پزشکی بالینی

تیمی از دانشمندان فرانسوی به تازگی یه کاشت فراصوت را برای 15 نفر آزمایش کرده‌اند که به ارسال بهتر داروهای شیمی‌درمانی به تومورهای مغزی کمک می‌کند. یکی از بزرگترین مشکلات در درمان سرطان مغز این است که تنها مقدار محدودی از داروهای شیمی‌درمانی به داخل مغز راه می‌یابند زیرا رگهای خونی مغز شدیدا به سلول‌ها پیوند خورده‌اند تا از ورود مواد سمی و پاتوژن‌ها جلوگیری کنند. اما این سد خونی همچنین از انتقال داروها به تومورها نیز جلوگیری می‌کند. 
فناوری محققان شرکت  CarThera در فرانسه شامل یک مبدل ۱۱.۵ میلی‌متری موسوم به SonoCloud است که طی یک عمل جراحی درون حفره‌ای در جمجمه بیمار قرار می‌گیرد. در زمان تزریق داروی شیمی‌درمانی، پزشکان می‌توانند میکروحباب‌هایی را به درون جریان خون بیمار تزریق کنند که از میان سدخونی مغز عبور می‌کند. سپس دستگاه فعال شده و امواج فراصوت را برای دو دقیقه به مغز می‌تاباند تا میکروحباب‌ها را فعال کند. این حباب‌های در حال ارتعاش، سد خونی را برای حدود شش ساعت برای داروی شیمی‌درمانی باز می‌کنند تا هفت برابر میزان داروی دریافتی در روش‌های سنتی به تومور برسد. دانشمندان یک مطالعه آزمایشی را بر روی ۱۵ بیمار مبتلا به سرطان مغزی مرگبار گلیوبلاستوما انجام دادند و نتایج آن‌ها نشان داد که این تکنیک بطور موفق به دارو اجازه عبور به سمت بافت مغزی را داد.
با وجود این نتایج، محققان باید کارآزمایی بالینی بزرگتری را انجام بدهند تا ثابت کنند که این روش باعث بروز عوارض جانبی نمی‌شود. برای مثال آن‌ها باید نشان دهند که باکتری وارد مغز نشده و باعث بروز بیماری مرگبار مننژیت نمی‌شود. محققان قصد دارند در سال ۲۰۱۷ یک کارآزمایی بزرگتر را بر روی ۲۰۰ بیمار اروپایی و آمریکایی انجام دهند و در صورت موفق بودن نتایج، این کاشت ممکن است تا سال ۲۰۲۰ به بازار عرضه شود. 

محققان کانادایی با استفاده از نانوذرات طلا موفق به ساخت نانوابزاری برای شناسایی غلظت داروی شیمی‌درمانی در خون شدند. محققان دانشگاه مونترال موفق به ساخت دستگاهی شدند که می‌تواند مقدار متوترکسات خون بیمار را اندازه‌گیری کند. متوترکسات یک داروی شیمی‌درمانی بسیار سمی است. با این روش می‌توان با دقت بالا و با هزینه‌ای 10 برابر کمتر از روش‌های فعلی، بیماران را درمان کرد. 
 این نانوابزار مجهز به یک سیستم نوری بوده که دوز مورد نیاز بیمار به متوترکسات را شناسایی می‌کند، با این کار اثرات جانبی دارو روی بیمار به حداقل می‌رسد. این گروه تحقیقاتی چند سال است که روی درمان برخی سرطان‌ها با متوترکسات کار می‌کنند. متوترکسات دارویی است که می‌تواند عملکرد آنزیمی موسوم به دی‌هیدروفولات رداکتاز را متوقف کند. این آنزیم در سنتز دی‌ان‌ای به کار رفته و در نتیجه موجب تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود. فرانچسکو میسون، یکی از محققان این پروژه می‌گوید: هر چند متوترکسات در درمان برخی سرطان‌ها بسیار اثربخش است، اما این ماده می‌تواند آسیب جدی به سلول‌های سالم بیمار وارد کند. بنابراین، رصد غلظت این دارو در بدن بیمار اهمیت بالایی دارد. همچنین مقدار دوز مورد نیاز بدن هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. 
 در حال حاضر برای رصد مقدار این دارو، از آرایه‌های فلورسانس استفاده می‌شود که در آن مقدار داروی موجود در بدن بیمار موجب تغییراتی در پلاریزاسیون پرتو تابیده شده می‌شود. کار با این دستگاه بسیار زمان‌بر و پرهزینه بوده و نیاز به پرسنل آموزش دیده دارد. همچنین برای رسیدن به جواب، باید از نمونه‌های متعددی استفاده کرد. شش سال قبل، فرانچسکو میسون با همکاری جولی پلتری کار را روی ارائه روشی جدید برای اندازه‌گیری غلظت متوترکسات آغاز و از نانوذرات طلا برای این کار استفاده کردند. نانوذرات طلا که روی یک سطح قرار گرفته‌اند، می‌توانند رنگ نور تابیده شده را تغییر دهند. مقدار تغییر رنگ ایجاد شده متناسب با غلظت دارو در نمونه خون است. آنها از رزونانس پلاسمون سطحی برای ساخت نانوابزاری کوچک به‌ منظور شناسایی غلظت دارو استفاده کردند. دقت این اندازه‌گیری بالا بوده و امکان انجام آزمون در مدت زمان کمتر از 60 ثانیه وجود دارد، این در حالی است که در روش‌های فعلی نیم ساعت زمان نیاز است. محققان این پروژه، این ابزار را در اختیار کاربرانی که هیچ آشنایی با رزونانس پلاسمون سطحی نداشتند، قرار دادند و آنها توانستند نتایجی صحیح با این دستگاه به‌ دست آورند. 

