سیمو‌استاتین) را با استاتین‌های کم قدرت مقایسه کردند تا عوامل محدود‌کننده را برحسب اندیکاسیون حذف کنند (یعنی بیمارانی که برای‌شان استاتین‌ تجویز شده و به احتمال زیادتر دچار بیماری‌های روانی متعدد بودند) و از امتیاز انتشار برای تطبیق بیشتر اختلافات میان مصرف‌کنندگان پرقدرت و کم قدرت استفاده کردند. در مجموع، 33 درصد از استاتین‌های پرقدرت استفاده کرده بودند.
به گفته این محققان در‌ مدت 120 روز نخست درمان، 4700 بیمار بدون بیماری مزمن کلیه (CKD) و 1900 بیمار دچار بیماری مزمن کلیه، به‌ علت صدمه‌ی حاد کلیه بستری شده بودند. در میان بیماران بدون بیماری مزمن کلیه، آن عده که استاتین‌ پرقدرت را شروع کرده بودند، ظرف‌ 120 روز 34 درصد بیشتر از کسانی بستری شده بودند که از استاتین ‌کم‌قدرت استفاده می‌کردند. میان ‌120‌ روز و دو سال، این افزایش خطر کمتر (10 تا 15 درصد) ولی هنوز قابل‌ توجه بود. محققان می‌گویند: در میان بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه، مصرف استاتین پرقدرت با 10 درصد افزایش غیر قابل‌ توجه خطر بستری به علت صدمه‌ی حاد کلیه همراه بود. نتیجه این پژوهش در BMJ منتشر شده است. 

 يک مطالعه جديد نشان داده ادامه مصرف استاتين‌ها در بيماراني که قبل از بستري در بيمارستان از داروهاي کاهنده کلسترول استفاده مي‌کردند و هم‌اکنون حال آنها وخيم است، از ابتلا به ديليريوم پيشگيري مي‌کند. اين خاصيت ممکن است مرتبط به آثار ضدالتهابي استاتين‌ها باشد. محققان 470 بيمار بستري در بخش ويژه را تحت بررسي قرار دادند. از ميان آنها براي 151 بيماري که از پيش‌ استاتين مصرف مي‌کردند، استاتين‌درماني ادامه يافت. بيماراني که در عصر روز قبل استاتين دريافت کرده بودند، در روز بعد کمتر در معرض خطر ديليريوم بودند و نيز سطح ماکرهاي التهابي در آنها کمتر بود. ديليريوم، به گيجي شديد و ناگهاني گفته مي‌شود. مطالعه مذکور در شماره 17 ژانويه نشريه طب مراقبت‌هاي ويژه آمريکا به چاپ رسيده است. هر چند اين مطالعه ارتباطي ميان درمان با استاتين و کاهش خطر ديليريوم در بيماران بستري نشان مي‌دهد، اما به معناي وجود ارتباط علت و معلولي ميان آنها نيست. هم‌اکنون مطالعه ديگري از سوي اين گروه تحقيقاتي براي واضح‌تر شدن صحت اين دعا روي بيماران بستري در بخش ويژه در دست انجام است.

نتايج يک تحقيق نشان مي‌دهد خطر دليريوم براي بيماران شديدا بدحال که قبل از بستري در بخش مراقبت‌هاي ويژه تحت درمان با استاتين‌ها بوده‌اند، کمتر است. در اين مطالعه همچنين ديده شد اگر عصر قبل از بستري درمان با استاتين‌ها آغاز شود، بيماران 8/2 برابر بيشتر احتمال دارد که روز بعد اصلا دليريومي نداشته باشند. به نظر مي‌رسد اثر مثبت استاتين‌ها به خاصيت ضدالتهابي آنها برمي‌گردد. بنابراين بهتر است بيماران قبل از پذيرش در ICU و براي پيشگيري از بروز دليريوم، تحت درمان با استاتين‌ها قرار گرفته و پس از آن هم ادامه يابد. اگرچه پايش سطح ايمن دارو نيز بايد مدنظر باشد.

تحقیقات جدید شواهد بیشتری از ارتباط بین سلامت قلب، دهان و دندان را ارائه می‌دهند. استاتین با دوز بالا می‌تواند التهاب لثه را در بیماران مبتلا به بیماری قلب پس از چهار هفته کاهش دهد. محققان امریکایی با اشاره به نتایج حاصل از پژوهش انجام شده می‌گویند: استاتین معمولا برای کاهش کلسترول خون تجویز می‌شود. اگر چه ما به مقداری کلسترول برای حفظ سلامت نیاز داریم، ولی مصرف بیش از حد از مواد چرب باعث گرفتگی سرخرگها و تصلب شرایین شده که منجر به حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری عروق محیطی می‌شود.
بر اساس تحقیقی که یافته‌های آن 10 اکتبر 2013، در آخرین شماره نشریه آنلاین مجله کالج آمریکایی قلب و عروق، اعلام شده است، دکتر احمد Tawkol مدیر برنامه تصویربرداری قلب در بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشکده پزشکی هاروارد، می‌گوید: بیماری پریودنتال که با التهاب لثه مزمن مشخص می‌شود، در 50 درصد از جمعیت بزرگسال آمریکا دیده می‌شود. پریودنتیت و آترواسکلروز هر دو عمدتا در اثر التهاب بوجود می آیند.
در این برای تحقیق، محققان 83 بیمار بالغ مبتلا به بیماری قلبی یا در معرض خطر بالا برای بیماری قلبی در چندین مرکز پزشکی را انتخاب کردند و به آنها روزانه 80 میلی گرم آتورواستاتین یا یک دوز 10 میلی گرم از این دارو را به مدت 12 هفته تجویز کردند. این پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که تجویز استاتین برای درمان کلسترول در بیماران مبتلا به سطوح بالای خونی نتیجه بخش است.

محققان انگلیسی دریافتند مصرف برخی از استاتین‌های تجویز شده می‌تواند حافظه را مختل کند. روزانه حدود 6 تا هفت میلیون نفر در انگلستان برای کاهش کلسترول خون انواع استاتین‌ها را مصرف می‌کنند اما برخی از این بیماران پس از شروع درمان، از تاثیر منفی این دارو بر حافظه خود شکایت دارند. دانشمندان دانشگاه بریستول انگلستان اثرات دو استاتین تجویزی به نام آتورواستاتین و پراواستاتین را بر روی موش‌ها آزمایش کردند. نتایج این تحقیق نشان داد پراواستاتین اثرات منفی بر عملکرد حافظه داشت اما با این حال آتورواستاتین با نام تجاری لیپیتور هیچ اثر منفی نداشت. بر اساس یافته‌های این تحقیق مصرف پراواستاتین باعث ایجاد اختلال در یادگیری و حافظه موش‌ها شد. به گفته محققان اثرات نامطلوب پراواستاتین را می‌توان با قطع دارو از بین برد. نتایج این مطالعه در مجله PLOS ONE منتشر شد.

