پزشکی بالینی

پژوهشگران دانشگاه استنفورد آمریکا می‌گویند استرس کاری به اندازه سیگار کشیدن مرگبار است. این محققان پس از بررسی 228 تحقیق صورت گرفته در 10 کارگاه در خصوص عوارض استرس کاری به این نتیجه رسیدند که استرس می‌تواند به اندازه سیگار کشیدن مرگ‌آفرین باشد. در تحقیقات انجام شده پیامدهای مرگبار جسمی و روحی استرس کاری مد نظر قرار گرفته است.
در این پژوهش‌ها مشخص شد سلامتی کسانی که نگران از دست دادن شغل خود هستند تا 50 درصد بیش‌تر از دیگران در معرض خطر است. همچنین میزان مرگ و میر در میان افرادی که ساعات کاری آنان بیش‌تر از مقدار معمول است تا 20 درصد افزایش دارد.
از سوی دیگر، پژوهشگران دانشگاه هاروارد می‌گویند سلامتی کسانی که پرکاری می‌کنند و یا چند شغله هستند تا 35 درصد بیش‌تر از میزان طبیعی آسیب می‌بیند. به باور محققان؛ آسیب استرس کاری حتی به میزان خیلی کم به اندازه ضرر دود سیگار برای افراد غیرسیگاری است.

استرس، تجمع چربی در بدن و ابتلا به چاقی را تشدید می‎کند. در مطالعات جدید محققان دانشگاه نورث وسترن که در آن بیش از سه هزار بزرگسال در سنین 30 تا 40 سال بررسی شده‌اند، مشخص شد افرادی که دارای روابط نامطلوب بوده و استرس مداوم دارند، چربی بیشتری نسبت به کسانی که چنین روابطی ندارند، انباشته می‌کنند. 
 بر اساس این تحقیق استرس موجب چاقی شکمی می شود که بزرگترین تهدید برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت است. روابط پرتنش باعث استرس شده و شما را وادار به مصرف خوراکی های پرکالری می کند. به گفته محققان، استرس نه تنها بر احساسات بلکه بر بدن نیز تاثیر منفی می‌گذارد و موجب تغییر در متابولیسم بدن و تجمع بیشتر چربی می‌شود، جالب این که همان طور که روابط نامطلوب باعث چاقی افراد می‌شود، روابط سالم نیز عکس این عمل را انجام می‌دهد. در تحقیقات اخیر مشخص شد افرادی که در روابط مطلوب قرار دارند چربی کمتری در بدنشان انباشته می‌شود. روابط حمایتی می‌تواند مانع استرس شود و افراد را از خوردن بیش از حد منع کند. نتایج این مطالعه در مجله امریکایی اپیدمیولوژی منتشر شده است.  

تحقیقات اخیر پژوهشگران دانشگاه بینگهامتون در نیویورک آمریکا نشان می دهد که باکتری های بیوفیلم، عامل اصلی حملات قلبی ناشی از تحریکات عصبی هستند.شوک عاطفی، استرس و ترس باعث ترشح هورمون های خاصی به نام کاتکول آمین ها در بدن می شوند که عامل پخش بیوفیلم های باکتریایی در دیواره عروق هستند. نتیجه این فرآیند ته نشین شدن پلاک در جریان خون و حمله قلبی است. بیوفیلم های باکتریایی به جمعیت متراکم باکتری ها گفته می شود که در بافت های مختلف بدن به صورت مسالمت آمیز زندگی می کنند و با ترشح نوعی پلیمر احاطه می شوند.
این تحقیقات نشان می دهد که تعداد باکتری های بیوفیلم در رگ های حاوی پلاک بیشتر است. در شرایط عادی و زمانی که بدن در حالت آرامش قرار دارد، جمعیت باکتری های بیوفیلم توسط سیستم ایمنی بدن نابود می شوند و اجازه تشکیل پلاک و لخته را نمی دهند. ولی در شرایط بحرانی این فرآیند صورت نمی گیرد و احتمال حمله قلبی و سکته افزایش می یابد. نتایج این تحقیقات در شماره اخیر نشریه American Society for Microbiology منتشر شده است.

پژوهش محققان دانشگاه اموری نشان می‌دهد زنان جوانی که دچار سکته قلبی شده‌اند در مقایسه با مردان همسن خود، در برابر استرس‌های احساسی تاثیر بیشتری می‌گیرند و احتمال ایسکمی میوکارد _نرسیدن جریان کافی خون به قلب _ برای آنان بیشتر خواهد بود. طی این پژوهش پاسخ‌های قلبی عروقی به عامل استرس زای مزمن و همچنین تست‌های استرس ورزش استاندارد در بیمارانی که به تازگی به حملات قلبی مبتلا شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت.
در این تحقیق 49 مرد و 49 زن 38 تا 60 ساله حضور داشتند که همگی طی شش ماه قبل از انجام تحقیق دچار حملات قلبی شده بودند. نتایج نشان می‌داد زنان 50 سال و جوان‌تر هنگام مواجهه با استرس‌های احساسی دو برابر بیش از همسالان مرد در خطر ایسکمی قرار دارند. بروز ایسکمی و استرس ورزشی در بین مردان و زنان تفاوتی نداشت. به گفته محققان زنان در برابر تاثیرات استرس روانی بر قلب آسیب پذیرترند. 

محققان University of Pittsburgh در ايالات متحده آمريکا، در جديدترين يافته‌هاي خود به اين نتيجه رسيده‌اند که سطح بالاي استرس مي‌تواند خود به تنهايي خطر بروز سکته مغزي را بيشتر کند و اين، مستقل از ديگر عوامل خطر، شامل افسردگي است. بنابراين با توجه به اينکه استرس، يک تجربه قابل اصلاح است و به شدت نيز ميان جمعيت عمومي شيوع دارد، به نظر مي‌رسد ارزيابي و درمان آن نقش مهمي در بهبود وضعيت سلامت قلبي‌عروقي داشته باشد. همه افراد به نوعي درگير مساله استرس هستند، اما وقتي سطح آن افزايش يابد يا مزمن شود، ممکن است در سال‌هاي باقيمانده از عمر روي سيستم عروقي تاثيرات نامطلوبي بگذارد. در اين مطالعه، محققان 6 هزار و 19 فرد 25 تا 74 ساله را از قسمت نخست مطالعه National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) انتخاب کردند. در ابتداي مطالعه، با افراد داوطلب مصاحبه شده و از آنها تست‌هاي خوني و آزمايشات پزشکي به عمل آمده و همچنين يک پرسشنامه سايکولوژيک در مورد تعيين سطح استرس و افسردگي گرفته شد. سپس افراد براي مدت 16 سال پيگيري شدند و در اين مدت وقوع هرگونه حادثه‌اي در ارتباط با آنها ثبت مي‌شد. طي اين مدت پيگيري، 419 مورد بروز سکته مغزي تشخيص داده شد که با آناليز بيشتر، مشخص شد هرچه افراد در ابتداي مطالعه با استرس بيشتري دست و پنجه نرم مي‌کردند، احتمال بروز سکته مغزي هم در آنها بيشتر بوده است. اين نتيجه‌گيري مستقل از ديگر عوامل خطر بيولوژيکي و رفتاري مرتبط بوده است. به عبارت ديگر، افزايش هر يک انحراف معيار در سطح استرس، نسبت خطر را 14/1 برابر کرده است. همچنين افرادي که در بالاترين صدک نشانه‌هاي استرس قرار داشتند، نسبت به افرادي که در پايين‌ترين صدک بودند، 33 درصد بيشتر به سکته مغزي مبتلا شده بودند. محققان در ابتدا اظهار داشتند که علت اين رابطه شايد در رفتارهاي ضعيف سلامت ميان افراد با استرس بالا مانند سيگار کشيدن و فعاليت کم فيزيکي نهفته باشد که ميان افراد مضطرب بيشتر ديده مي‌شود. اما پس از حذف اثرات عواملي مانند سن، جنس، ميزان تحصيلات، نژاد، فشار خون سيستوليک، فشار خون دياستوليک، دارودرماني براي پرفشاري خون، کلسترول، ديابت، شاخص توده بدني، مصرف الکل، فعاليت فيزيک و سيگار کشيدن، باز هم اين رابطه باقي مانده، پس شايد علت آن افزايش فعاليت محور hypothalamic-pituitary-adrenal و سيستم سمپاتيک باشد که خطر سکته مغزي را بالا مي‌برد. استرس همچنين آستانه را براي آريتمي کم کرده يا تغييرپذيري ضربان قلب را کاهش مي‌دهد و به اين ترتيب در ايجاد بيماري‌هاي کارديوواسکولار دخيل است.

