پزشکی بالینی

محققان انگلیسی در پژوهش خود نشان دادند، مصرف یک قرص گوجه‌فرنگی در روز می‌تواند انسان را از خطر بیماری قلبی دور نگهدارد. کارآزمایی انجام شده توسط محققان که یک قرص گوجه‌فرنگی را به همراه یک دارونما در 72 انسان بالغ آزمایش کرده بودند، نشان داد قرص مذکور عملکرد رگهای خونی را بهبود می‌بخشد. اگرچه به گفته کارشناسان، پژوهشهای بیشتری برای اثبات عملکرد آن نیاز است. این قرص حاوی یک آنتی‌اکسیدان طبیعی موسوم به لیکوپین است که رنگ گوجه‌فرنگی‌ها را نیز در خود تامین می‌کند. 
دانشمندان از چندی پیش بر این گمان بودند که لیکوپین ممکن است برای جلوگیری از بروز بیماری از جمله سرطانهای خاص و بیماریهای قلبی عروقی مفید باشد. همچنین شواهدی وجود دارد که خوردن رژیم مدیترانه‌ای غنی از گوجه‌فرنگی – به همراه میوه‌ها و سبزیجات دیگر و روغن زیتون- برای سلامت مفید است. اگرچه پیروی از یک رژیم سلامت همچنان توصیه می‌شود اما دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا راهی برای قرار دادن برخی از این ویژگیهای خوب در یک قرص وجود دارد یا خیر. شرکت Cambridge Theranostics از دانشگاه کمبریج اکنون توانسته قرص گوجه‌فرنگی را تولید کند. 
تیمی از دانشگاه کمبریج در پروژه‌ای که بودجه آن توسط بنیاد ولکام، بنیاد قلب بریتانیا و موسسه ملی تحقیقات سلامت تامین می‌شود، به بررسی برخورداری قرص مذکور از تاثیرات دلخواه پرداختند. آنها 36 داوطلب مبتلا به بیماری قلبی و 36 داوطلب سلامت به عنوان گروه کنترل را در این پژوهش مورد استفاده قرار داده و روزانه به آنها یک قرص گوجه‌فرنگی یا دارونما دادند. 
محققان برای مقایسه جریان خون ساعد را اندازه‌گیری کردند که پیش‌بینی کننده خطر ابتلا به بیماری قلبی در آینده است چرا که رگهای خونی باریک شده می‌توانند منجر به حمله یا سکته قلبی شوند. در بیماران قلبی، قرص گوجه فرنگی باعث بهبود چشمگیر جریان خون در ساعد شد. اگرچه این مکمل تاثیری بر روی فشار خون، سفت شدن رگها یا سطح چربی خون نداشت. این پژوهش در مجله PLoS One منتشر شده است.

دانشمندان دانشگاه کمبریج مدعی شده‌اند که یک قرص حاوی مواد شیمیایی موجود در پوست گوجه‌فرنگی می‌تواند خطر ابتلا به سکته، بیماری قلبی و فرایند رشد سرطان را کاهش دهد. قرص «Ateronon» حاوی ماده شیمیایی لیکوپن بوده که پیش از این بهره‌وری آن در باز کردن رگهای مسدود به نمایش درآمده و بنظر می رسد که یکی از اصلی‌ترین مزایای سلامتی رژیم مدیترانه‌ای باشد. اکنون آزمایشات بیشتر نشان داده که این درمان طبیعی همچنین به کارآمدتر شدن رگهای خونی، افزایش جریان خون آنها و نرمتر شدن رگهایی که در اثر پیری سفت شده‌اند، کمک می‌کند.
محققان بر این باورند که این قرص می‌تواند آسیب ایجاد شده در اثر بیماری قلبی را محدود کند، اگرچه تعیین اینکه آیا این نتایج مثبت به سکته‌های قلبی و مغزی کمتر منجر خواهد شد، به بررسی بیشتر نیاز دارد. این درمان از یک ترکیب لیکوپن استفاده می‌کند که برای جذب راحت‌تر با خون نسبت به نسخه طبیعی آن در گوجه‌فرنگی اصلاح شده است. نتایج اولیه کارآزمایی که در آن به 36 بیمار قلبی و 36 فرد سالم از این قرص داده شد، ارائه شده است. نتایج دو ماه کارآزمایی نشان داد که این قرص به عملکرد بهتر سلولهای اندوتلیوم، لایه سلولی درون رگها، کمک کرده است. این سلولها به اکسید نیتریک حساس می شوند که در افراد سالم با انبساط در زمان ورزش به افزایش جریان خون کمک می‌کنند و همه رگهای خون بیمار تا 50 درصد منعطف‌تر می‌شوند. دانشمندان سازنده این قرص امیدوارند که بتوان از آن به عنوان جایگزین استاتین‌ها برای بیمارانی که قادر به مصرف داروهای کاهش کلسترول نیستند، استفاده کرد و بر این باروند که این دارو می‌تواند از مزایای سلامت بیشتری برخوردار باشد.

نتایج یک مطالعه که به تازگی انجام شده است، نشان می دهد که مصرف گوجه فرنگی و غذاهایی که بر پایه گوجه فرنگی درست می شوند به دلیل دارا بودن یک آنتی اکسیدان به نام ˈلیکوپن ˈ خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش می دهد. نتایج این مطالعه که در فنلاند انجام شده است، نشان می دهد که خطر ابتلا به سکته مغزی در افرادی که مقادیر زیادی لیکوپن در خون آنها وجود دارد 55 درصد کمتر است.
در این مطالعه محققان 1031 مرد 46 و 65 ساله را مورد بررسی قرار دادند. محققان در ابتدای این مطالعه سطح لیکوپن خون این افراد را اندازه گرفتند و آنها را به مدت 12 سال تحت نظر داشتند. در این مدت 67 مرد به سکته مغزی مبتلا شدند. سکته مغزی کاهش ناگهانی عملکرد مغز است که به واسطه انسداد و یا پارگی رگ خونی در مغز ایجاد می شود.
براساس نتایج این مطالعه که در مجله Neurology منتشر شده است از 258 مردی که کمترین میزان لیکوپن در خون آنها مشاهده شد و از 259 نفری که بیشترین سطح لیکوپن را داشتند به ترتیب 25 و 11 نفر به سکته مغزی مبتلا شدند. حتی زمانی که محققان تنها سکته مغزی ناشی از لخته های خونی را مورد مطالعه قرار دادند، این نتایج بازهم قویتر شد. این مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به سکته مغزی در میان مردانی که بیشترین سطح لیکوپن در خون آنها مشاهده شده بود 59 درصد کمتر از افرادی بود که کمترین میزان لیکوپن در خون را داشتند. این مطالعه تاییدی بود بر این مدرک که یک رژیم غذایی مملو از میوه و سبزی ها با کمتر شدن خطر ابتلا به سکته مغزی ارتباط دارد. این مطالعه از این توصیه که باید بیش از پنج وعده در روز میوه و سبزی ها مصرف کرد، حمایت می کند.