به‌نظر مي‌رسد هر روز کاربرد جديدي از استاتين‌ها کشف مي‌شود و شايد چندصباحي ديگر به داروي قرن تبديل شوند، زيرا به تازگي 2 مطالعه نشان داده که استاتين‌ها مي‌توانند از بروز دمانس و کاتاراکت پيشگيري کنند. در مطالعه اول که به‌صورت گذشته‌نگر و در تايوان انجام شده، 57 هزار و 669 بيمار تايواني که بيش از 65 سال سن داشتند و با بيشترين دوز ممکن از استاتين‌ها تحت درمان قرار داشتند، نسبت به گروه شاهد، 59 درصد کمتر به بروز دمانس مبتلا شده بودند. اگر بيماران دوزهاي کم يا متوسط از استاتين‌ها را مصرف مي‌کردند، اثرات محافظتي آنها کمتر (به ترتيب 38 و 31 درصد) ولي همچنان قابل توجه بوده است. شرکت کنندگان در اين مطالعه به صورت تصادفي از ميان 1 ميليون بيمار تحت پوشش بيمه سلامت ملي انتخاب شده و در ابتدا هيچ علامتي از دمانس را نشان نمي‌دادند. آنها به‌طور متوسط براي مدت 5/4 سال پيگيري شدند. در مطالعه دوم، محققان آمريکايي دريافتند که خطر بروز کاتاراکت ميان مصرف کنندگان استاتين‌ها در مقايسه با گروه شاهد تا 20 درصد کاهش يافته است. بيشترين منفعت نصيب بيماراني شد که درمان آنها از سنين جواني آغاز شده بود. به عبارت ديگر اگر درمان در دهه 40 شروع شده بود، خطر بروز کاتاراکت 50 درصد کاهش مي‌يافت، در حالي که بيماراني که در دهه 70 شروع به درمان کرده بودند، تنها شاهد 10 درصد کاهش خطر بودند. محققان همچنين دريافتند که طول مدت درمان با استاتين‌ها روي منافع محافظتي آنها تاثيرگذار است. به‌طور مثال بيماراني که براي حدود 14 سال تحت درمان با استاتين‌ها بودند، 55 درصد کاهش خطر را تجربه کردند و افرادي که تنها 6 ماه استفاده کرده بودند، 10 درصد کاهش خطر داشتند. متاآناليز انجام شده توسط آنها نيز 13 کارآزمايي باليني را در برگرفته که شامل 4/2 ميليون نفر بيمار و 25 هزار و 618 مورد کاتاراکت بوده است. ميانگين مدت درمان با استاتين‌ها 54 ماه و متوسط سن افراد نيز 61 سال گزارش شد. محققان با اين يافته‌ها يادآور مي‌شوند که نگراني‌ها در مورد تاثير استاتين‌ها روي کاتاراکت برطرف شده و ايمني اين دسته از داروها تاييد مي‌شود، بنابراين استفاده طولاني‌مدت از آنها مشکلي ايجاد نمي‌کند.

محققان در گزارشي اعلام کردند که استاتين‌ها ممکن است بتوانند روند پيري انسان را کند کنند. استاتين‌ها که امروزه براي کاهش خطر حمله قلبي و استروک بيماران در معرض خطر بالا به کار مي‌روند، کاربردهاي بسياري ديگر پيدا کرده‌اند. محققان اسپانيايي دريافته‌اند که آنها مي‌توانند ميزان کوتاه‌شدگي تلومراز را کاهش دهند. بدين معنا که آنها مي‌توانند به‌طور بالقوه به‌عنوان درمان ضدپيري استفاده شوند. تلومراز ناحيه‌اي ازDNA  تکراري است که در انتهاي کروموزوم قرار مي‌گيرد و آن را از تخريب محافظت مي‌نمايد. وقتي سن فردي بالا مي‌رود، تلومراز است که کوتاه مي‌شود و تعداد سلول‌هايي را که تقسيم مي‌شوند، محدود مي‌کند، بنابراين نتيجه آن کوتاه شدن عمر فرد است. در اين مطالعه محققان 203 فرد را به دو گروه تقسيم کردند. يک گروه تحت درمان طولاني‌مدت با استاتين‌ها قرار داشتند و گروه ديگر استاتين مصرف نمي‌کردند. سپس فعاليت تلومراز در دو گروه مورد بررسي قرا گرفت. نتايج نهايي نشان داد که افراد گروه نخست سطح بالايي را از فعاليت تلومراز در سلول‌هاي سفيد خونشان نشان مي‌دادند که مرتبط با کمتر کوتاه شدن تلومراز بود. اما گروه دوم چنين فعاليتي را نشان ندادند. محقق ارشد اين مطالعه معتقد است: «با افزايش فعاليت تلومراز، استاتين‌ها ممکن است يک سوئيچ مولکولي جديد براي افزايش طول عمر باشند.»

براساس یافته‌های تحقیقات جدید به مردان و زنان بالای 65 سال که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی هستند، اما بیماری قلبی ندارند، توصیه می‌شود از داروهای کاهش‌دهنده کلسترول استفاده کنند. محققان ایتالیایی اظهار کردند: استاتین نیز مانند سایر داروهای کاهش‌دهنده کلسترول از قبیل لیپیتور می‌تواند خطر بروز حمله و سکته قلبی را کاهش دهد. اگرچه به نظر نمی‌رسد مصرف این داروها از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کند. به گفته دکتر پاسکال فیلاردی، نویسنده ارشد این تحقیق، طبق نتایج این مطالعه مصرف استاتین به تمام افراد بالای 65 سال توصیه نمی‌شود بلکه مصرف آن می‌تواند برای بیماران مبتلا به فشارخون بالا و تصلب شرائین مفید باشد.
محققان برای انجام این تحقیق به مدت سه سال 25 هزار نفر را که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بودند اما حمله یا سکته قلبی نداشتند، بررسی کردند. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که با مصرف استاتین خطر بروز حمله قلبی 29 درصد و خطر بروز سکته قلبی 24 درصد کاهش می‌یابد. نتایج این تحقیق در مجله American College of Cardiology منتشر شده است.

يک مطالعه جديد پيشنهاد مي‌کند که استاتين‌ها شايد خطر ابتلا به ديابت را بيشتر کنند. اين خطر ميان افراد مصرف کننده آتورواستاتين، روزوواستاتين و سيمواستاتين بيشتر ديده شده است. با بررسي تقريبا 50 هزار نفر کانادايي، محققان دريافتند که ميزان ابتلا به ديابت ميان افراد مصرف کننده استاتين‌ها به‌طور کلي کم است، هرچند آتورواستاتين مي‌تواند خطر ابتلا به ديابت را تا 22 درصد بيشتر کند. روزوواستاتين اين خطر را تا 10 درصد بيشتر مي‌کند، در حالي‌که پراواستاتين اثر مطلوبي روي ديابت دارد. نتايج حاضر که در BMJ به چاپ رسيده، پزشکان را تشويق مي‌کند تا مزايا و معايب احتمالي تجويز اين داروها را براي بيماران خود بسنجند. البته اين مساله بدين معنا نيست که بيماران مصرف دسته دارويي استاتين‌ها را متوقف کنند، بلکه تنها ارتباطي ميان مصرف استاتين و خطر بيشتر ديابت يافت شده که يک ارتباط علت و معلولي را ثابت نمي‌کند و قابل تعميم دادن به کل نيست.