پژوهش دانشمندان آرژانتینی، مدارکی از وجود عامل احتمالی آغازکننده بیماری آلزایمر را کشف کرده است. در این پژوهش تعداد 118 بیمار با تشخیص بیماری آلزایمر مورد بررسی قرار گرفتند که سن متوسط این بیماران 73 سال بود. فاصله‌ی میان این تشخیص و شروع نشانه‌ها به ‌طور متوسط 4.2 سال بود. در این پژوهش گروه بیماران آلزایمری با گروه شاهد شامل 81 فرد سالم مورد مقایسه قرار گرفت که از نظر سن، توزیع جنس و میزان آموزش با گروه آلزایمر تطبیق داشتند. از هر دو گروه (یا اعضای خانواده و مراقبان) خواسته شده بود به این سوال پاسخ دهند که آیا بیمار در سه سال قبل از تشخیص آلزایمر، دچار استرس‌های خاص و فشار‌هایی شده است یا خیر.
سیمون آلوارز سرپرست این تیم تحقیقاتی می گوید: حدود 3 مورد از هر 4 بیمار آلزایمری (72 درصد) باید با استرس عاطفی شدید مقابله می‌کردند که سه برابر گروه شاهد بود که فقط در 26 درصد موارد دچار استرس، سوگ و اندوه بودند. اکثر این فشارها شامل مرگ همسر یا دوست (24مورد)، مرگ کودک (15مورد)، تجارب خشونت از‌ جمله حمله‌ی جسمی یا سرقت (21 مورد) یا حادثه‌ی اتومبیل (11مورد) بودند. همچنین از میان عوامل استرس منتهی به کسالت می‌توان از مشکلات مالی، شوک مسکن، تغییرات تطابقی مرتبط با مهاجرت، سوگ یا اطلاع از بیماری شدید یکی ‌از افراد خانواده نام برد. نتیجه این مطالعه در مجله Nature Neuroscience منتشر شده است.

جنین دختری که در معرض هورمون استرس مادر (کورتیزول) در رحم قرار می‌گیرد، احتمال بیشتری برای وابستگی به نیکوتین در مراحل بعدی زندگی دارد. پژوهشگران اطلاعات حاصل از 649 زن و 437 مرد را به مدت 40 سال پس از تولد به ثبت رساندند. در این تحقیق سطح هورمون مادر و وضعیت سیگار کشیدن در دوران بارداری به ثبت رسید و پس از آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که قرار گرفتن در معرض سطوح بالای هورمون استرس (کورتیزول) در رحم و داشتن مادری که در دوران بارداری سیگار مصرف می‌کند، با افزایش احتمال وابستگی جنین دختر به نیکوتین همراه است، اما این رابطه در جنین پسر وجود نداشت.
دکتر لورا استراند، محقق طب پیشگیری در بیمارستان میریام می‌گوید: یافته‌های ما با بررسی سطح هورمون کورتیزول مادر و سیگار کشیدن در دوران بارداری انجام گرفت. دختران به عوارض جانبی طولانی مدت ترشح این هورمون آسیب پذیری خاصی نشان دادند که ما هنوز علت این واکنش را نمی دانیم. اما ممکن است مکانیسم‌های ناشی از تفاوت جنس در تنظیم هورمون استرس در جفت و انطباق با تماس‌های محیطی قبل از تولد در وابستگی جنین دختر به نیکوتین تاثیر گذار باشد. به گفته وی، کورتیزول و نیکوتین ممکن است در جفت و مغز در حال رشد جنین دختر و پسر متفاوت عمل کند. وی می‌گوید: این پژوهش نشان دهنده خطری جدی از لحاظ افزایش خطر ابتلا به فرزندان برای اعتیاد به نیکوتین در بزرگسالی وجود دارد. از آنجا که مادران سیگاری اغلب بیشتر تحت فشار زندگی در شرایط نامطلوب قرار دارند، این یافته‌ها بیانگر نگرانی عمده بهداشت عمومی جامعه است. این مقاله در شماره ژانویه 2014 مجله روانپزشکی بیولوژیک منتشر شده است.

محققان نشان‌ داده‌اند چگونه استرس و اضطراب می‌تواند مغز را بازچینی و مراکز عاطفه و پردازش بویایی را بهم مرتبط و تجربه فرد از جهان را دستخوش تغییر کند. در اصطلاحات تکاملی، بو در میان قدیمی‌ترین حس‌ها قرار دارد و در میان حیوانات و انسان‌ها، بویایی تاثیر مهمی را اعمال می‌کند، زیرا مغز به طور آگاهانه و ناآگاهانه جریان مداوم مولکول‌های بویی را که به آن می‌رسد، پردازش می‌کند.
درحالیکه بوها (چه بوی جوراب یا بوی خوش نان پخته) عواطف را تحریک می‌کنند، این که آن‌ها چگونه از لحاظ زیستی بر مراکز عاطفی مغز انسان، تحریک عشق یا نفرت تاثیر می‌گذارند، همواره یک معما بوده است. هم‌اکنون محققان با استفاده از فناوری‌های جدید و قدرتمند تصویربرداری از مغز، در حال رمزگشایی از این معما هستند. این دانشمندان به رهبری ون لی، پروفسور روانشناسی دانشگاه ویسکونسین- مادیسون، نشان داده‌اند مغزهای سوژه‌های انسانی تحت اضطراب اغواشده (توسط توزیع تصاویر و متونی مانند تصادف‌های خودرو و جنگ) بوهای خنثی را به بوهای مستعفن تبدیل کرده و بازخوردی را تغذیه می‌کنند که می‌تواند افسردگی را افرایش داده و به مباحث بالینی از جمله اضطراب و افسردگی منجر شود.
این یافته‌ها مهم هستند و به دانشمندان در درک ماهیت پویای بو و بیولوژی اضطراب کمک می‌کند، زیرا مغز خود را تحت شرایط استرس‌آور بازچینش کرده و احساسات و عواطف منفی را تقویت می‌کند. به گفته لی، پس از تحریک اضطراب، بوهای خنثی به وضوح منفی می‌شوند و افرادی که افرایش در اضطراب را تجربه می‌کنند، کاهش در خوشایندی درک‌شده بوها را از خود بروز می‌دهند و با افزایش اضطراب، این بو منفی‌تر می‌شود. تیم علمی لی با استفاده از تکنیک‌های رفتاری و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی کاربردی (fMRI) مغزهای سوژه‌های انسانی را با اضطراب اغواشده حین پردازش بوهای خنثی شناخته‌شده بررسی کردند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی کاربردی، فناوری است که پزشکان و محققان را قادر به مطالعه عملکرد مغز حین عمل می‌کند.
در این مطالعه پیش از ورود به ام ار آی، سوژه‌ها در معرض بوهای خنثی قرار گرفتند و آن‌ها را ارزیابی کردند. در ام آر آی صفحات از خلال مجموعه‌ای از بوها و متون توزیع‌شده می‌چرخید. در طول آزمایش، تیم ویسکونسین مشاهده کرد که دو مدار مجزا و مستقل مغز (مدار پردازش بویایی و مدار پردازش عواطف) تحت شرایط اضطراب به یکدیگر مرتبط می‌شوند. پس از تحریک اضطراب و پردازش تصویری، بار دیگر از سوژه‌ها خواسته شد پنل بوهای خنثی را ارزیابی کنند و اکثر آن‌ها واکنش‌های منفی را به بوهایی که پیش‌تر به عنوان خنثی ارزیابی کرده بودند، نشان دادند.
در پردازش بوی معمولی، این معمولا سیستم بویایی است که فعال می‌شود، اما هنگامی که شخصی مضطرب می‌شود، سیستم عاطفی به بخشی از جریان پردازنده بویایی تبدیل می‌شود. گرچه این دو سیستم مغز درست در کنار یکدیگر واقع شده‌اند، تحت شرایط نرمال، پل‌زنی محدودی بین آن‌ها برقرار است؛ با این حال، تحت شرایط اضطراب اغواشده، تیم ویسکونسین ظهور شبکه‌ای منسجم بین این دو سیستم را مشاهده کرد.
این نتایج می‌تواند دارای مفاهیمی بالینی باشند، زیرا مکانیسم‌های بیولوژیکی را که در طول بازه‌های زمانی استرس نقش بازی می‌کنند، آشکارسازی می‌کنند. انسان‌ها زمانی که با استرس روبرو می‌شوند، جهان را به صورت منفی‌تری تجربه می‌کنند و بوهای محیط در بافت استرس ناخوشایند به نظر می‌رسند. این موضوع می‌تواند به‌صورت بالقوه‌ای به سطح بالاتری از اختلالات عاطفی با ظهور استرس حسی مبهم بیانجامد. جزئیات این مطالعه در مجله Journal of Neuroscience منتشر می‌شود.

