پزشکی بالینی

فروکتوز مورد استفاده در بیسکویت، بستنی و سایر غذاهای فرآوری شده، با افزایش اشتها موجب چاقی می‌شود. فروکتوز در میوه تازه، آب میوه‌ها و مربا یافت می‌شود. با این حال، از آن در تولید مواد غذایی مانند شربتها نیز استفاده می‌شود. یک تحقیق جدید با استفاده از اسکن‌های مغزی نشان داد که فروکتوز موجود در نوشابه‌ها و تنقلات مضرتر از انواع دیگر قندهاست. در حال حاضر اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که فروکتوز احساس سیری و عدم نیاز به غذا را در مغز مختل می‌کند، این امر ممکن است به دلیل تاثیر فروکتوز بر جریان خون اطراف مغز که تنظیم کننده اشتها است، اتفاق بیفتد.
به گفته محققان، در این پژوهش بعد از نوشیدن شربت فروکتوز و گلوکز از 20 فرد بالغ تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) صورت گرفت و از این طریق تغییرات جریان خون در هیپوتالاموس که اشتهای انسان را تنظیم می‌کند، پس از هر بار نوشیدن شربت اندازه گیری شد. محققان می‌گویند: در این بررسی اسکن‌های مغزی نشان داد که مصرف گلوکز سبب کاهش جریان خون در هیپوتالاموس شده است، در صورتی که گروهی که فروکتوز دریافت کرده بودند این تغییرات را نشان ندادند.
محققان معتقدند: نگرانی در مورد مصرف شربتها در تولید مواد غذایی که نقش مهمی در بحران چاقی ایفا می‌کند، در حال رشد است. آنان به این نتیجه رسیدند: افراط در مصرف فروکتوز، سبب افزایش شیوع چاقی و اثرات نامطلوب چاقی می‌شود، همچنین رژیم غذایی سرشار از فروکتوز عامل مقاومت به انسولین است. این محققان نتیجه گیری کرده‌اند: مصرف برخی نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های رایج می‌تواند منجر به دریافت مقادیر بیش از حد فروکتوز شود. این در حالی است که فروکتوز با مختل کردن حس سیری در مغز زمینه گرسنگی بیشتر و چاقی را فراهم می‌کند. بنابراین اجتناب و دقت در جهت محدود کردن فروکتوز مصرفی بسیار حائز اهمیت است. نتیجه این تحقیق در مجله انجمن پزشکی امریکا منتشر شده است.

محققان دانشگاه UCLA در مطالعه‌اي روي موش‌ها پيشنهاد مي‌کنند که فروکتوز (موجود در نوشابه‌هاي شيرين غيرالکلي) عملکرد مغز و حافظه را کند مي‌کند. همچنين موادغذايي و نوشيدني‌هاي بسيار شيرين هم مانعي در سر راه يادگيري هستند. اين يافته‌ها از سوي ديگر نشان مي‌دهند که اسيدهاي چرب امگا3 اين اثر را خنثي مي‌کنند. مطالعه هاي پيشين نشان داده‌اند که فروکتوز از علل ايجادکننده ديابت، چاقي و کبد چرب است، اما براي نخستين بار است که محققان نشان داده‌اند چگونه شکر مي‌تواند مغز را تحت‌تاثير قرار دهد. در آمريکا مصرف زياد فروکتوز قابل‌توجه است، در حالي که در اروپا و آسيا، مصرف سوکروز بيشتر رايج است و البته اين مطالعه روي فروکتوز تمرکز دارد. در واقع جاي شکي نمانده که آنچه ما مي‌خوريم، روي چگونگي تفکر ما تاثير مي‌گذارد. داشتن رژيم‌غذايي سرشار از فروکتوز و به مدت طولاني، توانايي مغز را براي يادگيري و حافظه تخريب مي‌کند. اما افزودن امگا3 به رژيم‌غذايي اين تخريب را به حداقل مي‌رساند. در اين زمينه نگراني‌ها در مورد فروکتوزي که به‌طور طبيعي در ميوه‌ها موجود است، کمتر است، زيرا آنها حاوي آنتي‌اکسيدان‌هاي مهم هم هستند. بيشتر نگراني‌ها در مورد موادغذايي است که شکر اضافي به آنها زده مي‌شود تا بيشتر شيرين شوند.

در يك آزمايش جديد معلوم شد نوجواناني كه مقادير زيادي از غذاها و نوشيدني‌هاي حاوي قند فروكتوز را مصرف مي‌كنند بيشتر در معرض بيماريهاي قلبي و عروقي و خطر ابتلا به ديابت هستند. قند فروكتوز به شكل طبيعي در ميوه‌ها يافت مي‌شود اما نوع ديگري از آن به صورت شربت ذرت با غلظت بالاي فروكتوز در غذاها و نوشابه‌هاي فرآوري شده و صنعتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به گفته كارشناسان بهداشت و تغذيه در كالج پزشكي جورجياي آمريكا، بدن نوجوانان به دليل اين كه در سن رشد هستند، ولع و اشتياق زيادي به مصرف اين قند قوي دارد و شركت‌هاي غذايي نيز از اين اشتياق سوءاستفاده كرده و اغلب براي تبليغ محصولات خود اين گروه سني را مورد هدف قرار مي‌دهند.
آزمايشات روي 559 نوجوان 14 تا 18 ساله كه رژيم غذايي غني از فروكتوز داشتند نشان داد كه اين نوع رژيم غذايي موجب افزايش فشار خون و فاكتور‌هاي مرتبط با ديابت مثل افزايش قند ناشتا و مقاومت انسوليني و هم چنين باعث بروز فاكتورهاي التهابي مي‌شود كه با بروز مشكلات قلبي و عروقي مرتبط است. به گزارش ايسنا، فروكتوز قند طبيعي است كه در بسياري از مواد غذايي يافت مي‌شود، اين قند به علاوه به بسياري ديگر از مواد غذايي به شكل مصنوعي افزوده مي‌شود. آزمايشات تاييد مي‌كند افرادي كه رژيم غذايي حاوي مقادير بالاي فروكتوز در قالب شكر افزودني دارند در معرض خطر فزاينده ابتلا به فشار خون بالا هستند. علاوه بر اين قند فروكتوزي كه به طور مصنوعي به مواد غذايي افزوده مي‌شود نه تنها به ريشه دندانها آسيب مي‌رساند بلكه حتي متابوليسم بدن را نيز دستخوش تغييرات مي‌كند و عامل اصلي اين تغييرات قند فروكتوز است كه مي‌تواند وارد سلولهاي بدن ‌شود و متابوليسم آنها را تا حد خطرناك و مخربي تغيير دهد.