استفاده از استاتين‌ها، هم قبل و هم بعد از تشخيص سرطان پستان، با کاهش 66درصدي در خطر مرگ ناشي از اين نوع سرطان همراه است. اين نتيجه‌اي است که محققان از يک پايگاه داده‌اي بسيار بزرگ در آمريکا گرفته‌اند. اين کاهش خطر حتي پس از کنترل عوامل خطر ديگر مانند سن، stage تومور و مورفولوژي آن و نوع درمان اوليه (جراحي، راديوتراپي، شيمي‌درماني، هورمون‌درماني و موارد ديگر) نيز معني‌دار باقي ماند. اين نتايج جديد که در نشست ساليانه «انجمن تحقيقات سرطان آمريکا» عنوان شد، حاکي از آن است که کاهش وابسته به دوز آشکاري در کاهش خطر مرگ و مير ناشي از سرطان پستان ميان افراد مصرف کننده استاتين‌ها ديده مي‌شود. در طول دوره پيگيري بيماران، از ميان 31 هزار زن، 6هزار و 11 نفر مردند که 3 هزار و 169 مرگ به دليل سرطان پستان بود. در اين ميان مرگ 5/7درصد استفاده‌کنندگان استاتين‌ها و 21 درصد غيراستفاده‌کنندگان ناشي از سرطان گزارش شد. در آناليزهاي بيشتر، اين کاهش خطر تا 67 درصد نيز رسيد. در ميان افرادي که سرطان متاستاتيک داشتند،کاهش خطر 48 درصد محاسبه شد. در ميان استاتين‌هاي مورد مصرف بيماران، سيمواستاتين، آتورواستايتن، فلوواستاتين و پراواستاتين ديده مي‌شد. در ميان افراد استفاده کننده از استاتين‌ها، زناني که از اين دسته از داروها تا 490 روز مصرف کرده بودند،46 درصد کمتر از سرطان لوکال و 30درصد کمتر از سرطان متاستاتيک فوت کردند. به نظر مي‌رسد راه تازه‌اي براي تحقيقات بيشتر در مورد اثر استاتين‌ها گشوده شده است.

دانشمندان دریافتند که مکانیزم پنهانی در پس اثرات جانبی استاتین درمانی وجود دارد که موجب دردهای عضلانی می‌شود. در حال حاضر استاتین‌ها پرمصرف ترین داروهای کاهش کلسترول (LDL) هستند که با مهار توانایی کبد، از تولید کلسترول جلوگیری می‌کنند. از اثرات جانبی استاتین درمانی، درد عضلانی است که 75 درصد مصرف کنندگان نیز آن را تجربه می‌کنند. این درد ممکن است مردم را از ادامه استاتین درمانی یا ورزش کردن دور کند که هر دوی این پیشامدها، برای این دسته از بیماران مضر است. پرفسور "فلمینگ دلا"، محقق دانشگاه کوپنهاگ دانمارک با اشاره به نتایج تحقیق انجام شده در این رابطه می‌گوید: اکنون محققان این پژوهش نشان داده‌اند که استاتین درمانی، تولید انرژی در عضله را تحت تاثیر قرار می‌دهد و گمان دانشمندان نیز بر این است که این مکانیزم باعث ضعیف شدن ماهیچه و در نتیجه احساس درد می‌شود. علاوه بر این پژوهشگران دریافتند در بدن بیمارانی که تحت استاتین درمانی قرار می‌گیرند، میزان پایینی از پروتئین "Q10,Q10" وجود دارد که موجب کاهش انرژی تولیدی در عضله شده و می‌تواند به عنوان علت بیولوژیک درد این بیماران در نظر گرفته شود. این پژوهش در مجله "American College of Cardiology" منتشر شده است.

ديس ليپيدمي(اختلال متابوليسم چربي)، فاکتور خطر اصلي در بيماري‌هاي عروق کرونر قلبي است، بنابراين دستورالعمل‌هاي جديد، کنترل کلسترولLDL (ليپوپروتئين با چگالي اندک) را به عنوان هدف اوليه درمان معرفي کرده‌اند. مطالعات قبلي نشان داده بودند افزايش کلسترولHDL (ليپوپروتئين با چگالي بالا) و کاهش تري‌گليسيريدها نيز ممکن است آثار مثبتي در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي داشته باشد(اهداف ثانويه درمان). اغلب داروهاي کاهنده چربي، بي‌خطر هستند و از سوي بيماران به خوبي تحمل مي‌شوند. تظاهرات مسموميت کبدي ثانويه به مصرف داروهاي کاهنده چربي عبارتند از نارسايي حاد کبدي، هپاتيت، کلستاز و از همه شايع‌تر ترنس آمينيت که افزايش بدون علامت باليني ترانس آمينازهاي سرم است. نارسايي حاد کبد بسيار نادر و يافته‌ها حاکي از آن است افزايش خفيف و بدون علامت آسپارتات ترانس آميناز و آلانين ترانس آميناز الزاما نارسايي حاد کبد ايجاد نمي‌کند.

ادامه مطلب

یافته‌های پژوهشی جدید حاکی از آن است که ممکن است داروهای استاتین کاهش کلسترول خون و دیابت نوع دو، خطر ابتلا به آب مروارید وابسته به سن را افزایش دهد. محققان برای انجام این پژوهش، شش هزار و 400 نفر را طی سال‌های 2007 تا 2008 در درمانگاه بینایی سنجی دانشگاه واترلوي کانادا مورد بررسی قرار دادند. از این تعداد 452 نفر نیز به دیابت مبتلا بودند. 56 درصد از بیماران دیابتی و 16 درصد از غیر دیابتی‌های این پژوهش از داروهای استاتین استفاده می‌کردند.
پژوهشگران با در نظر گرفتن سایر مؤلفه‌های مداخله گر مانند جنسیت، سیگار کشیدن و فشار خون بالا متوجه شدند که دیابت و استاتین هرکدام به ترتیب با افزایش 82 و 57 درصدی خطر وقوع آب مروارید مرتبط بودند. این رابطه‌های درصدی در انواع متفاوت بیماری آب مروارید نیز تغییر می‌کرد. بر اساس نتايج اين پژوهش، با وجود مصرف زیاد استاتین در بین بیماران دیابتی، به نظر می‌رسد این دو عامل خطر، مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند. با افزایش سن، خطر وقوع آب مروارید در بین بیماران دیابتی که استاتین مصرف می‌کنند، بسیار سریع‌تر از غیر دیابتی‌هایی اتفاق می‌افتد که استاتین مصرف نمی‌کنند.
به طور میانگین، آب مروارید در بیماران دیابتی که استاتین مصرف می‌کنند در مقایسه با غیر دیابتی‌هایی که استاتین مصرف نمی‌کنند، 5.6 سال زودتر بروز می‌کند. پژوهش‌های صورت گرفته بر حیوانات نیز حاکی از آن است که استاتین درمانی طولانی مدت با دوز بالا، رابطه مستقیم و مشهودی با بروز آب مروارید دارد. نویسندگان این پژوهش با تاکید بر نتایج این تحقیق تصریح كرده‌اند که نمی‌توان رابطه علت و معلولی را به این دو مؤلفه نسبت داد، اما رابطه این دو متغیر نیز از نظر زیستی پذیرفتنی و محتمل است. بر اساس اين تحقيق، فواید استاتین درمانی در درمان بیماران دیابتی نوع دو شناخته شده است و احتمالا از افزایش خطر آب مروارید مهم‌تر است. پژوهشگران مي‌گويند: نتایج حاصل از این تحقيق آگاهی از خطرهای درمانی دیابت نوع دو را افزایش می‌هد و ممکن است در پیشبرد ابداع روش‌های درمانی جایگزین استاتین درمانی که با افزایش خطر آب مروارید مرتبط نباشد، یاری رسان باشد.
بیماری دیابت نوع دو، عامل خطری برای بروز آب مروارید مرتبط با سن به شمار می‌آید. آب مروارید نیز مشکلی بینایی است که در اثر کدورت زجاجیه چشم رخ می‌دهد که در صورت عدم درمان بینایی چشم مختل خواهد شد. نتايج این پژوهش در مجله «Optometry and Vision Science» انجمن آمریکایی بینایی سنجی منتشر شده است.