شايد به زودي شرايطي فراهم شود که بيماران مبتلا به سرطان عوارض جانبي کمتري را از شيمي‌درماني دريافت کنند، آن هم به کمک کشفي که درهاي جديدي را براي درمان هدفمند بيشتر باز کرده است. محققان يک راه احتمالي براي درمان تومورها دريافته‌اند که در آن يک فلز بدون ضرر در محل سرطان کاشته مي‌شود. با اين کشف تازه، درمان‌‌ها هدفمندتر شده و از بروز عوارض جانبي مانند از دست دادن موها، خستگي و تهوع پيشگيري مي‌شود. در روش فوق، ترکيبات شيميايي موجود در داروهاي شيمي‌درماني فقط زماني فعال مي‌شوند که در تماس با فلزي به نام پالاديوم قرار مي‌گيرند. دانشمندان اميدوارند که با کاشت وسيله‌هاي کوچک پوشيده شده با پالاديوم در تومورهاي بيماران، داروها تنها زماني که لازم است و در تماس با اين فلز قرار مي‌گيرند، فعال مي‌شوند، به اين ترتيب، حداقل آسيب به سلول‌هاي سالم بدن وارد شده و عوارض جانبي به حداقل خود مي‌رسد. البته اين رويکرد جديد درماني سال‌ها طول مي‌کشد تا روي بيماران آزمايش شود. اما به هر حال روزنه اميدي براي کاهش عوارض جانبي ناشي از شيمي‌درماني در بيماران مبتلا به سرطان محسوب مي‌شود.

تحقيقات تازه نشان داده که دوز بالاي ويتامين ث مي‌تواند تاثير شيمي‌درماني را در نابود کردن سلول‌هاي سرطاني تشديد کند. دانشمندان آمريکايي مي‌گويند تزريق اين ويتامين به طور بالقوه مي‌تواند معالجه‌اي ايمن، موثر و ارزان براي سرطان‌هاي تخمدان و ساير سرطان‌ها باشد. نتايج اين مطالعه در نشريهScience Translational Medicine چاپ شده و محققان در آن خواستار برنامه‌ريزي دولت براي انجام آزمايش‌هاي وسيع درباره انسان شده‌اند. ويتامين ث همواره به عنوان يک شيوه طبي جايگزين براي درمان سرطان به کار گرفته شده است. در دهه ۱۹۷۰، شيمي‌داني به نام لينوس پالينگ گزارش داد که ويتامين ث اگر به رگ تزريق شود در درمان سرطان موثر خواهد بود. با اين حال، آزمايش‌هاي کلينيکي با دادن قرص ويتامين ث به بيماران به نتايج مشابه منجر نشد و تحقيقات در اين زمينه رها شد. اکنون معلوم شده که اگر ويتامين ث از طريق دهان وارد بدن شود به سرعت دفع مي‌شود. ولي دانشمندان در دانشگاه کانزاس که تحقيقات تازه را انجام داده‌اند مي‌گويند وقتي ويتامين ث تزريق شود جذب بدن مي‌شود و مي‌تواند سلول‌هاي سرطاني را بدون صدمه زدن به سلول‌هاي عادي بکشد. محققان اين ويتامين را در آزمايشگاه به سلول‌هاي سرطاني تخمدان، به موش و همچنين به بيماراني که سرطان تخمدان آنها در مرحله پيشرفته بود تزريق کردند. آنها دريافتند که سلول‌هاي سرطاني به ويتامين ث تزريق شده حساسند اما سلول‌هاي سالم آسيبي نديدند. اين معالجه توام با داروهاي استاندارد شيمي‌درماني براي کم کردن از سرعت رشد تومورها در موش موثر بود. در مورد انسان هم گروه کوچکي از بيماران عوارض جانبي کمتري را در زمان مصرف ويتامين ث در کنار شيمي‌درماني گزارش کردند. دکتر جين دريسکو، از محققان اين مطالعه گفت که علاقه روزافزوني به استفاده از ويتامين ث توسط متخصصان سرطان وجود دارد.

