پزشکی بالینی

یادمان باشد عفونت HIV در غالب موارد ۲۲ روز پس از تماس اولیه قابل تشخیص است هر چند که اکثرا به بیماران توصیه می شود تا ۱۲ هفته پس از رفتارهای پرخطر برای انجام آزمایش منتظر بمانند. خطر انتقال طی ۳ ماه پس از عفونت اولیه احتمالا در بیشترین حد است. اگرچه اکثر بیماران مبتلا به عفونت حاد HIV علامتدار هستند ولی این بیماری اغلب اوقات تشخیص داده نمی شود. آزمایش RNA nucleic acid amplification طی ۱۴- ۷ روز عفونت را شناسایی می کند ولی به دلیل هزینه بالا (۷۵ دلار) تنها در زنان معرض خطر و در دوره پری ناتال برای رد عفونت نوزاد مورد استفاده قرار می گیرد.

یادمان باشد فراوان ترین گلبول های سفید در خون محیطی، نوتروفیل ها (لکوسیت های پلی مورفونوکلئر PMN) می باشند. در شرایط طبیعی نوتروفیل های با ۳ لوب غالب هستند، در حالی که نوتروفیل های ۴ لوبه و تعداد اندکی ۲ و ۵ لوبه نیز وجود دارد. در شیفت به چپ، سلول ها به سمت نابالغ تر شدن شیفت پیدا می کنند. در شیفت به چپ خفیف تا متوسط سلول های نابالغ مانند باندسل و متامیلوسیت دیده می شود. در شیفت به چپ شدید سلول های نابالغ شامل میلوبلاست، پرومیلوسیت و میلوسیت دیده می شوند. به کاهش تعداد نوتروفیل ها به کمتر از ۱۵۰۰ نوتروپنی گفته می شود.

یادمان باشد بخيه ماترس افقي(horizontal mattress یا تشک بافی افقی) احتمالا بهترين گزينه براي بستن زخم‌هايي است که تحت کشش زياد هستند يا لبه‌هاي آنها از لحاظ عمق برابر نيستند و يا زخم‌هايي که روي پوست شکننده ايجاد شده‌اند، زيرا اين روش سبب مي‌شود کشش ناشي از بخيه در طول لبه زخم پخش شود. بخيه ماترس عمودي(vertical mattress) بهترين شيوه براي رو به بيرون برگرداندنِ لبه‌هاي زخم در مناطقي است که به طور معمول لبه‌هاي زخم پس از بخيه رو به داخل(inversion) قرار مي‌گيرند (مثل پشت گردن يا قسمت‌هايي از پوست که حالت مقعر دارند). نوعي از بخيه ماترس به نام ماترس نيمه‌مدفون (دوخت گوشه) نيز وجود دارد که براي بستن لبه‌هاي مثلثي‌شکل ايده‌آل است زيرا سبب اختلال در جريان خون فلاپ پوستي نمي‌شود و از لحاظ نظري به کاهش نکروز نوک زخم مي‌انجامد. بخيه ممتد (runing) (يا به اصطلاح «بيس‌بالي») براي زخم‌هاي طويل و تحت کشش کم مورد استفاده قرار مي‌گيرد و بخيه ممتد ساب‌کوتيکولار براي بستن زخم‌هاي کوچک در نواحي کم‌کشش پوست که از نظر زيبايي حايز اهميت هستند (مثلا روي صورت) به کار مي‌رود نيازي نيست که انتهاي اين نوع بخيه را با گره جراحي ببنديم بلکه مي‌توانيم از گره‌هاي معمولي يا حتي نوار چسب براي تثبيت آن در محل استفاده کنيم.

یادمان باشد پیامدهای ایسکمی میوکارد عبارتند از: توقف گلیکولیز هوازی میوسیت های قلبی در عرض چند ثانیه که منجر به تولید ناکافی ATP و تجمع محصولات توکسیک مثل اسیدلاکتیک می شود، کاهش شدید قدرت انقباض در طی یک تا چند دقیقه (عارضه فانکشنال)، و نهایتا تغییرات ساختمانی شامل شل شدن  میوفیبریل ها، تخلیه گلیکوژن و تورم سلول ها و میتوکندری. این تغییرات قابل برگشت هستند. فقط ایسکمی شدیدی که ۲۰ تا ۴۰ دقیقه ادامه یابد موجب صدمات غیر قابل برگشت و مرگ میوسیت ها یا انفارکتوس می شود. حتی در انفارکتوس های ترانس مورال، یک حلقه باریک (حدود ۱/۰ میلی متر) از میوکارد ساب اندوکاردی زنده می ماند.

