پزشکی بالینی

متخصصان مغز و اعصاب در دانشگاه آلبرتاي آمريكا در يك مطالعه تازه تاكيد كردند كه يك ماده اصلي موجود در زعفران قادر است از سلولهاي مغزي در برابر بيماري‌ها و التهاب‌هاي عصبي محافظت نمايد. به گزارش  ايسنا، دكتر كريس پاور در اين دانشگاه كه سرپرستي اين مطالعه را بر عهده داشته مي‌گويد: ما در آزمايشات خود متوجه وجود تركيبي در اين چاشني خوش عطر و بو شده‌ايم كه كروسين نام دارد. هم چنين با بررسي‌هاي بيشتري دريافتيم كه اين تركيب در محيط‌هاي كشت سلولهاي مغزي يك تاثير محافظتي مهم روي اين سلولها دارد و در واقع مي‌تواند از آسيب وارده به سلولهايي كه غلاف ميلين را براي نورونها (سلولهاي عصبي) مي‌سازند، جلوگيري كند. به گزارش آسوشيتدپرس، اين آزمايشات توان بالقوه تركيب كروسين را در پيشگيري و درمان بيماريهاي التهابي و مزمن مغزي نشان مي‌دهد. يكي از مهمترين خواص زعفران درمان افسردگي است. زعفران داراي بويي قوي و طعمي تلخ است. نوشيدن چاي زعفران باعث هضم غذا مي‌شود، اثر مسكن درد دارد، باعث تحريك اعصاب مي‌شود. بعلاوه زعفران خون ساز است و گردش خون را آسان مي‌سازد. مصرف زعفران خونريزي‌هاي بعد از زايمان را از بين مي‌برد، كبد را تصفيه و قوي مي‌كند، سرفه را رفع و اثر مفيد روي درمان برونشيت دارد. شرح آزمايشات فوق در مجله ايمونولوژي ارائه شده است.

محققان نروژي روش جديدي را براي تحليل جزءبه‌جزء فعاليت‌هاي الكتريكي در مغز ابداع كرده‌اند كه به پزشكان اين امكان را مي‌دهد تا سيگنال‌هاي سلول‌هاي مغزي را بهتر تفسير كنند. در عين حال اين روش مي‌تواند قدم‌هاي رو به جلويي براي تفسير اندازه‌گيري‌هاي EEG نيز فراهم كند تا بلكه بتوان تشخيص و درمان بيماري‌هاي مختلف مغزي را با دقت بيشتري دنبال كرد. اين روش جديد كه براساس روش‌هاي فيزيك، رياضيات و انفورماتيك و علوم رايانه‌اي ابداع شده، در واقع يك مدل رياضياتي است كه ارتباط ميان فعاليت سلول‌هاي عصبي و سيگنال‌هاي الكتريكي را كه توسط الكترود ضبط مي‌شود، مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. در واقع سيگنال‌هاي الكتريكي با فركانس بالا يا پايين در مغز تشخيص داده شده و بيشتر بر سيگنال‌هاي كم‌فركانس يا اصطلاحا «باس» تمركز مي‌كند. سپس اين امواج ثبت‌شده موردارزيابي قرار مي‌گيرند و در نهايت تحليل مي‌شوند تا عدم هماهنگي ميان آنها نوع بيماري را مشخص كند.

