پزشکی بالینی

كارآزمايي‌هاي باليني نشان مي‌دهند كه ختنه شدن مي‌توان ميزان عفونت HIV را كاهش دهد، اما تا اين اواخر دانشمندان دليل آن را دقيقا نمي‌دانستند. اكنون نتايج مطالعه‌اي منتشر شده كه محققان در آن توضيح مي‌دهند شايد تغييرات در جمعيت باكتري‌هايي كه روي يا اطراف آلت تناسلي زندگي مي‌كنند، مسوول آن باشد. با كمك يك تكنولوژي جديد كه امكان بررسي ژن‌هاي ارگانيسم‌ها را سريع‌تر كرده، پژوهشگران به آناليز ژنتيكي ميكروبي پاتوژن‌هاي آلت تناسلي ميان گروهي از مردان اوگاندايي، قبل و بعد از ختنه شدن پرداختند. در نهايت مشخص شد 12 ماه بعد از انجام ختنه باكتري‌هاي اطراف آلت تناسلي آنها به طور معني‌داري كمتر شده بودند (81 درصد كمتر). محققان به اين نتيجه رسيدند كه شايد همين امر دليل اصلي ابتلاي كمتر آنها به عفونت HIV باشد. مطالعات پيشين حاكي از كاهش 50 درصدي خطر انتقال HIV ميان مردان با انجام ختنه بوده است، به اين ترتيب ختنه به روشي مهم در كاهش ابتلا به ‌HIV معرفي شده است.

محققان بيمارستان کودکان سياتل با کمک گرفتن از HIV توانستند به يک کودک مبتلا به لوکميا کمک کنند تا بر بيماري خود فائق آيد. اين نوع درمان که «ايمونوتراپي سلولار» ناميده مي‌شود، سلول‌هاي جنگنده بدن را عليه عفونت (T-cell) درگير خود کرده و آنها را برنامه‌ريزي مجدد مي‌کند. محققان در اين بيمار از فرم ناتوان شده HIV براي تغيير سيستم ايمني استفاده کردند تا سول‌هاي T را براي جنگ عليه سلول‌هاي سرطاني تحريک کنند. البته اين تست در مراحل ابتدايي خود است، اما از خود نشانه‌هايي بروز داده که مي‌تواند اميدهاي زيادي را در جنگ عليه سرطان برانگيزاند. Rebecca Gardener، انکولوژيست بيمارستان سياتل گفت سلول‌هاي T تغييريافته به سرطان‌هاي منشاء گرفته از خون حمله مي‌کند و آنها را تا مرز نابودي کامل مي‌کشاند. در واقع با اين کار، سلول‌هاي T بيمار گرفته شده، تغيير ماهيت داده شده و به آنها فهمانده مي‌شود که بايد سلول‌هاي لوکميا را بشناسند، سپس يک ماه بعد دوباره به بدن بيمار اينفيوژن مي‌شوند تا کار خود را به درستي انجام دهند.

یادمان باشد عفونت HIV در غالب موارد ۲۲ روز پس از تماس اولیه قابل تشخیص است هر چند که اکثرا به بیماران توصیه می شود تا ۱۲ هفته پس از رفتارهای پرخطر برای انجام آزمایش منتظر بمانند. خطر انتقال طی ۳ ماه پس از عفونت اولیه احتمالا در بیشترین حد است. اگرچه اکثر بیماران مبتلا به عفونت حاد HIV علامتدار هستند ولی این بیماری اغلب اوقات تشخیص داده نمی شود. آزمایش RNA nucleic acid amplification طی ۱۴- ۷ روز عفونت را شناسایی می کند ولی به دلیل هزینه بالا (۷۵ دلار) تنها در زنان معرض خطر و در دوره پری ناتال برای رد عفونت نوزاد مورد استفاده قرار می گیرد.

اميد مي‌رود وسيله‌اي ارزان‌قيمت و قابل‌حمل که مي‌تواند به سرعت سلول‌هاي لوکمي يا HIV را تشخيص دهد به زودي در دسترس قرار گيرند، آن هم به کمک يک «بيوچيپ» که از رشته‌هاي سلولي تصاوير 3 بعدي تهيه مي‌کند. محققان علوم مهندسي اين مطالعه اظهار اميدواري مي‌کنند که اين وسيله قدم مهمي به سوي توليد چيپ‌هاي فلوساتيومتري ارزان‌قيمت بردارد تا با استفاده آنها در بالين، به تشخيص زودهنگام بيماري دست يافت. روش فلوساتيومتري به طور کلي با استفاده از حسگرهاي چشمي به سلول‌ها از 3 مسير نگاه مي‌کند. درواقع با فلوساتيومتري مي‌توان با استفاده از نور ليزر روي سلول‌هاي هدف تمرکز کرده و از هر سلول 3 سيگنال اپتيکال توليد کرده و به اين ترتيب خصوصيات بيوکميکال سلول‌ها را نشان مي‌دهند، مانند اندازه آنها و ميزان نور برگشتي را. حالا اين تکنيک روي يک بيوچيپ تعبيه شده و کار را در بالين راحت کرده است. در حال حاضر اين بيوچيپ‌ها به قيمت بسيار ارزان‌تر از فلوساتيومتري که حدود 100هزار دلار مي‌ارزند، در دسترس قرار مي‌گيرد و حدود هزار دلار هزينه دارد.