یادمان باشد در درمان دردهای ناشی از ایسکمی مثل سکته قلبی، اثر ترامادول بیشتر از مورفین است ولی مورفین در دردهایی که به علت حرارت ایجاد شده اند، اثر بیشتری نسبت به ترامادول دارد. همراهی استامینوفن با ترامادول باعث افزایش اثر ضد درد هر دو دارو می شود (مفید برای کاهش دوز ترامادول). ترامادول به علت داشتن اثر مهار بازجذب سروتونین، ممکن است در درمان انزال زودرس مفید باشد. ترامادول به علت مهارکردن بازجذب نورآدرنالین و سروتونین، در درمان افسردگی بسیار موثر است ولی اعتیاد ایجاد می کند. کدئین به هیچ وجه همراه با ترامادول یا حتی چند ساعت قبل یا بعد از آن نباید مصرف شود. در درمان مسمومیت با ترامادول، نالوکسان موفقیت صد در صد ندارد (به دلیل چسبیدن به گیرنده های ناشناخته علاوه بر گیرنده های اپیوئیدی). از اگزاکاربازین برای درمان اعتیاد به ترامادول می توان استفاده کرد.

یادمان باشد آگونیست های مخدرها شامل آل فنتانیل، بوپرنورفین، بوتروفانول، کدئین، فنتانیل، هیدروکودون، هیدرومورفون، لورفانول، مپریدین، متادون، مورفین، نالبوفین، اکسی کودون، اکسی مورفون، پنتازوسین، پروپوکسی فن، رمی فنتانیل، سوفنتانیل می باشد. بیشترین طول اثر را متادون (بیش از ۸ ساعت) دارد و کمترین طول اثر را رمی فنتانیل (۱۰دقیقه) و فنتانیل (۱ تا ۲ ساعت) دارا می باشند. مپریدین ۲ تا ۴ساعت، پنتازوسین ۳ تا ۴ ساعت، مورفین ۳ تا ۶ ساعت و کدئین ۴ تا ۶ ساعت طول اثر دارند. سریعترین شروع اثر را فنتانیل (فوری) دارد. شروع اثر مپریدین و مورفین وریدی کمتر از ۵ دقیقه، پنتازوسین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، متادون و کدئین خوراکی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه می باشد. به صورت مقایسه ای کدئین و هیدروکودون  کمترین اثر آنالژزیک و سوفنتانیل بیشترین اثر آنالژزیک را دارا می باشند. بقیه تقریبا اثر آنالژزیک برابر دارند. فنتانیل و هیدروکودون و پروپوکسی فن اثر یبوستی ندارند و بقیه دارای این اثر می باشند که کدئین و مپریدین و پنتازوسین دارای کمترین اثر یبوستی هستند.

یادمان باشد لنتیگو، ماکول های قهوه ای رنگ، خوش خیم و شایع می باشند که در پوست نواحی در معرض آفتاب افراد سفیدپوست ظاهر می شوند. انواع لنتیگو شامل کک و مک (Freckles)، لنتیگوی جوانی و لنتیگوی آفتابی می باشند. هر سه در اندازه، نحوه توزیع و تظاهرات بالینی مشابه هستند و در سن شروع، سیر بالینی و تماس با آفتاب متفاوت هستند. کک و مک ها نیاز به درمان ندارند و در ماه های زمستان محو خواهند شد. استفاده از ضد آفتاب ها از پیدایش کک و مک های جدید و تیره شدن فصلی پوست پیشگیری می کند. لنتیگوی جوانان به طور مشابه نیاز به درمان ندارند. لنتیگوی آفتابی به طور عالی با روش های محافظتی در مقابل آفتاب، پوشیدن کلاه، لباس مناسب و ضد آفتاب ها قابل پیشگیری است. محلول های هیدروکینون، ترتینوئین، کرم آزلائیک اسید و کرم گلیکولیک اسید همگی در کاهش هیپرپیگمانتاسیون در طول هفته ها تا ماه ها ارزشمند است.

یادمان باشد کورتون های موضعی بر حسب قدرت اثر از قوی به ضعیف عبارتند از: کلوبتازول، هالوبتازول، دیفلورازون، هالوسینوناید، فلوسینوناید، آمسینوناید، بتامتازون، دگزامتازون، تریامسینولون، فلوتیکازون، فلوسینولون، مومتازون، هیدروکورتیزون والرات، دزوناید، پردنیکاربات، هیدروکورتیزون استات. پمادها (امولسیون آب در روغن، ۸۰٪روغن ۲۰٪ آب) قدرت ماده ترکیبی را در مقایسه با کرم (امولسیون روغن در آب، ۵۰٪روغن ۵۰٪ آب) افزایش می دهند. به طور قراردادی کورتون های موضعی دوبار در روز به آهستگی و ملایمت روی پوست ماساژ داده می شوند. یک واحد نوک انگشت (FTU) مقدار پمادی است که از یک لول ای با دهانه به قطر ۵ میلی مر خارج شده و از چین انتهایی انگشت اشاره تا نوک آن ادامه پیدا می کند. در یک فرد بالغ یک واحد نوک انگشت تقریبا ۵/۰ گرم وزن دارد. این مقدار ۵/۰ گرم تقریبا منطقه ای به وسعت ۵×۵ سانتی متر را پوشش می دهد. بیماران نبایستی بیش از ۴۵ تا ۶۰ گرم از پماد یا کرم کورتون های موضعی قوی را مصرف کنند. 