تصور کنيد روزي بتوانيد يک مموري‌کارت را به مغز خود وصل کنيد و از فايل‌هاي موجود در آن بلافاصله استفاده کنيد. مثلا اطلاعات موردنياز براي يک کنفرانس يا امتحان را دانلود کنيد و آن را چند دقيقه قبل از شروع جلسه در مغزتان ذخيره کنيد و درجا از داده‌هاي آن استفاده کنيد. يعني يک ماتريکس تمام عيار. خب به نظر مي‌رسد اين تصور چندان هم دور از ذهن نيست. چون دانشمندان دانشگاه کاليفرنياي جنوبي توانسته‌اند قدم‌هاي اوليه?اي در اين راه بردارند.
بعد از مطالعات فراواني که دکتر تئودور برگر و همکارانش درمورد واکنش‌هاي شيميايي فرآيند يادگيري کوتاه‌مدت در مغز موش‌ها انجام دادند، توانستد يک چيپ کوچک بسازند که از الکترودهايي براي اتصال به مغز و افزودن به ظرفيت حافظه استفاده مي‌کند. اين پروتز عصبي قادر است سيگنال‌هاي عصبي را ذخيره کند و درست مانند يک حافظه جانبي الکترونيکي به موش‌ها کمک کند تا سريع‌تر و بيشتر ياد بگيرند.
با روشن کردن مدار، يادگيري به موش‌ها القا مي‌شود و آنها «ياد مي‌گيرند» و با خاموش کردن مدار، همه‌چيز را به سرعت فراموش مي‌کنند. دکتر برگر ادعا مي‌کند که اگر بتوانند جزييات بيشتري از فرآيند رمزنگاري سلول‌هاي عصبي را بفهمند، قادر خواهند بود تقريبا هر چيزي را در حافظه ايجاد يا حذف کنند. دقيقا مثل يک فلش مموري که به مغز وصل مي‌شود. در حال حاضر تحقيقات آنها روي موش‌ها موفقيت‌آميز بوده و هدف بعدي آنها اجرايي کردن اين پروژه در مورد ميمون‌هاست.
پژوهشگران دانشگاه کاليفرنياي جنوبي در مقاله‌اي که براي معرفي اين تکنيک منتشر کرده‌اند، هدف از تحقيق روي چنين طرحي را کمک به بازيابي حافظه يا افزايش ظرفيت حافظه در بيماران مبتلا به آلزايمر، سکته مغزي يا ضربه به جمجمه اعلام کرده‌اند. اما صبر کنيد... مساله خيلي شبيه داستان‌هاي علمي-تخيلي به نظر مي‌رسد. اگر واقعا چنين دستاوردي در آينده محقق شود، فکر مي‌کنيد چه واکنش‌هايي را در ميان مردم برمي‌انگيزد؟ چه استفاده‌ها (يا سوء‌استفاده‌هاي) ديگري مي‌توان براي آن درنظر گرفت؟ اگر چنين فلش مموري در دسترس شما بود، چه فايل‌هايي را روي آن ذخيره مي‌کرديد؟

به ياد داريد که حدود 3 سال قبل خبر استخراج تصاوير از مغز انسان چه سر و صدايي به پا کرد؟ محققان طي اين مدت بيکار نبوده‌اند و حالا توانسته‌اند تصاوير ويديويي را از ذهن افراد بخوانند و دانشمندان UC Berkeley خبر از امکان بازسازي مشاهدات مغز و تبديل آنها به کليپ ويديويي مي‌دهند. شايد بتوان به زبان ساده اين کار را خواندن افکار ناميد. 
 آنها اين امکان را از طريق يک دستگاه fMRI که در ارتباط با يک کامپيوتر و نرم‌افزاري ويژه است فراهم کرده‌اند.  در اين تحقيق داوطلبين به مدت چندين ساعت درون دستگاه MRI قرار گرفته‌اند و به هر کدام از آنها تعدادي کليپ ويديويي نشان داده شد. همزمان با ديدن ويديوها، دستگاه از جريان خون و فعاليت الکتريکي بخش کورتکس بينايي مغز داوطلب تصويربرداري کرده و آنها را به يک نرم‌افزار مخصوص ارسال کرده است.
اين نرم‌افزار سيگنال‌هاي دريافتي را از مغز دريافت کرده و آنها را با تصاوير ويديويي اصلي مقايسه کرده است. با مقايسه تصاوير ويديويي اصلي و سيگنال‌هاي دريافتي از مغز، کامپيوتر بيشتر و بيشتر ترجمه صحيح اين سيگنال ها را آموخته است. در ادامه کار ?? ميليون ثانيه کليپ ويديويي از يوتيوب به نرم‌افزار داده شده تا آنها را با سيگنال‌هاي مغزي مقايسه و يک معيار تشخيصي ايجاد کند. به زبان ساده نرم‌افزار ياد گرفته که واکنش مغز نسبت به هر محرک تصويري چه سيگنال‌هاي الکتريکي ايجاد کرده و يک پايگاه اطلاعاتي ساخته است.
در ادامه آزمايش به داوطلبان تعدادي کليپ ويديويي نشان داده شده و نرم‌افزار توانسته آنها را تبديل به تصاوير ويديويي با شباهت نسبتا بالا بکند. هرچند تصاوير هنوز محو هستند و کيفيت بالايي ندارند، اين يک گام تاريخي بزرگ به جلو محسوب مي‌شود. در سايت narenji.ir مي‌توانيد يک ويديوي کوتاه ببينيد که حاوي تصاوير نمايش داده شده به داوطلب‌ها و تصاوير بازسازي شده از مغز است.
به صورت تئوري در حال حاضر اگر يک کامپيوتر قدرتمند و ديتابيس لازم وجود داشته باشد، مي‌توان ذهن هر کسي را خواند و مشاهده کرد که در حال حاضر به چه چيزي فکر مي‌کند!
اين نخستين بار در تاريخ است که بشر توانسته تصاوير ويديويي را از مغز استخراج کند و اين شروع گام‌هاي بزرگي خواهد بود که البته نگران کننده هم هست. اين سيستم حتي مي‌تواند خواب‌هاي شما را هم تبديل به کليپ ويديويي کرده و آنها را به شما تحويل بدهد! براي اينکه به اين نقطه برسيم، به تحقيق بيشتر و افزايش قدرت سخت‌افزاري کامپيوترهايمان نياز داريم که هيچ يک از آنها دور از دسترس به نظر نمي‌رسند.

