پزشکی بالینی

محققان دانشگاه شفیلد انگلستان پروتئین جدیدی را شناسایی کرده‌اند که شدت آسیب ناشی از آرتریت روماتوئید به بافت را کنترل می‌کند. آرتریت روماتوئید، نوعی بیماری خودایمنی است که موجب التهاب، درد، سفتی و آسیب به مفاصل پا، لگن، زانوها و دست‌ها می‌شود. به دنبال این کشف، بیماران مبتلا به این شرایط که از شدیدترین اثرات آرتروز رنج می‌برند،زودهنگام شناسایی می‌شوند.
یافته‌های جدید در واقع نشانگری زیستی ارائه می‌دهد که می‌توان از آن برای شناسایی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئیدی استفاده کرد که نیازمند داروهای شخصی و درمان‌های شدید هستند. گرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، داروهای جدید و کارآمد برای درمان این بیماری، از شکل‌افتادگی مفاصل را مهار می‌کنند.
پروتئین کشف‌شده C5orf30 نام دارد و یافته‌های جدید به این موضوع اشاره دارند که افزایش سطوح این پروتئین در مفاصل می‌تواند شیوه نوینی برای کاهش آسیب بافتی ناشی از آرتریت روماتوئید باشد. دانشمندان نمونه‌های دی‌ان‌ای و نمونه‌های بیوپسی متعلق به مفاصل بیش از 1000 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید را در شهر شفیلد انگلستان و ایرلند تحلیل کردند. یافته‌های جدید به محققان در بررسی پروتئین C5orf30 و نقش آن در سلامت و بیماری انسان اشاره دارد. جزئیات این تحقیق در مجله PNAS ارائه شده است.

دانشمندان موفق به کشف بیش از 40 ارتباط ژنتیکی جدید با بیماری آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) شدند.  این دستاورد راه را برای افزایش شیوه‌های پزشکی جهت درمان این اختلال خودایمنی باز می‌کند. دکتر کیتی سیمینوویچ، یکی از محققان برجسته کانادا در زمینه این بیماری، رهبر ارشد این مطالعه گزارش شد. روماتیسم مفصلی عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، این اختلال یکی از هر 100 تن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گفته می‌شود، حدود نیمی از بزرگسالان مبتلا به این اختلال خودایمنی ظرف 10 سال پس از تشخیص بیماری، قادر به انجام کارهای تمام‌وقت نیستند.
یافته‌های این مطالعه توسط کنسرسیومی بین‌المللی از دانشمندان حاصل شد و تیم علمی فراتحلیلی از داده‌های ژنتیکی بیش از 100 هزار بیمار را انجام داد. در این فراتحلیل مشخص شد، ژن‌هایی که متغیرهای آن‌ها نشان‌دهنده خطر بروز روماتیسم مفصلی است، با ژن‌های دخیل در بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین سرطان‌ها همپوشانی دارند.
دانشمندان می‌توانند از این نتیجه برای یافتن گذرگاه‌های مولکولی بیماری روماتیسم مفصلی استفاده کنند. علاوه بر این، مطالعه جدید نشان می‌دهد داروهایی که به طور مثال، برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی به کار می‌روند، می‌توانند در درمان روماتیسم نیز کارآمد باشند. این موفقیت همچنین پتانسیل طراحی درمان‌های جدید را برای هدفگیری طیفی از فرآیندهای این بیماری خاص که توسط یافته‌های ژنتیکی ارائه می‌شوند، در اختیار می‌گذارد. جزئیات این فراتحلیل در مجله نیچر منتشر شد.

شرکت ژننتک (Genentech) خبر از تاييد فرمولاسيون جديد براي تزريق زيرجلدي توسيليزوماب(Tocilizumab) با نام تجاري آکتمرا (Actemra) براي تجويز در بزرگسالان مبتلا به آرتريت روماتوييد فعال متوسط تا شديد داده است. اين گروه از بيماران اغلب يک يا چند داروي ديگر مانند متوترکسات را مصرف کرده‌اند، اما بهبود علايم چشمگير نبوده است. فرمولاسيون زيرجلدي را مانند فرمولاسيون وريدي، مي‌توان به صورت تک‌دارويي يا در ترکيب با متوترکسات يا ساير داروهاي غيربيولوژيک تجويز کرد. دکتر ‌هال بارون، سرپرست توسعه محصول ژننتک، معتقد است در مبتلايان به آرتريت روماتوييد فعال متوسط تا شديد، آسيب غيرقابل جبران مفصل رخ مي‌دهد که در صورت شروع زودهنگام درمان با داروهايي مانند آکتمرا، قابل پيشگيري است. آکتمرا، به شکل داروي قابل‌تزريق وريدي در سال 2010 ميلادي از سوي FDAمورد تاييد قرار گرفته بود. اين دارو تنها آنتي‌بادي مونوکلونال آنتاگونيست گيرنده اينترلوکين 6 انساني است که به 2 شکل تزريق زيرجلدي و تزريق وريدي از سوي FDA مورد تاييد قرار گرفته است.