يك مطالعه مروري كه برگرفته از شواهد منتشر شده در مورد آثار پيشگيرانه استاتين‌ها در زمينه سرطان است، دريافت که مصرف استاتين‌ها مي‌تواند خطر پيشرفت سرطان مري را كاهش دهد. اين مطالعه كه در مايوكلينيك انجام شده با بررسي 11 مطالعه در اين زمينه و گردآوري داده‌هاي آنها كه نزديك به يك ميليون بيمار را دربرمي‌گيرند، به اين نتيجه رسيدند كه 30 درصد كاهش در بروز سرطان مري در مصرف‌كنندگان استاتين‌ها ديده مي‌شود كه قابل‌توجه و معني‌دار است. اين گروه تحقيقاتي با آناليزكردن داده‌هاي افراد مبتلا به بارت‌ ازفاگوس، متوجه شدند كه استاتين‌ها در اين گروه پرخطر از نظر ابتلا به سرطان آدنوكارسينوماي مري، مي‌توانند تا 41 درصد خطر ابتلا به اين نوع سرطان را كم كنند. البته در مطالعات پيشين به نقش آسپيرين در پيشگيري از بروز سرطان‌ها از جمله سرطان مري اشاره شده است. هرچند مطالعه‌اي كه اخيرا به چاپ رسيده، مدعي است نقشي آسپيرين به آن قدرت نيست كه قبلا تصور مي‌شده است.

مصرف داروهاي كاهش دهنده كلسترول نه تنها نرخ مرگ ومير ناشي از بيماري‌هاي قلبي و سكته را كاهش مي‌دهد، بلكه از افراد در برابر بيماري‌هاي مربوط به پانكراس نيز محافظت مي‌كند. بر اساس بررسي‌هاي گذشته تصور عامه بر اين بود كه مصرف داروهاي كاهش دهنده كلسترول ممكن است باعث تورم پانكراس شود، ولي يافته‌هاي جديد حاكي از آن است كه اين دارو نه تنها موجب تورم پانكراس نمي‌شود، بلكه از بروز چنين شرايطي جلوگيري مي‌كند.
محققان دانشگاه گلاسگو با ادغام تحقيقات گذشته، در حال بررسي اين موضوع هستند؛ تيم تحقيقاتي گلاسگو با هدايت دكتر «ديويد پريس» رابطه بين استفاده از استاتين‌ها و فيبرات‌ها را كه هر دو براي كاهش كلسترول تجويز مي‌شوند مورد بررسي قرار داده است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد: در بيماراني كه داراي سطح بالاي تري گليسريد هستند، استاتين‌ها پاسخ بهتري از خود نشان مي‌دهند كه اين امر موجب محافظت از پانكراس مي‌شود.
در مجله «Daily Express» در مورد نتايج اين تحقيق اظهار شده است: تجزيه و تحليل اطلاعات موجود و همچنين تلاش‌هاي محققان حاكي از آن است كه استاتين‌ها به عنوان يكي از داروهاي كاهش دهنده كلسترول براي جلوگيري از خطر تورم پانكراس، داروي مناسبي هستند. نتايج اين بررسي‌ها در مجله انجمن پزشكي آمريكا (جاما) منتشر شده است.

محققان تازگي به اين نتيجه رسيده‌اند که دوزهاي بالاي سيمواستاتين به طور موثر و قابل‌توجهي آتروفي مغز را کاهش مي‌دهند و پيشرفت ناتواني اين بيماران را براي مدت 2 سال در بيماران مبتلا به مالتيپل اسکلروزيس پيشرونده ثانويه آهسته مي‌کنند. در اين تحقيق که به صورت کارآزمايي باليني انجام شده، 140 بيمار روزانه 80 ميلي‌گرم سيمواستاتين دريافت کردند که در مقايسه با بيماران مصرف‌کننده پلاسبو، نرخ سالانه از دست دادن حجم مغز آنها کمتر بود. همچنين در بيماران دريافت‌کننده سيمواستاتين پيشرفت ناتواني کاهش چشمگيري داشت. از سوي ديگر تفاوت‌ها ميان اين دو گروه‌ درماني در پيامدهاي خاص عملکردي مانند توانايي راه رفتن و مهارت دست به تفاوت معني‌دار نرسيد. محقق ارشد اين مطالعه که در انگلستان انجام شده، مي‌گويد با وجود دوز بالاي سيمواستاتين، اثرات جانبي ميان 2 گروه مشابه بود و مواردي از سميت جدي عضلاني ديده نشد و درمان به خوبي تحمل شد. امروزه استاتين‌ها با داشتن خاصيت ضدالتهابي، جدا از اثرات کاهش‌دهنده کلسترول، توجه محققان را به طور جدي به عنوان يک گزينه درماني مناسب براي درمان مالتيپل اسکلروزيس جلب کرده است