افرادي كه در دوران نوزادي در محيطي پر استرس بزرگ شده اند بيشتر از ديگران در بزرگسالي غذاهاي آماده و سرشار از چربي و قند مصرف مي كنند. محققان آمريكايي همچنين اعلام كردند كه اين افراد بيشتر از ديگران‌ در بزرگسالي به اضطراب و استرس دچار مي شوند. محققان انجمن مطالعه رفتار تغذيه اي اعلام كردند: اين دسته از افراد بيشتر از ديگران تمايل دارند به راحتي غذا بخورند و غذاهاي چرب را بيشتر از ديگران انتخاب مي كنند. محققان در بررسي هاي خود به اين نتيجه رسيدند كه اين رفتار در زنان بيشتر از مردان مشاهده مي شود. آنها مي گويند: بر خلاف نظر برخي افراد، مطالعه اخير نشان مي دهد زندگي پر استرس، حتي بر نوزادان و كودكان نيز تاثير منفي دارد و تعيين كننده بسياري از رفتارهاي آينده آنان است.

نتايج يک مطالعه اخير نشان مي‌دهد، استرس شغلي باعث افزايش احتمال خطر بروز سرطان نمي‌شود. در اين مطالعه حدود 116000 کارگر که در سلامت کامل بودند با توجه به ميزان استرس شغلي‌شان دسته‌بندي و تحت پيگيري به مدت 12 سال قرار گرفتند. بعد از اين مدت حدود 5% از شرکت کنندگان در مطالعه دچار سرطان شدند. با تحليل آماري تمامي عوامل مخدوش کننده، نشان داده شد که بين ميزان استرس شغلي و بروز سرطان هيچ ارتباط معني‌داري وجود ندارد. در اين مطالعه، بروز سرطان به صورت کلي و سرطان کولورکتال، ريه، پستان و پروستات به صورت اختصاصي مورد بررسي قرار گرفته بود.

این سمپوزیوم در تاریخ ۹ آبان ۱۳۹۲ توسط مركز آموزشي ، تحقيقاتي و درماني قلب و عروق شهيد رجايي در محل بیمارستان شهید رجایی تهران برگزار خواهد شد. مباحث این سمپوزیوم شامل اهميت استرس در بيماري هاي قلبي، تعريف استرس وراههاي اندازه گيري آن در بيماران قلبي، استرس و آريتمي هاي قلبي، استرس در بيماران کانديد  بيهوشي قلب، مکانيسم هاي اثرگذاري استرس، استرس و بيماري عروق کرونر، استرس و نارسايي قلب، نقش ورزش در کاهش استرس، تحقيقات انجام شده در حوزه استرس و بيماري هاي جسمي، درمان هاي روانشناختي و جايگاه راهکارهاي پيشگيري، نقش رعايت اخلاق پزشكي و حرفه اي در كاهش استرس می باشد.

اطلاعات بیشتر

نتایج پژوهش محققان نشان داد که استرس در بزرگسالان باعث چاقی، اضافه وزن و کاهش سطح ایمنی بدن می‌شود. محققان ژاپنی در تازه‌ترین تحقیق خود بر روی 5000 نفر از افرادی که به طور مداوم تحت استرس‌های روحی و روانی محیط کار و زندگی قرار داشتند، دریافتند میزان هورمون کورتیزول این افراد نسبت به افراد عادی بالاتر است. براساس نتایج این پژوهش، افزایش سطح هورمون کورتیزول در افراد مورد مطالعه موجب افزایش سطح گلوکز خون شده که به دنبال آن ولع خوردن کربوهیدرات‌ها و مواد شیرین در اشخاص بالارفته و همین امر موجب افزایش غیرعادی وزن و چاقی در آنها می‌شود. این پژوهش می‌افزاید: افزایش هورمون کورتیزول همچنین موجب کاهش سطح ایمنی بدن و سلول‌های دفاعی شده که این مسئله به بروز بیشتر بیماری در افراد پراسترس می‌انجامد. محققان ژاپنی همچنین استرس را عامل افزایش خطر ابتلا به یبوست‌های طولانی مدت، بیماری‌های قلبی و عروقی و مشکلات پوستی، بی‌خوابی و ناباروری در مردان می‌دانند.

دانشمندان ژاپنی دریافته‌اند که تنش می‌تواند موی انسان را خاکستری کند. با افزایش فشار، سلول‌های بنیادی پرکننده رنگ مو آسیب دیده و باعث بیرنگ شدن مو می‌شوند. این درحالیست که به گفته دانشمندان دانشگاه کانازاوا، این نشانه بسیار واضح پیری از مزیت‌های نیز برخوردار بوده که شامل کاهش خطر ابتلا به سرطان است. محققان در زمان بررسی تاثیر تابش و دیگر مواد شیمیایی بر روی موی موش دریافتند که پوشش آنها زودتر خاکستری شد. این امر به آن دلیل است که سلول‌های بنیادی درون فولیکول‌های موی آنها مجبور به بلوغ شده و تولید ملانین را که مسئول رنگ دادن به مو و پوست است، کاهش می‌دهند.
به گفته دانشمندان، توقف تکثیر این سلول‌های بنیادی که دی‌ان‌ای آنها آسیب دیده می‌تواند مفید باشد که از جمله مزیتهای آن توقف ایجاد تومور است. این محققان پیش از این سلولهای بنیادی درون فولیکول‌های مو را کشف کرده و نشان داده بودند که فرسایش آنها در فرآیند پیری باعث خاکستری شدن مو می‌شود. این یافته‌ها نظریه‌های کنونی در مورد تلاش بدن برای محافظت از خود در زمان آسیب‌های ژنتیکی در اثر تابش یا دیگر مواد سمی را مورد چالش قرار داده است. دانشمندان بر این تصور بودند که سلول‌ها زمانی که دی‌ان‌ای آنها در اثر خودکشی سلولی آسیب می‌بیند، از بین می‌روند. این امر رشد سلول‌های آسیب دیده به شکل تومور را متوقف می‌کند. اما این یافته‌ها نشان داده که بدن راه‌های دیگری برای محافظت از خود دارد. انسانها بطور مداوم در برابر طیف گسترده‌ای از مواد سمی از مواد شیمیایی خانگی و صنعتی گرفته تا تابش‌های فرابنفش خورشید و پرتوهای ایکس قرار دارند که می‌تواند به دی‌ان‌ای آنها آسیب برساند.
به گفته محققان، این یافته‌ها نشان داده که خاکستری شدن مو در اثر پیری می‌تواند در نتیجه انباشته شدن آسیب دی‌ان‌ای باشد. این دانشمندان قصد دارند پژوهشهای بیشتری را برای اثبات این نظریه و نمایش اینکه آیا این نتایج در مورد گونه‌های دیگر سلولهای بنیادی صادق است یا خیر، انجام دهند. این پژوهش در مجله Cell منتشر شده است.

