پزشکی بالینی

ميانگين سرعت رشد موها در اکثر انسان‌ها 15 سانتي‌متر در سال است. هرچند در بيشتر مطالعاتي که به بررسي سرعت رشد مو پرداخته‌اند، نژاد افراد مورد بررسي ذکر نشده است. مي‌دانيم که رشد مو در سفيدپوستان و سياه‌پوستان از نظر ويژگي‌هاي مختلفي مانند حجم (نزديکي رشته‌ها مو) و همچنين زاويه رشد موها متفاوت است. در بررسي که در International Journal of Dermatology منتشر شد، ديده شد که سرعت رشد موها در نژادهاي مختلف هم متفاوت است. براي مثال موهاي آسيايي‌‌ها با سرعت بيشتري رشد مي‌کنند و موهاي آفريقايي‌ها با سرعت کمتر. ميانگين سرعت رشد مو در زنان آسياي شرکت‌کننده در اين بررسي 15سانتي‌متر در سال و در آفريقايي‌ها 10 سانتيمتر در سال بود.
 در اين مطالعه سرعت رشد مو در شرکت‌کنندگان مرد و زن تفاوت چنداني باهم نداشت. همچنين محققان مي‌گويند، موها در تابستان سريع تر رشد مي‌کنند که اين به خاطر رژيم غذايي غني از ميوه و سبزيجات در اين فصل و همچنين تغييرات هورموني و در معرض بيشتر اشعه ماوراي بنفش قرار گرفتن است. اما به گفته اليزابت فيليپ، متخصص مو و پوست سر در کلينيک فيليپ کينزلي نيويورک، هرگونه افزايش فصلي در رشد موها اندک است و قابل تشخيص نيست. 

دانشمندان با استفاده از فناوری مورد کاربرد در تعمیر شیشه‌های جلوی ترک‌خورده خودروها، شامپویی تولید کرده‌اند که مو را ضخیم می‌کند. «فیلوکسان» (Filloxane)، ماده‌ای جدید در شامپوست که مانند ذرات ژل سیلیکا در درون ترک‌های موجود در شیشه‌ جلوی خودروها عمل می‌کند. این ذرات پیش از حجیم‌شدن موها، وارد رشته‌های منفرد آنها می‌شوند. شیوه ارائه‌شده موجب سخت‌ترشدن رشته‌های مو و بنابراین، ضخیم‌ترشدن آنها می‌شود. بر اساس اطلاعات ارائه‌شده، یک شامپوی حاوی 10 درصد تراکم فیلوکسان می‌تواند هر رشته مو را تا 60 درصد ضخیم کند و این ماده حتی تا 10 بار شستن، در مو باقی می‌ماند. رشته‌های مو از خوشه‌هایی موسوم به «میکروفیبریل» ساخته شده‌اند و فیلوکسان با پروتئین‌های موجود در این میکروفیبیل‌ها برای تشکیل یک ماتریکس حجیم‌تر تعامل برقرار می‌کند. از این شامپو طی نشست «تحقیقات مواد تعاملی» در لوبک آلمان رونمایی شد.

به تازگي گروهي از پژوهشگران نتايج تحقيقي را منتشر کرده‌اند که نويدبخش اميد‌هاي تازه‌ براي مبارزه با ريزش موي سر است. اين گروه آمريکايي در پوست انسان سلول‌هايي را کاشته‌اند که از آن‌ها فوليکول‌هاي جديد مو تشکيل شده است. اين دانشمندان در گزارشي که در نشريه آمريکايي Proceedings of the National Academy به چاپ رسيده، تشريح کرده‌اند که در ابتدا سلول‌هايي را که مسووليت تشکيل و رشد مو را برعهده دارند، از بخشي از فوليکول مو جدا کرده و در کشت‌هاي آزمايشگاهي پرورش داده و به بخشي از پوست انسان که روي کمر يک موش کاشته شده بوده، پيوند زده‌اند. تاکنون پيوند مو تنها راه مبارزه با ريزش موي سر يا پرپشت کردن آن بوده است. در اين روش فوليکول‌هاي موجود در پشت سر از پوست اين قسمت جدا شده و در قسمت جلويي کاشته مي‌شود. تنها پيش‌‌نياز مهم براي انجام اين روش اين است که بيمار به اندازه کافي داراي فوليکول مو باشد. اما طبق يافته جديد دانشمندان و توانايي آن‌ها در پرورش سلول‌هاي مو و سپس کاشت آنان در پوست، ديگر اين پيش‌شرط نيز ضروري نيست. آنجلا کريستانو سرپرست گروه تحقيق مي‌گويد: «حدود ۹۰ درصد از خانم‌ها واجد شرايط لازم براي پيوند مو نيستند اما در روش جديد مي‌توان با استفاده از سلول‌هاي موهاي اندک باقي‌مانده، شمار زيادي از فوليکول‌هاي جديد مو را پرورش داد.»