محققان کلینیک مایو آمریکا طی مطالعات متا آنالیز (فراتحلیلی) دریافتند که استاتین، نقش محافظتی را در برابر سرطان مری ایفا می‌کند. دکتر "سینگ" و همکارانش به‌منظور مطالعه تاثیر استاتین بر سرطان مری، مروری سیستماتیک را بر 11 پژوهش که شامل وقوع هشت هزار و 613 مورد سرطان مری در یک میلیون بیمار بود، انجام دادند.  طی این مطالعه، محققان دریافتند که مصرف استاتین با کاهش 30 درصدی وقوع سرطان مری مرتبط است. محققان طی بررسی دقیق‌تر هفت پژوهش از بین این 11 پژوهش مورد بررسی، خاصیت محافظتی شیمیایی چشمگیری را نیز در مصرف استاتین یافتند.
بنابراین مطالعه، تحلیل زیر مجموعه‌ای از بیماران که به بارت معده (شدیدترین نوع عارضه هسیتوپاتولوژیک ریفلاکس مزمن ترشحات معده به مری است) مبتلا بودند، نشان داد که در این قشر بسیار آسیب‌پذیر، استاتین درمانی با کاهش 41 درصدی آدنوکارسینوم مری که نوعی سرطان مری است، مرتبط است.
بر اساس این گزارش، طی بررسی بر 42 مطالعه فراتحلیلی جداگانه‌ای که توسط پژوهشگران کلینیک مایو بر سه هزار و 570 بیمار مبتلا به سرطان مری صورت گرفت، هیچ رابطه‌ای بین مصرف "بیس فسفونات‌ها" (رده‌ای از داروهای استخوان ساز است و به طور گسترده برای جلوگیری و درمان پوکی استخوان به کار می‌رود) و خطر ابتلا سرطان مری مشاهده نشد. نتایج این پژوهش طی هفتاد و هفتمین نشست علمی سالیانه انجمن آمریکایی " مطالعه معده، روده و بیماری‌های آن" مطرح شد.

نتايج يک مطالعه جديد حاکي از آن است که افراد مصرف‌کننده استاتين‌ها، خطر فرم شايعي از گلوکوم را در خود تا 8 درصد کاهش مي‌دهند. درواقع استاتين‌ها مي‌توانند جريان خون را به اعضا و بافت در چشم، از جمله عصب اپتيک، افزايش و فشار داخل چشم را کاهش دهند. محقق ارشد اين مطالعه اظهار مي‌دارد اين ارتباط تنها در بيماراني ديده مي‌شود که داراي کلسترول بالا هستند و هنوز مشخص نيست آيا اين اثر را روي افراد با سطح کلسترول طبيعي هم دارد يا خير. البته زود است که بتوان نتيجه‌گيري کرد همه پزشکان براي کاهش خطر بروز گلوکوم براي بيماران خود استاتين تجويز کنند و اين مساله بايد در مطالعه?هاي بيشتر نيز تاييد شود. در اين مطالعه اطلاعات بيش از 500 هزار بيمار مبتلا به افزايش سطح کلسترول مورد بررسي قرار گرفته که در فاصله سال‌هاي 2001 تا 2009 وارد مطالعه شده‌اند. در اين ميان بيش از 10 هزار نفر به گلوکوم زاويه باز مبتلا شده‌اند و افراد مصرف‌کننده استاتين‌ تا 8 درصد کمتر به اين بيماري مبتلا شده‌اند. البته منفعتي که در اين مطالعه از استاتين‌ها ديده شده در حد متوسط است و مکانيسم بيولوژيکي آن مشخص نيست.

محققان آمریکایی با مطالعه بر 300 هزار بیمار دریافتند افرادی که به‌منظور کاهش خطر وقوع بیماری‌های قلبی و عروقی از داروهای استاتینی استفاده می‌کنند، کمتر در خطر ابتلا به آب سیاه (کوری تدریجی) قرار دارند. محققان دانشگاه میشیگان آمریکا به سرپرستی دکتر "جاشوا استین" دریافتند افرادی که به مدت دو سال مرتبا از استاتین استفاده می‌کردند در مقایسه با دیگران هشت درصد کمتر به کوری تدریجی مبتلا می‌شوند. طی این پژوهش که بر اساس شواهدی حاکی از تاثیرگذاری استاتین بر حفظ عصب بینایی و فیبرهای عصب شبکیه چشم صورت گرفت، محققان 300 هزار سالمند 60 سال و بالاتر را که به‌منظور کنترل فشار خون و چربی‌های مضر استاتین مصرف می‌کردند از نظر خطر ابتلای این بیماران به آب سیاه زاویه باز (دلیل اصلی برای از دست رفتن میدان بینایی) از سال 2001 تا 2009 مورد بررسی قرار دادند.
به‌منظور دستیابی به نتایج دقیق و قابل اطمینان، تحلیل اطلاعات از بیماران دیابتی و مبتلا به فشار خون نیز به عمل آمد. بر اساس این گزارش، نتایج به دست آمده می‌تواند دستیابی به روش‌های نوین جلوگیری از آب سیاه را به همراه داشته باشد به خصوص برای قشر آسیب‌پذیر مانند آفریقایی-آمریکایی‌ها، اسپانیولی‌ها و افرادی که پیشینه خانوادگی از این بیماری را دارند. در مراحل ابتدایی بیماری آب سیاه، علائم به ندرت آشکار می‌شود و در اکثر موارد کوری به صورت تدریجی و مرحله به مرحله اتفاق می‌افتد. دکتر "استین" در رابطه با این مطالعه چنین عنوان داشته است: "قابلیت مشهود استاتین در کاهش خطر آب سیاه می‌تواند ناشی از تاثیرگذاری چند عامل باشد؛ استاتین‌ها باعث افزایش فشار خون در عصب بینایی و سلول‌های عصب شبکیه شده که این امر باعث افزایش خروج مایع آبی از چشم و کاهش فشار در داخل چشم می‌شود." وی در پایان می‌گوید: درحال حاضر نتایج این تحقیق بر بیماران مبتلا به هیپرلیپیدمی (غلظت بالای چربی خون) امید بخش و قابل تعمیم بوده است، اما تحقیقات بیشتری برای تشخیص تاثیر گذاری استاتین بر قشر مختلف افراد با بیماری‌های متفاوت نیاز است. این پژوهش در مجله "American Academy of Ophthalmology" منتشر شده است.