يک بررسي جديد نشان مي‌دهد احتمال زنده ماندن نوزاد مادراني که در ماه‌هاي پيش از باردار شدن دچار حادثه استرس‌زايي شده‌اند، در سال اول زندگي کمتر است. به گزارش لايوساينس، گرچه در اين بررسي خطر مرگ نوزادان در سال اول زندگي در مجموع پايين بود، اما احتمال مرگ و ميز نوزاداني که مادرانشان پيش از لقاح دچار استرس شده بودند، نسبت به نوزادان مادراني که پيش از لقاح استرسي نداشتند، 53 درصد بيشتر بود.
به گفته اين پژوهشگران، با توجه به اين يافته‌ها دوره زماني پيش از لقاح زمان حساسي است که مي‌تواند بر خطر مرگ و مير نوزادان تاثير بگذارد. در اين بررسي پژوهشگران دانشگاه اينديانا در آمريکا و انستيتوي کارولينسکا در سوئد، سوابق بيش از 3 ميليون تولد در فاصله سال‌هاي 1973 تا 2008 را بررسي كردند. شمار مرگ و مير نوزادان در اين مدت 9398 مورد بود. حدود 21 هزار نفر از اين کودکان از مادراني متولد شده بودند که 6 ماه قبل از لقاح با يک حادثه استرس‌زا در زندگي - که اين پژوهشگران آن را مرگ يکي از اعضاي نزديک خانواده تعريف کرده بودند- مواجه شده بودند. 93 کودک از اين گروه مادران در دوران نوزادي مرده بودند. ويتني ويت، متخصص اپيدميولوژي در دانشگاه ويسکانسين در مديسون که در اين تحقيق شرکت داشته است، مي‌گويد: «ما بيشتر توجه‌مان را به دوران بارداري معطوف مي‌کنيم، اما دوره پيش از لقاح نيز واقعا مهم است. ما تازه داريم درمي‌يابيم که چگونه قرار گرفتن در معرض عوامل متفاوت در طول اين دوره ممکن است بر بارداري تاثير بگذارد.»
استرس پيش از لقاح با افزايش خطر تولد نوزاد زودرس و کم وزن – دو عامل شناخته شده مرگ و مير نوزادان- نيز همراه بود. پژوهشگران در بررسي خود رابطه‌اي ميان استرس مادر در دوران بارداري (که اين بار هم مرگ يکي از اعضاي نزديک خانواده تعريف شده بود) و مرگ و مير نوزادان نيافتند. رابطه ميان استرس پيش از لقاح و خطر مرگ نوزاد حتي پس از آنکه دانشمندان عوامل موثر ديگر مانند سيگار کشيدن مادر در دوران بارداري يا تولد نوزاد نارس يا کم وزن را در نظر مي‌گرفتند، به قوت خود باقي بود. در آمريکا از هزار نوزاد متولدشده، 6 تا 7 نوزاد در سال اول زندگي مي‌ميرند. اختلال‌هاي مادرزادي و «نشانگان مرگ ناگهاني نوزاد» علل اصلي اين مرگ و مير هستند. بررسي‌هاي قبلي نشان داده‌اند استرس مادر در دوران پيش از لقاح، سيستم‌هاي بدني مسوول فراهم‌کردن پيام‌هاي هورموني و تغذيه براي جنين را تغيير مي‌دهد و اين تغيير ممکن‌است بر مراحل اوليه بارداري هنگامي که اندام‌ها شروع به شکل‌گيري مي‌کنند، تاثير بگذارد.

دانشمندان مدعی‌اند مصرف روزانه دو بار ماست پروبیوتیک، به کاهش فعالیت ناحیه عاطفی مغز و استرس کمک می‌کند. در مطالعات انجام‌شده، شرکت‌کنندگانی که به مدت یک ماه، روزانه دو بار ماست مصرف کردند، سطوح کمتری از فعالیت نواحی مغزی که با عاطفه و درد مرتبط‌اند، نشان دادند. این در حالی بود که فعالیت نواحی مرتبط با تصمیم‌گیری افزایش یافت. محققان امریکایی بر این باورند که باکتری‌های روده سیگنال‌هایی را به مغز می‌فرستند که می‌توانند بسته به رژیم غذایی فرد، طی زمان تغییر کنند. مطالعات پیشین نشان داده بود که باکتری‌های سودمند روده بر مغز موش‌ها اثر می‌گذارند، اما هیچ تحقیقی اثرات یکسان را در مغز انسان تایید نکرده بود.
دانشمندان پیشتر دریافته بودند که مغز سیگنال‌هایی را به روده می‌فرستد که توضیحی برای این واقعیت است که چرا استرس و دیگر عواطف در بروز علائم دستگاه گوارش نقش دارند. 36 سوژه‌ این پژوهش که همگی از لحاظ وزن سالم بودند و بین 18 تا 53 سال سن داشتند، به سه گروه تقسیم شدند. یکی از این گروه‌ها به مدت یک ماه روزانه دو بار ماست حاوی باکتری‌های زنده مصرف کردند، گروه دیگر نوعی فراورده لبنی که فاقد هیچ‌گونه باکتری زنده بود، خوردند و سومین گروه نیز هیچ نوع فراورده لبنی مصرف نکرد.
از تمامی این زنان پیش و پس از بازه زمانی یک ماهه، اسکن‌های مغزی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی کاربردی (fMRI) گرفته شد. از این داوطلبان خواسته شد که تعدادی از چهره‌های نشان‌دهنده خشم یا بیانات ترسناک موجود بر روی صفحه رایانه را با دیگر چهر‌ه‌های ظاهرشده مطابقت دهند. نتایج حاکی از آن بود که زنانی که ماست پروبیوتیک مصرف کرده بودند، فعالیت ناحیه مغزی‌شان که با جوانب شناخت و عاطفه سر و کار دارد، کاهش یافت، اما زنانی که ماست غیرپروبیوتیک مصرف کرده بودند یا هیچ نوع فراورده لبنی نخورده بودند، تغییر یا افزایشی در فعالیت این ناحیه از مغزشان گزارش نشد. به گفته دکتر امران مایر، تغییر ترکیب باکتری‌های روده می‌تواند به ارائه درمان‌هایی برای اختلالات درد مزمن و همچنین علائم شرایط مغزی از قبیل اوتیسم، پارکینسون و بیماری آلزایمر بیانجامد و به ارتقا علائم مزاجی طی زمان کمک کند.

پژوهشگران اعتقاد دارند که خواب بعداز ظهر بخشي از ريتم بيولوژيک روزانه است و بدن به اين استراحت نياز دارد تا استرسي را که در طول روز به آن وارد شده دفع کند. در واقع دو بار خوابيدن، يک‌بار ظهر و يک‌بار شب، بخشي از ريتم طبيعي بدن بزرگسالان است. در مجموع اين تصور وجود دارد که دليل گرايش به خوابيدن هنگام ظهر خوردن غذاي سنگين است که در ما حس خستگي و خواب‌آلودگي ايجاد مي‌کند. گوران هاياک پژوهشگر خواب مي‌گويد: «خوردن غذاي مفصل تنها دليل گرايش شديد به خواب بعداز ظهر نيست. افرادي که حدود ساعت ۷ صبح از خواب بيدار مي‌شوند، معمولا حدود ساعت ۲ بعداز ظهر احساس خواب‌آلودگي مي‌کنند. البته خوردن ناهار باعث مي‌شود که اين احساس زودتر به سراغمان آيد و شديدتر باشد.» هاياک توصيه مي‌کند که اگر وقت به اندازه کافي براي استراحتي کوتاه در بين روز وجود دارد، بايستي از اين فرصت استفاده کرد. نکته مهم در خواب بعداز ظهر اين است که نبايد طولاني‌تر از ۲۰ دقيقه باشد تا فرد وارد مرحله عميق خواب نشود، زيرا در اين صورت بيدار شدن و از سر گرفتن فعاليت و کار روزانه سخت‌تر خواهد شد.

لینک دانلود انیمیشن
حجم فایل: ۶.۴۶ مگابایت

استرس مادر در دوران بارداری ممکن است خطر بروز نارسایی قلبی مادرزادی را در نوزاد افزایش دهد. محققان دانمارکی برای انجام این تحقیق، پرونده 45 هزار زن باردار را که پیش از زایمان یکی از بستگان نزدیک خود را از دست داده بودند، بررسی کردند و دریافتند که احتمال بروز نقص‌های مادرزادی در نوزادان این مادران باردار بیشتر است.
دکتر «ادوارد مک‌کیب»، یکی از محققان این تیم تحقیقاتی اظهار کرد: مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است که ارتباط بین استرس دوران بارداری و نارسایی قلبی مادرزادی را در نوزاد نشان می‌دهد، با این حال باید تحقیقات بیشتری انجام شود. وی افزود: نارسایی قلبی مادرزادی یکی از شایع‌ترین نارسایی‌های پس از تولد است که در اکثر موارد کشنده نیست. در برخی موارد این نارسایی با جراحی رفع می‌شود و در سایر موارد نیازی به انجام عمل جراحی نیست. دکتر «مک‌کیب» با بیان اینکه ممکن است استرس این مادران باردار باعث شود کارهایی را انجام دهند که برای سلامت جنین آنان خطرناک باشد، خاطرنشان کرد: استرس ممکن است تغییراتی در ساختار DNA جنین در رحم مادر ایجاد کند. وی تاکید کرد: اگرچه نمی‌توان از بروز استرس جلوگیری کرد، اما می‌توان اثرات منفی ناشی از آن را کاهش داد. اگرچه این تحقیق رابطه بین استرس مادر و خطر بروز نارسایی قلبی مادرزادی را نشان می‌دهد، اما ارتباط علت و معلولی این دو را ثابت نمی‌کند. نتایج این تحقیق در مجله اینترنتی «Pediatrics» منتشر شده است.

