الیاف نانولوله کربنی برای درمان نارسایی الکتریکی قلب
پژوهشگران نانولولههای کربنی، الیافی نرم و انعطافپذیر و درعینحال محکم ساختهاند که در بافت قلب، برای درمان نامنظمی ضربان قلب کاربرد دارند. محققان دانشگاه رایس (Rice) و مؤسسه قلب تگزاس، در حال مطالعه کاربرد الیاف نرم و انعطافپذیر ساخته شده از نانولولههای کربنی، برای بازگرداندن هدایت الکتریکی به بافت آسیبدیده قلب هستند. با حمایت انجمن قلب آمریکا، این نهادها توانایی الیاف برای اتصال وقفههای الکتریکی در بافت، ناشی از بینظمی ضربان قلب را آزمایش کردند.
یک قلب تپنده، توسط سیگنالهای الکتریکی که موجب انقباض و انبساط بافتهای قلب میشوند کنترل میشود. زخم در بافت قلب، باعث عدم هدایت برق میشود. این الیاف نرمِ بسیار رسانا، راهی برای کار در اطراف این شکافها ارائه میدهند. سرپرست این پژوهش میگوید: «این الیاف مانند کابلهایی هستند که به ما اجازه میدهند بار الکتریکی را از یک طرف شکاف به طرف دیگر منتقل کنیم. اساساً، ما در حال اتصال کوتاه مدار هستیم.»
الیاف نانولوله، ساختهشده در آزمایشگاه شیمیدان و مهندس شیمی، ماتئو پاسکوالی در دانشگاه رایس، قطری حدود یکچهارم ضخامت یک تار موی انسان دارند؛ اما حتی یک قطعه یک اینچی از آن، شامل میلیونها نانولوله (لولههای میکروسکوپی از کربن خالص، کشفشده در اوایل 1990) است. پاسکوالی گفت: «هرچند این الیاف در اصل بهمنظور صرفهجویی در وزن در هواپیماهای تجاری تولید شد، تواناییهای بالقوه آن برای کاربردهای پزشکی بهسرعت آشکار شد.»
از آنجا که این الیاف نرم، انعطافپذیر و بسیار محکم هستند، انتظار میرود برای برنامههای کاربردی زیستی بسیار مناسب باشند. این الیاف در حال حاضر توانایی بالقوهای برای درمان بیماری پارکینسون نشان دادهاند که بیمار برای درمان این بیماری عصبی نیاز به کاشت مغز دارد. مارک مک کالی، الکتروفیزیولوژیست قلبی در مؤسسه قلب تگزاس میگوید: «افرادی که مبتلا به نارسایی قلبی هستند، در طول زمان دچار زخم بافت قلب میشوند که از راههای مختلفی روی هدایت الکتریکی در قلب تأثیر میگذارد. به اعتقاد ما این الیاف ممکن است به ما کمک کند انواع بینظمیهای ضربان قلب و مسائل انتقال الکتریکی را حل کنیم.»
فلاویا ویتال، یک دانشمند محقق در آزمایشگاه پاسکوالی میگوید: «سیمهای فلزی خود به بافت قلب آسیب میزنند. اگر به فروکردن یک سوزن در پوست خود فکر کنیم، درنهایت پوست واکنش نشان میدهد و در اطراف سوزن زخم شکل میگیرد؛ اما این الیاف منحصربهفرد، کوچکتر و قابلانعطافتر از یک تار موی انسان بوده و آنقدر قوی هستند که در اثر تپش مداوم قلب فرسوده نمیشوند. علاوه بر این، به علت امپدانس (مقاومت آن در برابر جریان) کم الیاف، برق بهمراتب بهتر از آنها نسبت به سیمهای فلزی هدایت میشود.» محققان در حال آزمایش سازگاری زیستی الیاف هستند و امیدوارند بیش از چند سال با آزمایشهای انسانی فاصله نباشد.
پژوهشگران دانشگاه رایس موفق به ساخت ترکیبی با نام تجاری Bi@US-tubes شدند که از آن میتوان برای افزایش کنتراست سلولهای بنیادی در سیتیاسکن استفاده کرد. بیسموت مادهای است که در تولید برخی داروها از آن استفاده میشود، این ماده کاربردهای پزشکی و آرایشی هم دارد. گروه تحقیقاتی دانشگاه رایس بیسموت را داخل نانولوله کربنی قرار دادند و از آن به عنوان عامل کنتراست دهنده موثر در اسکنرهای سیتی اسکن استفاده کردند. نتایج این پژوهش در نشریه Journal of Materials Chemistry B به چاپ رسیده است.