در يك مطالعه با حضور بيش از هزار نفر، محققان دانشگاه كاليفرنيا دريافتند افرادي كه مصرف‌كننده استاتين‌ها هستند نسبت به آنها كه اين دسته از داروها را مصرف‌ نمي‌كنند، بيشتر از كمبود انرژي يا خستگي هنگام کار شاكي هستند. بنابراين اين مساله بايد مدنظر پزشكان باشد که وقتي مي‌خواهند استاتين‌ها را براي بيماران تجويز كنند، خطرهاي آنها را نسبت به مزايايش بسنجند. امروزه استاتين‌ها جزو داروهاي پرفروش‌ دنيا قرار دارند، به همين دليل تمركز روي عوارض جانبي آن خصوصا آثارش روي فعاليت فيزيكي افراد چندان دور از ذهن نيست. در حالي كه بعضي از بيماران خستگي يا عدم تحمل فعاليت فيزيكي و ورزش را هنگام مصرف استاتين‌ها گزارش مي‌كنند، كارآزمايي‌هاي باليني قبلي بروز خستگي يا نداشتن انرژي را در بيماران دريافت‌كننده استاتين‌ها نسبت به پلاسبو نشان نمي‌داند.
به تازگي در نشريه AIM، محققان نتايج يك كارآزمايي باليني را توضيح مي‌دهند كه نشان داده اين عوارض جانبي به طور معني‌داري در افراد درمان شده با استاتين‌ها نسبت به پلاسبو بيشتر است. در اين مطالعه بيش از هزار نفر از اهالي سن‌ديگوي ايالات متحده، به طور تصادفي به دو گروه دريافت‌كننده پلاسبو يا يك يا 2 استاتين با قدرت نسبتا ‌كم يعني «پراواستاتين» با دوز 40 ميلي‌گرم يا «سيمواستاتين» با دوز 20 ميلي‌گرم تقسيم شدند. افراد ديابتي و مبتلا به بيماري قلبي از مطالعه حذف شدند. سپس از آنها خواسته شد ميزان انرژي و خستگي خود را رتبه‌بندي و گزارش كنند. در نهايت مشخص شد افراد دريافت‌كننده استاتين‌ها به طور معني‌داري نسبت به كساني كه پلاسبو مصرف مي‌كردند کمتر شدن ميزان انرژي يا خستگي بيشتر هنگام كار يا هر دو را تجربه كردند. هر دو نوع استاتين مصرفي اين اثر را گذاشته بود، هر چند به نظر مي‌رسيد گروه سيمواستاتين بيشتر از اين مساله رنج مي‌بردند. سيمواستاتين كاهش بيشتري نيز در ميزان كلسترول ايجاد مي‌كند. عوارض جانبي استاتين‌ها با افزايش دوز بيشتر مي‌شود. بروز اين مشكل نيز نادر نيست، حتي در كمترين دوز ممكن و خصوصا در زنان. بزرگي اين اثر در مطالعه‌هاي ديگر نيز ديده شده و آنها نيز بر اين مساله صحه مي‌گذارند.
محقق ارشد اين مطالعه ذكر مي‌كند كه انرژي هسته اصلي كيفيت زندگي است و تمايل افراد را به فعاليت پيش‌بيني مي‌كند. خستگي ناشي از كار نه تنها از ورزش كردن اين افراد جلوگيري مي‌كند، بلكه همه جوانب زندگي را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. بر پايه اين دلايل، محققان تاكيد مي‌كنند اين يافته‌هاي مهم بايد هنگام تصميم‌گيري در مورد مزايا- خطرهاي استاتين‌ها تاثيرگذار باشد، خصوصا در مورد افرادي كه به نظر مي‌رسد چندان از استاتين‌ها منفعتي نمي‌برند مانند افرادي كه بيماري قلبي ندارند يا زنان بيش از 70 يا 75 سال سن، حتي اگر بيماري قلبي وجود داشته باشند.

در نشريه لنست، گزارشي از همکاران طرح Cholesterol Treatment Trialists (CTT) به چاپ رسيده که در آن به کاهش خطر نسبي حوادث مهم قلبي‌- عروقي با مصرف استاتين‌ها (در حدود 20 درصد به ازاي هر يک ميلي‌مول در ليتر کاهش LDL) اشاره شده است. همچنين در اين گزارش آمده است که زنان و مردان، چه پير و چه جوان، حتي افراد بدون ابتلا به بيماري قلبي‌عروقي همه از استاتين‌ها بهره مي‌برند. اين يافته‌ها همگي حاکي از کارآمدي استاتين‌ها در پيشگيري اوليه و از بين بردن نگراني‌ها در مورد عوارض جانبي شديد احتمالي آنها در بالين است.
اين مطالعه که يک فرابررسي از 27 کارآزمايي باليني انجام شده در اين زمينه است، روي افراد با خطر کم حوادث قلبي‌- عروقي تمرکز دارد و درنهايت به اين نتيجه مي‌رسد که اين افراد هم حتي با وجود کلسترول طبيعي، از استاتين‌ها منفعت مي‌برند. به عبارت ديگر هر 1 ميلي‌مول در ليتر کاهش کلسترول LDL با کمک استاتين‌ها باعث کاهش 20 درصدي وقايع مهم قلبي‌عروقي در افراد خواهد شد که اين اثر، صرف‌نظر از جنس، سن، ميزان LDL پايه يا داشتن سابقه قبلي بيماري عروقي است. بنابراين به نظر مي‌رسد مزاياي استاتين‌ها بر عوارض جانبي قابل‌تصور آن برتري داشته باشد. البته اين مطالعه سوالات زيادي را به کار بالين اضافه مي‌کند: آيا هزينه‌هاي اضافي که با تجويز استاتين‌ها به همه افراد تحميل مي‌شود، قابل قبول است؟ آيا کاهش کلسترول LDL به ميزان يک ميلي‌مول در ليتر در مراقبت‌هاي اوليه روتين پايدار خواهد ماند؟ آيا تجويز استاتين‌ها براي افراد در معرض خطر حوادث قلبي‌- عروقي هزينه اثربخش است؟ اين مطالعه همچنين مي‌افزايد که 15 واقعه مهم قلبي‌عروقي در هر هزار نفر فرد درمان شده با استاتين‌ها در طول 5 سال قابل پيشگيري خواهد بود.
در حال حاضر دستورالعمل مراقبت‌هاي اوليه در انگلستان از تجويز دوزهاي بالاي استاتين‌ها پس از سندرم حاد کرونري حمايت مي‌کند. از اين رو آناليزهاي CTT اين اطمينان دوباره را به پزشکان عمومي مي‌دهد تا دوزهاي بالاتر استاتين‌ها را براي دستيابي به منافع بيشتر آنها تجويز کنند و اين نکته را در نظر داشته باشند که عوارض جانبي بالقوه آنها بر منافعشان برتري دارد و اين نگراني باعث نشود که کمتر دوزهاي بهينه را تجويز کنند. در حال حاضر فرم ژنريک استاتين‌ها با قيمت پايين به‌طور گسترده‌اي در دسترس قرار دارد و مطالعات هزينه- اثربخشي نيز نشان مي‌دهند که تجويز آنها براي همه افراد بالاي 50 سال از هزينه‌هاي کلي سلامت در مجموع مي‌کاهد، حتي اگر در افراد با شانس کم خطرات قلبي‌عروقي تجويز شود. براي به دست آوردن حداکثر اثر استفاده از استاتين‌ها، بايد افراد زيادي از جامعه تحت تجويز اين دارو قرار گيرند.
ترجمه يافته‌هاي CTT در بالين به راه‌هاي مقرون به صرفه‌تري براي شناسايي افراد براي درمان و نگهداري آنها روي رژيم‌هاي مطلوب نياز دارد. از آنجا که افراد بالاي 50 سال در معرض بيشتر خطر حوادث قلبي‌عروقي هستند،‌ عملي‌تر آن است که سن را به عنوان تنها شاخص شروع تجويز استاتين‌ها قرار دهيم، همان‌طور که در مورد پلي‌پيل هم اين‌گونه عمل شده است. اين رويکرد از هزينه‌هاي اضافي مي‌کاهد. اما آنچه اکنون به عنوان چالش خودنمايي مي‌کند، آنکه آيا بايد دستورالعمل‌هاي موجود براساس يافته‌هاي جديد تغيير يابند؟