این سمپوزیوم در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ توسط مركز آموزشي، تحقيقاتي و درماني قلب و عروق شهيد رجايي تهران برگزار خواهد شد. مباحث این سمپوزیوم شامل اهميت استرس در بيماري هاي قلبي، تعريف استرس وراههاي اندازه گيري آن در بيماران قلبي، استرس و آريتمي هاي قلبي، استرس در بيماران کانديد  بيهوشي قلب، مکانيسم هاي اثرگذاري استرس، استرس و بيماري عروق کرونر، استرس و نارسايي قلب، نقش ورزش در کاهش استرس، تحقيقات انجام شده در حوزه استرس و بيماري هاي جسمي، درمان هاي روانشناختي و جايگاه راهکارهاي پيشگيري، نقش رعايت اخلاق پزشكي و حرفه اي در كاهش استرس می باشد.

اطلاعات بیشتر

استرس مادر در دختر آثار روحي و رواني به‌جاي مي‌گذارد به طوري که او در سنين بالاتر در معرض آسيب‌پذيري بيشتري به بيماري افسردگي قرار مي‌گيرد. بر اساس پژوهش دانشمندان، اين امر در مورد کودکان پسر صدق نمي‌کند. محققان آمريکايي در تحقيقي درازمدت به اين نتيجه رسيده‌اند که اگر دخترها در دوران کودکي تحت استرس بزرگ شوند، در زمان نوجواني و در سنين بالاتر آسيب‌پذيري بيشتري در مقابل بيماري افسردگي خواهند داشت. اين محققان که از دانشگاه ويسکانسين- مديسون هستند، نتايج پژوهش خود را در نشريه علمي «Nature Neuroscience» منتشر کردند.
بر اساس اين تحقيق، حتي داشتن استرس در يک سالگي باعث افزايش هورمون کورتيزول در درازمدت در بدن کودک مي‌شود. بدين ترتيب در مغز آن کودک پيوند بين دو ناحيه اي مغزي خاص تغيير مي‌کند. يکي از اين نواحي، مسوول احساسات و ديگري مسوول کنترل احساسات است. خانم‌هايي که پيوند اين دو ناحيه‌ مغزيشان ضعيف شده، در دوران جواني، در مقايسه با هم‌سن‌هايشان، بيشتر دچار افسردگي و ترس مي‌شوند. اما اينکه چرا اين مساله بيشتر در دخترها ديده مي‌شود هنوز کاملا مشخص نيست. احتمالا دليل آن اين است که متابوليسم دخترها نسبت به متابوليسم پسرها حساس‌تر است.
پژوهشگران براي انجام تحقيقات خود ۵۷ کودک را مورد بررسي قرار دادند. اين افراد از زمان تولدشان در اين تحقيق درازمدت شرکت داشتند. محققان داده‌هايي را در مورد شرايط روحي اين کودکان از يک‌سالگي جمع‌آوري کرده بودند. از طريق اين داده‌ها، آنها اطلاعاتي در مورد روابط زناشويي مادرهاي آنها کسب کردند که آيا آنها دراين روابط تحت فشار زياد بوده‌اند يا نه. بر اساس گفته دانشمندان، نوزادان ناخودآگاهانه متوجه مشکلات و اختلافات خانوادگي مي‌شوند. پس از آن، محققان اين کودکان را در سن حدودا ۴ سالگي دوباره مورد بررسي قرار دادند و ميزان هورمون کورتيزول را در بدن آنها اندازه‌گيري کردند. بر اساس اين تحقيق، دخترهايي که در سنين پايين دچار استرس بودند، ميزان کورتيزول بالاتري نسبت به ديگران داشتند. در مرحله بعدي محققان شرايط روحي دخترها را در سن ۱۸ سالگي از طريق يک پرسشنامه و اسکن مغزي سنجيدند. آنها به اين نتيجه رسيدند که پيوند دو ناحيه مغزي در دخترهايي که تحت استرس بودند، ضعيف‌تر بوده است. اما آنها اين ارتباط را در ميان شرکت کنندگان پسر کشف نکردند. اين دانشمندان معتقدند که نتايج تحقيق‌شان، زنجيره‌اي بين استرس در زمان کودکي، ميزان هورمون کورتيزول در بدن دخترها و تغييرات عملکرد مغزي در خانم‌هاي جوان را نشان مي‌دهد. به اين ترتيب به گفته‌ آنان، اين اولين پژوهشي است که نشان مي‌دهد چرا استرس در زمان کودکي باعث افسردگي در سنين بالاتر مي‌شود.

نتایج یک تحقیق انجام شده نشان می دهد که ترک سیگار برخلاف تصور افراد سیگاری، باعث کاهش استرس و بهبود خلق و خو می شود. افراد سیگاری بر این باورند که ترک سیگار در دراز مدت باعث افزایش عصبانیت آنها می شود و در مقابل سیگار کشیدن استرس آنها را کاهش می دهد. این درحالی است که بر اساس مطالعه منتشر شده در یک نشریه انگلیسی روانپزشکی، این یک باور نادرست است که به اشتباه در بین سیگاری ها رواج یافته است.
گروهی از محققان دانشگاه های کینگز و ساوت هامپتون لندن در این مورد تحقیقی را انجام دادند؛ در این تحقیق 491 سیگاری شرکت داده شدند. بر اساس نتایج تحقیق انجام شده، افراد سیگاری که در بخش ترک سیگار این تحقیق شرکت کرده بودند، در دراز مدت یک کاهش استرس را تجربه کردند؛ این درحالی است که سیگاری هایی که به سیگار کشیدن خود ادامه دادند، با افزایش استرس روبه رو شدند. محققان در تحقیق خود، این تعداد افراد را در یک برنامه ترک سیگار شامل بخش های روان درمانی، دارو درمانی و آموزشی شرکت دادند. آنها سطح استرس شرکت کنندگان را بر اساس تکمیل یک پرسش نامه پیش از ترک سیگار و شش ماه پس از ترک سیگار اندازه گیری کردند.
نتایج نشان داد ،بیمارانی که سیگار را ترک کرده بودند، سطح استرس آنها 9 درجه در مقیاس 80 کاهش پیدا کرده بود. این در حالی است که بیمارانی که سیگار کشیدن را پس از شش ماه ازسر گرفتند، میزان استرس آنها 3 درجه افزایش یافته بود؛ این میزان در میان افراد مبتلا به یک اختلال روانی بیشتر از دیگران بوده است. به گفته محققان انگلیسی، بسیاری از سیگاری ها تصور می کنند که سیگار کشیدن استرس آنها را تسکین می دهد این درحالی است که آنها با یک سوء تعبیر مواجه هستند. تصور آنها این است که مصرف نیکوتین خلق و خوی آنها را بهبود می بخشد درحالی که مصرف نیکوتین در درازمدت نه تنها استرس و اضطراب آنها را کاهش نمی دهد بلکه بر خلق و خوی آنها تاثیرات منفی دارد.

نتايج يك پژوهش در انگليس نشان مي‌دهد كه مردان استرسي ترجيح مي‌دهند با زنان چاق ازدواج كنند.  دانشمندان دانشگاه وستمينستر انگلستان در اين پژوهش در مصاحبه با 80 مرد سفيدپوست و لاغر، تعدادي عكس زنان با جثه‌هاي مختلف را به آن‌ها نشان دادند و از اين افراد خواستند گزينه‌هاي مطلوب براي ازدواج را معرفي كنند. نتايج نشان داد كه مردان استرسي زنان چاق را براي ازدواج مناسب ديدند. دانشمندان بر اين باورند هنگامي كه فردي داراي استرسي ناشي از يك محيط تهديدكننده است، به سمت اشخاصي جذب مي‌شود كه جثه‌ آن‌ها نشان‌دهنده بلوغشان باشد زيرا اين امر حس امنيت را به ارمغان مي‌آورد. با اين حال برخي بر اين باورند كه نمونه موردي به كار رفته در اين مطالعه نماينده نوع انسان‌ها نيست زيرا اين افراد جوان بوده و در يك سيستم اجتماعي پيچيده خاص زندگي مي‌كنند و اين كه استراتژي‌هاي معقول براي زندگي در يك سيستم اجتماعي لزوماً در سيستم ديگري كارساز نيستند. جزئيات اين مطالعه در مجله PloS ONE انتشار يافت.

