پزشکی بالینی

بنا بر ادعای جدید دانشمندان، مسواک زدن درست دندانها می‌تواند در جلوگیری از ابتلا به آرتروز کمک کند. محققان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه لوئیزویل، ارتباط بین باکتری عامل بیماری لثه و شروع زودهنگام روماتیسم مفصلی و همچنین پیشرفت سریعتر و وخامت شدیدتر بیماری را شناسایی کرده‌اند. این باکتری موسوم به «ژنژیوالیس پورفیروموناس» باعث ایجاد آنزیمی می‌شود که با بقایای پروتئینهای خاص واکنش نشان می‌دهد.
به گفته محققان، بدن، این پروتئینها را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و منجر به یک حمله سیستم ایمنی می‌شود. در بیماران مبتلا به آرتروز، نتیجه متعاقب شامل التهاب مزمنی است که مسئول تخریب استخوان و غضروف درون مفاصل است. پژوهشهای قبلی نشان داده بودند که بیماری لثه در مبتلایان به روماتیسم مفصلی حداقل دو برابر بیشتر شایع است. باکتری ژنژیوالیس پورفیروموناس آنزیم منحصربفردی موسوم به (peptidylarginine deiminanse (PAD را تولید می‌کند.
محققان دریافتند که PAD بقایای پروتئینهای خاص را به شکل سیترولین تغییر داده و بدن این پروتئینها را به عنوان مهاجم شناسایی می‌کند که به یک حمله ایمنی منجر می‌شود. نتایج این محققان نشان داد که آنزیم PAD ممکن است پیوند مکانیکی بین عفونت ژنژیوالیس پورفیروموناس و روماتیسم مفصلی را تکمیل کند اما این نتیجه‌گیری پیشگامانه نیازمند تائید با تحقیقات بیشتر است. آنها امیدوارند که این نتایج بتواند بینش جدیدی در مورد درمان و جلوگیری از ابتلا به روماتیسم مفصلی ارائه کند. نتایج این پژوهش در مجله PLOS Pathogens منتشر شده است.

مطالعات اخیر دانشمندان نشان می دهد خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی در زنانی که به نوزادان خود شیر می دهند، نسبت به زنانی که به کودکان خود شیر نمی دهند، تا 50 درصد کاهش می یابد. روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، نوعی بیماری مفاصل است که با التهابات مزمن بروز می کند. این بیماری که به دلیل اختلال در سیستم ایمنی رخ می دهد، در بیشتر موارد در زنان بین 40 تا 60 ساله مشاهده می شود. این بیماری هنگامی روی می دهد که مفاصل دردناک به ویژه در دستان، مچ دست و زانوها، متورم شده و تغییر شکل پیدا کنند.
یک گروه بین المللی، متشکل از محققان دانشگاه های بیرمنگام انگلیس، دانشگاه گوانگژو در چین و دانشگاه هنگ کنگ، در این تحقیق بیش از 7 هزار زن چینی بالای 50 ساله را مورد بررسی قرار دادند. محققان مشاهده کردند که از هر 10 زن، یک زن به روماتیسم مفصلی مبتلا بودند. همچنین زنانی که به نوزادانشان شیر نداده بودند ، دو برابر بیشتر از زنانی که به فرزندانشان شیر داده بودند، از این بیماری التهابی رنج می بردند.
این محققان همچنین دریافتند که هر چه مدت شیردهی در این زنان طولانی تر باشد، خطر ابتلا به این نوع روماتیسم نیز کمتر خواهد بود. به گفته محققان، این نخستین باری است که ارتباط بین شیردهی مادران و کاهش خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی در زنان چینی که شیر دهی در آنها رواج بیشتری نسبت به کشورهای غربی دارد، دیده می شود.
پیش از این تحقیقات بسیاری، فواید شیردهی کودک با شیر مادر را هم برای نوزاد و هم برای مادر اثبات کرده بودند. شیر مادر از ابتلا به آلرژی یا عفونت های تنفسی در کودکان پیشگیری می کند. همچنین خطر ابتلا به سرطان های پستان و تخمدان را در زنان کاهش داده و از ابتلا به فشار خون بالا در زنان جلوگیری می کند. این مطالعه جدید که در مجله تخصصی (Rheumatology) منتشر شده است.