به تازگي نتايج اوليه يك كارآزمايي باليني در كنگره جراحان نورولوژي مطرح شد كه نشان مي‌دهد اولتراسوند متمركز با هدايت MR اين قابليت را دارد كه با ايمني و كارايي بالا، لرزش اوليه را تحت كنترل خود درآورد. نتايج حاصل از مطالعه 10 بيمار نخست نشان مي‌دهد كه پيشرفت 78 درصدي در نمره متقابل لرزش دست حاصل شده است. از سويي نمره فعاليت‌هاي عملكردي بيمار تا 92 درصد بهبود يافته است. ازسويي، پيامدها و عوارض اين روش درماني با ديگر روش‌هاي درماني?لرزش، مانند استرئوتاكتيك تالاموتومي و تحريك عمقي مغز قابل‌مقايسه بودند. تاكنون به نظر مي‌رسد اين درمان غيرتهاجمي زندگي بيماران را تغيير و توانايي آنها را ارتقا داده تا بتوانند از دست غالب خود براي انجام فعاليت‌هايشان استفاده كنند، كاري كه قبل از درمان نمي‌توانستند انجام دهند. بيماران با اين روش درماني از پيشرفت فوري خود هيجان‌زده مي‌شوند. در اين روش با استفاده از MR براي هدايت و پايش تحويل اولتراسوند تمركز يافته به سلول‌هاي عصبي مسبب لرزش در تالاموس استفاده مي‌شود. هدف درماني نيز كاهش لرزش در دست غالب بيمار است.

براساس تحقيقات پژوهشگران دانشگاه كالج لندن، اندازه بعضي قسمت‌هاي مغز با تعداد دوستاني كه يك فرد در فيس‌بوك دارد، همخواني دارد. به عبارتي، بعضي نواحي مغز كه ماده خاكستري بيشتري دارد، مانند آميگدالا در اين ميان دخيل هستند. اين محققان همچنين اظهار مي‌دارند افراد با تعداد دوستان بيشتر در فيس‌بوک، تمايل دارند دوستان ييشتري هم در دنياي واقعي داشته باشند. بايد تاکيد کرد که اين تنها يك ارتباط است و نه يك دليل. امروزه با وجود تاثير زيادي كه شبكه‌هاي اجتماعي آنلاين دارند، هنوز اطلاعات زيادي درباره تاثير آنها روي مغز وجود ندارد. اين امر منجر به بسياري از گمانه‌زني‌هايي شده مانند اينکه اينترنت‌ براي ما مضر است، درحاليکه هنوز شواهد علمي خاص درباره آنها در دست نيست.