دانشمندان، تار ابریشمی عنکبوت را با نانولوله های کربنی پوشش داده و الیافی ساخته اند که نه تنها بسیار مستحکم است بلکه رسانای برق نیز هست. این نخ جدید سه برابر مستحکم تر از ابریشم تار عنکبوت است که یکی از مستحکم و قوی ترین مواد شناخته شده در طبیعت محسوب می شود. نخستین کاربرد این نخ مستحکم جدید در وسایل پزشکی نانومقیاس اعلام شده است.
یک گروه بینالمللی از محققان نوع جدیدی از ماهیچه مصنوعی ساختهاند که از نخهایی از رشتههای نانولوله کربنی درهمپیچیدهی آغشته به موم پارافین تشکیل شده است. این ساختارهای محرک جدید از این لحاظ که به الکترولیت خارجی برای عمل کردن نیاز ندارند، با افزارههای ساخته شده قبلی متفاوت هستند. این ماهیچهها میتوانند 100 هزار برابر وزنشان را جابجا کنند، بینهایت سریع منبسط و منقبض شوند و در گستره دمایی وسیعی عمل کنند. چنین خواصی میتواند آنها را برای استفاده در گسترهای از کاربردها از قبیل روباتهای انساننما، منسوجات هوشمند و موتورهای چرخشی پیشرفته ایدهآل کند.
یک تیم تحقیقاتی در دانشگاه پنسیلوانیا با استفاده از اتصال آنتی بادی ویژهای روی نانولوله کربنی موفق به ساخت دستگاه شناساگر بیماری لایم شده است. تشخیص زودهنگام، در شناسایی بیماری لایم بسیار مهم است. در حال حاضر یک چهارم از این بیماران به دلیل حساسیت اندک ادوات تشخیص پزشکی، بیماریشان به اشتباه چیز دیگری شناسایی میشود. عدم تشخیص درست بیماری باعث میشود تا درمان بهموقع انجام نشده و بیمار در مراحل حاد بیماری تحت درمان قرار گیرد؛ زمانی که طول درمان به درازا خواهد کشید و ممکن است آثار طولانی مدتی روی بیمار داشته باشد. درحال حاضر از روش شناسایی آنتیبادیهایی مربوط به پروتئین باکتری، بیماری شناسایی میشود که این کار چندین هفته بعد از آلودگی بدن قابل انجام است. اما اخیرا محققان دانشگان پنسیلوانیا موفق به ارائه روشی شدند که خود باکتری را شناسایی میکند.
محققان موفق به توليد نانولولههاي جديد براي تصويربرداري و دارورساني شدند. ميتوان از نانولولههاي کربني براي نفوذ بيخطر به درون سلولهاي انسان و رهايش داروهاي ضد سرطان يا مولکولهاي DNA تغييريافته در ژندرماني استفاده کرد. با وجودي که هنوز راهي طولاني تا استفاده از اين فناوري در کاربردهاي باليني بايد طي شود، گروهي از محققان دانشگاه «بث» به رهبري دکتر «صوفيا پاسکو» نشان دادهاند که چگونه اين لولهها ميتوانند به عنوان «حاملهاي بار» عمل کرده و با نفوذ در غشاي بيروني سلول، برخي مولکولهاي دارويي را به درون سلول برسانند.
پژوهشگراني از مرکز پزشکي «ويک فورست باپتيست» نشان دادهاند که تزريق نانولولههاي کربني چندجداره (MWCNT) به تومورها و گرمايش آنها با يک ليزر براي 30 ثانيه، سريع ميتواند باعث از بين رفتن آنها شود. نتايج مربوط به اولين تلاشها بر روي تومورهاي کليه در سال 2009 گزارش شد، ولي اکنون آنها علم مورد نظر را دريافت کرده و از آن در تومورهاي سرطاني سينه، بويژه سلولهاي بنيادي سرطاني آغازکننده تومور استفاده کردهاند. کشتن اين سلولهاي بنيادي سخت است، زيرا آنها غالبا تقسيم نميشوند و اکثر روشهاي ضدسرطان براي کشتن سلولهايي که بارها تقسيم ميشوند، طراحي شدهاند. «سوزي تورتي»، محقق ارشد اين گروه گفت: سلولهاي بنيادي سرطان سينه تمايل به مقاومت در برابر داروها و راديودرمان دارند، بنابراين هدفگيري اين سلولهاي ويژه از اهميت زيادي در جامعه علمي برخوردار است. «تورتي» توضيح داد: درمان سرطان بر اساس گرما يک رهيافت نويدبخش براي مديريتهاي باليني سرطانهايي مانند سرطان سينه ارائه ميکند.