براساس تحقیقات جدید بیماری‌های لثه منجر به مشکلات مفصلی می‌شود. بر اساس این تحقیق باکتری‌ که موجب بیماری پریودنتال(بیماری لثه) می‌شود بیماری آرتریت روماتوئید را گسترش، علائم آن را شدیدتر و در نتیجه باعث وخیم‌ترشدن این بیماری می‌شود. محققان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه لوئیزویل دو بیماری مزمن التهابی را به دلیل ارتباط میکروبیولوژیکی- پورفیرموناس وژنژیوالیس- می‌دانند. جان پوتمپا متخصص این دانشگاه ، سرپرست تیم دانشمندان اتحادیه لثه و مفصل اتحادیه اروپا و کاشف این پروژه اظهار کرد: نتایج تحقیقات ما نشان داد بین عامل باکتریایی عفونت پریودنتال و بیماری آرتروز و روماتیسم ارتباط وجود دارد، اما تایید این ارتباط نیازمند تحقیقات بیشتر در آینده است.
دانشمندان دریافتند میکروب بیماری لثه آنزیم بخصوصی تولید می‌کند که آرتریت ناشی از کلاژن-یک نوع التهاب مفاصل مشابه RA- را افزایش می‌دهد و به سرعت به سیستم ایمنی حمله می‌کند و در بیماران مبتلا به آرتروز منجر به التهاب مزمن و آسیب استخوان و غضروف‌های مفاصل می‌شود. وی افزود: امیدواریم این نتایج منجر به درمان‌های جدید و روش‌های پیشگیری از آرتروز شود. در تحقیقات گذشته مشخص شد در افراد با بیماری لثه خطر ابتلا به آرتروز در مقایسه با دیگران دو برابر افزایش می‌یابد. نتایج این تحقیق در نشریه PLOS Pathogens منتشر شده ‌است.

محققان تاثير شدت سيگارکشيدن، طول مدت سيگاري بودن و ترک آن‌ را روي 34101 زن 89-54 ساله سوئدي که 219 نفر از آنها به آرتريت روماتوييد مبتلا بودند مورد بررسي قرار دادند. نتايج نشان داد که احتمال ابتلا به آرتريت روماتوييد به‌طور قابل‌توجهي با شدت سيگارکشيدن ارتباط دارد. اين ارتباط به شرح زير است: يک تا 7 سيگار در روز در مقابل عدم سيگار کشيدن (خطر نسبي: 31/2)، طول مدت سيگار کشيدن يک تا 25 سال در مقابل عدم سيگارکشيدن، (خطر نسبي: 60/1). اين خطر حتي 15 سال بعد از ترک سيگار در مقابل عدم مصرف سيگار همچنان بالا بود (خطر نسبي 99/1). البته درزناني که 15 سال پيش سيگار را ترک کرده بودند در مقابل زناني که يک سال پيش سيگار را ترک کرده بودند، ميزان خطر کمتر بود. مطالعات نشان مي‌دهد که حتي سيگار کشيدن به تعداد حتي اندک نيز با افزايش خطر آرتريت روماتوييد همراه است. افزايش واضح ابتلا به آرتريت‌روماتوييد حتي در ميان کساني که قبلا سيگار مي‌کشيدند عامل موثري در تشويق زنان براي سيگار نکشيدن است.

توسيليزوماب (tocilizumab) با نام تجاري آکتمرا (Actemra) از سوي FDA براي درمان آرتريت چندمفصلي با علت ناشناخته جوانان مورد تاييد قرار گرفته است. داروي مذکور را مي‌توان به‌تنهايي يا به صورت درمان ترکيبي با متوترکسات براي کودکان بالاي 2 سال تجويز کرد. آرتريت با علت ناشناخته جوانان که با نام آرتريت روماتوييد جوانان نيز شناخته مي‌شود يک بيماري مزمن دوران کودکي است. تاييديه مذکور، دومين انديکاسيون مورد تاييد FDA براي آکتمرا و اولين داروي تاييدشده اين سازمان براي درمان آرتريت با علت ناشناخته جوانان طي 5 سال اخير است. آکتمرا اولين آنتاگونيست گيرنده اينترلوکين 6 انساني است که براي درمان آرتريت روماتوييد شديد و فعال در بزرگسالان مورد تاييد قرار گرفته بود.