یافته‌های پژوهشی جدید حاکی از آن است که تغذیه با شیر مادر ممکن است خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) را در مراحل بعدی زندگی مادر کاهش دهد. محققان برای انجام این تحقیق، 7300 زن بالای 50 سال را در چین بررسی کردند. این زنان پرسشنامه‌هایی را در خصوص وضعیت سلامتی، سبک زندگی، استفاده از قرص‌های ضد بارداری و همچنین تغذیه فرزندان با شیر خود تکمیل کردند.
بیشتر این زنان حداقل یک فرزند داشتند و بیش از 95 درصد آنان برای مدت زمان حداقل یک ماه فرزندشان را با شیر خود تغذیه کرده بودند. تنها 11 درصد این زنان از قرص‌های ضد بارداری استفاده کرده بودند و دوره مصرف آنان بسیار کوتاه بوده است. سن متوسط بارداری آنان 24 سال و سن متوسط تشخیص روماتیسم مفصلی در آنان 48 سال بود.
یافته‌های این تحقیق نشان داد خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی در زنانی که کودکشان را با شیر خود تغذیه می‌کردند، 50 درصد کمتر از زنانی بود که هرگز به کودک خود شیر نداده بودند. همچنین مدت طولانی‌تر شیردهی به نوزاد خطر ابتلا به این بیماری را در مادر کمتر می‌کند. اگرچه این تحقیق رابطه بین شیردهی مادر به فرزند و کاهش خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی را در مادر نشان می‌دهد، اما رابطه علت و معلولی این دو را ثابت نمی‌کند. همچنین محققان معتقدند بین مصرف قرص‌های ضد بارداری هورمونی و خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید ارتباطی وجود ندارد.
آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی یک بیماری سیستمیک و مزمن است. شیوع این بیماری در جهان حدود یک درصد و در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است. آرتریت روماتوئید فرم دردناکی از آرتریت است که موجب تورم، سفتی و از دست دادن عملکرد مفاصل می‌شود. دلیل ابتلا به این بیماری ناشناخته است، اما گفته می‌شود عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی در ابتلا به آن نقش دارند. نتایج این تحقیق در مجله اینترنتی Rheumatology منتشر شده است.

دانشمندان موفق به کشف بیش از 40 ارتباط ژنتیکی جدید با بیماری آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) شدند.  این دستاورد راه را برای افزایش شیوه‌های پزشکی جهت درمان این اختلال خودایمنی باز می‌کند. دکتر کیتی سیمینوویچ، یکی از محققان برجسته کانادا در زمینه این بیماری، رهبر ارشد این مطالعه گزارش شد. روماتیسم مفصلی عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، این اختلال یکی از هر 100 تن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گفته می‌شود، حدود نیمی از بزرگسالان مبتلا به این اختلال خودایمنی ظرف 10 سال پس از تشخیص بیماری، قادر به انجام کارهای تمام‌وقت نیستند.
یافته‌های این مطالعه توسط کنسرسیومی بین‌المللی از دانشمندان حاصل شد و تیم علمی فراتحلیلی از داده‌های ژنتیکی بیش از 100 هزار بیمار را انجام داد. در این فراتحلیل مشخص شد، ژن‌هایی که متغیرهای آن‌ها نشان‌دهنده خطر بروز روماتیسم مفصلی است، با ژن‌های دخیل در بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین سرطان‌ها همپوشانی دارند.
دانشمندان می‌توانند از این نتیجه برای یافتن گذرگاه‌های مولکولی بیماری روماتیسم مفصلی استفاده کنند. علاوه بر این، مطالعه جدید نشان می‌دهد داروهایی که به طور مثال، برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی به کار می‌روند، می‌توانند در درمان روماتیسم نیز کارآمد باشند. این موفقیت همچنین پتانسیل طراحی درمان‌های جدید را برای هدفگیری طیفی از فرآیندهای این بیماری خاص که توسط یافته‌های ژنتیکی ارائه می‌شوند، در اختیار می‌گذارد. جزئیات این فراتحلیل در مجله نیچر منتشر شد.