تحقيقات جديد نشان داده‌اند که استاتين‌ها (پرمصرف‌ترين کاهنده‌هاي کلسترول)، در کاهش خطر بدخيمي کبد در مبتلايان به هپاتيت B نيز موثرند. هپاتيت B که التهاب بافت کبد به دنبال عفونت با ويروس هپاتيت B است، يکي از دلايل اصلي ابتلا به بدخيمي کبد محسوب مي‌شود. اين نخستين‌بار نيست که آثار استاتين‌ها در کاهش خطر بدخيمي مورد توجه قرار مي‌گيرد. مطالعات ديگري نشان داده بودند که استاتين‌ها نقش مهمي در پيشگيري از انواع خاصي از بدخيمي‌ها از جمله سرطان پستان ايفا مي‌کنند. در يک تحقيق که در آن بيش از 33 هزار نفر مبتلا به هپاتيت B از سال 1997 تا 2008 ميلادي تحت بررسي بودند، دريافت‌کنندگان استاتين کمتر از سايرين به بدخيمي کبد مبتلا شدند. نکته ديگر آنکه هر چه فردي طولاني‌تر از استاتين استفاده کرده باشد، ميزان کاهش از خطر ابتلا به بدخيمي کبد قابل‌توجه‌تر است. به گزارش سپید، براي شرکت‌کنندگان در اين مطالعه، استاتين‌ها با هدف کاهش ميزان کلسترول خون تجويز شده بود. به‌طور کلي در طول مطالعه 1021 نفر به بدخيمي کبد مبتلا شدند. به گفته محققان، بايد مطالعات بيشتري براي نشان دادن چگونگي کاهش خطر بدخيمي کبد در مبتلايان به هپاتيت B انجام شود. البته استاتين‌ها مي‌توانند باعث افزايش آنزيم‌هاي کبدي و تخريب جدي کبد شوند بنابراين انجام منظم آزمون‌هاي کبدي در تمام دريافت‌کنندگان استاتين‌ها ضروري است. مطالعه اخير در شماره 23 ژانويه نشريه انکولوژي باليني به چاپ رسيده است.

در يك مطالعه جديد معلوم شد افرادي كه از داروهاي معمول كاهش دهنده كلسترول موسوم به استاتين‌ها استفاده مي‌كنند كمتر به پاركينسون مبتلا مي‌شوند. متخصصان در اين مطالعه مي‌گويند تاثير فوق حتي در افراد زير 60 سال بيشتر و آشكارتر است. اين بررسي كه در نشريه آرشيو نورولوژي منتشر شده در عين حال حاكيست: پزشكان مي‌گويند هر چند تاثير استاتين‌ها در كاهش خطر پاركينسون تاييد شده اما اين تاثير اندك و در عين حال شانسي است به همين خاطر انجام مطالعات بيشتر براي تضمين مفيد بودن اين دارو در پيشگيري از پاركينسون‌ ضروري است بويژه از آن جهت كه استاتين‌ها مي‌توانند عوارض جانبي جدي داشته باشند. به گزارش ایسنا، دكتر استوارت اسياكسون رئيس مركز اختلالات حركتي و بيماري پاركينسون و استاديار نورولوژي در دانشگاه بين المللي فلوريدا در اين باره تصريح كرد: هم اكنون ما شواهد آشكار و واضحي در مورد اين نوع از تاثير گذاري داروهاي استاتين در دست نيست و ما هنوز در مراحل بسيار ابتدايي اين آزمايشات هستيم.

به تازگي اداره كل غذا و داروي آمريكا هشدارهاي جديدي را به داروهاي كاهنده كلسترول (استاتين‌ها) افزوده مبني بر اينكه اين گروه از داروها مي‌توانند خطر ديابت نوع 2 و كاهش حافظه را در بيماراني كه استاتين مصرف مي كنند، افزايش دهند. اين تغيير اطلاعات تجويز دارو شامل بسياري از داروهاي اين دسته مانند آتورواستاتين، روسوواستاتين و سيمواستاتين هستند. FDA اين تصميم جديد را براساس نتايج حاصل از كارآزمايي‌هاي باليني و گزارش‌هاي رسيده در مورد عوارض جانبي از سوي بيماران، پزشكان و سازندگان دارو گرفته است. FDA مي‌گويد: «استاتين‌ها ممكن است خطر اثرات مرتبط با مغز را مانند كاهش حافظه و گيجي افزايش دهند. به گزارش سپید، البته گزارش‌ها هيچ‌گاه موارد جدي را بازگو نكرده‌اند و عوارض با قطع دارو برطرف خواهد شد.» FDA از سوي ديگر هشدار خاصي را در مورد لوواستاتين ذكر مي‌كند. لوواستاتين مي‌تواند با ديگر داروها تداخل ايجاد كند و خطر درد عضلاني و ضعف را خصوصا در دوزهاي بالا افزايش دهد. از دارويي كه نبايد لوواستاتين با آنها مصرف شود مي‌توان به مهاركننده‌هاي پروتئاز، آنتي‌بيوتيك‌هاي خاص و بعضي داروهاي ضدقارچ اشاره كرد.

به‌تازگي موارد ذکر شده در برگه اطلاعات دارويي مربوط به ايمني داروهاي کاهنده کلسترول گروه استاتين‌ها از سوي سازمان غذا و داروي آمريکا تغيير يافته است. اين گروه داروها در صورتي که همراه رژيم غذايي و ورزش مصرف شوند، کمک قابل‌توجهي به کاهش کلسترول بد (کلسترول ليپوپروتئين با چگالي کم) خواهند کرد. استاتين‌ها شامل ليپيتور (آتوروستاتين)، لزکول(فلووستاتين)، مواکور(لووستاتين)، آلتوپرو(لووستاتين آهسته‌رهش)، ليوالو(پيتاوستاتين)، پراواکول(پراواستاتين)، کرستور(رزووستاتين) و زوکور(سيموستاتين) هستند. دکتر ماري پارکز، سرپرست بخش فرآورده‌هاي غدد و متابوليسم دفتر ارزيابي داروي سازمان غذا و داروي آمريکا معتقد است پزشکان و بيماران بايد جديدترين اطلاعات موجود را در زمينه خطرات ناشي از مصرف استاتين‌ها و نيز فوايد مصرف اين گروه دارويي داشته باشند. تغييرات اعمال شده در برگه اطلاعات دارويي استاتين‌ها عبارتند از:
• لزوم مانيتورينگ آنزيم‌هاي کبدي در بيماران دريافت‌کننده استاتين‌ها از برگه اطلاعات دارويي آنها حذف شد. سازمان غذا و داروي آمريکا اکنون توصيه مي‌کند آنزيم‌هاي کبدي بايد پيش از شروع تجويز استاتين‌ها کنترل شود و در صورت لزوم مي‌توان آن را طي مصرف تکرار کرد. به گفته اين سازمان، آسيب‌هاي جدي کبدي ناشي از مصرف استاتين‌ها نادر و غيرقابل پيش‌بيني هستند، بنابراين کنترل مرتب آنزيم‌هاي کبدي تاثيري در پيشگيري يا کنترل به موقع اين عارضه جانبي نادر ندارد. تنها لازم است هنگام شروع استاتين‌ها براي بيمار به او گوشزد کنيد که در صورت مشاهده هر کدام از علايم جدي مشکلات کبدي نظير ضعف شديد، کاهش اشتها، دردشکمي، تيره رنگ شدن ادرار، زرد رنگ شدن پوست يا سفيدي چشم به پزشک مراجعه کند.
• بروز مشکلات شناختي (مرتبط با مغز) به دنبال مصرف استاتين‌ها گزارش شده است. در برگه اطلاعات دارويي به روزرساني شده استاتين‌ها مشاهده مواردي از گيجي و منگي و نيز از دست رفتن حافظه به دنبال مصرف استاتين‌ها گزارش شده است. اغلب اين موارد شديد نبوده‌اند و علايم بيمار به دنبال قطع مصرف دارو به‌طور کامل از بين رفته‌اند. به هر حال، بيمار بايد در صورت بروز هرگونه اختلال شناختي سريعا به پزشک مراجعه کند.
• افزايش سطح قندخون (هايپرگليسمي) به دنبال مصرف استاتين‌ها گزارش شده است. مطالعات متعددي به سازمان غذا و داروي آمريکا ارائه شده‌اند که مدعي هستند درمان با استاتين‌ها باعث بروز ديابت نوع 2 در بيمار مي‌شود. اين خطر در برگه اطلاعات دارويي جديد استاتين‌‌ها ذکر شده است.