محققان دانشگاه مینه‌سوتا با استفاده از نانوذرات به عنوان حامل، عوارض ماده شیمیایی TNF-a را که می‌تواند رگ‌های خونی اطراف تومور را از بین ببرد، به حداقل رسانده‌اند. در سال‌های اخیر محققان موفق شدند روشی برای از بین بردن رگ‌های پیرامون تومورها پیدا کنند با این کار می‌توان تومورها را از بین برد. برای این کار از مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌شود. یکی از این ترکیبات کاچکسین یا TNF-a است که نتایج بسیار خوبی داده است، مشکل این ماده سمی بودن آن است که می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. برای کاهش سمیت این ماده می‌توان از نانوذرات طلا استفاده کرد. این نانوذرات می‌توانند به عنوان حامل این ماده دارو را در محل مورد نظر رهاسازی کنند. این فرآیند فاز اول تست بالینی را پشت سر گذاشته است.
اخیرا یک تیم تحقیقاتی به رهبری «جان بیسچوف» از دانشگاه مینه‌سوتا نشان داده که نانوذرات طلای حامل TNF-a می‌تواند اثر گرما درمانی یا سرما درمانی را افزایش دهد. این گروه نشان دادند که با استفاده از روش رزونانس مغناطیسی استاندارد (MRI) می‌توان از بین رفتن تومور را مشاهده کرد. «بیسچوف» نتایج یافته‌های خود را در نشریه Molecular Pharmaceutics به چاپ رسانده است.
نتایج تست‌ها روی موش نشان داده که تزریق نانوذرات حامل TNF-a می‌تواند در مدت 90 دقیقه جریان خون را در تومور سرطان پروستات از بین ببرد. اثر این دارو می‌تواند تا شش ساعت به طول بینجامد. «بیسچوف» و همکارانش با روشی موسوم به MRI کنتراست تقویت شده نشان دادند که رگ‌های خونی اطراف تومور شروع به تغییر می‌کند. نتایج تست روی انسان نشان داد که بعد از پنج دقیقه اسکن MRI می‌توان تغییر ر‌گ‌های خونی را در محل تومور مشاهده کرد.
بعد از این که رگ‌های خونی توسط نانوذرات حاوی TNF-a تغییر شکل دادند، این محققان با استفاده از گرما و سرما درمانی اقدام به از بین بردن این تومورها کردند. نتایج نشان داد که هیچ یک از حیواناتی که مورد آزمایش قرار گرفتند نمردند، همچنین محققان دریافتند که اگر TNF-a را بدون نانوذرات طلا به موش‌ها تزریق کنند بعد از گرما درمانی موش‌ها خواهند مرد. یکی از عوارض استفاده از TNF-a این است که محل تشکیل تومور متورم می‌شود، اما با این روش جدید این مشکل بوجود نخواهد آمد.

یک سیستم خنک‌کننده جمجمه سر در بخش‌هایی از لندن مورد استفاده قرار گرفته که به بیماران شیمی‌درمانی برای جلوگیری از ریزش مو در جریان این درمان کمک می‌کند. سیستم DigniCap توسط بنیاد مراقبت بهداشتی امپریال کالج لندن برای استفاده در واحدهای شیمی‌درمانی روزانه در بیمارستان‌های چرینگ کراس و همراسمیت استفاده شده است. در این درمان، بیماران یک کلاه خاص را بر روی سر می‌گذارند که جمجمه آنها را خنک کرده و از ریزش موها جلوگیری می‌کند. 
این سیستم بطور مکرر دما را بررسی می‌کند تا از کاربرد مداوم درمان خنک‌کننده اطمینان حاصل کند و به شکلی طراحی شده‌ که گوش‌های بیمار در کل این فرایند بدون پوشش باقی می‌مانند. با کندکردن جریان خون به جمجمه، ابداع مزبور میزان داروی شیمی‌درمانی را که به جمجمه می‌رسد و موها را نابود می‌کند، کاهش می‌دهد.
در کارآزمایی‌های بالینی هشت تن از 10 بیمار در اروپا و آسیا که از این سیستم در طول شیمی درمانی استفاده کرده‌اند، موهای خود را از دست ندادند. کارآزمایی‌های بیشتر در مراکز پزشکی پیشتاز جهان ثابت کرده که سامانه ارائه‌شده یک جایگزین ماندگار برای زنان و مردان از قومیت‌های مختلف است. سوزان میلین یکی از دانشمندان مرکز پزشکی Wake Forest Baptist در کارولینای شمالی ابراز می‌دارد که بیماران پیش از ورود به مرحله شیمی‌درمانی در خصوص از دست‌دادن موهایشان نگران هستند. محققان امریکایی هم‌اکنون در حال انجام آزمایشاتی بر روی DigniCap هستند.
در حالی که نسخه‌های این کلاه‌ در اروپا و کانادا به کار می‌رود، هنوز امنیت و میزان بازدهی آن‌ در جلوگیری از موی سر به خوبی مطالعه نشده و سازمان غذا و داروی امریکا نیز آن را تایید نکرده است. در صورتی که آزمایشات در حال انجام بر صلاحیت ابداع مزبور صحه بگذارند، این سازمان نیز ممکن است آن را تایید کند و به سیستمی محبوب در ایالات متحده تبدیل شود.

محققان کانادایی دریافتند که اسکن‌ها ( MRI تصویربرداری تشدید مغناطیسی) می‌تواند تغییرات اولیه را در قلب کودکانی که تحت شیمی درمانی قرار دارند شناسایی کند.دشیمی درمانی با آنتراسیکلین یکی از موثرترین روش‌های درمانی برای بسیاری از سرطان‌هایی نظیر لوسمی، لنفوم هوچکین، سینه، ریه و تخمدان است. با این وجود این روش درمانی می‌تواند منجر به آسیب‌های بازگشت‌ناپذیر قلبی شود که ممکن است تا سال‌ها پس از درمان آشکار نشود. توانایی تشخیص این آسیب در مراحل ابتدایی می‌تواند انجام درمان‌های پیشگیرانه را در این بیماران و به ویژه در کودکان رقم زند.
محققان دانشگاه آلبرتا از گروهی کودک و بزرگسال 7 تا 19 ساله که با درمان‌های آنتراسیکلین بهبود یافته بودند، اسکن‌های (MRI) گرفتند. آن‌ها دریافتند که می‌توان با استفاده از نوعی روش (MRI) موسوم به T1 تغییرات ماهیچه‌های قلبی مرتبط با تشکیل فیبروز را حتی در کودکانی که عملکرد قلبی‌شان عادی بود، نشان داد. محققان می‌گویند که در بازماندگان سرطان کودکان، تغییرات MRI با دوزهای آنتراسیکلین مورد استفاده، مرتبط است. علاوه بر این، تغییرات MRI با نازک شدن دیواره قلب و کاهش ظرفیت اKجام ورزش در ارتباط است. با شناسایی اولیه چنین تغییراتی می‌توان درمان‌های موفقیت‌آمیزی را نیز انتظار داشت. این پژوهش در مجله "Cardiovascular Magnetic Resonance" منتشر شده است.

