پزشکی بالینی

داروی ‏NBTXR3‎‏ که برای درمان سرطان دهان و گردن به دو روش تزریق وریدی و توموری وارد بدن بیمار می‌شود، از سوی سازمان پزشکی فرانسه مجوز تست بالینی دریافت کرد. شرکت فرانسوی ‏nanobiotix‏ که در زمینه ارائه راهبردهای مبارزه با سرطان پیشرو فعالیت می‌کند، اعلام کرده که داروی جدید ‏این شرکت موسوم به ‏NBTXR3‎‏ از سوی سازمان پزشکی فرانسه مجوز انجام تست‌های بالینی را دریافت کرده است. ‏با این مجوز، امکان تست‌های بالینی روی بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته دهان و گردن در موسسه کیوری پاریس فراهم ‏می‌شود. این موسسه یکی از مراکز پیشرو در درمان سرطان است و این مجوز قدمی دیگر به سوی تجاری‌سازی این دارو ‏برای درمان تومورهای بدخیم محسوب می‌شود.‎
این تست‌ها فاز اول بررسی بالینی دارو محسوب می‌شود که طی آن بیماران از پیش انتخاب شد‌ه‌اند (نه به صورت تصادفی، ‏بلکه با مشخصات ویژه‌ای) و هدف بررسی ایمنی دارو و قدرت پذیرش آن از سوی بیماران است. این دارو به صورت ‏تزریق وریدی یا به صورت تزریق داخل تومور انجام می‌شود که سیستم رادیودرمانی بسیار دقیقی نیز به صورت موازی با ‏آن انجام می‌شود. بیماران مورد نظر کسانی هستند که دچار سرطان بدخیم دهان یا گردن بوده که در میان آنها، هم افراد ‏مسن و هم جوان وجود دارند. مقرر است تا این بیماران به دو گروه مختلف تقسیم شوند که به یک گروه تزریق وریدی ‏و به گروه دیگر تزریق مستقیم به درون تومور انجام شود. مقدار دوز مناسب برای کار نیز در حین تست بدست می‌آید.‏ دومین هدف از این تست‌ها آن است که میزان پاسخ‌دهی تومور به دارو و نرخ پاسخ‌دهی کل به این دارو توسط ام آر ‏آی مشخص شود. در این آزمون‌ها قرار است هر دو روش تزریق وریدی و توموری که توسط رادیودرمانی هدایت ‏می‌شوند، مورد ارزیابی قرار گیرند. برای هر روش 24 بیمار در نظر گرفته شده است که در مجموع 48 بیمار در این آزمون ‏شرکت می‌کنند.‏
سرطان دهان و گردن نوعی از سرطان‌ است که در دهان، بینی، سینوس‌ها و بخش‌های بالایی لب تشکیل می‌شود. این ‏نوع از سرطان، در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است. در حال حاضر دو روش جراحی و رادیودرمانی از ‏روش‌های رایج برای درمان این بیماری محسوب می‌شوند. جراحی معمولا موجب مشکلاتی در ظاهر و یا عملکرد آنها ‏نظیر تنفس و صحبت کردن می‌شود. این دارو بدون تاثیر در این عملکردها موجب بهبود بیمار می‌شود.‏

پژوهش انجام شده توسط انجمن سرطان آمریکا رابطه‌ای معکوس و مشهود را بین مصرف قهوه کافئین‌دار و مرگ و میر ناشی از سرطان‌های حلق و دهان نشان می‌دهد. محققان می‌گویند نوشیدن روزانه بیش از چهار فنجان در روز قهوه خطر مرگ ناشی از سرطان‌های اغلب کشنده دهانی را تا 50 درصد کاهش می‌دهد. محققان به منظور درک رابطه مصرف قهوه کافئین دار، قهوه بدون کافئین، چای و سرطان حلق و دهان کشنده، مطالعه‌ای آینده نگر را از سال 1982 بر روی 968 هزار و 432 مرد و زن سالم انجام دادند. طی 26 سال مطالعه، 868 مورد مرگ ناشی از سرطان حلق و دهان رخ داد.
پژوهشگران دریافتند که مصرف بیش از چهار فنجان قهوه کافئین دار در روز به نسبت مصرف گهگاه قهوه، با کاهش 49 درصدی خطر مرگ ناشی از سرطان‌های دهان مرتبط است. رابطۀ ذکر شده که به عنوان مولفه‌ای جدا از جنسیت، وضعیت سیگار کشیدن یا مصرف الکل به دست آمده، در مورد چای صدق نکرده است. سرپرست این پژوهش "ژانت هیلدربرند" در رابطه با یافته‌های این پژوهش که در نوع خود بدیع به شمار می‌رود، چنین می‌گوید: قهوه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌های دنیا است که حاوی انواع آنتی اکسیدان‌ها، پلی فنول و سایر ترکیبات فعال زیستی است که می‌تواند در محافظت علیه گسترش و پیشروی سرطان‌ها موثر واقع شود. وی در ادامه می‌افزاید: سرطان حلق و دهان در بین 10 سرطان شایع جهان قرار دارد. بنابراین، یافته‌های این پژوهش شواهد محرزی را مبنی بر اثر محافظتی قهوه کافئین دار در پیشروی سرطان‌های حلق و دهان نشان می‌دهد.
به گفته محققان، اکنون گرایش‌ها برای بررسی اینکه آیا مصرف قهوه می‌تواند موجب بهبودی بهتر پس از ابتلا به سرطان حلق و دهان شود، در برنامه‌های پژوهشی دانشمندان قرار دارد. یافته‌های این تحقیق، در نشریه آمریکایی اپیدمیولوژی منتشر شده است.