جهش ژنتیکی منجر به موی قرمز و پوست بور موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست در افراد با موهای قرمز می‌شود. بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، جهش ژن MC1R موجب ایجاد موی قرمز شده و پوست بور نیز خطر ابتلا به سرطان پوست را در زمان قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش (UV) افزایش می‌دهد. محققان اظهار کردند: این نتایج علت افزایش خطر ابتلا به سرطان ملانوم (سرطان مهلک پوست) را شرح می‌دهد. یکی از محققان این پژوهش از مرکز پزشکی بوستون اظهار کرد: نتایج تحقیق ما علل مکانیسم مولکولی جهش ژن MC1R و آسیب سلول‌های پوست در برابر اشعه UV در افراد با موهای قرمز را در مقابل افراد با پوست تیره ارائه می‌دهد.
بررسی‌های انجام شده بر روی موش‌ها و سلول‌های آزمایشی نشان داد: ژن جهش نیافته MC1R به‌ طور معمول به ژن PTEN متصل می‌شود که از تغییرات مولکولی که موجب گسترش سرطان می‌شود حفاظت می‌کند، اما زمانی که MC1R در افراد با موهای قرمزجهش می‌یابد، دیگر به PTEN متصل نیست، در نتیجه بعد از قرار گرفتن در معرض اشعه UV به میزان زیادی از بین می‌رود و رشد سلول‌های رنگدانه (ملانوسیت‌ها) افزایش می‌یابد که نتیجه آن سرطان است. با وجود این به دلیل آزمایش بر روی موش‌ها و سلول‌های آزمایشی به تحقیقات بیشتری در مورد این مکانیسم بر روی انسان نیاز است. نتایج این تحقیق در نشریه Molecular Cell منتشر شده است.

یک سیستم خنک‌کننده جمجمه سر در بخش‌هایی از لندن مورد استفاده قرار گرفته که به بیماران شیمی‌درمانی برای جلوگیری از ریزش مو در جریان این درمان کمک می‌کند. سیستم DigniCap توسط بنیاد مراقبت بهداشتی امپریال کالج لندن برای استفاده در واحدهای شیمی‌درمای روزانه در بیمارستان‌های چرینگ کراس و همراسمیت استفاده شده است. در این درمان، بیماران یک کلاه خاص را بر روی سر می‌گذارند که جمجمه آنها را خنک کرده و از ریزش موها جلوگیری می‌کند. این سیستم بطور مکرر دما را بررسی می‌کند تا از کاربرد مداوم درمان خنک‌کننده اطمینان حاصل کند. این کلاهها به شکلی طراحی شده‌اند که گوشها در کل این فرآیند بدون پوشش باقی می‌مانند. به گفته سخنگوی این شرکت، در کارآزمایی‌های بالینی هشت تن از 10 بیمار در اروپا و آسیا که از این سیستم در طول شیمی درمانی استفاده کرده‌اند، موهای خود را از دست ندادند. به گفته این سخنگو، کارآزمایی‌های بیشتر در مراکز پزشکی پیشتاز جهان ثابت کرده که این سیستم یک جایگزین ماندگار برای زنان و مردان از قومیتهای مختلف است.