یک سیستم خنک‌کننده جمجمه سر در بخش‌هایی از لندن مورد استفاده قرار گرفته که به بیماران شیمی‌درمانی برای جلوگیری از ریزش مو در جریان این درمان کمک می‌کند. سیستم DigniCap توسط بنیاد مراقبت بهداشتی امپریال کالج لندن برای استفاده در واحدهای شیمی‌درمای روزانه در بیمارستان‌های چرینگ کراس و همراسمیت استفاده شده است. در این درمان، بیماران یک کلاه خاص را بر روی سر می‌گذارند که جمجمه آنها را خنک کرده و از ریزش موها جلوگیری می‌کند. این سیستم بطور مکرر دما را بررسی می‌کند تا از کاربرد مداوم درمان خنک‌کننده اطمینان حاصل کند. این کلاهها به شکلی طراحی شده‌اند که گوشها در کل این فرآیند بدون پوشش باقی می‌مانند. به گفته سخنگوی این شرکت، در کارآزمایی‌های بالینی هشت تن از 10 بیمار در اروپا و آسیا که از این سیستم در طول شیمی درمانی استفاده کرده‌اند، موهای خود را از دست ندادند. به گفته این سخنگو، کارآزمایی‌های بیشتر در مراکز پزشکی پیشتاز جهان ثابت کرده که این سیستم یک جایگزین ماندگار برای زنان و مردان از قومیتهای مختلف است.

توضیحات در ادامه مطلب

دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا در سان‌دیگو در مراحل ابتدایی شیوه‌ای هستند که از حباب‌های درون حباب برای انتقال داروهای شیمی‌درمانی استفاده کرده و می‌تواند در آینده به کاهش عوارض جانبی چشمگیر این شیوه درمانی منجر شود. عوارض جانبی رایج‌ترین درمانهای شیمی درمانی از چگونگی عملکرد آنها نشات می‌گیرند. سلولها در زمان تکثیر خارج از کنترل سرطانی می‌شوند از این رو داروهای شیمی‌درمانی تمام سلولهای حاضر در فرآیند تکثیر را هدف قرار داده و می‌کشند.
آسیب‌های ناخواسته شیمی‌درمانی تا میزان زیادی شامل سلولهایی بسیار تکثیر شونده مانند سلولهای مغز استخوان، فولیکول مو و سیستم گوارشی می‌شوند. هنگامی که سلولهای سالم مورد هدف این درمانها قرار می‌گیرند،‌ مرده و مرگ آنها باعث علائم زیادی مانند ریزش مو، درد و ضعف سیستم ایمنی می‌شود. این محققان قصد دارند تا عمل انتقال دارو را انتخابی‌تر کنند چرا تنها درصد کمی از داروها به تومور رسیده و مابقی در بدن باقی مانده و منجر به عوارض جانبی می‌شوند. این محققان می‌دانستند که اگر داروها تنها درون تومور آزاد شوند می‌توانند این عوارض را تا حد زیادی کاهش دهند از این رو به ایجاد طرحی برای قرار دادن آنها درون یک ناقل حباب مانند به اندازه سلولهای خونی پرداختند. هر ناقل به این شکل ساخته می‌شود که یک حباب گاز با یک حباب دیگر پوشانده شده و به عنوان یک لایه تثبیت‌کننده خارجی، ‌دارو را در خود محفوظ نگه می‌دارد.
تا زمانی که این دارورسان‌ها بدون آسیب باقی بمانند، داروها محفوظ مانده و سلولهای تکثیر شده سالم را از بین نمی‌برند. پزشکان اغلب از حبابهای مشابه برای دستیابی به تصاویر واضح‌تر در سونوگرافی استفاده می‌کنند. هنگامی که فراصوت مشابه انواع مورد استفاده برای مشاهده جنین در سونوگرافی بر روی یک تومور بکار می‌رود، ممکن است با حبابهای نزدیک برخورد کند. سپس گاز درون هر حباب داخل پوشش حبابی بزرگتر منبسط شده و منجر به آزاد شدن دارو شود.
با متمرکز کردن فراصوت بر روی مناطق تومور، داروهای شیمی‌درمانی تنها در جای مورد نیاز آزاد شده و از مورد هدف قرار گرفتن سلولهای سالم جلوگیری خواهد شد. این شیوه در مراحل پژوهشی ابتدایی خود با آزمایشات بر روی سلول انسانی و حیوانی قرار داشته و حتی تا کارآزمایی‌های بالینی اولیه هنوز چندین سال فاصله دارد اما این محققان در تلاش برای ایمن‌تر و موثرتر کردن این سیستم انتقال دارو برای شیمی‌درمانی هستند. از آنجایی که این داروها باید با امواج فراصوت که بطور مستقیم تومور را هدف قرار داده، فعال می‌شوند، سیستم انتقال ریزحباب با برخی از سرطانها که معمولا با شیمی‌درمانی درمان می‌شوند، کار نمی‌کند. این بدان جهت است که باید جای تومور برای این نوع درمان مشخص باشد؛ این درحالیست که در بیماری سخت، مناطق گسترده‌ای درگیر شده‌اند که حتی جای تومور بطور دقیق در آنها معلوم نیست.
طبق پیش‌بینی این محققان، این شیوه در کاهش اندازه تومورهای بزرگ پیش از عمل جراحی بویژه در سرطانهای پستان، تخمدان، پروستات،‌ مثانه و گره غدد لنفاوی بیشترین استفاده را خواهد داشت. این درمان در سرطانهای خون که جایگاه مشخصی ندارند، کاربرد ندارد چرا که تعیین اهداف فراصوت بسیار مشکل است. یکی از نویدبخشترین کاربردهای این شیوه انتقال در درمان تومورهای سرطانی کودکان است که جراحی یک شیوه ایمن برای آنها بشمار نمی‌رود.
گام بعدی این محققان جایگزینی حبابها با مواد ریزتر نانوذرات بوده که داروها را به شکل مایع و نه گاز در خود محفوظ نگه می‌دارند و شیوه پایدارتری در انتقال داروهای شیمی‌درمانی است. حبابهای کنونی از زمان گردش چند دقیقه‌ای در بدن برخوردارند؛ چرا که بطور قابل ملاحظه‌ای فشرده شده و به سرعت در زمان عبور از کنار اعضای بدن حل می‌شوند. اما با نانوذرات کوچکتر در ترکیب با ثبات بیشتر این زمان تا چند ساعت افزایش یافته که منجر به حرکت خودروهای بیشتر به سوی تومور و آزادسازی دارو با فراصوت خواهد شد. این پژوهش در مجله Ultrasonics منتشر شده است.