آرتريت روماتوييد شايع‌ترين بيماري التهابي سيستميک مفاصل است که تاکنون شناخته شده است. زنان، سيگاري‌ها و افراد داراي سابقه خانوادگي مثبت بيشتر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. معيارهاي تشخيصي شامل درگيري حداقل يک مفصل همراه با تورم مشخصه آن است که با بيماري ديگري قابل توجيه نباشد. احتمال تشخيص آرتريت روماتوييد با افزايش تعداد مفاصل کوچک درگير افزايش مي‌يابد. در افراد مبتلا به آرتريت التهابي وجود عامل روماتوييد (RF) يا آنتي‌بادي ضد پروتئين سيترولينه (ACPA) يا افزايش پروتئين واکنشي CRP) C) يا سرعت رسوب گلبول‌هاي قرمز (ESR) به نفع تشخيص آرتريت روماتوييد است. ارزيابي اوليه آزمايشگاهي بايد شامل شمارش کامل سلول‌هاي خون (CBC) همراه با شمارش افتراقي (diff) و بررسي کارکرد کبد و کليه باشد. بيماراني که داروهاي بيولوژيک دريافت مي‌کنند بايد از نظر هپاتيت B و C و سل بررسي شوند. تشخيص آرتريت روماتوييد در مراحل اوليه، شروع زودهنگام درمان‌هاي ضد روماتيسمي تعديل‌کننده سير بيماري⁽¹⁾ (DMARDها) را امکان‌پذير مي‌کند.

 PDF متن کامل مقاله               HTML متن کامل مقاله

سازمان غذا و داروي آمريکا اخيرا توفاسيتينيب (Tofacitinib) با نام تجاري زلجانز (Xeljans)را براي درمان بزرگسالان مبتلا به نوع متوسط تا شديد آرتريت روماتوييد فعال که پاسخ‌دهي درماني مناسبي به متوترکسات نداشته‌اند يا نسبت به آن عدم تحمل پيدا کرده‌اند مورد تاييد قرار داده است. آرتريت روماتوييد، يک بيماري اتوايميون است که در آن سيستم ايمني بدن به اشتباه بافت‌هاي سالم را مورد هدف قرار مي‌دهد در نتيجه التهاب مفاصل و بافت‌هاي اطراف آنها مشاهده مي‌شود. زلجانز با الگوي 2 بار در روز مصرف مي‌شود و با بلوک مولکول‌هاي ژانوز کيناز- که در التهاب مفصل نقش دارند- اعمال اثر مي‌کند. ايمني و اثربخشي آن در 7 مطالعه باليني با شرکت بزرگسالان مبتلا به نوع متوسط تا شديد آرتريت روماتوييد فعال مورد بررسي قرار گرفت. در تمام اين مطالعات بيماران تحت درمان با زلجانز بهبود پاسخ‌دهي درماني و عملکرد فيزيکي را تجربه کردند. مصرف اين دارو با افزايش خطر ابتلا به عفونت‌هايي نظير عفونت‌هاي فرصت‌طلب (در شرايط مهار سيستم ايمني رخ مي‌دهند)، توبرکلوز و لنفوم همراه است. همچنين خطر افزايش کلسترول و آنزيم‌هاي کبدي و افت شمارش سلول‌هاي خوني وجود دارد. براي آگاهي از آثار درازمدت زلجانز روي بيماري‌هاي قلبي، بدخيمي‌ها و عفونت‌هاي شديد سازمان غذا و داروي آمريکا مطالعات پس از ورود به بازار براي اين دارو درخواست کرده است.

افسردگی عامل خطرسازی برای افزایش خطر میزان مرگ و میر در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به ویژه در مردان است. محققان دانشگاه کالیفرنیا و واشینگتن، با بررسی نشانه‌های افسردگی و تأثیر آن روی 350 فرد مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید با میانگین سنی 60 سال که در شمال کالیفرنیا زندگی می‌کردند، نشان دادند بروز افسردگی با افزایش خطر میزان مرگ و میر در گروه مورد مطالعه همراه بوده است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی است خطر وقوع مرگ و میر برای مردان افسرده مبتلا به این بیماری دو برابر زنان افسرده مبتلا بوده است.
یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد افسردگی و علائم افسردگی عامل خطر قابل توجهی برای بروز مرگ و میر در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید است با وجود اینکه بروز افسردگی لزوماً بخشی از روند این بیماری نیست. به گفته محققان، آرتریت روماتوئید یا ورم مفاصل یک بیماری مزمن خود ایمن است که درد و کاهش عملکرد مفاصل از نشانه‌های وقوع آن هستند.