دانشمندان به تازگي از توسعه و موفقيت اوليه تست يك وسيله جديد خبر مي‌دهند كه هنگام جراحي مغز به شما مي‌گويد بافت مغز طبيعي است يا سرطاني. به اين ترتيب جراحان بدون برداشتن بافت طبيعي، مي‌توانند مقدار بيشتري از بافت سرطاني را خارج كنند.براي احتياط و به طور روتين جراحان بافت اضافي اطراف تومورهاي پستان، پروستات و غيره را برمي‌دارند، اما جراحان مغز و اعصاب با محدوديت‌هاي فراواني روبرو هستند، زيرا برداشت بافت اضافي مي‌تواند حافظه حركت و ديگر عملكردهاي بيمار را مختل كند. براي غلبه بر اين مشكل‌ها، محققان وسيله جديدي را ابداع كرده‌اند كه مي‌تواند حاشيه ميان بافت سرطاني و سالم را در يك دوم زماني كه قبلا لازم بود، تعيين كند. اين وسيله جراحي تلفيقي از وسيله‌اي به نام «اولتراسونيك آسپيراتور» (كه براي تفكيك و مكش بافت استفاده مي‌شده) و فرم تغيير يافته وسيله ديگري به نام «mass spectrometer» است. اين وسيله در نمونه‌هاي مغز انساني با موفقيت‌ آزموده شده و مي‌تواند براي ديگر تومورهاي بدن نيز استفاده ‌شود.

گروهي از متخصصان اعصاب و روانپزشكان در يك آزمايش جديد دريافته‌اند كه مادر شدن، توام با مجموعه‌اي از رفتارهاي جديد است كه حداقل بخشي از اين رفتارها ناشي از تغييرات در كاركرد مغز هستند. اين متخصصان روي رفتارهاي گروهي از موش‌هاي مادر و فعاليت نورون‌هاي بخش شنوايي قشر مخ در اين موش‌ها آزمايش كردند. آنها مي‌گويند: بخش ابتدايي شنوايي در قشر مخ به عنوان منطقه‌اي شناخته شده است كه تغييرات كاركردي را در واكنش به ورودي‌هاي حسي از محيط اطراف در كنترل دارد.
به گزارش يونايتدپرس، اين مطالعه كه به تفصيل در مجله «نورون» منتشر شده نشان داد: فرآيندهاي شنوايي و بويايي در موش‌هاي مادر بلافاصله پس از زايمان به طرز شگفت‌انگيزي تغيير مي‌كنند كه حاصل آن، تعامل بهتر با نوزاد است. به اين ترتيب موش مادر نسبت به صداها و واكنش‌هاي فرزند جديد خود، حساس‌تر مي‌شود. 

این سمینار در تاریخ ۸ الی ۹ آذر ۱۳۹۰ توسط مركز تحقيقات علوم اعصاب شفاء در بیمارستان خاتم الانبیا تهران برگزار خواهد شد. مباحث این سمینار شامل مغز، ذهن، يادگيري: بررسي مشكلات تكامل در كودكان، اهميت نقش بازي در يادگيري كودكان در قرن بیست و یکم، سيناپس و آموزش در كودكان، مانيتورينگ تكامل سيستم عصبي مركزي در كودكان، مغز، ذهن  و يادگيري در كودكان و تروما، تاثير منفي توكسين ها در تكامل مغزي، نقش استرس، افسردگي و PTSD در تكامل مغزي، اهميت  و ضرورت تشخيص به موقع آسيب هاي CNS در كودكان و تاثير عوارض بلند مدت در زندگي كودكان، مغز، ذهن، يادگيري در در دبستان، ارتقا سطح يادگيري كودكان، سلامت روحي و رواني و آمادگي ورود به مدرسه، رشد و یادگیری در كودكان، نقش هنر در آموزش كودكان، متابوليسم مغز و يادگيري در كودكان، علوم اعصاب و آموزش، آموزش كودكان و اپي لپسي، موسيقي درماني، نقش مهار منتشرشونده بر حافظه، اشكال متفاوت تكامل مغز می باشد.

اطلاعات بیشتر

مغز اندامي است که براي قرن‌ها به علت پيچيدگي‌اش باعث حيرت انسان‌ها بوده است و شايد بهترين توصيف از آن را کارل ساگان، محقق و نويسنده، کرده باشد که گفته است: «مغز مکاني است بسيار بزرگ در فضايي بسيار کوچک.» دانشمندان با استفاده از تکنولوژي مدرن توانسته‌اند نگاهي عميق‌تر و دقيق‌تر از قبل به اين کلاف پيچيده از نورون‌ها (سلول‌هاي عصبي) و ميلياردها اتصالات آنها بيندازند.

برای مشاهده بقیه تصاویر اینجا را کلیک نمایید