پزشکی بالینی

مطالعه جديد محققان نشان مي‌دهد، داروي مورد استفاده براي درمان اسکلروز جانبي آميوتروفيک (ALS) مي‌تواند به تقويت کارآيي راديوتراپي در بيماران مبتلا به ملانوما که به مغز متاستاز داده‌اند، کمک کند. بعضي از بيماري‌ها در مقابل درمان راديوتراپي مقاوم هستند، از جمله ملانوما، به همين دليل پزشکان ناچارند تا از دوزهاي بالاي راديوتراپي براي مغز استفاده کنند. اگر درمان رادياسيون به تمام مغز لازم باشد، خطر نوروتوکسيسيتي افزايش مي‌يابد. محققان انستيتو سرطان Rutgers نيوجرسي و مدرسه داروسازي ارنست ماريو در دانشگاه Rutgers ، نگاه دقيق‌تري به داروي موسوم به riluzole انداختند که پيشرفت ALS را کند مي‌کند. Riluzole پروتئيني را به نام GRM1 هدف قرار مي‌دهد که به‌طور غيرطبيعي بوسيله سلول‌هاي ملانوما توليد مي‌شود. فعاليت اين پروتئين بر سطح سلول‌هاي ملانوما رشد و گسترش بيماري را افزايش مي‌دهد، در حالي که پروتئين GRM1 اين فعاليت را بلوک مي‌کند. نتايج اين تحقيق در نشريه Pigment Cell & Melanoma Research به چاپ رسيده است. محققان از 4 مدل‌ آزمايشگاهي ملانوما که به مغز متاستاز داده باشد، استفاده کردند. گروه اول، با يک وسيله جذب دارو به نام دي‌متيل سولفوکسايد درمان شدند. گروه دوم تحت درمان با دي‌متيل سولفوکسايد، همراه با دوز رادياسيون 4 Gy هفتگي قرار گرفتند. گروه سوم، تنها riluzole دريافت کردند و گروه چهارم، riluzole روزانه به همراه دوز رادياسيون 4 Gyهفتگي درمان شدند. نتايج نهايي حاکي از آن بودند که گروه چهارم، شاهد کاهش رشد سلول‌هاي تومورال طي دوره 37 روزه بودند. 
 آنچه مشخص است، آنکه riluzole، پروتئين GRM1 را حساس کرده و به آنها کمک مي‌کند تا مانند يک چراغ دريايي براي رادياسيون عمل کنند. به همين دليل، تنها سلول‌هاي ملانوما که اين پروتئين را دارند، هدف اشعه قرار گرفته و ديگر قسمت‌هاي مغز از عوارض اشعه در امان مي‌مانند و عملکرد مغز حفظ مي‌شود. در حال حاضر، حدود 50 درصد از بيماران مبتلا به ملانوما دچار متاستازهاي مغزي مي‌شوند و کمتر از 13 درصد آنها يک سال يا بيشتر زنده مي‌مانند، بنابراين، شناخت درمان‌هاي جديد براي اين دسته از بيماران بسيار مهم هستند. هدف قرار دادن پروتئين GRM1 تنها براي بيماران مبتلا به ملانوما مفيد نيستند، بلکه شايد بيماران مبتلا به سرطان پستان و پروستات نيز از اين شيوه درماني منفعت ببرند، زيرا پروتئين GRM1 نيز روي اين سلول‌ها ديده مي‌شوند. 

مطالعات پيشين نشان داده‌اند سگ‌ها مي‌توانند با بوئيدن بدن بيماران، وجود ملانوما در بدن آنها را تشخيص دهند. اين مطلب مي‌تواند نشانگر آن باشد که شاخص‌هاي استنشاقي خاص مي‌تواند مبتلايان به ملانوما را از افراد سالم افتراق دهد.
در يک پژوهش جديد، پژوهشگران دانشگاه پنسيلوانياي آمريکا از اسپکترومتري توده‌اي- کروماتوگرافي گازي براي شناسايي شاخص‌هاي استنشاقي ملانوما استفاده کرده‌اند. اين پژوهشگران موفق به شناسايي تعدادي ترکيب استنشاقي شدند که از آن ميان مي‌توان به الکل ايزوآميل اشاره کرد که در سلول‌هاي ملانومايي بيش از سلول‌هاي غيرسرطاني وجود داشت. اسيد ايزووالريک هم ترکيب دومي بود که امکان افتراق بيني ملانوما و سلول‌هاي غيرسرطاني را فراهم مي‌کرد؛ به طوري که غلظت اين ترکيب استنشاقي در سلول‌هاي ملانومايي از سلول‌هاي عادي به‌طور معني‌داري کمتر بود؛ علاوه بر اين سلول‌هاي ملانومي ترکيبات دي‌متيليدي و تري سلولفيدي ديگري هم توليد مي‌کنند که توسط سلول‌هاي عادي ساخته نمي‌شوند.
پژوهشگران نتيجه‌گيري کرده‌اند پايش گازهاي قابل استنشاقي که از سلول‌هاي پوستي متصاعد مي‌شوند مي‌توانند به عنوان يک روش تشخيصي غربالگري و غيرتهاجمي مورد استفاده قرار گيرد. از آنجا که اين پايش نياز به فن‌آوري‌هاي پيچيده‌اي همچون اسپکترومتري توده‌اي و کروماتوگرافي گازي دارد، هزينه چنين غربالگري بايد در مقابل منافع آن همچون عدم تهاجم سنجيده شود.