پژوهش جدید محققان مرکز پزشکی اراسموس هلند نشان داده که با یک تار موی انسان می‌توان خطر ابتلای وی به بیماری قلبی را مشخص کرد. تارهای مو حاوی اطلاعات ارزشمندی در مورد سطوح تنش فرد است که به نوبه خود امکان ابتلای انسان به بیماری قلبی را نشان می‌دهد. برخلاف آزمایش خون که یک تصویر لحظه‌ای از سطوح هورمون تنش را در یک نقطه خاص زمانی نشان می دهد، بررسی موی سر می‌تواند برای مشاهده گرایشها در سطوح هورمون کورتیزول در یک دوره چند ماهه مورد استفاده قرار بگیرد. این امر به محققان در درک بهتر تغییرات در سطوح کورتیزول کمک خواهد کرد.
این پژوهش نشان داد که افراد مسن که دارای سطوح بالاتر و درازمدت کورتیزول هستند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند. در این بررسی، سطوح کورتیزول در گروهی از 183 شهروند مسن بین 65 تا 85 سال اندازه‌گیری شد. محققان با استفاده از نمونه‌های موی سه سانتیمتری از نزدیک پوست سر توانستند سطوح کورتیزول یک دوره سه ماهه را اندازه‌گیری کنند. نتایج این پژوهش نشان داد که افراد دارای سطوح بالاتر این هورمون با احتمال بیشتری برای برخورداری از یک تاریخچه بیماری عروق کرونر قلب، سکته، بیماری شریانی محیطی یا دیابت روبرو بودند.
این اولین بار است که دانشمندان دریافته‌اند که بررسی نمونه‌های مو می‌تواند اطلاعاتی را در مورد سلامت افراد ارائه کند.باورها بر این است که بررسی مو می‌تواند برای تشخیص حساسیتهای غذایی و همچنین کمبود مواد معدنی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین می‌توان از این شیوه برای آزمایش استفاده از مواد مخدر استفاده کرد چرا که مولکولهای مواد مخدر موجود در جریان خون در فولیکول مو قرار گرفته و تا 90 روز در آنجا باقی می‌مانند. این پژوهش در مجله Clinical Endocrinology and Metabolism منتشر شده است.

آيا شما هم تا پيش از اين تصور مي‌كرديد كه تيغ موجب ضخيم شدن و افزايش رشد مو مي‌شود ؟ واقعيت آن است كه تيغ زدن موها تاثيري بر ضخيم شدن و افزايش رشد موها ندارد، اما موجب مي‌شود موي در حال استراحت به فاز فعال برود و اين همان چيزي است كه متخصصان پوست و مو از آن هنگام ليزردرماني استفاده مي‌كنند، بدين ترتيب خانمي كه مي‌خواهد براي درمان موهاي زائد صورت از ليزردرماني استفاده كند بايد قبل و حين درمان با ليزر، موهاي زائدش را با تيغ اصلاح كند. بعلاوه تراشيدن مو، ممكن است سبب بريدگي و تحريك پوست گردد، در عين حال مي‌تواند باعث موهاي درون روييده گردد، براي موهاي فرفري و پوستهاي تحريك شده و جوشدارهم مناسب نيست. همچنين نبايد از خاطر ببريد كه تراشيدن موها تنها حالت مخروطي نوك موها(Tapered tips) را از بين مي‌برد، لذا موها زبر و ضخيم به نظر مي‌آيند.
تغذيه مناسب و كافي، رعايت بهداشت، و فعاليت منظم غدد چربي‌ مي‌توانند از عوامل موثر در عدم ريزش مو باشند. در واقع عوامل طبيعي ريزش مو عبارت است از پيري و وراثت. كمااين‌كه در خانواده‌اي كه پدر يا مادر دچار طاسي يا كم‌مويي باشند معمولا فرزندان آن خانواده هم دچار كم‌مويي هستند، عوامل غيرطبيعي ريزش موهم عبارتند از غم و اندوه، شوك‌هاي ناگهاني، مطالعه و تفكر زياد بدون تغذيه خوب و مناسب، بروز اختلال در ترميم‌هاي سلولي. چربي بيش از حد، خشكي بيش از حد، شوره سر، موخوره، شكستگي مو، عفونت‌هاي قارچي، عوامل عفوني در هر نقطه بدن كم‌خوني و ضعف عمومي، زايمان‌هاي متعدد و حساب‌نشده استفاده بيش از حد از مواد شيميايي مانند، فر، صاف، رنگ، دكلره و غيره.
واقعيت آن است كه تراشيدن و ساير روشهاي رفع موهاي زائد، هيچ تاثيري بر قوام، بافت، رنگ يا سرعت رشد مو ندارند. قسمتي از مو كه بالاتر از سطح پوست قرار دارد، بافتي مرده است و تنها از ماده كراتين ساخته شده است و هر كاري كه روي آن انجام شود، بر رشد مو تاثير نخواهد گذاشت. از انجا كه قابليت انعطاف موهاي كوتاه كمتر از موهاي بلند است، مدتي پس از تراشيدن، در موقع لمس، حالت زبر و خشن پيدا مي‌كنند وشايد به همين علت است كه بعضي‌ها فكر مي‌كنند كه تراشيدن موها باعث ضخيم تر شدن آنها مي‌شود.