اداره كل غذا و داروي آمريكا اولين تست خانگي HIV را كه بدون نياز به نسخه در دسترس قرار مي‌گيرد، ‌مورد تاييد قرار داد. به اين ترتيب افراد مي‌توانند خودشان به‌طور خصوصي خود را در مورد ابتلا به اين ويروس موردآزمايش قرار دهند. تست OraQuick وجود HIV را در بزاق جمع شده از دهان با استفاده از سوآب دهاني نشان مي‌دهد. اين تست به گونه‌اي طراحي شده كه در عرض 20 تا 40 دقيقه جواب مي‌دهد. اين اداره در توضيح تاييد خود مي‌گويد: «در دسترس بودن تست خانگي HIV گزينه ديگري پيش روي افراد قرار مي‌دهد تا خود را مورد آزمايش قرار دهند و در صورت مثبت شدن، به دنبال درمان‌هاي مناسب باشند.» البته ذكر شده دقت اين تست صددرصد نيست. يك كارآزمايي انجام شده نشان مي‌دهد اين تست HIV را در حاملان اين ويروس تنها در 92 درصد موارد به درستي تشخيص مي‌دهد. بدين معنا كه از هر 12 فرد آلوده به HIV كه از اين كيت استفاده مي‌كنند، يك نفر تشخيص داده نمي‌شود. در افراد غيرآلوده به HIV، دقت تست تا 99 درصد برآورد شده، به اين معنا كه از هر 5 هزار نفر غيرآلوده، يك نفر به اشتباه مبتلا تشخيص داده مي‌شود. قبل از اين هم تست‌هاي مختلفي براي استفاده در خانه تاييد شده بودند، اما همه آنها به نمونه خون نياز داشتند و براي بررسي بيشتر بايد به آزمايشگاه فرستاده مي‌شدند. قيمت اين كيت 09/12 دلار برآورد شده است.

برگزار کنندگان: مرکز تحقیقات ایدز ایران، مرکز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت، UNAIDS
زمان برگزاری: ۱ الی ۴ آبان ۱۳۹۱
ارسال خلاصه مقالات: ۱۰/۷/۱۳۹۱
مکان برگزاری: تهران، سالن اجتماعات سازمان مركزي دانشگاه علوم پزشكي تهران

سایت همایش

به تازگي تست OraQuick HIV براي استفاده در کلينيک پزشکان در دسترس قرار گرفته و به زودي نيز براي آزمون سريع HIV در خانه روي پيشخوان قرار مي‌گيرد و به اين ترتيب ديگر نيازي به تجويز پزشک نخواهد داشت. البته بايد توجه داشت که اين تست، درماني نيست اما مي‌تواند يک پيروزي چشمگير در جنگ عليه HIV محسوب شود. 17 عضو کميته مشورتي اداره کل غذا و داروي آمريکا تاييد کردند که اين تست جديد HIV بايد به صورت OTC درآيد تا به مصرف‌کنندگان اين امکان را بدهد خود را در خانه مورد آزمايش قرار دهند، به اين ترتيب حريم خصوصي آنها نيز حفظ خواهد شد. هرچند اين تست کامل نيست، کميته مشورتي معتقد است که مزاياي تست‌هاي خانگي بر خطرات آنها برتري دارد و توصيه مي‌کند سازمان اداره کل غذا و داروي آمريکا آن را براي فروش روي پيشخوان مورد تاييد خود قرار دهد. اين تست با يک سوآب دهاني، تشخيص HIV را در عرض 20 دقيقه امکان‌پذير مي‌کند. هم اکنون تست مذکور براي استفاده در کلينيک‌ها در دسترس قرار دارد و هر چند به اندازه تست‌هاي ‌آزمايشگاهي حقيقي دقيق نيستند، مي‌تواند گسترش HIV را کُند کند و جان‌هاي زيادي را نجات دهد.