استرس و افسردگي به آرامي سبب کوچک شدن مغز و تخريب روحي و رواني مي‌شوند. در حال حاضر محققان کشف کرده‌اند يکي از دلايل اين اتفاق تغيير ژنتيکي است که حاصل از دست دادن اتصالات مغز در انسان و افسردگي در مدل‌هاي حيواني است. اين يافته‌ها که در نشريه طبيعت پزشکي منتشر شد، نشان مي‌دهد: تغيير ژنتيکي شناخته شده به عنوان يک فاکتور نسخه‌برداري، ژن‌هاي مختلفي که براي شکل‌گيري اتصالات سيناپسي ميان سلول‌هاي مغز لازم است را از بين مي‌برد که اين امر به نوبه خود مي‌تواند سبب از دست رفتن توده مغز شود.
محقق ارشد اين مطالعه «رونالد دومان»، استاد روانپزشکي و نوروبيولوژي و فارماکولوژي دانشگاه ييل مي‌گويد: ما مي‌خواستيم اين ايده که استرس باعث از دست رفتن سيناپس‌هاي مغز(اتصالات سلول‌هاي عصبي) مي‌شود را در انسان امتحان کنيم. وي مي‌افزايد: ما نشان مي‌دهيم مدارهايي که به طور معمول در احساسات و همچنين در شناخت نقش دارند با فعال بودن اين فاکتورهاي نسخه برداري دچار اختلال مي‌شوند. اين تيم تحقيقاتي بافت مغزي بيماران افسرده و غيرافسرده اهدا شده از بانک مغز را مورد تجزيه و تحليل قرار داد و به دنبال الگوهاي مختلف فعال‌سازي ژن بود. مغز بيماران افسرده سطوح پايين‌تر از ژن‌هايي را نشان داد که براي عملکرد و ساختار سيناپس مغز مورد نياز است.

ايجاد آرامش رواني، افزايش توان مقابله با عامل‌‌هاي استرس زا، بهبود كيفيت زندگي و درمان تعدادي از بيماري‌ها از اهداف روش بيوفيدبك استرس است. بيـوفيـدبـك فـراينـدي اسـت كـه فرد در آن از اوضاع دروني خود مطلع مي‌شود. بسياري از اعمـالـي كـه در بـدن اتفـاق مـي‌ افتـد غيـر ارادي هستند و فرد نسبت به آن‌ها آگاهي ندارد. اين عدم آگاهي مي‌تواند سبب بروز مشكلاتي شود. فردي كه ميزان استرس او بالاست و در مقابل پديده‌ هاي ناخوشايند روزمره دچار اضطراب و هيجان بيش از اندازه و طولاني مي‌شود، بدون آن كه خود بخواهد در ادامه روند زندگي دچار ناتواني مي‌شود. حال چنانچه وضعيت دروني بدن فرد به گونه‌ اي براي او نشان داده شود، فرد در جريان واكنش‌ هاي بدن خود قرار مي‌گيرد. اين شخص به كمك آموزش‌ هايي كه به او داده مـــي‌شـــود، بـــا تـقــويــت اراده و كـنـتــرل عــوامــل ناخواسته، در جهت رسيدن به شرايط مطلوب حركت مي‌كند. اين همان بيوفيدبك است يعني آگـــاهــي از كــارهــايــي كــه درون بــدن صــورت مي‌گيرد و فرد از آن‌ ها بي‌اطلاع است. وضعيت دروني بدن در سيگنال‌ هاي حياتي مانند ضربان قلب، دماي بدن، هدايت الكتريكي پوست، نرخ تنفس، فشار خون و ... كرد پيدا مي‌كند و مي‌توان از آن‌ ها براي انعكاس اعمال دروني بدن استفاده كرد. علايم حياتي پس از پردازش در قالب صدا، تـصـويـر، بـازي و ... مـنعكس مي‌ شوند. به اين ترتيب محيطي جذاب در جهت رسيدن به سطح آرامش مطلوب فراهم مي‌شود.

ادامه مطلب

محققان ادعا كردند كه ميزان كمي از استرس مي‌تواند براي سلامتي افراد همچون دفع عفونت، التيام زخم‌ها و بهبود پس از عمل مفيد باشد. پيشنهادهايي براي تزريق هورمون‌هاي استرس به بدن انسان وجود دارد تا بيماري فرد بهبود يابد. محققان دانشگاه استانفورد در آمريكا كه فوايد استرس و نگراني را مورد بررسي قرار داده‌‌اند معتقدند كه تزريق هورمون استرس مي‌تواند براي افرادي كه قرار است تحت عمل جراحي يا واكسيناسيون قرار بگيرند با ايجاد پاسخي از سوي دستگاه ايمني انسان مفيد واقع شود. محققان موش‌هاي صحرايي را براي گرفتن آزمايش‌هاي خون متوالي تحت بررسي قرار دادند. آنان ميزان سه هورمون(نوراپي نفرين، اپي نفرين، كورتيزول) موجود در خون را كه در شرايط تهديد از مغز ترشح مي‌شوند، اندازه گيري كردند.
محققان دريافتند كه مغز موش‌هاي صحرايي در صورت بروز استرس مقدار مشخصي از اين سه هورمون را آزاد مي‌كند. ابتدا نوراپي نفرين، سپس اپي نفرين و در نهايت كورتيزول آزاد مي‌شود. هر هورمون براي ايفاي نقش خاص خود در سيستم ايمني بدن و براي مقابله با بيماري آزاد مي‌شود. براي مثال هورمون نوراپي نفرين وظيفه دارد كه سلول‌ها را در جريان خون به حركت درآورد. از سوي ديگر اپي نفرين وظيفه دارد كه در صورت ايجاد زخم، اين سلول‌ها را به براي ترميم به سطح پوست برساند. با اين وجود راز اين فوايد اين است كه فرد دچار استرس كم و گذرا باشد چراكه استرس زياد و طولاني مدت با كاهش تعداد گلبول‌هاي سفيد خون كه نقش مهمي در برابر درمان عفونت‌ها دارند ايمني سيستم دفاعي بدن را كاهش مي‌دهد.

براساس نتايج يک تحقيق جديد، استرس حاد سايکولوژيکال که مي‌تواند خطر بيماري منتال و فيزيکال را افزايش دهد، ممکن است اين کار را با تغيير کنترل ژن‌ها انجام دهد. درواقع در اين گزارش براي نخستين بار نشان داده استرس مي‌تواند متيلاسيون DNA را تغيير دهد و به اين ترتيب فعاليت ژن‌هاي خاصي دگرگون شود. محققان در اين بررسي، قطعات ژني را مورد ارزيابي قرار داده‌اند که به نظر مي‌رسد در کنترل بيولوژيکال استرس دخيل هستند. تغييرات اپي‌ژنتيک يا «کد دوم» مي‌توانند در پيشرفت بعضي بيماري‌هاي مزمن مانند سرطان و افسردگي سهم داشته باشند. مطالعات قبلي نيز نشان داده بودند صدمات سايکولوژيکال در اوايل زندگي و حوادث بيمار استرس‌زا با تغييرات درازمدت DNA مرتبط هستند. در اين ميان دو ژن بيشترين نقش را ايفا مي‌کنند؛ OXTR و BDNF که البته BDNF پس از بروز استرس بدون تغيير باقي مي‌ماند، اما اين OXTR است که از خود تغييرات متيلاسيون نشان مي‌دهد.