یادمان باشد اگر وزن طحال مساوی یا بیشتر از 500 گرم یا طول آن مساوی یا بیشتر از 15 سانتی متر باشد به آن اسپلنومگالی گفته می شود. در حالی که هیپراسپلنیسم به وجود پان سیتوپنی در یک رده یا بیشتر از سلول های خونی در حضور مغز استخوان نرمال اطلاق می گردد. شایعترین اندیکاسیون اسپلنکتومی، تروما به طحال و شایعترین اندیکاسیون اسپلنکتومی الکتیو ITP می باشد. اندیکاسیون اسپلنکتومی در آنمی همولیتیک وابسته به آنتی بادی گرم شکست درمان با استروئید است. بیماری آگلوتینین سرد هرگز به اسپلنکتومی نیاز پیدا نمی کند. اندیکاسیون اسپلنکتومی در اسفروسیتوز ارثی عبارتند از: آنمی همولیتیک، ترانسفیوژن های راجعه، و زخم های مقاوم و سرکش در پاها. اندیکاسیون اسپلنکتومی در سیکل سل عبارتند از: بحران های حاد ناشی از گیرافتادن سلول ها، هیپراسپلنیسم، و آبسه طحال. اندیکاسیون اسپلنکتومی در تالاسمی ماژور عبارتند از: بیماران نیازمند به مقادیر بالای ترانسفوزیون (بیشتر از 200ml/kg در هر سال)، بیماران دچار احساس ناراحتی ناشی از اسپلنومگالی، و انفارکتوس های دردناک طحالی. در کمبود G6PD معمولا اسپلنکتومی اندیکاسیون ندارد.  در لوسمی میلوئید مزمن (CML)، لوسمی میلوئید حاد (AML) و لوسمی میلومنوسیتیک مزمن (CMML) اسپلنکتومی جهت کاهش درد و سیری زودرس اندیکاسیون دارد. اسپلنکتومی در مراحل انتهایی ترومبوسیتمی اسانسیل (ET) و پلی سیتمی ورا (PV) که متاپلازی میلوئید ایجاد شده کاربرد دارد. اندیکاسیون های اسپلنکتومی در پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (ITP) عبارتند از: شکست درمان طبی، استفاده طولانی مدت از استروئیدها (احتیاج به تجویز بیش از 10 تا 20 میلی گرم در روز استروئید به مدت 3 الی 6 ماه جهت حفظ تعداد پلاکت در حد 30000)، و بعد از اولین عود بیماری. اسپلنکتومی اورژانس در صورت وقوع خونریزی شدید و تهدید کننده حیات همچون خونریزی داخل جمجمه ای کاربرد دارد. در پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP) اسپلنکتومی در بیمارانی که دچار عود گردیده اند یا احتیاج به چند نوبت تعویض پلاسما جهت کنترل علائم دارند به کار برده می شود. اندیکاسیون های اسپلنکتومی در سندرم فلتی (تریاد آرترین روماتوئید، اسپلنومگالی و نوتروپنی) عبارتند از: نوتروپنی علامتدار (کمتر از 2000)، آنمی وابسته به تزریق خون، و ترومبوسیتوپنی شدید.

یادمان باشد به عفونت قسمت فوقانی دستگاه ژنیتال (اندومتر به بالا) بیماری التهابی لگن (PID) گفته می شود و ممکن است یک یا چند قسمت از نواحی آناتومیک ذیل درگیر باشد: اندومتریت، سالپنژیت، اووفوریت، میومتریت، پارامتریت (عفونت سروز رحم و لیگامان های پهن). با توجه به این که سالپنژیت مشخص ترین و شایعترین جزء PID است، لذا از این دو اصطلاح به جای یکدیگر نیز استفاده می شود. بیماران با تابلوی بالینی خفیف به صورت سرپایی درمان می شوند. درمان سرپایی شامل سفتریاکسون، سفوکسیتین همراه با پروبنسید یا سفتی زوکسیم تک دوز به اضافه داکسی سیکلین با یا بدون مترونیدازول 500 میلی دو بار در روز برای 14 روز.