شيمي درماني در دوران بارداري بي‌خطر است و خطري براي جنين ندارد. محققان آلماني دريافتند زناني که در دوران بارداري براي درمان سرطان شيمي درماني مي‌کنند، در معرض افزايش خطر تولد کودکان ناقص و يا ديگر مسائل مربوط به سلامتي قرار ندارند. محققان بر اساس نتايج اين تحقيق مي‌گويند: مادران نبايد به هر روشي اقدام به سقط جنين کنند، درمان را به تاخير انداخته و يا از داروهايي که قدرت کمتري دارند، استفاده کنند؛ زيرا شواهد کمي وجود دارد که کودک تحت تاثير شيمي درماني قرار بگيرد.
در اين تحقيق، بيش از 400 زن باردار از سراسر اروپا که در مراحل اوليه تشخيص سرطان سينه بودند، بررسي شدند که تقريبا نيمي از آنها تحت شيمي درماني قرار گرفته بودند. پژوهشگران در اين زنان، هر گونه عوارض را که مي‌تواند مربوط به داروهاي ضد سرطان باشد، ارزيابي کردند. نوزاداني که مادران آنها تحت شيمي درماني قرار گرفته بودند به طور متوسط، وزنشان کمتر از نوزاداني بود که مادرانشان شيمي درماني انجام نداده بودند.
به نظر مي‌رسد نوزادان در معرض شيمي درماني، با هرگونه خطر بالاي نقايص هنگام تولد، اختلالات مکرر خون يا کچلي نسبت به نوزاداني که مادرانشان شيمي درماني انجام نداده بودند، مواجه نشدند. «Sibylle Loibl»، استاد گروه بيماري‌هاي سينه در آلمان مي‌گويد: در کل جمعيت، در حدود 10 تا 15 درصد از نوزادان زودرس به دنيا مي‌آيند، اما در تحقيق انجام شده، 50 درصد از زنان مبتلا به سرطان سينه زايمان زودرس داشته‌اند. اين پژوهش در «نشريه سرطان شناسي لانست» منتشر شده است.

دانشمندان در جديدترين تحقيقات خود شيمي‌درماني را عامل رشد تومورهاي سرطاني اعلام كردند. از زماني كه شيمي‌درماني به حوزه پزشكي غرب وارد شد، پزشكان و دانشمندان همواره در تلاش براي پاسخ به اين پرسش بوده‌اند كه چرا شيمي‌درماني در مراحل نخست كارساز است اما در ادامه سلول‌هاي تومور سرطاني حتي بدخيم‌تر از گذشته بازمي‌گردند؟ به نظر مي‌رسد كه اين رويكرد درماني به سلول‌هاي سالم آسيب مي‌رساند و موجب مي‌شود كه آن‌ها نوعي پروتئين را ترشح كنند كه رشد تومورهاي سرطاني را تسريع مي‌بخشد.
به گفته پيتر نلسون از مركز تحقيقاتي سرطان فرد هاتچينسون در سياتل، اين پروتئين موسوم به WNT16B توسط سلول‌هاي سرطاني مجاور گرفته مي‌شود و موجب رشد قابل توجه آنها و مقاومت در برابر رويكردهاي درماني بعدي مي‌شود. در واقع شيمي‌درماني سلول‌هاي سالم بدن را به كارخانه‌هاي WNT16B توليد كننده اين ماده شيميايي "فعال‌كننده" تبديل مي‌كند كه به رشد تومور سرطاني منتج مي‌‌شود. يافته‌هاي اين مطالعه در خصوص تومورهاي سرطان پروستات، سرطان پستان و همچنين سرطان تخمدان تاييد شد. شيمي‌درماني در واقع يك كلاهبردار پزشكي است كه به جاي افزايش قواي پاسخ ايمني بدن بيماران، به اين سيستم آسيب مي‌رساند و موجب بازگشت تومورها مي‌شود. جزئيات تحقيقات نلسون و همكارانش در مجله Nature Medicine انتشار يافت.