نتایج یك مطالعه نشان می دهد كه داروهای كاهش دهنده چربی مانند استاتین با افزایش خطر ابتلا به دیابت در زنان میانسال و سالخورده ارتباط دارد. به گزارش رویترز هلث، نتایج این مطالعه نشان می دهد كه در میان هزاران زن مورد مطالعه خطر ابتلا به دیابت در آنهایی كه در آغاز این مطالعه یعنی شش تا هفت سال پیش هر نوعی از استاتین مصرف كرده بودند حدود 50 درصد بیشتر از افرادی بود كه استاتین نمی خوردند. 'یونشنگ ما' از دانشكده پزشكی دانشگاه ماساچوست و همكارانش گفتند: مصرف داروی استاتین در زنانی كه یائسه شده اند با افزایش خطر ابتلا به دیابت همراه است. محققان در این مطالعه از اطلاعات طرح سلامت زنان شامل بیش از 150 هزار زن سالم و بدون دیابت كه در دهه های سنی 50، 60 و 70 سالگی بودند ، استفاده كردند. علاوه بر این به برخی از این زنان توصیه شد كه رژیم غذایی خود را تغییر دهند و یا هر روز هورمون درمانی و یا ویتامین مصرف كنند. این در حالی است به سایر زنان چیزی در مورد تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی شان گفته نشد.
در آغاز این مطالعه كه در اواسط سال 1990 آغاز شد ، زنان پرسشنامه های سلامتی در مورد مصرف استاتین و نیز پرسش هایی در مورد خطر ابتلا به دیابت مانند وزن و سطح فعالیت پر كردند. محققان زنان مورد مطالعه را به طور متوسط برای شش تا هفت سال مورد نظارت و پیگیری قرار دادند. در مجموع بیش از 10 هزار و 200 نفر از این زنان به دیابت مبتلا شدند . در این میان از هر 14 زنی كه گزارش داده بودند نوعی از داروی استاتین را مصرف می كنند، یك نفر آنها به دیابت مبتلا شده بود كه به این ترتیب خطر ابتلا به دیابت در این افراد 48 درصد بیشتر از افرادی بود كه استاتین مصرف نمی كردند. این در حالی است كه مطالعاتی كه پیش از این بر روی مردان انجام شده بود ، نشان داد كه خطر ابتلا به دیابت در مردانی كه استاتین مصرف می كردند تنها 10 تا 12 درصد افزایش می یابد. به گفته محققان، علت افزایش خطر ابتلا به دیابت در زنانی كه استاتین مصرف می كنند شاید به این دلیل است كه این دارو بر روی ماهیچه ها و یا كبد اثر می گذارد و موجب می شود كه بدن نسبت به معمول قند بیشتری بسازد و یا استاتین موجب شود كه مصرف كنندگان آن كمتر ورزش كنند. نتایج این تحقیق در نشریه Annals of Internal Medicine منتشر شده است.

متخصصان علوم پزشكي در آمريكا با انجام يك آزمايش جديد دريافتند داروهاي استاتين كه براي كاهش دادن كلسترول خون تجويز مي‌شوند، مي‌توانند خطر مرگ و مير را در بين بيماراني كه بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا در بيمارستان بستري شده‌اند، كاهش دهند. به گزارش ايسنا، دكتر ويليام شافنر، پروفسور و رييس دپارتمان طب پيشگيري در مركز پزشكي دانشگاه «واندربيلت» و دكتر «مرديت واندرمير» از متخصصان بخش بهداشت عمومي «اورگون» در اين آزمايشات تصريح كردند: در مطالعات نظارتي، رابطه مصرف استاتين و نرخ مرگ و مير در اين بيماران كه به نوع تاييد شده آزمايشگاهي عفونت ويروسي آنفلوآنزا مبتلا بودند، مورد ارزيابي قرار گرفت. به گزارش يونايتدپرس، اين متخصصان روي افراد بالغي مطالعه كردند كه بين سالهاي 2007 تا 2008 ميلادي به دليل ابتلا به عفونت ويروسي در بيمارستان بستري شده بودند. اين مطالعه كه شرح آن در مجله «بيماريهاي عفوني» منتشر شده نشان داد: بيماراني كه در اين دوره از آزمايشات شركت كرده بودند در صورت عدم مصرف استاتين دو برابر بيشتر از بيماراني كه استاتين استفاده مي‌كردند در معرض خطر مرگ بودند. اين متخصصان مي‌گويند: طبق آزمايشات فوق، ما مي‌توانيم با تركيب كردن داروهاي استاتين با داروهاي ضد ويروسي بيماران مبتلا به نوع شديد آنفلوآنزا را بهتر درمان كنيم.

مطالعات باليني متعددي که به تازگي در سراسر نقاط جهان روي استاتين‌ها انجام شده، فوايد مهارکننده‌هاي 3 هيدروکسي 3 متيل گلوتاريل کوآنزيم A ردوکتاز يا استاتين‌ها را در پيشگيري اوليه و ثانويه از بيماري‌هاي قلبي و عروقي مطرح کرده‌اند. بررسي‌ها به اين نتيجه انجاميده‌اند که استاتين‌ها به جز اثر ساده کاهش کلسترول خون، فوايد قابل توجه ديگري نيز دارند و مي‌توان اين ترکيبات دارويي را در درمان و پيشگيري از بيماري‌هاي غيرقلبي مانند سرطان، عفونت‌ها، آلزايمر، بيماري‌هاي مزمن انسدادي ريوي و ساير مشکلات عملکردي ريه و نشانگان تخمدان پلي‌کيستيک به کار برد، البته هنوز جايگاه استاتين‌ها در درمان يا پيشگيري از اين بيماري‌ها به اثبات نرسيده است...

PDF متن کامل مقاله            HTML متن کامل مقاله