براساس نتایج تحقیقات جدید جنین مادرانی كه در سه ماه نخست بارداری تحت استرس قرار دارند، دچار كمبود آهن می شود واین امر موجب بروز مشكلات فیزیكی و مغزی در نوزاد خواهد شد. نتایج این تحقیقات در نشست سالانه انجمن های دانشگاهی طب كودكان در بوستون ارایه شده است. آهن نقش مهمی در رشد سیستم های بدن به ویژه مغز ایفا می كند. كمبود آهن در بدن مادر، دیابت مادر، سیگار كشیدن مادر در طول بارداری و چند قلویی از جمله عواملی هستند كه موجب پایین آمدن میزان آهن در خون جنین می شوند.
این تحقیق كه توسط پژوهشگران دانشگاه میشیگان انجام شده، نخستین مطالعه بر روی انسان است كه نشان می دهد استرس مادر در اوایل بارداری نیز می تواند سطح آهن را در بدن جنین كاهش دهد و یك عامل خطر محسوب شود. محققان دراین بررسی مادران باردار را مورد مطالعه قرار دادند. مادران گروه استرس، در سه ماه نخست بارداری در منطقه پراسترسی زندگی می كردند. مادران گروه كنترل در همین منطقه زندگی می كردند اما سه تا چهارماه پس از برقراری آرامش در آن منطقه، باردار شدند.
محققان، این مادران را از نظر افسردگی ، اضطراب و میزان استرس در طول بارداری مورد تحقیق قرار دادند. در این تحقیق دانشمندان میزان آهن خون بند ناف به دست آمده از نوزادان را بررسی كردند. نتایج این تحقیق نشان داد كه میزان آهن خون 63 نوزاد مادران گروه استرس به طور چشمگیری كمتر از 77 نوزاد گروه كنترل بود. پزشكان تاكید دارند زنان باردار باید مراقب وضعیت سلامت تغذیه ، میزان استرس و وضعیت روحی خود باشند، چرا كه این عوامل سلامت نوزاد آنها را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد.

يك آزمايش جديد تاييد كرد استرس مداوم و مزمن نه تنها قدرت تفكر انسان را دچار اختلال مي‌كند بلكه هم چنين موجب نقص و ناتواني در حافظه مي‌شود. در اين آزمايش يك مكانيسم نوروني (سلول مغزي) شناسايي شده است كه استرس را به طور مستقيم با نقص حافظه و اختلال در قدرت تفكر مرتبط مي‌كند. به گفته متخصصان دانشگاه نيويورك، هورمون‌هاي استرس روي ناحيه prefrontal كورتكس مغز (PEC) تاثير مي‌گذارند. اين ناحيه از مغز در واقع عملكردهاي اجرايي سطح بالا نظير كارايي حافظه و تصميم گيري را كنترل مي‌كند. اين متخصصان بررسي كردند كه استرس مداوم تاثير منفي روي فعاليت‌هاي اين ناحيه از قشر خاكستري مغز بر جاي مي‌گذارد. جزئيات اين آزمايشات در مجله نورون منتشر شده است.

این کنفرانس در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۹۰ توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه  در محل دانشکده پرستاری و مامایی کرمانشاه برگزار خواهد شد. مباحث این کنفرانس شامل مفهوم استرس، اثرات فیزیولوژیک استرس، اختلالات روان تنی، استرس در بخش اطفال، روشهای مقابله با استرس، بحران و مداخله در آن می باشد.

اطلاعات بیشتر

متخصصان اطفال در يك بررسي جديد تاكيد كردند نوزاداني كه ميزان غلظت هورمون استرس موسوم به كورتيزول در بزاقشان كمتر است در برابر آلرژي‌ها مقاوم‌تر شده و كمتر در معرض ابتلا به اين بيماري قرار مي‌گيرند. به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، آمارها نشان مي‌دهد كه طي چند دهه اخير موارد ابتلا به آلرژي‌ها در كودكان افزايش قابل ملاحظه‌اي داشته است. براي نمونه در كشور سوئد 30 تا 40 درصد از كودكان به نوعي از آلرژي مبتلا هستند. بر اساس نتايج اين مطالعه كه در انستيتو كارولينسكاي سوئد صورت گرفته، تركيبي از فاكتورهاي محيطي و الگوي زندگي در دوران بارداري مادر و آغاز زندگي جنيني، تاثير چشمگير بر روي افزايش شديد آمار ابتلا به بيماريهاي آلرژيك دارد. متخصصان اين انستيتو تاكيد كردند: ما اميدوار هستيم كه اين اطلاعات جديد در پيشگيري از بيماريهاي آلرژيك در آينده مورد استفاده قرار گرفته و كارايي داشته باشند.
به گزارش روزنامه تلگراف، فردريك استينوس از متخصصان بيمارستان عمومي جنوب در استكهلم در اين باره مي‌گويد: عوامل رواني - اجتماعي و هورمون كورتيزول با بروز امراض آلرژيك مرتبط هستند. دكتر استينوس تصريح كرد: مطالعات ما نشان مي‌دهد كودكاني كه در دوران نوزاداني غلظت كم كورتيزول بزاقي دارند، طي دو سال اول زندگي‌شان خيلي كمتر دچار مشكلات و واكنش‌هاي آلرژيك مي‌شوند. اين متخصصان كه نتايج مطالعات خود را در مجله آلرژي و ايمونولوژي باليني منتشر كرده‌اند معتقدند كه فاكتورهاي مرتبط با تنظيم استرس نيز روي بروز آلرژي‌ها در نوزاد تاثير دارند.

استرس از جمله عواملي است که مي‌تواند باعث بروز بسياري از شرايط ناگوار شود. پژوهشگران و کارشناسان همواره با ارايه راهکارهايي نحوه کنترل استرس را به افراد آموزش مي‌دهند. اين راهکارها اگرچه موثرند اما در بسياري موارد افراد به آن عمل نمي‌کنند. بنابراين وجود وسيله‌اي که بتواند ميزان استرس را به بيماران گوشزد کند مي‌تواند در کنترل آن موثر باشد.
در اين راستا پژوهشگران دانشگاه آلونسو در ايالات متحده آمريکا موفق به اختراع خودکاري شدند که قادر است ميزان استرس را در افراد شناسايي کرده و در کاهش آن کمک کند. در اين مطالعه به کارگيري اين خودکارهاي ضداسترس باعث شد که از استرس فرد کاربر کاسته شود و ميزان ضربان قلب تا 5 درصد کاهش يابد. پژوهشگران اين مطالعه عنوان کردند که بسياري از افراد هنگام استرس عادت دارند با خودکارهاي خود بازي کنند در نتيجه اختراع خودکاري که بتواند ميزان استرس آنها را شناسايي کند ايده خوبي به نظر مي‌رسيد.
روي اين خودکار سنسورهايي کارگذاري شده که ميزان استرس را براي فرد کاربر تعيين مي‌کند و سپس ميزان استرس را به وي اعلام مي‌کند. اعلام ميزان استرس باعث مي‌شود که فرد عصباني، به صورت ناخودآگاه خود را کنترل کند.
اين وسيله به گونه‌اي طراحي شده که هنگامي که فرد دچار استرس مي‌شود وخودکار را با عصبانيت روي کاغذ تکان مي‌دهد، سنسورها اين حرکات غيرطبيعي را دريافت مي‌کنند و بر اساس مکانيسم تعبيه شده در اين خودکار اين وسيله قفل شده و ديگر به نرمي روي کاغذ حرکت نمي‌کند. هرچه شدت اين تحريکات عصبي بيشتر باشد، حرکت اين وسيله نيز سخت‌تر مي‌شود و به اين صورت فرد کاربر از ميزان استرس خود آگاهي مي‌يابد. به اين ترتيب پس از قفل شدن خودکار، کاربر مجبور است استرس خود را کنترل کرده، کمي آرام‌تر شده و خودکار را روي صفحه حرکت دهد.
پژوهشگران اين طرح ادعا کردند اين وسيله براي کنترل کوتاه‌مدت استرس در افراد بسيار کارآمد است و اگر افراد مدتي از اين وسيله استفاده کنند، به تدريج مي‌توانند در شرايط مختلف بر عصبانيت خود غلبه کنند. اين خودکار هنوز تنها به عنوان يک وسيله آزمايشي مورد آزمايش قرار گرفته است و در بازار موجود نيست. مسلما در آينده وسايلي اختراع مي‌شود که مي‌تواند به راحتي احساسات فرد کاربر را پيش‌بيني کند.

این کنفرانس در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۹۰ توسط دانشگاه علوم پزشکی شیراز  در سالن صدرا وسینا شیراز برگزار خواهد شد. مباحث این کنفرانس شامل تعریف استرس واثرات آن، استرسورهای شغلی، شیوه های کنترل استرس، مدیریت استرس شغلی می باشد.