این کارگاه در تاریخ ۸ الی ۹ شهریور توسط دانشگاه علوم پزشکی سمنان در محل سالن همایش دانشگاه علوم پزشکی سمنان، ویژه پرستاران برگزار خواهد شد. مباحث این کارگاه شامل نگهداری داروها و عوارض داروهای شیمی درمانی برای پرستار و نکات مراقبتی حین آماده نمودن داروها، عوارض داروهای شیمی درمانی برای بیمار، مراقبت پرستاری در شیمی درمانی، آنتی دوتها و اقدامات مراقبتی حین نشت دارو، رژیم غذایی در بیمار مبتلا به سرطان، حمایت روانی از بیمار مبتلا به سرطان، کارگاه عملی نگهداری و آماده کردن ایمن داروها، کارگاه عملی آشنایی با پمپ های انفوزیون تزریق مورد استفاده در شیمی درمانی، کارگاه عملی کار با پورت های زیر جلدی تزریق داروها و نحوه مراقبت می باشد.

اطلاعات بیشتر

نتايج تحقيقات اوليه دانشمندان در آمريكا نشان مي‌دهد، استفاده از «سپر سلول‌هاي بنيادي» مي‌تواند از بدن در مقابل اثرات مخرب شيمي درماني محافظت كند. محققان در يك رويكرد كاملاً نوين از سلول‌هاي بنيادي ژنتيكي اصلاح شده براي حفاظت از مغز استخوان استفاده كردند. دكتر «جنيفر آداير» در تشريح اين روش مي‌گويد: اين درمان مشابه شليك به هر دو سلول‌ سرطاني و سلول‌هاي مغز استخوان است، اما در اين حالت سلول هاي مغز استخوان مجهز به سپرهاي سلول بنيادي هستند. محققان در اين پژوهش تلاش كردند از مغز استخوان سه بيمار مبتلا به نوعي از سرطان مغز به نام «گلیوبلاستوما» در برابر آثار سوء شيمي درماني محفاظت كنند.
سلول‌هاي بنيادي توليدكننده خون از مغز استخوان اين بيماران گرفته و سپس ايزوله شدند. سپس از يك ويروس براي عفوني كردن سلول‌هاي داراي ژن محافظت‌كننده از سلول‌ها در مقابل داروي شيمي‌درماني استفاده كردند. اين سلول‌ها سپس به درون بدن بيمار بازگردانده شدند. پروفسور «هانس پيتر كايم» نويسنده ارشد اين تحقيق مي گويد: ما دريافتيم كه بيماران پس از پيوند سلول‌هاي بنيادي داراي ژن اصلاح شده قادر بودند شيمي‌درماني را بسيار بهتر از كساني كه فاقد اين پيوند بودند، تحمل كنند و درمان آن‌ها عوارض جانبي منفي نداشت. اين سه بيمار مدت طولاني‌تري (نسبت به بقاي ميانگين 12 ماه) زنده ماندند و يك بيمار نيز كماكان 34 ماه پس از درمان زنده بود.
«پروفسور سوزان شورت» دانشمند مركز پژوهش سرطان انگليس نيز تأكيد كرد: اين يك مطالعه بسيار جالب و رويكردي كاملاً نوين به حفاظت از سلول‌هاي نرمال در طول درمان سرطان است. اين آزمايش بايد روي بيماران بيشتري انجام شود اما ممكن است بدين معني باشد كه ما مي‌توانيم از تموزوموليد (يك داروي شيمي‌درماني) براي درمان تعداد بيشتري از بيماران داراي تومور مغزي استفاده كنيم. اين رويكرد همچنين مي‌تواند مدلي براي ساير وضعيت‌هايي كه در آن‌ها مغز استخوان تحت تاثير درمان سرطان قرار مي‌گيرد، باشد.
به گزارش ایسنا، داروهاي شيمي‌درماني قادر به نابودي سلول‌هاي سرطاني در حال تقسيم سريع‌ هستند، اما مي‌توانند بر ساير بافت‌هاي سالم مانند بافت استخوان اثر منفي بگذارند. بدن به طور پيوسته سلول‌هاي جديد خون را به فضاهاي توخالي درون استخوان پمپ مي‌كند. با اين حال مغز استخوان به طور قابل توجهي در مقابل شيمي‌درماني آسيب‌پذير است. شيمي‌درماني منجر به توليد اندك‌تر سلول‌هاي سفيد خون و اين امر خطر عفونت را افزايش مي‌دهد. اين نوع درمان همچنين باعث توليد كمتر سلول‌هاي قرمز خون مي‌شود كه اين نيز تنگي نفس و خستگي را به دنبال دارد. محققان «مركز پژوهش سرطان فرد هاچينسون» در سياتل بر اين باورند؛ اين اثرات "موانع عمده" در استفاده از شيمي‌درماني هستند؛ بدان معنا كه اين درمان بايد متوقف شود، به تاخير بيفتد و يا استفاده از آن كاهش يابد.