بر اساس یافته‌های پژوهشی جدید احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و یائسگی زودرس در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی بیشتر است. اریک متسون، یکی از نویسندگان این تحقیق و پزشک کلینیک مایو در روچستر آمریکا اظهار کرد: فشار بسیاری که در سال اول ابتلا به روماتیسم مفصلی بر مفاصل وارد می‌شود، باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی می‌شود و به نظر می‌رسد اگر این فشار کاهش یابد، از میزان خطر ابتلا به بیماری قلبی نیز کاسته می‌شود.
این تیم تحقیقاتی در تحقیق دیگری به بررسی ابتلا به ویروس شایعی به نام سیتومگالوویروس در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی پرداختند. بسیاری از افراد از ابتلا به این ویروس آگاهی ندارند. محققان دریافتند بین کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن مبتلایان به روماتیسم مفصلی و افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی ارتباط وجود دارد. به گفته متسون، نتایج تحقیق دیگری حاکی از آن است که ابتلا به روماتیسم مفصلی احتمال یائسگی زودرس قبل از 45 سال و خطر ابتلا به بیماری قلبی را در زنان افزایش می‌دهد. زنان، حدود دوسوم افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی را تشکیل می‌دهند.
بر اساس این گزارش، آرتریت روماتوئید‏ یا روماتیسم مفصلی یک بیماری سیستمیک و مزمن است و اکثرا مفاصل را درگیر می‌کند و باعث تخریب غضروف و ایجاد ضایعات استخوانی می‌شود. مفاصل درگیر در این بیماری مفاصل متاکارپوفالنژیال، متاتارسوفالنژیال، مچ دست و مفاصل بین بندانگشتی اول هستند. بیماری در برخی بیماران از شدت کمی برخوردار بوده و با حداقل ضایعات مفصلی در مدتی کوتاه همراه است، در برخی دیگر ضایعات پیشرونده و مزمن، به صورت پلی آرتریت است و باعث اختلال عملکرد مفاصل می‌شود.

گازی که بوی بمب‌های بدبو را تامین می‌کند می‌تواند درمانی برای مفاصل متورم و دردناک نیز باشد. دانشمندان دانشگاه پزشکی اکستر دریافته‌اند که سولفید هیدروژن که بیشتر برای بوی بد شبیه تخم مرغ گندیده آن شناخته شده است، می‌تواند بطور چشمگیری تورم مفاصل آسیب‌دیده در اثر روماتیسم مفصلی را کاهش دهد. آنها داروی جدیدی را مورد آزمایش قرار دادند که به مفاصل روماتیسمی تزریق شده و در آنجا به تدریج این گاز را از خود منتشر می‌کند. این دارو نشان داده که می‌تواند از انتشار مواد شیمیایی التهابی که منجر به التهاب بافت درون لگن، زانوها، مچ دست و بازوها شده، جلوگیری کند.
این پژوهش این احتمال را نشان داده که بتوان از این گاز برای کمک به بیماران مبتلا به آرتروز و حتی افرادی که مفاصل آنها برای چندین سال تحت تاثیر التهابات قرار داشته، استفاده کرد. این یافته‌های جدید در میان مجموعه‌ای از اکتشافات قرار دارند که گاز سولفید هیدروژن را یک درمان جدید قوی برای بیماری زیادی مانند بیماری قلبی، آسم و دیابت معرفی کرده‌اند. برای مثال تصور بر این است که این گاز می‌تواند فشار خون را با کمک به شل شدن سلولهای درون مخاط رگهای خونی کاهش دهد. این کار باعث انبساط رگها و عبور آزادانه‌تر خون از میان آنها می‌شود. به باور کارشناسان، این امر شاید دلیل آن باشد که سیر با محتوای مقدار کمی از سولفید هیدروژن برای قلب خوب است.
در سالهای اخیر دانشمندان دریافته‌اند که بدن انسان سولفید هیدروژن را در دهان و شکم تولید می‌کند. آنزیمهای خاص مسئول آزادسازی تدریجی این ماده در جریان خون برای کمک به حفظ بدن در برابر التهابات ناشی از بیماری یا جراحت هستند. این آزمایشات در حال حاضر بر روی موشها انجام شده و محققان امیدوارند بتوانند کارآزمایی‌های انسانی را تا دو سال آینده آغاز کنند. این پژوهش در مجله Cellular and Molecular Medicine منتشر شده است.