اطلاعات بیشتر

در سپتامبر 2008، آقايي 22 ساله جهت بررسي بلوغ ديررس ارجاع شد. لاغر بود (BMI: 17//1 kg/m‌²) ولي سابقه‌اي از بي‌اشتهايي عصبي نداشت. معاينه عصبي و حس بويايي طبيعي بود. حجم بيضه‌ها 2 ميلي‌ليتر و 3ميلي‌ليتر [ميزان طبيعي: 25ـ 15 ميلي‌ليتر] بود. غلظت گنادوتروپين‌ها افزايش نداشت (IU/l‌1/4‌‌:FSH] [محدوده طبيعي 5/13ـ 3/1 [، LH : 77/0 IU/L] محدوده طبيعي 10ـ 2/1] و مقدار تستوسترون nmoI/L 9‌/‌‌‌0‌‌ [30ـ 9] بود که با شکل مرکزي هيپوگناديسم مطابقت داشت، غلظت پرولاکتين طبيعي بود. در طي آزمون تحريکي گنادوتروپين دچار ضعف و گيجي شد.

ادامه مطلب

محققان دانشگاه ايلينويز در شيکاگو اعلام کردند که استرس فيزيولوژيکي مي‌تواند در تعيين اينکه سرطان پستان چقدر مهاجم باشد، نقش مهمي داشته باشد. محققان اضافه مي‌کنند که شايد استرس با توجه به تهاجمي بودن بيشتر سرطان پستان در ميان جمعيت خاص، نقش تعيين‌کننده‌اي داشته باشد. درواقع بعضي افراد مبتلا به سرطان پستان سطوح بالاتري از استرس را گزارش مي‌کنند که شايد به نژاد بيماران هم مربوط باشد و اين استرس است که با ميزان تهاجمي بودن تومور در ارتباط قرار مي‌گيرد. محققان در اين مطالعه به ارزيابي ميزان استرس بيماران هنگام گزارش آنها از احساساتشان در موقع انزوا، ترس و استرس پرداختند و ارتباط آن را با ميزان تهاجمي بودن سرطان پستان سنجيدند. لازم به ذکر است که اين سوالات 2 تا 3 ماه پس از تشخيص سرطان پستان از بيماران پرسيده شد. از 989 بيماري که در اين مطالعه شرکت کردند، 397 نفر سفيدپوست، 191 نفر اسپانيايي‌تبار و 411 نفر سياه‌پوست بودند.
آنها دريافتند که مدت و ميزان استرس رواني در بيماران هيسپانيک و سياه‌پوستان نسبت به سفيدپوستان بيشتر بود. همچنين در اين مطالعه مشخص شد افرادي که سطح بالاتري از استرس را تجربه مي‌كردند، به داشتن تومورهاي تهاجمي‌تر تمايل بيشتري داشتند. آنچه ما نمي‌دانيم آن است كه اگر همين سوالات را در فاصله يك يا 5 سال قبل از ابتلا به بيماري از بيماران مي‌پرسيديم، چه پاسخي مي‌دادند و آيا آن زمان هم رابطه ميان استرس و ابتلا به تومورهاي تهاجمي‌تر سرطان پستان ديده مي‌شد يا خير.
هنوز مشخص نيست كه چند عامل در اين ارتباط مهم است و باعث تحريک آن مي‌شود. شايد هم واقعا سطح استرس آنهاست كه بر تهاجمي شدن تومور تاثير مي‌گذارد. از سوي ديگر اين مساله هم شايان توجه است كه شايد وقتي به آنها گفته شود تومور مهاجم دارند، بيشتر نگران تشخيص و درمان‌هاي پراسترس مي‌شوند و همين امر بر ميزان استرس آنها تاثير مي‌گذارد، بنابراين به نظر مي‌رسد هر دوي اين عوامل دوسويه نقشي در اين ارتباط پيدا كنند. ما واقعا جواب دقيق اين سوال را نمي‌دانيم و شايد به مطالعه‌هاي بيشتري نياز باشد تا ما را در اين راه همياري كند و پاسخي براي سوال‌هاي بي‌شمار فراهم آورد.
در هر صورت آنچه مهم است آنكه اين دسته از بيماران از همان ابتدا تحت درمان‌ها و مشاوره‌هاي روان‌پزشكي قرار گيرند تا از سطح استرس آنها كاسته شود و بتوانند هم دوره درمان خود را با راحتي بيشتري سپري و هم از تهاجمي‌تر شدن تومور خود پيشگيري كنند.

بر اساس نتایج یک مطالعه جدید مشخص شد، افرادی که استرس های مزمن یا طولانی مدت را تجربه کرده اند و یا در محدوده زمانی خاصی مبتلا به افسردگی بودند، سریع تر پیر می شوند. پژوهشگران بر طبق نتایج یک مطالعه نشان دادند که افرادی که تحت تنش های شدید و پر استرس هستند، دارای تلومرها کوتاه تری هستند. گفتنی است، تلومرها خارجی ترین بخش از کروموزوم ها هستند که با افزایش سن  کوتاه تر می شوند.
در حالی که استرس های کوتاه مدت باعث بروز افزایش سرعت ضربان قلب و یا عرق کردن کف دست می شوند و مزایایی را از جمله تقویت  سیستم ایمنی به دنبال دارند. اما استرس های طولانی مدت به عنوان عامل اصلی بسیاری ازعارضه ها همچون چاقی، حملات قلبی و یا ریزش مو شناخته شده اند.
محققان طی یک مطالعه طول تلومرافراد سالم و افسرده را محاسبه کردند، سپس آزمایش کردند که چگونه افراد استرس خود را تنظیم می کنند. میکاییل ویک گرن یکی از محققین این پژوهش می گوید : "این آزمایش نشان داد که سطوح کورتیزول نشان دهنده استرس مزمن است و این استرس با تلومرهای کوتاه تردر هر دو گروه از افراد افسرده و سالم همراه است. 
 گفتنی است کورتیزول به عنوان "هورمون استرس" شناخته می شود که در شرایط استرس زا آزاد شده تا موجی از انرژی را در هنگامی که شما نیازمند عکس العمل سریع (از قبیل حرکت سریع هنکام برخورد با یک ماشین هستید) را برای شما تامین کند. با این حال ، زمانی که استرس طولانی مدت به طور مداوم  باعث ایجاد سیگنال در بدن شود و آزاد کردن کورتیزول ادامه یابد، می تواند خطرناک باشد و باعث مستهلک شدن بدن و تحلیل رفتن آن شود، که این امر روند پیری سلول ها را تسریع می کند.
پژوهشگران این مطالعه معتقدند، تغییرات ساده در شیوه زندگی می تواند به شما کمک کند تا  میزان  کورتیزول را در بدن خود کاهش دهید. به عنوان مثال ، نتایج یک مطالعه 6 هفته تایلندی نشان داده است که افرادی که تمرین های مدیتیشن را انجام می دهند به میزان قابل توجهی میزان سطح کورتیزول و فشار خون در بدنشان کاهش می یابد. گفتنی است، مشروح این پژوهش در چاپ جدید مجله Biological psychiatry  منتشر شده است.

استرس ناشی از خریدن یا فروختن خانه شخصی، بار سنگینی را روی سلامت جسم و روان انسان تحمیل کرده و در نهایت موجب پیری زودرس می شود. روانشناسان در یک مطالعه جدید اعلام کردند بیش از دو سوم از افرادی که در یک نظرسنجی در این زمینه شرکت کرده بودند، اظهار کردند که فشار اسباب کشی و جابه جایی محل سکونت، موجب می شود که هر بار در بدن و چهره خود، حداقل دو سال احساس پیرتر شدن داشته باشند. به نوشته روزنامه دیلی اکسپرس، شایع ترین عوارض جانبی این جابه جایی از خانه ای به خانه دیگر شامل ۱۰ درصد ریزش مو، ۱۴ درصد اختلال در حافظه کوتاه مدت و ۱۹ درصد آسیب های جنسی هستند. این نظرسنجی که به صورت آنلاین و از سوی دکتر گلن ویلسون روانشناس انگلیسی انجام گرفته حاکیست: اضطراب ناشی از خرید و فروش منزل شخصی حداقل چهار سال پیری زودرس به همراه دارد و هرچه این مدت زمان طولانی تر شود، پیامدهای آن تشدید می شود و با بروز مشکلاتی چون افسردگی، کاهش وزن غیرعادی و حتی پیری زودرس همراه است.

این کنفرانس در تاریخ ۴ آبان ۱۳۹۰ توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در محل دانشکده پرستاری و مامایی، ویژه پرستاران برگزار می گردد. مباحث این کنفرانس شامل مفهوم استرس، اثرات فیزیولوژیک استرس، اختلالات روان تنی، استرس در بخش اطفال، روشهای مقابله با استرس، بحران و مداخله در آن می باشد.

اطلاعات بیشتر