محققان استرالیایی آزمایشی ارایه كرده اند كه غربالگری سرطان سینه را با استفاده از تار مو امكان پذیر می كند. این آزمایش می تواند جایگزین معتبری برای ماموگرافی باشد. به گزارش ساینس دیلی، شركت SBC Research ، هشتاد بیمار را مورد آزمایش قرار داده است . قصد آنها تایید این فرضیه بود كه زنان مبتلا به سرطان سینه میزان بسیار بیشتری فسفولیپید در جریان خونشان دارند و این میزان در موهای آنها قابل تشخیص است. این شركت كه قصد تجاری سازی این آزمایش را دارد، اعلام كرد كه این آزمایش می تواند برای زنان در تمامی سنین به عنوان یك شیوه غربالگری اولیه مورد استفاده قرار گیرد. این در حالی است كه شیوه ماموگرافی عمدتا برای زنان بالای 50سال كاربرد دارد.
محققان دراین آزمایش ، شیوه خود را بر پایه این كشف قرار دادند كه موی زنان مبتلا به سرطان سینه ساختار سلولی متفاوتی نسبت به سایر زنان دارد. آنها از فناوری سینكروترون اشعه ایكس برای تشخیص 70 درصد زنانی كه سرطان سینه داشتند، استفاده كردند. در این آزمایش مشاهده شد حلقه ای در موهای زنان سرطانی وجود دارد كه در موهای افراد سالم نیست.
اما محققان اكنون راهكار دیگری را به كار گرفتند و براین باورند كه این راهكار آزمایش دقیق تری است. آنها فردی را یافتند كه با وجود داشتن حلقه در موی خود مبتلا به سرطان سینه نبود. دانش پژوهان دریافتند این فرد از روغن زیتون برای تغذیه موهای خود استفاده می كرده است و پس از آن كه این روغن را كنار گذاشته و حلقه ها نیز ناپدید شده اند. از این رو دانشمندان دریافتند این حلقه موجود در موهای این افراد لیپیدی است. فرضیه این بود كه تومور موجب افزایش لیپید در بیماران می شود و این لیپید به جریان خون وارد و در تار مو تلفیق می شود. محققان به شواهدی دست یافته اند كه نشان می دهد محتوای لیپیدی در غشای سلول های سرطانی در مقایسه با بافت طبیعی افزایش می یابد. غشای سلول ها از لیپید تشكیل شده اند و آنچه كه ظاهرا در سرطان سینه روی می دهد این است كه خاصیت سیالی این لیپیدها افزایش می یابد و دانشمندان فكر می كنند به این دلیل است كه سرطان قابلیت تهاجم دارد.