مطالعات اخير نشان داده‌اند افزودن دو داروي با قابليت تحمل خوب از سوي بيماران به راديوتراپي، موجب افزايش شانس بقاي بيماران با بدخيمي مثانه با تهاجم به لايه عضلاني مي‌شود. در يک مطالعه 360 بيمار در گروه دريافت‌کنندگان راديوتراپي به تنهايي يا در گروه دريافت‌کنندگان راديوتراپي همراه شيمي‌درماني قرار گرفتند. محققان اعلام کردند پس از 2 سال در گروه تحت درمان با ترکيب شيمي‌درماني و راديوتراپي، تا 67درصد شانس بقاي بدون بيماري کاهش يافت. اين شانس در گروهي که تنها تحت درمان با راديوتراپي قرار گرفته بودند 54درصد بود. در ادامه اين تحقيق شانس بقاي 5 ساله در گروه دريافت‌کننده درمان ترکيبي 48درصد و در گروه دريافت‌کننده راديوتراپي 35درصد بود. اين مطالعه در شماره 19 آوريل نشريه پزشکي نيوانگلند به چاپ رسيده است. سالانه در سراسر جهان حدود 385 هزار مورد ابتلا به سرطان مثانه تشخيص داده مي‌شود و ميانگين سن تشخيص اين بيماري حوالي 70 سالگي است.

 سازمان غذا و داروي آمريکا داروي گلوکارپيداز (Glucarpidase) با نام تجاري ووراکساز (Voraxaze) را براي درمان بيماران با سطوح سمي متوترکسات متعاقب نارسايي کليوي مورد تاييد قرار داده است. متوترکسات يک داروي پرمصرف در شيمي‌درماني است که عمدتا توسط کليه از بدن دفع مي‌شود. بيماران تحت درمان با دوزهاي بالاي متوترکسات ممکن است به نارسايي کليوي مبتلا شوند. ووراکساز يک آنزيم است که با شکست داروي شيمي‌درماني به شکلي که قابل حذف از بدن باشد به سرعت سطوح متوترکسات را کاهش مي‌دهد. ووراکساز مستقيما درون وريد بيماران تزريق مي‌شود. (روش تجويز داخل وريدي). ريچارد پازدور، سرپرست دفتر گروه داروهاي هماتولوژي و انکولوژي مرکز بررسي و ارزيابي داروهاي سازمان غذا و داروي آمريکا مي‌گويد: «مواجهه طولاني‌مدت با سطوح خوني بالاي متوترکسات باعث آسيب کبدي و کليوي، زخم‌هاي شديد دهاني، آسيب روده ، بثورات پوستي و مرگ مرتبط با افت سلول‌هاي خوني مي‌شود.»
ووراکساز گزينه درماني تازه‌اي براي بيماران سرطاني با هدف پيشگيري از مسموميت مرتبط با غلظت بالاي متوترکسات است. ووراکساز به‌عنوان داروي اورفان مطرح شده است. داروهاي اورفان داروهايي هستند که براي درمان جمعيت خاصي از بيماران تجويز مي‌شوند يا براي درمان بيماري‌اي مورد استفاده قرار مي‌گيرند که نادر است. در يک مطالعه باليني، اثربخشي ووراکساز در 22 بيمار مورد مطالعه قرار گرفت. تمام اين بيماران تحت درمان با ووراکساز بودند. در صورتي که يک ربع ساعت پس از مصرف دارو سطح متوترکسات افت پيدا مي‌کرد و براي 8 روز در همان سطوح پايين باقي مي‌ماند، درمان با ووراکساز موفقيت‌آميز تلقي مي‌شد. 10 نفر از 22 بيمار به اين هدف درماني رسيدند. هرچند تمام بيماران به نتيجه مورد انتظار نرسيدند، ووراکساز 95 درصد متوترکسات را در همه بيماران کاهش داد.
به گزارش سپید، يک مطالعه باليني جداگانه ايمني ووراکساز را در 290 بيمار با مشکل دفع متوترکسات از جريان خون مورد بررسي قرار داد. شايع‌ترين عوارض جانبي مشاهده شده که در بيشتر از يک درصد از بيماران اين مطالعه باليني بروز کرده بود، افت فشارخون، سردرد، تهوع، استفراغ، گرگرفتگي و فلج شکمي است. متوترکسات در دهه 1950 ميلادي توليد شد و به تنهايي يا در ترکيب با ساير داروها براي شيمي‌درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. متوترکسات در درمان انواع مختلف بدخيمي نظير سرطان پستان، بدخيمي‌هاي سر و گردن، لوسمي، لنفوم، بدخيمي ريه، استئوما و نئوپلاسم‌هاي تروفوبلاستيک تجويز مي‌شود. همچنين متوترکسات در درمان بيماري‌هاي اتوايميون نظير آرتريت روماتوئيد، پسوريازيس، آرتريت پسورياتيک، لوپوس و بيماري کرون موثر شناخته شده است. از ديگر مصارف متوترکسات، درمان بارداري اکتوپيک و القاي سقط‌هاي درماني است.