دانشمندان توانسته اند راهکار جدیدی برای درمان بیماری های خود ایمنی ارائه دهند که می تواند بطور موفقیت آمیزی مانع پیشرفت روماتیسم مفصلی در یک نوع موش شود. آن ها امید وارند این روش بتواند از این بیماری و سایر بیماری ها ی خود ایمنی در انسان جلو گیری کند. در این مطالعه از یک نوع سلول سیستم ایمنی به نام سلول های T تنظیم کننده یا CD8+ Treg که آبشار واکنش های التهابی و آسیب به بافت ها و مفاصل را متوقف می کنند، استفاده شده است. این سلول ها توانایی ازبین بردن سلول های ایمنی مضری را که باعث روماتیسم می شود دارند. پیوند این سلول ها با تزریق پروتئینی که باعث شروع واکنش خود ایمنی منجر به روماتیسم می شود، همراه بوده است.آن ها توانسته اند با این روش بیماری را کاملا مهار کنند.
سیستم ایمنی انسان شبکه ای از سلول ها ، بافت ها و اندام هاست که در صورت عملکرد طبیعی به باکتری ها ، ویروس ها، انگل ه ودیگر مهاجمین حمله کرده و آن ها را از بین می برد.در اختلالات خود ایمنی بخش هایی از این سیستم به سلول ها و بافت های سالم حمله می کنند. حد اقل 100 بیماری خود ایمنی شناخته شده اند . این نوع بیماری ها بین زنان شایع ترند. روماتیسم مفصلی در اثر حمله سیستم ایمنی به مفاصل ،باعث ایجاد درد و نیز بد شکل شدن انگشتان می شود.
داروهایی که برای این بیماران تجویز می شود به منظور کاهش التهاب به کار می روند.دارو های جدید عوامل بیولوژیکی هستند که از ترشح سایتو کاین ها جلو گیری می کنند . سایتو کاین ها مواد شیمیایی هستند که در این بیماری باعث حملات اشتباهی سلول های ایمنی می شوند.این نوع درمان تولید سایتوکاین هایی نظیر TNF و IL-1 را مهار می کند.علاوه بر حضور سایتو کاین ها حضور سلول های T یاریگر نیز در بروز واکنش های ایمنی الزامی است.برخی از این سلول ها شاخصی به نام Qa-1 در سطح خود دارند و Qa-1 T helper cell نامیده می شوند..سلول های CD8+ Treg مولکولHsp60 را بر روی Qa-1 T helper cell ها شناسایی کرده و در کاهش فعالیت آن ها تاثیر گذارند. هدف از این روش در مانی ازدیاد سلول های CD8+ Treg است که به کمک بیان Hs60 صورت می گیرد. هدف بعدی این گروه تحقیقاتی به کار گیری ذراتی در مقیاس نانو ست که در سطح آ ن ها Qa-1/Hsp60 تعبیه شده است. نتایج این تحقیق در Journal of Clinical Investigation به چاپ رسیده است.

فدراسيون جهاني قلب به تازگي دستورالعمل‌هاي بين‌المللي جديدي را براي تشخيص بيماري روماتيسم قلبي (RHD) منتشر كرد. اين دستورالعمل حداقل الزامات موردنياز را براي تشخيص RHD در افرادي كه سابقه روشني از تب روماتيسمي حاد (ARF) ندارند، تعريف مي‌كند و پيامدهاي جهاني و ملي مهمي در پي دارد. در دستورالعمل‌هاي کنوني تشخيص براساس اولتراسوند دريچه‌ها و حفرات قلبي (اكوكارديوگرام) است، اما با اين وجود هيچ دستورالعملي در دست نيست كه بگويد اكو نرمال كدام است. حالا دستورالعمل‌هاي جديد مبتني بر شواهد نه‌تنها به روشني تعريف مي‌كنند كه چه بيماراني بايد به عنوان موارد قطعي يا مشكوك RHD شناخته شوند، بلكه كودكان نرمال را نيز مشخص مي‌كنند. هدف اين دستورالعمل‌ جديد آن است كه حتي درجه‌هاي خفيف بيماري را نيز تشخيص دهند و در عين حال از تشخيص بيش از حد هم پيشگيري كنند. در اين دستورالعمل جديد معيار اكوكارديوگرافي نيز براساس بهترين شواهد موجود ارتقا يافته و شكل گرفته است. با به كار بردن اين دستورالعمل، امكان تشخيص سريع و دقيق بيماران مبتلا به RHD كه سابقه ARF ندارند، فراهم شده است.