گروهي از محققان دانشگاه «Connecticut» به رهبري «جيمز روسلينگ» با استفاده از يک حسگر ساخته شده از نانولوله‌هاي کربني فشرده که با نانوذرات طلا روکش‌دهي شده بودند، ابزار ميکروسيالي ارزان براي تشخيص سرطان دهان توليد کرده‌اند. بنابر گفته محققان اين ابزار را مي‌توان تغيير داد و از آن براي شناسايي سرطان‌هاي ديگر استفاده کرد. بررسي‌هايي که بر روي 78 بيمار مبتلا به سرطان دهان و 49 نمونه کنترل انجام شد، نشان داد که ميزان اختصاصي بودن اين روش در تشخيص سرطان دهان 98 درصد و حساسيت باليني آن 89 درصد است. با وجودي که گروه‌هاي تحقيقاتي ديگري نيز روش‌هايي براي تشخيص سرطان دهان با استفاده از نشانگرهاي زيستي خون ابداع کرده‌اند، اما تمام اين روش‌ها بر فناوري‌هاي گران و زمان‌بر مبتني هستند.
اين ابزار ميکروسيالي جديد مي‌تواند به‌ طور هم‌زمان مقادير بسيار پايين چهار پروتئين را که به‌ همراه يکديگر نشان‌دهنده وجود سرطان دهان هستند، تشخيص دهد. در اين کار دانه‌هاي مغناطيسي که هر يک با 120 هزار مولکول پادتن پوشيده شده‌اند، براي گرفتن مقادير بسيار پايين پروتئين‌هاي نشانگر و بيرون کشيدن آنها از نمونه خون مورد استفاده قرار مي‌گيرند. سپس اين دانه‌ها به‌ درون يک ابزار ميکروسيالي تزريق شده و از روي عناصر حسگري عبور داده مي‌شوند. خروجي الکتريکي هر حسگر نشان‌دهنده سطح يک پروتئين خاص در نمونه خون است.
بنابر گفته اين محققان، کل فرايند تشخيصي حدود 50 دقيقه طول مي‌کشد. قيمت هر يک از اين تراشه‌هاي حسگري يک‌بار مصرف که از نانولوله‌هاي کربني ساخته شده‌اند، حدود 9 دلار است. در ساخت دستگاه الکترونيکي که سيگنال‌هاي حسگري را مي‌خواند، از قطعات و پمپ‌هاي الکترونيکي موجود استفاده شده است و هزينه اين دستگاه در مجموع زير 26 هزار دلار است. اين هزينه پايين امکان خريد آن را تقريباً براي تمام آزمايشگاه‌هاي زيست‌پزشکي فراهم مي‌آورد. محققان موسسه ملي تحقيقات دندان و سر، دانشگاه «Salve Regina»، بنياد نوآوري تحقيقاتي سرطان مالزي و دانشگاه مالايا در اين مطالعه مشارکت داشته‌اند. جزئيات اين تحقيق در مقاله‌اي با عنوان «Ultrasensitive detection of Cancer biomarkers in the clinic using a nanostructured microfluidic assay» در مجله «Analytical Chemistry» منتشر شده است.