نتایج یک تحقیق نشان داد داشتن اضافه وزن در زنان با افزایش خطر ابتلا به بیماری مزمن آرتریت روماتوئید همراه است. محققان دانشگاه بریگهام و بیمارستان زنان به دنبال درک ارتباط بین اضافه وزن و بروز بیماری آرتریت روماتوئید با بررسی 121 هزار و 700 زن در سنین 30 تا 55 سالگی و همچنین 116 هزار و 608 زن 25 تا 42 ساله و مشاهده شاخص توده بدن (BMI)‌ آنها دریافتند اضافه وزن به عنوان یک مشکل عمده سلامتی در جهان میزان بروز بیماری آرتریت روماتوئید را افزایش می‌دهد.
نتایج حاصل از این تحقیق حاکی است، افزایش خطر ابتلا به این بیماری در مطالعه موردنظر با ارزیابی BMI‌، سبک زندگی و شناسایی افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید براساس بافت هم‌بند و بررسی پرونده‌های پزشکی گروه مورد مطالعه مشخص شده است و عواملی مانند سن، مصرف الکل و دخانیات، تغذیه با شیرمادر، مصرف قرص‌های ضدبارداری و غیره نیز در نظر گرفته شده‌اند.
به گفته محققان، آرتریت روماتوئید، یک بیماری مزمن است که باعث درد، سفتی، تورم، محدودیت حرکت و از دست دادن عملکردهای چندین مفصل می‌شود که اگرچه مفاصل اصلی تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند اما التهاب می‌تواند در اندام‌های دیگر توسعه یابد. حدود 1.3 میلیون آمریکایی به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا هستند و میزان ابتلا به این بیماری به طور معمول در زنان 2 برابر مردان است.

محقق دانشگاه «دوسلدورف» آلمان موفق به توليد قرص جديدي شده كه از توانايي طبيعي مهار التهاب مفاصل با كمترين عوارض جانبي برخوردار است. آرتريد روماتوئيد يك بيماري مزمن خود ايمن است كه در زمان حمله سيستم ايمني به مفاصل ايجاد شده و باعث بروز دردهاي شديد مفاصل، درد و تورم ، خستگي و از دست دادن قدرت تحرك مي شود. از هر چهار بيمار يك نفر ظرف مدت سه سال پس از تشخيص بيماري دچار ناتواني كامل حركتي مي شود و سه چهارم نيز ظرف 20 سال آينده به مشكلات حاد حركتي دچار خواهند شد. متوتروكسات (MTX) يك داروي استاندارد درمان اين بيماري است كه در برخي بيماران با عوارض جانبي از جمله تهوع، اسهال و ريزش مو همراه است، اما قرص هوشمند ابداعي دكتر «اولريش فلوگل» از بدن خود بيمار براي مبارزه طبيعي با آرتريت روماتوئيد استفاده كرده و از كمترين ميزان عوارض جانبي برخوردار است.
داروي هوشمند chet-AMP بدون كاهش ميزان فشار خون بيمار باعث تسكين التهاب مخرب مفاصل به عنوان يكي از اصلي ترين مشكلات بيماران مي شود. اين دارو از مولكول CD73 كه بدن به طور طبيعي براي مبارزه با التهاب مورد استفاده قرار مي دهد، بهره برداري مي كند. داروي chet-AMP تنها زماني فعال مي شود كه سلول هاي ايمني پوشيده شده با CD73 در مفاصل ملتهب وجود داشته و از بافت هاي مجاور محافظت مي كنند. اين دارو در مراحل تحقيق قرار دارد، اما مي تواند به ايجاد درمان هاي نتيجه بخش تر براي آرتريت روماتوئيد منجر شود. نتايج اين تحقيق در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است.

سازمان غذا و داروي آمريکا قرص هاي 1،2،5 ميلي گرمي آهسته رهش پردنيزون را با نام تجاري رايوس ( Rayos) براي درمان طيف وسيعي ازبيماري ها ا ز جمله آرتريت روماتو ييد، پلي ميالژي روماتيکا، آرتريت سوريازيس، اسپونديليت آنکيلوزان، آسم و بيماري هاي انسدادي مزمن ريه مورد تا ييد قرار داده ا ست. مکانيسم ا ثر رايوس، ممانعت از آزادسازي مواد مسبب التهاب در بدن است. رايوس، فرمولاسيون آهسته رهش دوز اندک پردنيزون است. ويژگي فارماکوکينتيک رايوس حدود 4 ساعت با اشکال سريع الرهش پردنيزون اختلاف دارد. در مطالعات باليني کاربرد ريواس در مبتلايان به آرتريت روماتوييد مورد بررسي قرار گرفت. بيماران در ساعت 10 شب همراه با غذا رايوس مصرف کردند. استفاده از شکل آهسته رهش پردنيزون باعث مي شود اين دارو در نيمه شب که سيتوکين ها شروع به افزايش مي کنند در غلظت خوني درماني باقي بمانند. تجويز رايوس در بيماراني که سابقه حساسيت به پردنيزون داشته اند، ممنوع است. به علاوه، اين دارو در 3 ماهه اول بارداري ممکن است براي جنين زيا ن آور باشد. شايعترين عوارض رايوس عبارتند از احتباس آب، افزايش قندخون، فشارخون، تغييرات رفتاري، اشتها و افزايش وزن.