محققان خبرهاي دلگرم‌کننده‌اي براي زناني دارند که حين بارداري متوجه مي‌شوند به بيماري سرطان مبتلا شده‌اند. مطالعات پيشنهاد مي‌کنند که اين زنان مي‌توانند تقريبا مانند بيماران سرطاني ديگر در دوران بارداري هم تحت درمان مربوطه قرار گيرند، درحالي که کمترين خطر را براي جنين?شان داشته باشد. در مجموع تنها حدود يک‌هزارم زنان باردار با اين وضع دشوار مواجه مي‌شوند، اما پزشکان از آن بيش از اندازه واهمه دارند، زيرا خطر سرطان با سن بالا مي‌رود و بيشتر زنان زمان بچه‌دارشدن خود را دائم عقب مي‌اندازند. پزشکان همواره نگران بوده‌اند که چگونه ميان درمان زن باردار مبتلا به سرطان و حفظ جنين وي تعادل برقرار کنند، اما حالا مشخص شده که درمان سرطان در بعضي شرايط خاص در زنان باردار ايمن است.
مطالعات مختلفي که در اين زمينه انجام شده حاکي از آن است که کموتراپي پس از تريمستر اول امکان‌پذير است، البته بايد جنين به?صورت با اولتراسوند بررسي شوند که آيا رشدشان به خوبي پيش مي‌رود. راديوتراپي نيز بهتر است در تريمستر اول و دوم انجام شود زماني که جنين به اندازه کافي کوچک است تا بتواند با يک پوشش سربي پوشانده شود. از سوي ديگر ختم بارداري شانس بقاي مادر را افزايش نمي‌دهد. البته نوع سرطان هم خود موضوع مهمي است. در يک مطالعه مشخص شد زنان مبتلا به سرطان‌هاي خون ممکن است بخواهند بارداري خود را در اوايل دوره خاتمه دهند، زيرا درمان اين نوع سرطان نمي‌تواند به تاخير افتد. البته شايد پزشکان تمايل داشته باشند بارداري را در زنان مبتلا به سرطان‌هاي سرويکس يا تخمدان حفظ کنند، البته اگر امکان داشته باشد.
نکته ديگر آنکه با توجه به مشکلات فراواني که گريبان‌ نوزادان نارس را خواهد گرفت، مانند مشکلات شناختي، بهتر است نوزادان مادران مبتلا به سرطان تا حد امکان نگاه داشته شوند و به موقع متولد شوند. محققان اميدوارند انتشار نتايج مطالعات انجام شده در اين زمينه به پزشکان کمک کند تا روند درمان بيماران باردار مبتلا به سرطان خود را تغيير داده و تا حد امکان به بقاي مادر و جنين کمک کنند. ختم بارداري هميشه ضروري نيست و مي‌توان اميد داشت که اين مادران نيز با به پايان رساندن دوران بارداري خود، فرزند خود را در آغوش بگيرند. در اين زمينه پژوهشگران توضيح مي‌دهند که به نظر مي‌رسد جفت مانند يک فيلتر براي داروهاي شيمي‌درماني عمل و آثار آنها را روي جنين محدود مي‌کند، به اين ترتيب يک معجزه رخ مي‌دهد که يک مادر طاس در اثر شيمي‌درماني به کودکي که سري پر از مو دارد، زندگي مي‌بخشد.
به گزارش سپید، وقتي در اين رابطه با مادران صحبت مي‌شود، آنها نيز بسيار خوشحالند که مي‌توانند حين درمان سرطان، کودک خود را داشته باشند تا اميدي باشد براي روزهاي بهتر. با بررسي‌هاي انجام شده، کودکان متولد شده از اين مادران نيز تفاوت چنداني با خواهر يا برادران خود نخواهند داشت و شايد تنها کمي وزن موقع تولدشان کمتر باشد، اما به نظر نمي‌رسد از نظر هوش و سلامت عمومي با ديگران تفاوت عمده‌اي داشته باشند. در هر صورت با توجه به آنکه مي‌دانيم شيمي‌درماني کاملا ايمن نيست، نبايد زنان باردار را از لذت مادرشدن محروم کرد و بهتر است براي هر يک با توجه به سلامت کلي و نوع سرطان آنها تصميم‌گيري کرد.

سازمان غذا و داروي آمريکا در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ يک داروي جديد شيمي‌درماني را براي درمان لوسمي کودکان با سابقه حساسيت به درمان‌هاي استاندارد مورد تاييد قرار داده است. داروي ارويناز(Erwinaze) در درمان مبتلايان به لوسمي لنفوبلاستيک حاد که نسبت به داروهاي شيمي‌درماني مشتق از آسپاراژيناز و پگاسپارگاز مورداستفاده در درمان لوسمي لنفوبلاستيک حاد حساسيت داشته‌اند تجويز مي‌شود. ارويناز 3 بار در هفته مستقيما درون عضله تزريق مي‌شود. اين دارو با شکستن آمينواسيد آسپاراژين، که براي رشد تمام سلول‌ها ضروري است اثر مي‌کند. اثربخشي و ايمني ارويناز در يک مطالعه باليني با شرکت 58 بيمار ارزيابي شد. تمام بيماران شرکت‌کننده در مطالعه به علت واکنش‌هاي حساسيتي نمي‌توانستند به درمان با آسپاراژيناز يا پگاسپارگاز مشتق از اي‌کولاي ادامه دهند. عوارض ناشي از درمان با ارويناز عبارتند از آنافيلاکسي (واکنش‌هاي حساسيتي شديد)، پانکراتيت، افزايش آنزيم‌هاي کبدي، خونريزي، لخته شدن خون، تهوع، استفراغ و بالا رفتن ميزان قند خون.