امروزه سرطان دهان در كشورهاي در حال پيشرفت يك مشكل عمده سلامت عمومي محسوب مي‌شود، خصوصا اگر تحت بررسي نيز قرار نگيرد. در بعضي نواحي كه دندان‌پزشك كمتر در دسترس بيماران قرار دارد، معاينه‌هاي روتين دندان‌پزشكي غيرممكن مي‌شود، بر همين اساس محققان دانشگاه استنفورد براي غلبه بر اين مشكل وسيله تشخيصي مبتني بر تلفن هوشمندي را طراحي كرده‌اند كه مي‌تواند تشخيص زودتر ضايعه‌هاي دهاني را امكان‌پذير سازد. محققان بيومهندسي اين وسيله را كه OScan نام دارد، تقريبا به اندازه يك بسته آدامس و كليپس دوربين گوشي‌هاي هوشمند درآورده‌اند. به گزارش سپید، OScan حاوي دو رديف نور فلورسنت است كه ديودها را تشعشع مي‌كند و به اين ‌وسيله دهان را روشن و ضايعه‌ها و نقاط سياه را مشخص مي‌شوند. به طور طبيعي، وجود تلفن هوشمند اجازه مي‌دهد تصاوير در صورت لزوم به محل بررسي ضايعه‌ها فرستاده شوند. OScan با قيمت پايين و تعداد زياد توليد شده كه آن را به گزينه‌اي مقرون به صرفه براي طرح‌هاي بهداشت عمومي تبديل كرده است. نمونه اوليه OScan در مراحل اوليه آزمايش است اما هنوز به تاييد كامل نرسيده است.

تحقیقات پژوهشگران انگلیسی نشان می دهد موارد ابتلا به سرطان دهان به ویژه در بین مردان رو به افزایش است. بر اساس اعلام موسسه تحقیقات سرطان انگلیس، تعداد موارد ابتلا به سرطان دهان در سال جاری در این كشور 6200 مورد بوده كه این تعداد در دهه گذشته 4200 مورد بوده است. پژوهشگران در اغلب موارد دلیل بروز این سرطان را استعمال دخانیات اعلام می كنند اما مصرف الكل و عدم رعایت بهداشت دهان ناشی از عفونت HPV نیز از دیگر دلایل بروز این سرطان است. كارشناسان می گویند نشانه های هشدار دهنده این سرطان، زخم در ناحیه دهان و یا لكه های قرمز یا سفید در دهان است كه این زخم ها بهبود نمی یابند.
به گزارش ایرنا، از هر 10 نفر در انگلیس، هشت نفر به عفونت HPV مبتلا هستند. اگر چه اكثر این موارد بی خطر هستند، اما هشت زنجیره پرخطر عفونت HPV به سرطان دهان و همچنین سرطان های دهانه رحم مرتبط هستند. 'ریچارد شاو ' از موسسه تحقیقات سرطان انگایس و متخصص سرطان سر و گردن در این مورد گفت : دریا فتیم اغلب افراد مبتلا به سرطان دهان مرتبط با عفونت HPV ، جوان هستند. معمولا یك دهه طول می كشد تا سرطان های دهان بروز كنند. اما تشخیص زودهنگام این بیماری و درمان آن می تواند به بهبود كامل سرطان منجر شود. اگرچه تعداد افراد سیگاری به طور قابل توجهی كاهش یافته است اما سیگار هنوز مهمترین عامل ابتلا به سرطان دهان است. مصرف الكل دومین عامل مهم ابتلا به سرطان دهان محسوب می شود.

محققان دانشگاه گرانادا يک تکنيک جديد راديوتراپي ابداع کرده‌اند که نسبت به انواع رايج خود بسيار کمتر سمي است و تنها بافت سرطاني را هدف قرار مي‌دهد. اين پروتکل جديد، کمتر تهاجمي، اما به همان اندازه موثر در درمان پس از عمل سرطان‌هاي حفره دهاني و فارنکس است. اين مطالعه که بين سال‌هاي 2005 و 2008 انجام شده، 80 بيمار مبتلا به سرطان اپيدرموييد حفره دهاني و فارنکس را تحت‌درمان قرار داده که تحت برداشت غدد لنفاوي قرار گرفته بودند. لنف‌نودهاي درگير حين جراحي توسط جراح علامتگذاري و سطح خطر آنها طبقه‌بندي شد. محققان با استفاده از روش جديد توانستند عوارض جانبي راديوتراپي را به حداقل برسانند و قطع درمان را که به‌وسيله بيماران رخ مي‌داد، کاهش دهند. به اين ترتيب کارآمدي درمان موثرتر گزارش شد. پس از 3 سال پيگيري، حجم بافت اشعه‌ديده در 44 درصد از بيماران کاهش يافته بود. همچنين با اين روش جديد از تابش به متوسط حجم 118 سي‌سي از بافت جلوگيري شد. در مجموع 95 درصد از بيماران دوره درمان خود را تکميل کردند و به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي عوارض سمي کمتري از خود نشان دادند. از سويي ميزان عدد نيز افزايشي نداشت. به اين ترتيب اين روش مي‌تواند اميدي باشد براي درمان موثرتر و بهتر بيماران مبتلا به سرطان.