سازمان غذا و داروي آمريکا زلبوراف (Zelboraf) و آزمون تشخيصي براي مراحل پيشرفته بدخيمي پوست را مورد تاييد قرار داده است. اين دومين داروي مورد تاييد براي ملانوما در سال جاري بوده است که شانس بقاي بيماران را افزايش مي‌دهد. زلبوراف با نام ژنريک ومورافنايب (Vemurafenib)، دارويي براي درمان بيماران با متاستاز (مراحل پيشرفته بدخيمي پوست) و ملانوماي غيرقابل‌جراحي است. ملانوما خطرناک‌ترين نوع بدخيمي پوستي است. زلبوراف به‌خصوص در مبتلايان به ملانوما که تومور آنها ژن BRAF V600E را بروز داده کاربرد دارد. اين دارو هنوز در بيماراني که آزمون آنها براي موتاسيون مذکور منفي بوده است، بررسي نشده است. پروتئين BRAF به طور معمول در تنظيم رشد سلولي درگير است؛ اما حدود نيمي از بيماران در مرحله پيشرفته ملانوما موتاسيون مي‌يابد. زلبوراف، يک مهارکننده پروتئين BRAF است که مي‌تواند عملکرد پروتئين BRAF V600E موتاسيون‌يافته را مسدود کند. اسفندماه گذشته يرووي (Yervoy) با نام ژنريک يپيليموماب (Ipilimumab)، داروي جديد ديگري براي درمان ملانوماي پيشرفته مورد تاييد سازمان غذا و داروي آمريکا قرار گرفته بود. داروي يرووي نيز باعث افزايش طول عمر بيماران مي‌شود. ايمني و اثربخشي زلبوراف در يک مطالعه بين‌المللي، روي 675 بيمار در مرحله پيشرفته ملانوما با موتاسيون BRAF V600E که قبلا درمان ديگري دريافت نکرده بودند، بررسي شد.

اداره كل غذا و داروي آمريكا اعلام كرد دستگاه «ملافايند» (MelaFind) را كه يك وسيله تشخيصي غيرتهاجمي ملانوماست، مورد تاييد خود قرارداد. البته اين اداره تاكيد مي‌كند كه هنوز فهرستي از مقررات وجود دارد كه بايد كارخانه سازنده يعني Mela Science آن را پر كند تا پس از آن MelaFind تاييد نهايي خود را دريافت كند. مسوولان سازنده اميدوارند كه بتوانند اين دستگاه را در سال 2012 به صورت تجارتي وارد بازار كنند. MelaFind يك سيستم ديداري كامپيوتر چندطيفي با يك تصويرگر دستي است كه تصاوير را از ضايعه مي‌گيرد، سپس نرم‌افزار به كار رفته در آن با استفاده از الگوريتم‌ها تصاوير را آناليز مي‌كند. همه اين اقدام ها در عرض 2 دقيقه قابل‌انجام است. البته اين نگراني نيز وجود دارد كه اين دستگاه به وسيله پزشكان غيرمتخصص پوست مورد استفاده قرار گيرد. متخصصان معتقدند اين وسيله براي استفاده در تشخيص ضايعات پيگمانته پوستي غيرطبيعي از نظر باليني كه يك يا بيشتر از خصوصيات ملانوما را داشته باشند، كاربرد دارد.

ملانوماي بدخيم يك نوع تهاجمي سرطان پوست است كه هر سال جان هزاران نفر را مي گيرد. اين وسيله كه توسط محققان انگليسي ساخته شده، حاوي يك سوزن سرنگ و چهار الكترود است ودر قسمت بالاي دست و پا بسته مي شود و سوزن آن كه حاوي واكسن است با ايجاد يك پالس الكتريكي مختصر از الكترودها، شكافي ايجاد مي كند كه به دي.ان.اي اجازه مي دهد وارد سلول ها شود. محققان مي گويند، استفاده از الكتريسيته مي تواند پتانسيل درمان را تا 100برابر افزايش دهد.
اين وسيله هم اكنون بر روي 22 بيمار مبتلا به ملانوماي بدخيم در چهار بيمارستان انگليس در حال آزمايش است. با اين وجود محققان اميدوارند كه اين وسيله بتواند به شماري از ساير سرطان ها مانند سرطان ريه، گلو، كبد، معده، پروستات، تخمدان و مثانه كمك كند. زماني كه اين واكسن به بدن تزريق مي شود، واكنشي در سيستم ايمني بدن ايجاد مي كند تا آنتي ژن ها را به صورت يك مهاجم ببيند. به گفته محققان در صورت عدم استفاد از الكتريسيته، دي.ان.اي در خارج از سلول ها جريان مي يابد و زمان بيشتري طول مي كشد تا سيستم ايمني بدن تحريك شود.