نتايج يك مطالعه جديد حاكي از آن است كه در طول دو دهه گذشته تعداد سرطان‌هاي سر و گردني كه در اثر HPV منتقل شده از راه جنسي ايجاد مي‌شوند، به شدت افزايش يافته‌اند و امروزه اين ويروس بيش از تنباكو يا الكل مسوول بروز اين نوع از سرطان‌ها شمرده مي‌شود.  محققان در اين مطالعه 271 نمونه بافتي سرطان را از بيماران مبتلا به سرطان اوروفارنژيال در طول سال‌هاي 1984 تا 2004 جمع‌آوري كرده‌اند. نتايج حاکي از آن است که بين سال‌هاي 89-1984، حدود 16 درصد از سرطان‌هاي اوروفارنژيال، HPV مثبت بوده‌اند. در حالي كه در فاصله سال‌هاي 2000 تا 2004، نسبت سرطان‌هاي HPV مثبت به 72 درصد رسيده است. اين يافته‌ها به اين معناست كه ميزان سرطان‌هاي دهاني مرتبط با HPV از 8/0 درصد مورد در هزار نفر جمعيت‌ در دهه 1980 به 6/2 مورد در دهه 2000 رسيده است، يعني رشدي معادل 225 درصد. در همان زمان با كاهش مصرف سيگار، ميزان سرطان‌هاي HPV منفي تا 50 درصد كاهش داشته است.
به طور كلي خطر مذكور در مردان بيشتر و در حال افزايش است و يافته‌ها پيشنهاد مي‌كنند كه شايد به دليل تغيير و عادت‌هاي جنسي در آنها باشد و شايد هم به دليل شروع فعاليت جنسي زودتر در مردان.
خبر خوب آنكه بيماران HPV مثبت نسبت به بيماراني كه مبتلا به سرطان‌هاي دهاني به عللي غير از HPV هستند، ميزان بقاي بهتري دارند؛ شايد به علت آنكه تومورهاي آنها آسيب ژنتيكي كمتري دارند و همين امر باعث مي‌شود پاسخ بهتري به درمان‌هاي رايج بدهند. در واقع وضعيت HPV تومور بيمار بزرگ‌ترين و تنها تعيين‌كننده اين واقعيت است كه بيمار پس از تشخيص سرطان اوروفارنكس پيشرفته لوكال?ـ?منطقه‌اي زنده مي‌ماند يا خير. به عبارت ديگر، بيماران HPV مثبت با حدود 60 درصد كاهش در خطر مرگ پس از تشخيص نسبت به افراد HPV منفي مواجهند.
بيشتر سرطان‌هاي دهاني مرتبط با HPV به‌وسيله گونه 16 اين ويروس ايجاد مي‌شوند، گونه‌اي كه به‌وسيله واكسن‌هاي گاردازيل و سرواريكس HPV هدف‌گيري مي‌شود. در حال حاضر واكسيناسيون براي دختران و زنان به منظور حفاظت از آنها در برابر سرطان سرويكس توصيه مي‌شود و حتي واكسن نيز براي پسران براي محافظت از آنها در برابر زگيل‌هاي تناسلي و سرطان آنال تاييد شده است.
اينكه واكسن به پيشگيري از سرطان‌هاي دهاني كمك كند يا نه، مشخص نيست اما متخصصان گمان مي‌كنند كه اگر واكسن باعث كاهش عفونت HPV در زنان شده، مي‌تواند به كاهش ميزان عفونت در مردان نيز كمك كند.
HPV يك ويروس به خوبي شناخته شده است كه باعث بروز سرطان سرويكس در زنان مي‌شود اما به دليل روش‌هاي غربالگري بهتر که اکنون در حال انجام هستند، ميزان اينگونه سرطان‌ها در طول زمان كاهش داشته است. محققان پيش‌بيني مي‌كنند اگر روند كنوني ادامه يابد، تا سال 2020 سرطان‌هاي دهاني شايع‌ترين سرطان مرتبط با HPV خواهند شد. از سوي ديگر، بار سرطان‌هاي تهاجمي مرتبط با HPV در آمريكا از زنان به سوي مردان شيفت پيدا كرده است كه علت عمده آن هم، افزايش سرطان‌هاي اوروفارنكس HPV مثبت ميان مردان است.

پژوهشگران دانشگاه UC Davis موفق به توليد يک پروب ليزري شدند که قادر است سرطان‌هاي حفره دهان را در مراحل ابتدايي بروز آن شناسايي کند. مطالعاتي که روي نمونه‌هاي انساني صورت گرفته نشان داده است که مي‌توان از اين وسيله براي ارزيابي درگيري مارژين تومور برداشته شده حين جراحي نيز استفاده کرد. اين پروب شبيه پروبي است که براي تشخيص سلول‌هاي سرطاني در مغز ابداع شده بود و تنها شکل ظاهري آن تغيير يافته است. پژوهشگران اين طرح پيشنهاد دادند که مي‌توان از اين وسيله به عنوان دستگاهي براي غربالگري سرطان‌هاي دهان استفاده کرد. نتايج حاصل از مطالعه روي اين وسيله در نشريه اتولارينگوسکوپي به چاپ شده است.